SABAH STRATEJİSİ
Dün eksi bölgede günü kapatan ABD borsalarını takiben bu sabah Asya’da da satış ağırlıklı bir görüntü var. OPEC+ toplantısı sonrasında 80 Dolar’ın üzerine çıkan Brent petrol ve emtialardaki yükseliş enflasyondaki görece yüksek seviyelerin kalıcılı olabileceğine yönelik beklentilerin canlı kalmasını sağlıyor. Ekonomilerdeki kırılganlık da dikkate alındığında stagflasyon endişeleri piyasaları baskılayan ana katalizör olarak duruyor. Dolar’ın da bu sabah tekrar yükselişe geçtiğini gözlemlerken, ABD vadelilerindeki tepki şu aşamada sınırlı. ABD vadelilerindeki hareketle BIST100 endeksi de güne yataya yakın hafif alıcılı bir görüntü ile başlayabilir. Ancak, yurtdışı borsalarına yönelik zayıf risk algısı BIST100 üzerinde de etkisini gösterebilir ve endeks 1.400 seviyesini direnç yaparak gün içerisinde baskı altında kalabilir. Dün 1.408 seviyesine kadar yükselen BIST100, ABD borsalarındaki satışların derinleşmesi sonrasında günü en düşük seviye olan 1.394’ten kapatmıştı. Demir – Çelik, perakende, otomotiv ve havacılık sektöründeki satışlar endeksteki düşüşe öncülük etti. Stagflasyon konusunun ön plana çıktığı ortamda, bugün Euro Bölgesi ülkeleri ve ABD’de hizmet sektörü PMI verileri yakından izlenecektir.
MAKROEKONOMİ
Eylül ayında TÜFE, aylık %1,25 artışla beklentiler doğrultusunda gelerek yıllık %19,25 seviyesinden %19,58 seviyesine yükseldi. Nisan-ağustos döneminde tarihsel ortalamasının üzerinde seyreden gıda fiyatları eylülde hız keserken, konut ve ev eşyası enflasyondaki yükselişe etki eden başlıca iki ana kalem oldu. Aylık değişim olarak incelediğimizde yüz yüze eğitim sürecinin etkisiyle eğitim kaleminde artış en çok gerçekleşti, ancak TÜFE içerisindeki ağırlığının konut ve ev eşyasına göre sınırlı kalması etkisini sınırladı. Ekim itibarıyla yıllık enflasyonda düşüşün başlayacağını ve kasım-aralık aylarında düşüşün belirginleşeceğini düşünmekteyiz ancak hizmet sektöründeki KDV indiriminin uzatılmaması, küresel enerji fiyatlarındaki seyir ile TL’nin performansı enflasyondaki düşüş miktarını etkileyebilir. Enflasyon verisi ardından 21 Ekim’deki PPK toplantısını ve bu toplantı ardından 28 Ekim’deki yılın son Enflasyon Raporu’nu izleyeceğiz.
PPK kararında çekirdek enflasyona yönelik vurgu sonrası daha da dikkatle izlenen Çekirdek C endeksi (Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç TÜFE) %16,76 seviyesinden %16,98 seviyesine çıktı. Çekirdek B endeksi (İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE) ise %18,46 seviyesinden %18,63 seviyesine geldi.
Enflasyonu; mallar ve hizmet enflasyonu olarak iki ana kalem bazında aylık olarak incelediğimizde mallar kaleminin, %1,1 artışla geçen seneye benzer artış kaydettiğini görüyoruz. Enerji kaleminin, geçen senenin belirgin üzerinde artış sergilemesine karşılık taze meyve ve sebzedeki düşüş ile dayanıklı mallardaki artışın geçen seneye göre hız kesmesi mallardaki yükselişi hafifletmiş. Hizmet enflasyonu ise geçen sene eylül ayında %0,6 artarken, bu sene %1,6 artmış ki bu da tarihsel ortalaması olan %1,1’in de üzerinde. Başta ulaştırma hizmetleri olmak üzere lokanta ve oteller ve kira kalemindeki artış bunun bir gerekçesi. Eylül sonu itibarıyla hizmet sektörüne yönelik KDV indirimlerinin sona ermesi ise bu kalemde yukarı yönlü risk oluşturmakta.
2020 yılından bu yana aylık ortalama %2,4 artış sergileyen ÜFE, eylülde artış hızını yavaşlattı ve aylık %1,55 artarak Mayıs 2020’den bu yana ilk kez yıllık bazda düşüş sergiledi ve yıllık %45,5 seviyesinden %43,96 seviyesine geriledi. ÜFE’de aylık etkinin ilk belirleyici 3 kalemi; gıda ürünleri (aylık değişim sınırlı kalsa da ÜFE’deki ağırlığının yüksek olmasıyla), kok ve rafine ürünleri ile tekstil ürünleri kalemi oldu. Ağustosta ÜFE ve TÜFE arasındaki fark tarihi rekor seviyeye çıkmıştı, eylülde ise uzun bir aradan sonra ilk defa aradaki farkın azalmaya başladığını görüyoruz. Neticede gerek kur etkisi gerekse uluslararası emtia fiyatlarındaki yüksek seyir ve tedarik zincirindeki sıkıntılarla yaşanan arz kısıtları ÜFE kanalıyla TÜFE üzerinde risk oluşturmayı sürdürüyor.
Artan fiyatlar sonrası ABD ve Hindistan gibi ülkelerden gelen ekstra artırım çağrılarına rağmen OPEC+ daha önce açıklanan petrol üretimindeki kademeli artırıma bağlı kalacağını açıkladı. Daha önce açıklanan plana göre kasımda başlamak üzere petrol üretimi günlük 400 bin varil artırılacak.Plan Nisan 2022’ye kadar sürece OPEC+ petrol üretiminin daha da artırılması için baskı görmekte fakat kararda ısrar edilmesine virus yayılımı ile ekonomik toparlanmaya dair oluşacak risk gerekçe gösterilmekte.
ABD’de fabrika siparişleri beklentilerin üstünde aylık %1,2 arttı. Temmuz ayı ise %0,4 artıştan %0,7’ye yukarı yönlü revize edildi. Yatırıma ilişkin göstergelerden savunma dışı sermaye malları siparişi ise %0,6 arttı. Bitirilemeyen siparişlerin artış hızı artarken, stoklar ise %0,6 arttı.
Veri takvimine baktığımızda,
Bugün Euro Bölgesi ülkeleri ve ABD’de iç talebin görünümüne dair fikir veren hizmet sektörü PMI verileri odaklı olacak. Euro Bölgesi ülkelerinin ve ABD’nin IHS Markit PMI verilerinin nihai gerçekleşmelerini göreceğiz, bununla birlikte bugün açıklanacak olan ABD’nin ISM hizmet PMI verisinin seyri ise ilk okumasını göreceğimiz için daha kıymetli.
- Öncü verilere göre IHS Markit ABD hizmet PMI 55,1’den 54,4 seviyesine hafif düşüş sergilemiş ve daha zayıf talep koşulları ve devam eden Delta varyantı endişeleri arasında Temmuz 2020’den bu yana hizmet sektörü faaliyetlerindeki en yavaş büyümeye işaret etmişti. ABD ISM hizmet PMI ise ağustos ayında temmuzdaki rekor yüksek seviye olan 64,1’den 61,7’ye gerilemişti.
- Öncü verilere göre Euro Bölgesi’nde hizmet PMI’larda eylül ayında artan Delta varyantı vakalarına ve arz kısıtlarına yönelik endişelerle kısmi düşüşler görülmüştü ancak genişleme bölgesinde kalmayı sürdürmüşlerdi.
Ayrıca ECB Başkanı’nın konuşması da izlenecek gelişmelerden.
Yurt içindeki veri takvimi ise enflasyon verisi sonrası rutini olan aylık fiyat gelişmeleri ve reel efektif döviz kuru endeksi odaklı olacak.
- Reel efektif döviz kuru ağustosta kurların ılımlı seyrinin etkisiyle aylık bazda %2,7 oranında artışla 62,89 seviyesine yükselmişti.
Perşembe günü açıklanacak rezervleri önceden tahmin edebiliyoruz.
TCMB Analitik Bilanço Verilerine göre 1 Ekim haftasında toplam ve net rezervlerin azaldığını hesaplamaktayız. İlgili haftada TCMB dış varlıkları 0,33 milyar USD azaldı. Bunun neticesinde toplam rezervin 121,7 milyar USD’ye gerilediğini tahmin ediyoruz. Bankaların TCMB’de tuttukları döviz mevduatı ise haftalık bazda 0,89 milyar USD arttı. Buna göre net uluslararası rezervin 1,2 milyar USD düşerek 29,2 milyar USD seviyesine geldiğini öngörmekteyiz. Geçen hafta yurt içi bankalarla olan swap miktarı 1,08 milyar USD azalarak rezervleri düşürdü.
ŞİRKET HABERLERİ
Şişe Cam (SISE, Nötr): 4 Ekim 2021 tarihinde 8,16 TL – 8,20 TL fiyat aralığından (ortalama 8,18 TL) 2,5mn adet pay geri alınmış ve Şirket’in sahip olduğu SISE payları 28.163.027 adede ulaşmıştır (Şirket sermayesine oranı %0,92).
SEKTÖR HABERLERİ
Borsa İstanbul: Borsa İstanbul şirketlerinin 2021 yılı 9 aylık döneme ilişkin finansal raporlarının Kamuoyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) yayınlanma tarihleri belli oldu. Buna göre; son yayınlanma tarihi, konsolide olmayan finansal raporlar için 1 Kasım 2021, konsolide olanlar için 11 Kasım 2021 olacak. Bankalar ise konsolide ve konsolide olmayan raporlarını 19 Kasım 2021’e kadar gönderebilecek.
Ayrıca, Borsa İstanbul A.Ş. Piyasalarında Uygulanacak Gözetim Tedbirleri Yönergesi’nin 5. ve 6. maddelerindeki hükümler çerçevesinde, Tedbir Yönetim Sistemi kapsamında, piyasasında gerçekleşen işlemler nedeniyle Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş. (HURGZ.E) ve Yünsa Yünlü Sanayi ve Ticaret A.Ş. (YUNSA) paylarında 05/10/2021 tarihinden itibaren 1 ay süreyle mevcut “Açığa Satış Yasağına” ilave olarak “Kredili İşlem Yasağı” ile “Emir İptalinin, Emir Miktar Azaltımı ile Emir Fiyat Kötüleştirmesinin Yasaklanması” önleyici tedbirleri uygulanacaktır.
Havacılık: Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle sektörde oluşan zararın azaldığı ancak zorlukların devam ettiği belirtildi. Hava yolu sektöründe bu yıl beklenen zararın 47,7 milyar dolardan 51,8 milyar dolara revize edildiğine işaret açıklamada, sektörün zararının 2022’de ise 11,6 milyar dolara düşmesinin beklendiği kaydedildi. Sektörde talebin 2022’de yüzde 61’e yükselmesinin beklendiği aktarılan açıklamada, toplam yolcu sayısının ise 3,4 milyara ulaşacağının tahmin edildiği bildirildi.
Otomotiv: 2021 yılı Eylül ayı otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2020 yılı Eylül ayına göre %36,9 azalarak 57.141 adet oldu.2021 yılı Ocak-Eylül döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %13,1 artarak 558.145 adet olarak gerçekleşti.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Kızılbük GYO (KZBGY): Şirketin Marmaris’te yürüttüğü “Kızılbük Wellness Resort” projesinde bulunan devremülk ünitelerinin ön satış işlemleri kapsamında 01 Eylül – 30 Eylül 2021 tarihleri arasında müşterileriyle 645 adet devre satış sözleşmesi imzalanmış, bu sözleşmelerin toplam ön satış bedeli 69,7mn TL olarak gerçekleşmiştir. İlgili projede bugüne kadar 9.043 adet devremülk ünitelerinin ön satışı gerçekleştirilmiş ve sözleşmeleri imzalanmış, bu sözleşmelerin toplam ön satış bedeli 852,7mn TL olarak gerçekleşmiştir.
Orge Enerji (ORGE): Şirketin devam eden işleri arasında yer alan Dudullu-Bostancı Metro Projesi’nde, İMES ve MODOKO istasyonları elektrik işlerine ilişkin 1,5mnEUR+KDV tutarındaki teklife ilişkin olarak, İşveren Şenbay-Kolin-Kalyon Dudullu Bostancı Metro Yapım Ortaklığı ile sözleşme görüşmelerine başlandığı duyurulmuştu. Bahsi geçen sözleşme imza süreci tamamlanmıştır. İşin 365 günde bitirilmesi planlanmaktadır. Böylece Dudullu-Bostancı Metro Projesi’nde toplam sözleşme büyüklüğü 4,15mn EUR+KDV seviyesine ulaşmış bulunmaktadır.
VBT Yazılım (VBTYZ): Şirket, İsviçre’de faaliyet gösteren Serrec AG ile Avrupa’da faaliyet gösterecek VBT Europe’u kurmak konusunda ön anlaşmaya vardığı 04.08.2021 tarihinde duyurulmuştu, VBT Europeön protokolde yazıldığı şekilde %51 VBT Yazılım AŞ, %49 Serrec AG olacak şekilde kurulmuş ve faaliyete başlamıştır.
FAİZ PİYASALARI
Pazartesi günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %18 seviyesinde oluştu. TCMB dün 66 milyar TL’lik (%18’den, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı, toplam fonlama tutarı ise tamamı haftalık repo ihaleleri kaynaklı 342 milyar TL oldu.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi