SABAH STRATEJİSİ
Bol likidite ortamında bir süredir V tipi toparlanmayı fiyatlayan küresel borsalar, cuma günü beklentilerden çok daha iyi gelen tarım dışı istihdam verisi ile haftayı pozitif bir görüntüyle kapattılar. MSCI Gelişmiş Ülke endeksi günü %2,2, haftayı ise %5,5 oranında primle kapattı. MSCI Gelişmekte Olan Ülke endeksi de günü %1,4, haftayı da %7,8 oranında primle tamamladı. Cuma günkü negatif ayrışmanın ardından MSCI Türkiye endeksi ise haftayı %5,5 oranında yükselişle kapattı. Bu sabaha baktığımızda, küresel borsa endekslerinde daha ılımlı alımlar söz konusu. GOÜ para birimleri ise yatay. Yaşanan düşüşlerin ardından Dolar’da ve Ons Altın’da da kısmi toparlanma isteği gözleniyor. Bu sabahki fiyatlamalar kar realizasyonlarının (önemli borsa endeksleri aşırı alım bölgesindeler) işaretleri gibi dursa da, şu an için iyimser fiyatlamaları bozacak yeni bir gelişme yok. Dolayısıyla, yeni bir olumsuz gelişmeye kadar piyasalarda iyimser fiyatlamalar devam edebilir. Bu kapsamda, TL’nin de haftaya sakin bir görüntüyle başladığı ortamda BIST100 endeksi 110bin seviyesinin üzerinde kalarak gün içerisinde alıcılı bir görüntü sergileyebilir.
MAKROEKONOMİ
ABD’de istihdam rakamlarının beklenenden iyi gelmesi ekonomik toparlanmanın hızlı olabileceğine işaret etmesiyle bugün Asya borsalarında ve ABD vadelilerinde ılımlı alıcılı bir seyir görüyoruz. ABD 10 yıllıkların faizinde de yukarı yönlü hareket dikkat çekiyor. OPEC+ arz kısıntısını temmuz sonuna kadar uzatırken, Brent petrolün varil fiyatı 42,8 dolar seviyelerinde. Altın ise nisan sonundan bu yana en düşük seviyelerde. New York şehri kademeli olarak bugün açılmaya hazırlanırken, Hindistan da ülke çapındaki kısıtlamayı kademeli olarak kaldırmayı planlıyor. Bugün TSİ 16’da ECB Başkanı Christine Lagarde’ın, Avrupa Parlamentosu Ekonomik ve Parasal İşler Komitesi’ne sunumu takip edilecek. Moody’s, Türkiye ile ilgili değerlendirmesini cuma günü açıklamadı. Moody’s, en son 14 Haziran 2019 tarihinde Türkiye’nin kredi notunu Ba3’ten B1’e düşürmüş, ‘Negatif’ görünümü ise korumuştu. Moody’s’in 2020 yılında Türkiye’ye ilişkin takvimindeki bir sonraki değerlendirme tarihi ise 4 Aralık günü olarak görünüyor. Bugün yurt içinde veri takvimi sakin, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bugün ve yarın düzenleyeceği toplam 3 ihale izlenecek.
- ABD’de mayıs ayı tarım dışı istihdam rakamları açıklandı. Mayısta istihdam beklentilerin aksine 2,5 milyon kişi artarak, işsizlik oranı %13,3’e geriledi. ABD ekonomisi böylelikle yeniden toparlanma sinyalleri verdi. Geçen ayki işsizlik oranı %14,7 idi ki 2.dünya savaşı sonrası görülen en yüksek işsizlik oranıydı ki bu rakamın da %19’a çıkması beklenmekteydi. Veriye bakıldığında bar ve restoranlardaki iş kaybı son iki ay altı milyondu fakat 1,4 milyon bu ay istihdam arttı. İnşaatta 0,46 milyon, perakendede 0,37 ve imalatta 0,23 milyon ve sağlıkta 0,31 milyon istihdam arttı. Ayrıca işten çıkarmalar en çok düşük ücretlileri etkilemiş ve bu da saatlik ücretleri yukarı çekmişti ki bu trendin de kırıldığı görülmekte.
- Çin’de ihracat mayıs ayında USD cinsinden yıllık %3,3 düşerken, ithalat %16,7 düştü. İhracatın medikal ürünlerin de ihracatı sayesinde beklentilerden az düşmesi pozitif algılanırken, ithalatın beklentilerden yüksek düşmesi iç taleple ilgili soru işaretleri oluştursa da bunun bir kısmı da düşen emtia fiyatları kaynaklı gerçekleşti.
ABD’de Fed toplantısının ve enflasyon rakamlarının öne çıkacağı bu hafta Avrupa’da büyüme ve sanayi üretimi odaklı veriler izlenecek. Perşembe günü Euro Bölgesi maliye bakanları toplantısı ve çarşamba günkü Çin TÜFE verisi öne çıkan diğer gelişmelerden.
- ABD’de bu hafta çarşamba günü Fed toplantısı bulunmakta. Faizlerde bir değişiklik beklenmezken, varlık alım programları ile ilgili değişiklik yapılıp yapılmayacağı izlenecek. Fed’in ekonomik projeksiyonlar üzerinde yapacağı revizeler ise önemli olacak. Ayrıca çarşamba günü mayıs enflasyon rakamları açıklanacak. Nisan ayında daralan talep ve petrol fiyatlarının seyri ile enflasyon yıllık olarak %1,5’ten %0,3’e gerilemişti. Mayıs ayında normalleşme adımları başlamasına rağmen yüksek işsizlik talep üzerinde baskı oluşturmaya devam etti ve tüketicilerin tasarruf eğilimleri de artmaya devam etti. Bununla birlikte geçen ay petrol fiyatlarında yukarı yönlü bir seyir gördük. Bunların ışığında enflasyon görünümünde önemli değişim beklenmemekte. Cuma günü ise haziran ayı tüketici güvenine ilişkin en son durumu gösterecek Michigan Tüketici güven endeksi izlenecek. Mayıs ayında normalleşme adımları beklendiği ölçüde endeksi yükseltememişti. Beklenti haziran ayında 72,3 seviyesinden 76 seviyesine yükselmesi yönünde.
- Avrupa’da cuma günü nisan ayı sanayi üretimi verisi açıklanacak. Beklenti ise aylık düşüşün %20’leri bulması yönünde. Öncü imalat PMI verileri nisan ayında tarihi düşüşler göstermişti fakat mayıs ayıyla birlikte kısmi de olsa dipten çıkış sinyalleri verilmişti. Sanayi üretim verisi 2.çeyrek büyüme rakamı için de sinyaller verecektir ki geçen haftaki ECB toplantısı sonrası Lagarde 2.çeyrekte ekonomik daralmanın tarihte görülmemiş seviyelerde olacağını belirtti. Ayrıca Avrupa Maliye Bakanları’ndan oluşan Eurogroup toplantısı düzenlenecek ve Almanya ve Fransa tarafından önerilen kurtarma fonuna ilişkin gelişmeler izlenecek.
- Geçen hafta Çin’de Caixin PMI datası genişleme bölgesinde gelmişti. Fakat veride dış talebi gösteren ihracat siparişleri göstergesi iyi gelmemişti. Bu hafta ise mayıs ayına ilişkin TÜFE, para arzı, kredi ve doğrudan yatırımlar verileri ekonomik gidişata ilişkin durumu göstermesi açısından takip edilecek. Ayrıca cuma günü Japonya’da nisan ayı sanayi üretimi verisi açıklanacak ve 2.çeyrek GSYH büyümesine yönelik ilk fikri verecektir.
Yurt içinde çarşamba günü mart dönemi işsizlik oranı, cuma günü nisan ayına ilişkin cari denge ve nisan ayına ilişkin sanayi üretimi açıklanacak.
Mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik oranı, şubat döneminde (Ocak, Şubat ve Mart aylarını kapsamakta) %12,7 ile yatay seyretmişti. İşsizlik oranlarında 7 aydır devam eden düşüş trendi, mart ayının ortasından itibaren salgına ilişkin alınan tedbirlerin ekonomik faaliyetleri azaltması nedeniyle ivme kaybetmesine neden olmuştu. İşsiz sayısında sınırlı düşüş görülürken istihdam oranı da %45,2’den %44,3’e gerilemişti. Geride bıraktığımız dönemde yılın ilk 2,5 aydaki olumlu ekonomik gidişatı istihdam rakamlarındaki bozulmayı sınırladı. Fakat bu hafta açıklanacak mart dönemi işsizlik oranı, nisan ayını da kapsayacağı için datada sınırlı kötüleşme görülebilir. Bu bağlamda istihdamın korunması adına Hükümetin uygulamaya koyduğu kısa çalışma ödeneği ve işsizlik sigorta fonu ve cari transferler aracığıyla sağlanan desteklerin istihdamdaki düşüşü sınırlaması beklenmekte. Hizmet sektöründeki istihdamın da alınan kamu sağlığı tedbirleriyle bu dönemde azalması normal karşılanabilir ki yılın ikinci yarısı itibarıyla toparlanma sağlanana kadar önümüzdeki 3 aylık periyotta daha düşük istihdam rakamları beklenmekte.
Mart ayında takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise, yıllık olarak ise %2 düşerken, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise aylık olarak %7,1 daralmıştı. Nisan ayı veri açısından en kötünün görüleceği ay olacak. Öncü göstergeler en kötünün mayıs ayıyla birlikte geride kaldığını göstermekte. Mayıs ayında imalat PMI 33’li seviyelerden 40’lı seviyelere gelirken, reel kesim güven endeksinde, tüketici güveninde ve sektörel güven endekslerinde belirgin artışlar gördük. Ayrıca sanayi üretimi için öncü olarak görülebilecek günlük elektrik tüketim verisine baktığımızda da azalış trendi kırılarak artmaya başladı.
Mart ayında cari işlemler dengesi, genişleyen dış ticaret dengesi ve zayıflayan hizmet gelirleri ile birlikte yaklaşık 4 milyar dolar beklentilerin üzerinde 4,9 milyar dolar açık vermiş, yıllıklandırılmış bazda cari denge mart ayında 6,3 milyar dolardan 1,4 milyar dolar fazlaya gerilemişti. Nisan ayıyla birlikte yıllıklandırılmış bazda cari dengenin açığa yönelmesini beklemekteyiz.
- Salgın nedeniyle daralan küresel ticaret hacminin etkisiyle ihracat 2020 yılı Nisan ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre %41,4 azalarak 8,99 milyar USD, ithalat ise %25 azalarak 13,6 milyar USD olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığı ise 4,6 milyar USD oldu. Mayıs ayında ise ihracat pandemi ve takvim etkisiyle yıllık bazda nisan ayına benzer büyüklükte daraldı. Ancak nisan ayına göre mayıs ayı ihracatının aylık %11 civarında artmasını değerli buluyoruz.
- Hizmet dengesi tarafında ise nisan ayında turizm gelirlerinin daha da baskı altında kalması beklenmekte. Salgının kontrol altına alınması amacıyla alınan önlemler kapsamında Türkiye genelinde yurt dışı uçuşlar 27 Mart itibarıyla tamamen durduruldu. Turizm Bakanlığı tarafından açıklanan, net hizmet gelirleri için öncü gösterge olabilecek, nisan ayına ilişkin gelen yabancı sayısı verisi de turizm gelirlerindeki olası sert düşüşü doğruluyor. Önceki ay neredeyse durma noktasına gelen hava yolu taşımacılığı sonucu gelen yabancı sayısı nisan ayında 24,2 bin kişi oldu. Mart ayında bu rakam 718 bin kişiydi.
Cuma günü yurt içinde mayıs ayına ilişkin Hazine nakit dengesi açıklandı. Hazine mayıs ayında salgın nedeniyle artan borçlanma gereksinimi sebebiyle tarihi yüksek seviye olan 75,7 milyar TL seviyesinde iç borçlanma gerçekleştirdi fakat 29,4 milyar TL iç ve dış borç ödeme yaptı ve mayısta nette 46,3 milyar TL borçlandı. Fakat son gerçekleştiren döviz cinsi USD ve EUR olan ihraçların(yaklaşık 21 milyar TL) valör günü ayın son iş günüydü. Böylece bu son ihraçlar sayesinde TCMB analitik bilançosunda görebildiğimiz Hazine hesabında 30,3 milyar TL artış gördük ve böylelikle nakit dengesi son iki aya göre önemli düşüş göstererek 9,7 milyar TL açık verdi. Faiz dışı dengede sadece 1,01 milyar TL açık verdi.
ŞİRKET HABERLERİ
Çelebi Hava (CLEBI, Nötr): Şirketin mali yapısının güçlendirilmesi, operasyonel nakit akışının desteklenmesi, 2020 ve 2021 yıllarına ilişkin işletme sermayesi ve faaliyetlere ilişkin diğer finansal ihtiyaçların bir kısmının karşılanmasını teminen ana ortağı Çelebi Havacılık Holding A.Ş.’den (CHH) borç olarak toplam 75mn TL tutarında mali kaynak sağlanmasına, Ortalama vadesi 12 aydan az olmamak kaydıyla sağlanacak toplam mali kaynağın Şirketin faaliyetleriyle ilgili nakit ihtiyaçlarının da gözetilerek 31 Ekim 2020 tarihine kadar CHH’den hangi tutarlarda ve hangi tarihlerde talep edilmesi konusunda Şirket Mali İşler Direktörlüğünün yetkilendirilmesinekarar vermiştir.
Gübre Fabrikaları (GUBRF, Nötr): Koza Altın İşletmeleri A.Ş’nin Söğüt maden sahasında yaptığı çalışmalar ve sahip olduğu gayrimenkuller ile ilgili satın alma görüşmelerine ilişkin idareye yetki verildiği kamuoyuna duyurulmuştu. Bu yetki doğrultusunda gerçekleştirilen görüşmeler neticesinde; Söğüt maden sahasına ilişkin her türlü veri/data, analiz ve raporlar ile üçüncü kişilerle yapılan ve devri mümkün sözleşmeler dâhil olmak üzere bütün bilgi ve belgelerin tüm hakları ile birlikte, KDV dâhil 33,04mn TL bedelle Şirket tarafından satın alınmasına yönelik taraflar arasında bir satış sözleşmesinin imzalanması hususunda mutabık kalınmıştır.
Koza Altın İşletmeleri (KOZAL, Nötr):Gübre Fabrikaları T.A.Ş. tarafından Bilecik ili Söğüt ilçesinde bulunan maden sahası ile ilgili olarak 2015 yılında şirket aleyhine açılan davanın 2019 yılında kesinleştiği ve ruhsatın iptali ile maden sahasının davacı Gübre Fabrikaları T.A.Ş.’ye teslimine karar verildiği 30.12.2019 tarihinde KAP’ ta duyurulmuştu.Bu itibarla şirket, aleyhine sonuçlanan hukuki süreçler nedeniyle maden yatırımları ile ilgili tüm know how bilgilerinin satışı konusunda Gübre Fabrikaları T.A.Ş. yetkilileriyle yapılan görüşmeler sonucunda, tüm know how haklarının KDV dahil 33mn TL bedelle Gübre Fabrikaları T.A.Ş.’ye satılmasına yönelik bir satış sözleşmesi imzalanması hususunda mutabık kalınmış olup gelişmeler Kamuoyuyla paylaşılacaktır.
SEKTÖR HABERLERİ
Bankacılık: TCMB, 31 Mart 2020 tarihli basın duyurusu ile, koronavirüs (Covid-19) salgınının küresel çapta yarattığı belirsizliğin Türkiye ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlandırılması amacıyla, 60 milyar Türk lirasına kadar Türk lirası cinsi ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredisi kullandırılacağı ilan edilmişti. Geçen dönemde, işletme sermayesine yönelik kredi ihtiyacının bankacılık sistemince etkin bir şekilde karşılandığı görülmüştür. Bu nedenle, Türk lirası cinsi reeskont kredileri için tahsis edilen imkânın 20 milyar Türk lirasının, ülke açısından kritik önemde olan selektif sektörlerdeki yatırımların desteklenmesi amacıyla, daha verimli bir şekilde yatırım taahhütlü avans kredisi olarak kullandırılmasına karar verilmiştir. Türk lirası cinsi reeskont kredileri için kalan 40 milyar Türk liralık limitin; 20 milyar Türk lirası Türk Eximbank, 10 milyar Türk lirası kamu bankaları, 10 milyar Türk lirası ise diğer bankalar aracılığıyla kullandırılmaya devam edilecektir.
Yatırım taahhütlü avans kredisi, kalkınma ve yatırım bankaları aracılığıyla, Yatırım Teşvik Belgesine sahip ve selektif sektörlerde yatırım yapacak firmalara kullandırılacaktır. Krediler, ilk aşamada Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası aracılığı ile kullandırılmaya başlanacak, daha sonra diğer kalkınma ve yatırım bankaları da uygulamaya dâhil edilebilecektir. Krediler, azami 10 yıl vadeli ve sabit faizli olarak kullandırılacaktır. Kredi faiz oranı bankalar için, Türk lirası cinsi reeskont kredilerinde olduğu gibi, TCMB politika faiz oranı olan bir hafta vadeli repo faiz oranının 150 baz puan altında olacaktır. Firma bazında kullandırılabilecek azami kredi tutarı, istisnai ve özellikli yatırım projeleri haricinde, 400 milyon Türk lirası ile sınırlı olacak, böylece imkândan çok sayıda firmanın yararlanması sağlanacaktır.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Akiş GYO (AKSGY, Sınırlı Negatif): Akiş GYO 1Ç2020’de 107,5mn TL ana ortaklık net dönem zararı kaydetmiştir. Şirket geçen yılın ilk çeyreğinde 25,9mn TL ana ortaklık net dönem zararı kaydetmişti. Şirket’in 1Ç2020’deki satış gelirleri düşen kira gelirleriyle birlikte yıllık olarak %3 oranında gerileyerek 104,8mn TL olurken, brüt kar aynı dönemler itibarıyla %13 gerilemiş ve 72,5mn TL olmuştur. Brüt kar marjı ise 1Ç2020’de %69,1 gerçekleşerek geçen yılın ilk çeyreğindeki %77,0 brüt kar marjının altında kalmıştır. Diğer yandan, bu çeyrekte 173,3mn TL net finansman gideri (1Ç2019 net finansman gideri: 133,2mn TL) yazılması zarar kaydedilmesinde önemli bir faktör olmuştur. Şirket’in önemli bir kısmi Dolar olmak üzere 1.620mn TL net yapancı para pozisyonu bulunurken, bu çeyrekte 155,1mn TL net kur farkı gideri kaydedilmiştir.
İndeks Bilgisayar (INDES, Pozitif): Şirket’in 1Ç2020’de ana ortaklık net dönem karı geçen yılın aynı dönemine göre %42,6 oranında artarak 25,9mn TL olmuştur. Şirket’in satış gelirleri 1Ç2020’de yıllık %90,3 oranında artarak 1.979mn TL olmuştur. Satışların maliyeti aynı dönemde %92,9 oranında artmış ve böylece brüt kar %43,3 oranında artarak 79,5mn TL’ye yükselmiştir. Operasyonel giderleri ise %6,2 oranında artarak 27mn TL’ye yükselmiş ve 3,5mn TL’lik diğer faaliyet gelirleriyle birlikte Şirket’in esas faaliyet karı geçen yılın aynı dönemine göre %60 artarak 55,9mn TL olmuştur. Finansman tarafında ise 8,4mn TL gider yazılmış ve vergi öncesi kar 46,2mn TL olmuştur. 10,6mn TL vergi gideri sonrası ana ortaklığa düşen net dönem karı 25,9mn TL’dir.
FAİZ PİYASALARI
Cuma günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %7,75 seviyesinden %7,74 seviyesine sınırlı geriledi. Merkez Bankası piyasayı toplamda 190,7 milyar TL ile 159,4 milyar TL’si (68 milyar TL haftalık, %8,25+91,4 milyar TL 3 aylık %7,53) repo ihalelerinden karşılanacak şekilde fonladı. Geri kalan tutarın 31,3 milyar TL’si %7,25’ten piyasa yapıcı bankalara kullandırıldı.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi, cuma günü %0,82 seviyelerinden başlarken, gün içerisinde %0,79-%0,95 bandında hareketin ardından, %0,90 seviyesinden günü kapattı. Özellikle, birçok ülkede koronavirüs salgınında normalleşme dönemine geçilmesi ve ABD’de cuma günü beklenmedik bir şekilde iyi gelen tarım dışı istihdam ve işsizlik oranı verileriyle küresel risk iştahının artmasının etkisiyle ABD 10 yıllıklarının faizlerinin yükseldiği gözleniyor.
Yurt içi tahvil piyasasında, cuma günü verim eğrisinin kısa ve orta vadeli tarafında kısmi artışlar gözlendi. Bu kapsamda, Şubat 2021 vadeli kağıdın faizi günlük bazda 7 baz puanlık artışla %8,22 seviyesine yükselirken, 5 yıllık gösterge kağıdın faizi günlük bazda 4 baz puanlık artışla %11,86 seviyesine yükseldi ve 10 yıllık gösterge kağıdın faizi ise günlük bazda değişmeyerek %11,93 seviyesinde yatay kaldı. Gösterge kağıtların faizlerinin haftalık değişimlerine bakıldığında ise, Şubat 2021 vadeli kağıdın faizi haftalık bazda 17 baz puanlık artış sergilerken, 5 yıllık gösterge kağıdın faizi 82 baz puanlık düşüş ve 10 yıllık gösterge kağıdın faizi ise 21 baz puanlık artış sergiledi.
Ayrıca Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu hafta 3 ihale gerçekleştirecek. Bu kapsamda, bugün yapılacak ihalede 2 yıl vadeli, 6 ayda bir kupon ödemeli, sabit kuponlu devlet tahvili yeniden ihraç edilecek. Hazine, ayrıca yarın düzenleyeceği ilk ihalede 12 ay vadeli, kuponsuz devlet tahvilinin yeniden ihracını gerçekleştirecek. İkinci ihalede ise 7 yıl vadeli, 6 ayda bir kupon ödemeli, değişken faizli devlet tahvilinin yeniden ihracı yapılacak.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi