SABAH STRATEJİSİ
Cuma günü ABD’den iyi gelen tarım dışı istihdam verisinin risk iştahını artırması yurtiçi piyasalara da yansıdı ve yaşanan düşüşlerin ardından BIST100 günü %2,4 oranında yükselişle tamamladı. Geçen hafta genelinde zayıf PMI verisi, yüksek eylül ayı enflasyon rakamları ve Orta Doğu’daki yüksek tansiyon nedeniyle Borsa İstanbul hafta genelinde satıcılı seyretmişti. BIST100 endeksi haftayı da %6,8 oranında düşüşle tamamladı. Faizin bir süre daha yüksek kalabileceği beklentisiyle Sigortacılık haftayı artıda kapatan tek sektör olurken; sırasıyla Madenicilik, İletişim ve Bankacılık en fazla negatif ayrışan endeksler oldu. Cuma günkü ABD tarım dışı istihdam verisi önümüzdeki toplantıda 50 baz puanlık faiz indirim ihtimalini azaltsa da dirençli bir ekonomide düşük tempoda da olsa faiz indirim patikasının devamı bekleniyor. Bununla birlikte Çin’den, bir önceki hafta hisse senedi ve emlak piyasasına yönelik açıklanan destek tedbirlerinin ardından önümüzdeki günlerde tüketimi artırmaya yönelik adımlar ve yerel sorunları çözmek için ek önlemlerin alınması planlanıyor. Bu çerçevede, Jeopolitik endişeler önümüzdeki ay yapılacak ABD Başkanlık seçimleri öncesinde riskleri artırsa da ABD ve Çin’in gevşemeci politikaları risk iştahını destekleyebilir. Cuma pozitif ABD kapanışının ardından bu sabah Asya borsaları artıda. Japon Nikkei %2 civarında, Japonya hariç MSCI Asya Pasifik endeksi ise yaklaşık %0,4 yukarıda. Diğer yandan, petrol ve altında hafif düşüş var. Bu ortamda BIST100’ün güne alıcılı bir görüntüyle başlamasını bekliyoruz. Ancak, mevcut makro ortam ve yüksek faiz fiyatlaması Borsa İstanbul üzerinde etkisini hissettirmeye devam edebilir. Halihazırda borsada görece düşük işlem hacim devam ediyor. Orta Doğu’daki riskler de sürüyor. İsrail’in her an İran’a saldırı düzenleyebileceğinden endişe ediliyor. Dolayısıyla, şu an için yükselişlerde kalıcılık beklemiyoruz. Cuma günkü tepkinin devam etmesi durumunda endekste, öne çıkan ilk önemli direnç 9.300 bölgesinde. Bu hafta ABD’de enflasyon verisi, Fed üyelerinin konuşmaları ve FOMC toplantı tutanakları öne çıkarken, yurtiçinde sanayi üretimi, cari denge ve TCMB piyasa katılımcıları anketi takip edilecek.
MAKROEKONOMİ
ABD tarafında, istihdam piyasası verilerinden, eylül ayı tarım dışı istihdam, işsizlik oranı ve ortalama saatlik kazançlar verileri izlendi.
- Eylül ayında tarım dışı istihdam artışı, 159 bin kişi seviyesinden 254 bin kişi seviyesine yükselmekle birlikte beklentilerin (150 bin kişi) belirgin şekilde üzerinde kaydedildi ve son altı ayın en yüksek seviyesinde kaydedildi, bunun yanında ağustos ayı verisi 142 bin kişi seviyesinden 159 bin kişi seviyesine ve temmuz ayı verisi de 89 bin kişi seviyesinden 144 bin kişi seviyesine yukarı yönlü revize edildi. Böylece eylül ayındaki istihdam artışı, önceki son 12 ayın ortalama aylık artışı olan 203 bin kişi seviyesinin üzerinde kaydedildi.
- İşsizlik oranı ise, eylül ayında yatay seyretme beklentilerine karşın %4,2’den %4,1 seviyesine hafif geriledi ve böylece son üç ayın en düşük seviyesinde kaydedildi. Eylül ayında işsizlerin sayısı 281 bin azalışla 6,83 milyon kişi olurken, istihdam edilenlerin sayısı ise 430 bin artışla 161,9 milyona kişi seviyesinde gerçekleşti.
- Enflasyonun seyri açısından bakılan ortalama saatlik kazançlar, yani ücretlerdeki artış hızı ise eylül ayında aylık bazda %0,5’ten %0,4 seviyesine yavaşlamakla birlikte beklentilerin (%0,3) üzerinde kaydedilirken, yıllık bazda artış hızı ise %3,9’dan %4 seviyesine hafif yükseldi, beklentiler ise %3,8 seviyesinde gerçekleşmesi yönündeydi.
Yurt içinde ise, TCMB tarafından yayımlanan reel efektif döviz kuru endeksi verisi, aylık bazda ağustosta %1 oranında düşüşün ardından eylül ayında %0,7 oranında artışla 62,33’ten 62,78 seviyesine yükseldi ve TL’nin reel değerinde kısmi artışa işaret etti.
Yurt dışında bu hafta veri takvimine bakıldığında,
- ABD tarafında, piyasaların odak noktasında çarşamba günü Fed’in eylül ayı FOMC toplantısına ilişkin tutanakların yayımlanması olacak. Fed, eylül ayı toplantısında federal fonlama faiz aralığını sürpriz bir şekilde 50 baz puan indirimle %5,25-%5,50 bandından %4,75-%5,00 bandına çekmişti, piyasalarda genel beklenti ise faizlerin 25 baz puan indirilmesi yönündeydi. Böylece Fed, dört yıl aradan sonra ilk kez faiz indirimine gitmişti. Karar metninde, Fed’in enflasyonun %2’ye doğru sürdürülebilir bir şekilde hareket ettiğine dair daha fazla güven kazandığı belirtilmişti. Ayrıca Fed’in yeni faiz patikası ve makroekonomik projeksiyonları da yayımlanmıştı. Böylece 2024 yılının geri kalanı için 50 baz puanlık faiz indirimi beklentisi oluşurken, 2025 yılında ise 100 baz puanlık indirim beklentisi oluşmuştu. 2026 yılında ise 50 baz puanlık faiz indirimi beklenmekteydi. Bu kapsamda, bu yılın kalan kısmında ve gelecek iki yılda toplam 200 baz puanlık faiz indirimi öngörülmüştü. Fed Başkanı Powell ise, toplantının ardından yaptığı konuşmada, enflasyonun düşmesi ve iş gücü piyasasının soğumasıyla, enflasyona yönelik yukarı yönlü risklerin azaldığını, istihdama ilişkin aşağı yönlü risklerin ise arttığını belirterek, 50 baz puanlık faiz indirimi kararının, politika duruşunun uygun şekilde yeniden ayarlanmasıyla, ılımlı büyüme ve enflasyonun sürdürülebilir bir şekilde %2’ye düşmesi bağlamında iş gücü piyasasındaki gücün korunabileceğine dair artan güveni yansıttığını belirtmişti. Ayrıca Powell, önceden belirlenmiş bir yolda olmadıklarını ve kararlarını temkinli şekilde toplantıdan toplantıya almaya devam edeceklerini söylemişti. Bu kapsamda, Fed’in bu hafta yayımlanacak olan toplantı tutanaklarında para politikasına ve olası yeni faiz indirimlerine ilişkin daha fazla sinyal aranacak. Ayrıca Fed’in para politikasına yön vermesi açısından yakından takip edilecek verilerden, perşembe günü eylül ayı TÜFE verileri ve cuma günü ise eylül ayı ÜFE verileri izlenecek. Yarın ise, ağustos ayı dış ticaret dengesi verisi açıklanacak. Perşembe günü istihdam piyasası verilerinden, haftalık yeni işsizlik maaşı başvuruları verisi izlenecek. Cuma günü ise, ekim ayına ilişkin Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi öncü verisi takip edilecek.
- Avrupa tarafında, piyasaların odak noktasında perşembe günü ECB’nin eylül ayı toplantısına ilişkin tutanaklar olacak. ECB, haziran ayındaki 25 baz puanlık faiz indiriminin ardından eyül ayı toplantısında ikinci kez faizleri beklentilerle uyumlu olarak indirmişti. Buna göre ECB, temel refinansman faiz oranını %4,25 seviyesinden %3,65 seviyesine ve marjinal borç verme faiz oranını %4,50 seviyesinden %3,90 seviyesine çekerken, mevduat imkanı faiz oranını ise %3,75 seviyesinden %3,50 seviyesine indirmişti. Bu kapsamda, ECB’nin faizleri arasında teknik ayarlama da gerçekleştirilmişti. Karar metninde, enflasyonun önümüzdeki yılın ikinci yarısında hedefe doğru gerilemesinin beklendiği belirtilmişti. Ayrıca ECB’nin yayımlanan yeni makroekonomik projeksiyonlarına göre, Banka’nın manşet enflasyon beklentileri korunurken, çekirdek enflasyon için 2024 ve 2025 tahminlerinin ise hizmet enflasyonunun beklenenden daha yüksek olması nedeniyle bir miktar yukarı yönlü revize edildiği, buna karşın büyüme beklentilerinin ise aşağı çekildiği gözlenmişti. ECB Başkanı Lagarde ise, eylül ayı toplantısının ardından yaptığı açıklamada, önceden belirlenen bir faiz patikalarının bulunmadığını, verilere bağlı kalmaya ve toplantıdan toplantıya karar vermeye devam edeceklerini vurgulamıştı. Banka’nın bu hafta yayımlanacak olan toplantı tutanaklarında ise faiz patikasına ve olası yeni faiz indirimlerine yönelik daha fazla ipucu aranacak. Bugün Euro Bölgesi’nde ekim ayına ilişkin Sentix yatırımcı güveni verisi yayımlanacak. Ayrıca bugün Euro Bölgesi’nde iç talebin seyrine ilişkin sinyal verecek olan ağustos ayı perakende satışlar verisi izlenecek. Almanya’da üretimin seyrine ilişkin olarak bugün ağustos ayı fabrika siparişleri verisi ve yarın ise sanayi üretimi verisi izlenecek. Çarşamba günü Almanya’da ağustos ayı dış ticaret verileri izlenecek. Cuma günü, ECB’nin para politikasına yön verecek olan verilerden Almanya’da eylül ayına ilişkin nihai TÜFE verileri açıklanacak. Cuma günü, ayrıca İngiltere’de ağustos ayına ilişkin aylık bazda GSYH büyüme verisi izlenecek.
Yurt içinde ise, bugün eylül ayı Hazine nakit dengesi verisi, perşembe günü ağustos ayı sanayi üretimi verisi ve iş gücü istatistikleri ile inşaat maliyet endeksi verisi ve cuma günü ise ağustos ayı ticaret satış hacmi ve ciro endeksleri ve ödemeler dengesi verisi takip edilecek. Cuma günü, ayrıca TCMB tarafından ekim ayı Piyasa Katılımcıları Anketi yayımlanacak.
- Hazine nakit dengesi, ağustos ayında 194,6 milyar TL açık vermişti, temmuz ayında ise 136,5 milyar TL açık vermişti, böylece yılın ilk sekiz ayında toplam 1,33 trilyon TL’lik açık oluşmuştu. 12 aylık kümülatif bazda nakit açığı ise temmuz ayındaki 1,331 trilyon TL’den ağustosta 1,588 trilyon TL’ye, GSYH’a oranı ise %3,79’dan %4,52’ye yükselmişti (GSYH verisi olarak 2024 yılı 2. çeyrek kümülatif verisi kullanıldı).
- Sanayi üretimi mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış bazda aylık olarak haziran ayında %2,4 oranında daralmanın ardından temmuz ayında %0,4 oranında hafif artış kaydetmişti. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi yıllık olarak ise haziran ayında %5 oranında sert daralmanın ardından temmuz ayında %3,9 oranında daralma sergilemişti ve böylece düşüşünü ikinci aya taşımıştı.
- Arındırılmamış verilere göre, işsizlik oranı haziran ayındaki %8,9 seviyesinden temmuz ayında 0,4 puanlık artışla %9,3 seviyesine yükselmişti ve böylece son altı ayın en yüksek seviyesinde gerçekleşmişti, bunun yanında tek haneli seviyelerdeki seyrini aralıksız on beşinci aya taşımıştı. Detaylara bakıldığında, temmuzda aylık bazda istihdam edilenlerin sayısı 157 bin kişi ve işsizlerin sayısı ise 163 bin kişilik artış kaydetmişti. Böylece toplam istihdam edilenlerin sayısı mayıs ayında ulaştığı rekor seviye olan 33,23 milyon kişi seviyesinden temmuzda 32,75 milyon kişi seviyesine kısmi gerilemişti. Arındırılmış verilere göre işsizlik oranı ise, haziran ayındaki %9,2 seviyesinden, temmuz ayında 0,4 puanlık azalışla %8,8 seviyesine gerilemişti ve bunun yanında tek haneli seviyelerdeki seyrini son on beş ayda sürdürmüştü. Arındırılmış verilere göre istihdamda temmuz ayında 235 bin kişilik artış gözlenirken, işsiz sayısı ise 112 bin kişilik azalış sergilemişti. Böylece arındırılmış verilere göre istihdam edilenlerin sayısı mayıs ayında ulaştığı rekor seviye olan 32,84 milyon kişi seviyesinden temmuzda 32,71 milyon seviyesine kısmi gerilemişti.
- Tüketim harcamalarına dair izlediğimiz perakende satış hacmi aylık bazda haziranda %1,7 oranında artışın ardından temmuzda artış hızı %0,8 seviyesine yavaşlamıştı. Perakende satış hacminin yıllık artış hızı ise haziran ayındaki %8,9’dan temmuz ayında %5,4 seviyesine yavaşlamakla birlikte Temmuz 2022’den bu yana en düşük seviyelerdeki seyrini sürdürmüştü. Toplam ciro endeksinin ise haziranda aylık bazda %1,5 oranında artışın ardından temmuzda %0,4 oranında düşüş kaydederken, yıllık bazda artış hızı ise %58,3’ten %39,8 seviyesine yavaşlamıştı ve böylece Şubat 2021’den bu yana en düşük seviyede kaydedilmişti.
- Aylık bazda temmuz ayında dış ticaret açığındaki ve birincil gelirler kaleminde verilen açıktaki artışa karşın net hizmet gelirlerindeki artışın (özellikle net seyahat ve taşımacılık gelirlerindeki artışın) etkisiyle aylık cari denge 0,57 milyar USD fazla vermişti (beklentiler ise aylık bazda 0,60 milyar USD fazla verilmesi yönündeydi) ve böylece aylık bazda haziran ayında verilen 0,33 milyar USD’lik fazlanın ardından cari dengede son iki ayda fazla verilmişti. 12 aylık kümülatif verilere göre cari açık ise, haziran ayındaki 25 milyar USD’den temmuz ayı itibarıyla 19,1 milyar USD seviyesine gerilemişti ve böylece Nisan 2022’den bu yana en düşük seviyede kaydedilmişti. 12 aylık kümülatif cari denge/GSYH oranı ise, Mayıs 2023’te %5,5 seviyesine ulaşmasının ardından Temmuz 2024 itibarıyla %1,6 seviyesine iyileşmişti. (2024 yılı 2. çeyrek kümülatif GSYH verisi alındı). Ağustosta ise aylık bazda cari dengenin 4,2 milyar USD fazla vermesi bekleniyor.
ŞİRKET HABERLERİ
Emlak Konut GYO (EKGYO, Sınırlı Pozitif): Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Şirket’in yerel ve yabancı para cinsinden uzun vadeli kredi notunu B+’dan BB-‘ye ve Ulusal Notunu AA(tur)’dan AA+(tur)’ya yükseltti. Görünümü ise ‘durağan’ olarak açıkladı.
Kardemir Demir Çelik (KRDMD, Sınırlı Pozitif): Şirket çelikhane tesislerinde 120 tonluk konverterlerle günlük 72 döküm gerçekleştirilerek yeni bir rekora imza atmıştır.
Şişe ve Cam Fabrikaları (SISE, Nötr): Şişecam Investment B.V.’nin %15,66 oranında pay sahibi olduğu Icron Teknoloji’nin 4 Ekim 2024 tarihinde gerçekleştirilen Olağanüstü Genel Kurulunda alınan karar doğrultusunda, ICRON’un sermayesi, yalnızca Şişecam Investment B.V. tarafından 5mn USD karşılığında iştirak edilerek artırılacak olup, sermaye artırımını takiben Şişecam Investment B.V.’nin ICRON’daki payı %25,37’ye yükselecektir. Söz konusu sermaye artırımına ilişkin ticaret sicili tescil süreci tamamlandığında, ilgili mevzuat çerçevesinde kamuoyuyla paylaşılacaktır.
Otokar Sanayi (OTKAR, Pozitif): 20 Mart 2024 tarihli özel durum açıklamasında, Romanya Milli Savunma Bakanlığı’nın şirketi olan C.N. Romtehnica S.A.’nın (Romtehnica) açmış olduğu, 4×4 Taktik Tekerlekli Hafif Zırhlı araç alımı ile ilgili ihaleye Şirket tarafından teklif verildiği kamuya açıklanmıştı. Teknik değerlendirme, saha testleri ve ticari değerlendirme süreçlerinin tamamlanmasını takiben, ihale makamı tarafından sözleşme görüşmeleri için resmi davet yazısı şirkete iletilmiştir. 4.263mn RON (güncel kur ile yaklaşık 32 milyar TL) tutarındaki ihale kapsamında ilk 278 adedi Otokar tesislerinde, kalan kısmı ise ileride belirlenecek bir yapıda Romanya’da üretilecek olan toplam 1059 adet 4×4 Taktik Tekerlekli Hafif Zırhlı Araç ve bunlara konu bazı entegre lojistik destek hizmetleri bulunmaktadır. Ortaklık payına düşen kısmın kamuya açıklanan 2023 yıl sonu gelir tablosundaki brüt satış hasılatına oranı yaklaşık %118’dir.
Oba Makarnacılık (OBAMS, Sınırlı Pozitif): Şirket, Cezayir’e olan 11,2mn USD tutarındaki satışına ilave olarak 9,9mn USD tutarında buğday satış sözleşmesi yapılmış olup buğday satışı yüklemesi 1 hafta içinde tamamlanacaktır. Ayrıca Şirket, Westco Investment ile Gana’da makarna fabrikası yatırımı yapmak üzere ön görüşmelere başlamıştır.
SEKTÖR HABERLERİ
Enerji: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, “Bu yılın ilk 8 ayında ülkemizde toplam 232,6 teravatsaatlik elektrik üretildi. Bunun %62,8’i yerli ve yenilenebilir kaynaklardan sağlandı.” açıklaması yapıldı. (Kaynak: AA)
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
CVK Madencilik (CVKMD): Şirket bağlı ortaklığı Hayri Ögelman Madencilik’e 04.10.2024 tarihinde tebliğ edilen T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 03.10.2024 tarihli yazısı ile bağlı ortaklığımı Hayri Ögelman Madencilik’e ait Bursa ili sınırları dahilinde bulunan ruhsatın süresi uzatımı (temdit) talebinin, Genel Müdürlükçe uygun bulunarak 13.04.2023-13.04.2033 tarihleri arası geçerli olmak üzere IV. Grup işletme ruhsatı ile 30.09.2024 tarihinden geçerli olmak üzere (Krom) işletme izni düzenlendiği bildirilmiştir.
Goodyear Lastik (GOODY): Şirket’in hakim ortağı olan Lüksemburg’da mukim Goodyear S.A. unvanlı grup şirketinden 5 Nisan 2024 tarihinde kullanılan ve toplam bedeli 500mn TL, vade tarihi 4 Ekim 2024 olan kredinin, 2 Nisan 2025 vade tarihli olarak yenilenerek, uygulanacak faiz oranının Kuzey Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim tarafından bu işleme istinaden hazırlanan 4 Ekim 2024 tarihli değerleme raporuna uygun olarak belirlenmesine karar verilmiştir.
Seğmen Gıda (SEGMN): 03.10.2024 tarihinde Şirket’in, Hollanda’da %100 bağlı ortaklığı Segmen Kardesler B.V. ünvanlı şirket edinilmiştir.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi
