Borsa Yatırım Fonu, bir endekse dayalı olarak çıkarılan ve baz aldığı endeks kapsamındaki menkul kıymetlere endeksteki ağırlıkları oranında yatırım yapan fona denir.
Örneğin, BIST 30 endeksine yatırım yapmak isteyen bir yatırımcı, endeksteki paylarını ayrı ayrı almak yerine BYF’ye yatırım yaparak söz konusu endekse yatırım yapma imkanı bulmakta ve endeksin getirisinden yararlanabilmektedir. BYF’ler, yetkili yatırım kuruluşları tarafından, yatırımcılardan toplanan nakit ile, baz alınan endeksteki menkul kıymetlerin satın alınmasıyla oluşturulan portföylerdir. BYF’ler, baz aldıkları endeksteki payları ya da diğer enstrümanların (altın, tahvil, döviz vb.) getirisini yansıtmakta ve riskini taşımaktadır.
BYF’lerin temel özelliği, fon katılma belgelerinin payları gibi Borsa İstanbul’da da işlem görebilmesidir. BYF paylarının, aynen paylar gibi, aracı kurumlar vasıtasıyla Borsa İstanbul Fon Pazarı’nda alınıp satılması mümkündür.
BYF’lerin avantajları nelerdir?
a) İşlem kolaylığı,
b) Riskin dağıtılması,
c) Düşük maliyet (portföy yönetim ücreti),
d) Şeffaflık,
e) Katılma belgesi karşılığı payların İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş.’de (Takasbank) saklanmasıdır.
BYF’lerin riski var mıdır?
BYF’ler, takip ettikleri endeksin getirilerini yansıtmayı amaçlar. Bu nedenle, takip edilen endeks değer kaybederse fonun fiyatı da değer yitirebilir.
BYF’lerin alım-satımı nasıl yapılır?
Borsa’da işlem görmesi uygun görülen BYF katılma belgelerinin alım satımı Pay Piyasası (PP) bünyesindeki Fon Pazarı’nda (‘F’) özellik kodu ile yapılır. Alım satım işlemleri BYF’nin temel aldığı endeksi oluşturan kıymetlerin ait olduğu pazarın işlem saatleri içerisinde gerçekleştirilir. Lot büyüklüğü 1 adet katılım payı olarak belirlenmiştir. Borsa’da işlem görecek BYF’nin birim pay değeri, en az 1 TL olacak şekilde belirlenir. Fon işlemlerinin takası işlem gününü izleyen ikinci iş günü (T+2) gerçekleştirilir.
Borsa İstanbul’da kaç tip BYF işlem görmektedir?
BYF, portföyünün en az %80’i, devamlı olarak baz alınan ve SPK tarafından uygun görülen bir endeks kapsamındaki menkul kıymetlerden oluşan ve formüle uygun olarak yapılan hesaplama çerçevesinde, baz alınan endeksin değeri ile fonun birim pay değeri arasındaki korelasyon katsayısı en az %90 olacak şekilde, baz alınan endeksi takip etmek üzere Endeks Fon olarak kurulan fonlardır.
BYF’ler, baz alınan endeks kapsamındaki menkul kıymetlerin;
a) Tümünde tam kopyalama yoluyla,
b) Seçilen bir kısmından örnekleme yoluyla oluşturulabilir.
Borsa İstanbul’da 2013 yılı Nisan ayı itibariyle aşağıda yer alan 17 adet BYF işlem görmektedir:
• KUVEYT TÜRK KATILIM BANKASI A.Ş. B TİPİ ALTIN BYF (GOLDP.F)
• BİZİM MENKUL DEĞ. A.Ş. DOW JONES DJIM TÜRKİYE A TİPİ BYF (DJIMT.F)
• DOW JONES İSTANBUL 20 A TİPİ BYF (HYF) (DJIST.F)
• FİNANSBANK A.Ş. İMKB GT 30 A TİPİ BYF (HYF) (IST30.F)
• FTSE İSTANBUL BONO FBIST B TİPİ BYF (FBIST.F)
• TÜRKİYE GARANTİ BANKASI A.Ş. MSCI TÜRKİYE ENDEKSİ A TİPİ BYF (HYF) (GAREN.F)
• İSTANBUL GOLD B TİPİ ALTIN BYF (GLDTR.F)
• İSTANBUL SILVER B TİPİ GÜMÜŞ BYF (GMSTR.F)
• TÜRKİYE YÜKSEK PİYASA DEĞERLİ BANKALAR A TİPİ BYF (HYF) (BNKTR.F)
• FİNANSBANK A.Ş. GT-30 A TİPİ BYF (GT30.F)
• ABD HAZİNE BONOSU DOLAR B TİPİ BYF (USDTR.F)
• T. GARANTİ BANKASI A.Ş. EKO10 ENDEKSİ A TİPİ BYF (HYF) (GARON.F)
• BİZİM MENKUL DEĞERLER A.Ş. KATILIM ENDEKSİ A TİPİ BYF (KTLME.F)
• KUVEYT TÜRK KATILIM BANKASI A.Ş. B TİPİ SILVERPLUS GÜMÜŞ BYF (SLVRP.F)
• S&P / IFCI TURKEY LARGE MID CAP ENDEKSİ A TİPİ (HYF) BYF (TURSP.F)
• İŞ YATIRIM İMKB 30 A TİPİ BYF (HYF) [ISY30]
• İŞ YATIRIM UZUN VADELİ TAHVİL ENDEKSİ B TİPİ BYF [ISUVT]
HYF: Hisse Senedi Yoğun Fon
Kaynak: Borsa İstanbul Yatırımcı Rehberi