SABAH STRATEJİSİ
Dün ABD’de açıklanan ADP özel sektör istihdamının beklentilerin oldukça üzerinde gelmesi Fed’e yönelik şahin beklentileri artırarak risk iştahını baskıladı. ABD borsaları günü %0,8-%1,1 oranında düşüşle kapattı. Bugün ise kritik haziran ayı tarım dışı istihdam verisi, TSİ 15.30’da izlenecek. Veri öncesinde Asya borsaları ABD kapanışının ardından satıcılı. ABD vadelileri ise yatay seyrederken, pariteler sakin. Yurtiçinde ise düzenlemeler takip edilirken, Resmi Gazete’de bu sabah yayımlanan kararlarla KDV oranları ile diğer bazı vergi oranlarında artışa gidildi. Kararların borsaya ektisi sınırlı kalabilir. Dün açılışta 6.200 seviyesinin hafif üzerine çıkan ancak bunun üzerinde kalıcılık sağlayamayan BIST100 günü artıda kapatsa da seans sonunda baskıyla karşılaşmıştı. Bu baskının sürmesi durumunda 6.075/90 tepki gelebilecek destek bölgesi olarak izlenebilir. Endekste tekrar yeni bir ivme yakalanması için ise 6.200 seviyesinin geçilmesi gerektiğini düşünüyoruz.
MAKROEKONOMİ
ABD tarafında, ekonomik faaliyetin son görünümüne ilişkin sinyal veren haziran ayı S&P Global hizmet sektörü nihai PMI verisi ve ISM imalat dışı endeksi verisi ise takip edildi. Buna göre, haziranda hizmet PMI 54,1’ten 54,4 seviyesine hafif yukarı yönlü revize edilerek hizmet sektöründe büyümenin hafif hızlandığına işaret etti ve son beş aydır büyüme bölgesinde seyretti. Haziran ayına ilişkin ISM imalat dışı endeksi ise, 50,3’ten 53,9 seviyesine yükselerek beklentilerin (51) üzerinde artış kaydetti ve imalat dışı sektörlerde büyümenin hızlandığına işaret etmekle birlikte büyüme bölgesindeki seyrini altıncı aya taşıdı.
Ayrıca Fed’in para politikasına yön vermesi açısından istihdam piyasası verileri izlendi.
- Haziran ayına ilişkin ADP özel sektör istihdam artışı, 267 bin kişi seviyesinden 497 bin kişi seviyesine yükselerek kısmi yavaşlama beklentilerine (225 bin kişi artış) karşın belirgin şekilde artış kaydetti ve böylece Şubat 2022’den bu yana en yüksek seviyede gerçekleşti. Detaylara bakıldığında, inşaat ve madencilik sektörleri istihdam artışı kaydederken, buna karşın imalat sanayinde istihdamın düşüşünü sürdürmesi, özel sektör istihdam artışının büyük kısmının hizmet sektörü altında eğlence ve konaklama sektörü kaynaklı olması (232 bin kişi artış) ve hizmet sektöründe bazı sektörlerde (bilgi hizmetleri, finansal hizmetler vb.) istihdam düşüşleri gözlenmesi, istihdam artışının tabana yaygın olmadığına işaret etti.
- Mayıs ayı JOLTS açılan iş sayısı verisi, 10,32 milyondan 9,82 milyon seviyesine gerileyerek beklentilerin (9,90 milyon) hafif üzerinde düşüş sergiledi. Açılan iş sayısının beklentilerin üzerinde gerilemesi, firmaların iş gücü talebinin kısmi ivme kaybına işaret etmekle birlikte pandemi öncesi seviyelerin keskin bir şekilde üzerinde kaldı ve ABD ekonomisinde sıkı iş gücü piyasası görünümünün devam ettiğine dair görüşleri destekledi.
- 1 Temmuz haftasına ilişkin haftalık yeni işsizlik maaşı başvuruları, 236 bin kişi seviyesinden 248 bin kişi seviyesine beklentilerin hafif üzerinde gelmekle birlikte, tarihsel ortalamaların altında düşük seviyelerdeki seyrini sürdürdü ve iş gücü piyasasında sıkı görünüme işaret etmeyi sürdürdü.
Bunun yanında, ABD’de mayıs ayına ilişkin dış ticaret dengesi verisi açıklandı. Mayısta aylık bazda ihracat zayıflayan küresel talebi yansıtarak %0,8 düşüşle 247,1 milyar USD seviyesine gerileyerek Mart 2022’den bu yana en düşük seviyede gerçekleşirken, ithalat ise mayısta yüksek seyreden enflasyon ve yükselen faiz oranlarının iç talebi olumsuz etkilemesiyle özellikle tüketim malları ithalatındaki düşüşün etkisiyle aylık bazda %2,3 düşüşle Aralık 2021’den bu yana en düşük seviye olan 316,1 milyar USD seviyesine geriledi.
Bunun yanında, Almanya’da mayıs ayı fabrika siparişleri, nisanda aylık %0,2 artışın ardından mayısta aylık %6,4 artışla beklentilerin (%1 artış) üzerinde artış kaydetti ve böylece Haziran 2020’den bu yana fabrika siparişlerdeki en büyük artış kaydedildi. Detaylara bakıldığında, yatırım harcamalarının göstergesi olan sermaye malları siparişlerindeki aylık %12 oranında artış, fabrika siparişlerindeki güçlü artışta belirleyici olurken, ara malı siparişlerinde %1,1 ve tüketim malları siparişlerinde ise %0,8 oranında düşüşler gözlendi.
Ayrıca Euro Bölgesi’nde mayıs ayı perakende satışlar, nisanda aylık bazda %0 değişimle yatay seyrin ardından mayısta da yatay seyrederek, iç talepte durağan seyre işaret etti. Perakende satışlar yıllık bazda ise bir önceki aya benzer şekilde %2,9 gerileyerek son sekiz aydır daralmayı sürdürdü. Özellikle, ECB’nin faiz artışlarına devam etmesiyle sıkılaşan finansal koşulların tüketici talebini olumsuz etkilemesi nedeniyle perakende satışların önümüzdeki dönemde baskı altında kalması bekleniyor.
Yurt içinde ise, TCMB tarafından yayınlanan haziran ayı reel efektif döviz kuru endeksi, aylık %11,3 oranında düşüşle 58,07 seviyesinden 51,52 seviyesine geriledi ve böylece düşüşünü üçüncü aya taşıdı, bunun yanında Aralık 2021’den bu yana en düşük seviyede kaydedildi.
Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,
ABD tarafında, Fed’in para politikasına yön vermesi açısından istihdam piyasası verilerinden, haziran ayı tarım dışı istihdam, işsizlik oranı ve ortalama saatlik kazançlar verileri TSİ 15.30’da izlenecek. Mayıs ayında tarım dışı istihdam artışı, 339 bin kişi seviyesinde gelerek beklentilerin (195 bin kişi) üzerinde gerçekleşmişti ve son dört ayın en yüksek seviyesinde kaydedilmişti, ayrıca bir önceki ayın verisi de 253 bin kişiden 294 bin kişi seviyesine yukarı yönlü revize edilmişti, böylece tarım dışı istihdam artışı bir önceki aya göre yavaşlama beklentilerine karşın hızlanma sergilemişti. Detaylara bakıldığında, istihdam artışının çoğunlukla hizmet sektörü kaynaklı olduğu görülürken, imalat sektöründe ise sınırlı istihdam düşüşünün olması istihdam artışının tabana yaygın olmadığını göstermişti. İşsizlik oranı ise, mayısta %3,4’ten %3,7 seviyesine beklentilerin (%3,5) üzerinde yükselmişti ve böylece Ekim 2022’den bu yana en yüksek seviyede gerçekleşmişti. İş gücüne katılım oranı ise %62,6 seviyesinde yatay seyretmişti ve böylece Mart 2020’den bu yana en yüksek seviyelerdeki seyrini sürdürmüştü. Enflasyonun seyri açısından bakılan ortalama saatlik kazançlar, yani ücretlerdeki artış hızı ise mayısta aylık bazda beklentilerle uyumlu olarak %0,4’ten %0,3 seviyesine yavaşlarken, yıllık bazda artış hızı ise %4,4’ten %4,3 seviyesine gerilemişti ve böylece ücretler kaynaklı enflasyonist baskıların kısmi hafiflediğine işaret etmişti.
Bunun yanında, Almanya’da üretimin seyrine ilişkin olarak mayıs ayı sanayi üretimi verisi TSİ 09’da takip edilecek. Sanayi üretimi, martta aylık %2,1 oranında düşüşün ardından nisanda aylık %0,3 oranında artışla kısmi toparlanma kaydetmişti.
Ayrıca TSİ 11.30’da ECB Başkan Yardımcısı Guindos’un ve TSİ 19.45’de ECB Başkanı Lagarde’ın konuşmaları, Banka’nın para politikasına ilişkin olası yeni sinyaller bakımından yakından izlenecek.
Yurt içinde ise, bütçe dengesi verisi öncesi Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından haziran ayı Hazine nakit dengesi verisi TSİ 17.30’da yayınlanacak. Hazine nakit dengesi, mayısta 169,8 milyar TL fazla vermişti, nisanda 159,1 milyar TL açık vermişti, 12 aylık kümülatif nakit açığı ise mayısta 519,6 milyar TL’den 499 milyar TL’ye, GSYH’a oranı ise %3’ten %2,9’a gerilemişti (GSYH verisi olarak 1. çeyrek kümülatif verisi kullanıldı). Alt detaylara bakıldığında gelirlerde aylık %149,8 oranında güçlü artış gözlenirken, giderler ise faiz dışı giderlerdeki aylık %8,5 oranındaki düşüşe karşın faiz giderlerindeki aylık %255 oranındaki artışın etkisiyle aylık %9,1 oranında artış kaydetmişti. Dipnotlara bakıldığında, nisan ayının son iş gününde bankalar aracılığıyla tahsil edilen vergilerin yaklaşık 70 milyar TL’lik kısmının, tahsilat protokolleri gereğince mayıs ayında Hazine hesaplarına yansıdığı belirtilmekteydi, bu kapsamda mayısta gelirlerdeki güçlü artışın önemli bir kısmının buradan kaynaklığı görülmekteydi. Bunun yanında mayıs ayında aylık bazda faiz giderleri, geçen yılın aylık ortalamasının belirgin şekilde üzerinde gerçekleşmişti.
Ayrıca TSİ 17’de DHMİ tarafından haziran ayı uçuş istatistikleri yayınlanacak. DHMİ mayıs ayı verilerine göre, dış hat yolcu sayısı, aylık bazda %22,9 oranında artış sergilemişti. Öte yandan, dış hat yolcu sayısının mayıs ayındaki aylık 10,6 milyon kişilik seviyesi, tarihsel olarak en yüksek mayıs ayı verisi olmuştu. Mayısta dış hat yolcu sayısının yıllık artış hızı ise %38,7’den %21,2’ye yavaşlamıştı. Mayısta iç hat yolcu sayısı ise aylık bazda %16,2 artış kaydetmişti, yıllık bazda ise artış hızı %31’den %15,5 seviyesine yavaşlamıştı.
ŞİRKET HABERLERİ
Astor Enerji (ASTOR, Sınırlı Pozitif): Şirket, İspanya’da yerleşik özel bir firma ile 2,1mn EUR tutarında, 36 Adet Dağıtım Transformatörü satış sözleşmesi imzalamıştır. Yapılan sözleşmenin 2022 yılı hasılatına oranı %1,39 olarak açıklanmıştır.
Ayrıca Şirket, Fas’ ta yerleşik özel bir firma ile 3,4mn EUR tutarında, 5 Adet Güç Transformatörü satış sözleşmesi imzalamıştır. Yapılan sözleşmenin 2022 yılı hasılatına oranı % 1,32 olarak açıklanmıştır.
Emlak Konut GYO (EKGYO, Nötr): Şirket projelerinden İstanbul Kartal Esentepe 2.Etap Arsa Satışı Karşılığı Gelir Paylaşımı İşi (Batıyakası) kapsamında, 1.031 adet Konut ve 117 adet Ticari Üniteden oluşan toplam 1.148 adet Bağımsız Bölüme ait Yapı Ruhsatları alınmıştır.
Smart Güneş Enerjisi Teknolojileri (SMRTG, Sınırlı Pozitif): Şirket’in Denizli Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (DESKİ) tarafından gerçekleştirilen ‘Denizli Çivril Güneş Enerji Santrali’ konulu kazanmış olduğu ihale sonucunda, sözleşme 2.100mn TL bedelle imzalanmıştır.
Türk Havayolları (THYAO, Nötr): Şirket, Haziran 2023 dönemine ilişkin trafik sonuçlarını açıklamıştır. Buna göre; Haziran 2022 döneminde 6,9mn olan toplam yolcu sayısı, 2023 yılının aynı döneminde %12,1 artarak 7,7mn olarak gerçekleşmiştir. Yolcu doluluk oranı Haziran 2023 döneminde 2022 yılının aynı dönemine göre 0,1 puan düşerek %83,5 olarak gerçekleşmiştir. Taşınan Kargo-Posta, Haziran 2022 döneminde 146,5 bin ton iken, 2023 yılının aynı döneminde %4,3 azalarak 140,2 bin ton olarak kaydedilmiştir.
Ayrıca Ocak – Haziran 2023 dönemine ilişkin trafik sonuçları şu şekildedir. Ocak – Haziran 2022 döneminde 30,9mn olan toplam yolcu sayısı, 2023 yılının aynı döneminde %25,2 artarak 38,7mn olarak gerçekleşmiştir. Yolcu doluluk oranı Ocak – Haziran 2023 döneminde 2022 yılının aynı dönemine göre 5,9 puan artarak %81,5 olarak gerçekleşmiştir. Taşınan Kargo-Posta, Ocak – Haziran 2022 döneminde 819,3 bin ton iken, 2023 yılının aynı döneminde %8,4’lük düşüşle 750,2 bin ton olarak gerçekleşmiştir.
2023 Haziran ayı sonunda filodaki uçak sayısı 419 olmuştur.
SEKTÖR HABERLERİ
Havacılık: Küresel hava yolu yolcu trafiği, mayısta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 39,1 artarak Kovid-19 salgını öncesi seviyenin yüze 96,1’ine ulaştı. Kaynak: AA
Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararına göre; mal ve hizmetlerde uygulanan yüzde 18’lik Katma Değer Vergisi (KDV) yüzde 20’ye çıkarıldı. Bazı mal ve hizmetler için uygulanan yüzde 8’lik KDV ise yüzde 10’a yükseltildi. Diğer yandan, 492 Sayılı Harçlar Kanunu’na bağlı tarifelerde yer alan maktu harç tutarı yüzde 50 artırıldı. Yolcu beraberinde getirilen telefon kullanım izin harcı ise 20 bin TL oldu. Bankalar tarafından Gelir İdaresi Başkanlığı’na aktarılmak üzere faiz, komisyon ve ücret gelirleri üzerinden yüzde 10 olarak uygulanan BSMV oranı yüzde 15’e çıkarıldı. Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin kar paylarına tevkifat oranı yüzde 0 olarak uygulanacak. Kaynak: Bloomberg HT
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Saray Matbaacılık (SAMAT): Şirket’e ait Ankara’da 1.988m2 büyüklüğündeki 4 Katlı Kargir Bina niteliğindeki taşınmaz KDV dahil 21,8mn TL bedel ile satılmıştır.
Suwen Tekstil (SUWEN): Şirketin mağaza sayısına ilişkin olarak, 11.05.2023 tarihinde yapılan Özel Durum Açıklamasında yurtiçinde açılan mağaza sayısı sehven 6 yerine 5 olarak ifade edilmiştir. Nisan ayında 6 yeni mağaza açılmış, 1 mağaza da bayiden devralınmıştır. Bu sebeple güncel mağaza sayısı; yurtiçinde 164 (6’si bayi), yurtdışında 9 (3’ü bayi) olmak üzere toplam 173’tür.
Trabzonspor (TSPOR): Şirket ile Yıldız Holding A.Ş. arasında, 2023/2024-2024/2025 ve 2025/2026 futbol sezonlarını kapsayan bir reklam anlaşması yapılmıştır. Yapılan anlaşmaya göre; Yıldız Holding, Şirket’e, çeşitli reklam alanlarının kullanımı karşılığında üç sezon için toplam 50mn TL+KDV ödeyecektir.
FAİZ PİYASALARI
Perşembe günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %14,95’ten %15 seviyesine yükseldi. TCMB dün 23 milyar TL’lik (%15’ten, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Toplam fonlama tutarı ise repo ihaleleri kaynaklı 154 milyar TL oldu.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisi genelinde faizlerde yükselişler görüldü. Buna göre, kısa vadeli tarafta 50 baz puana varan yükselişler görülürken, orta ve uzun vadeli tarafta 40 baz puana varan yükselişler gözlendi.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi