Borsa Şirket Haberleri / Ziraat Yatırım

SABAH STRATEJİSİ

Borç tavanın aşılması ve Fed üyelerinin bu ayki toplantıda faiz artışının pas geçilmesi konusunda koordineli açıklamaları risk iştahını geçen hafta desteklerken, cuma günü karışık bir görüntü sunan İstihdam Raporu risk algısını bozmadı ve ABD borsaları haftanın son işlem gününü %1,1 – 2,1 arasında primle tamamladı. Cumartesi günü Fed üyeleri için sessizlik dönemi başlarken, piyasa 13 – 14 Haziran Fed toplantısında faiz artışı beklemiyor. Veri tarafı ise geçen haftaki gibi yoğun değil. Bugünkü ISM imalat dışı endeksi haftanın öne çıkan verisi. Bu sabahki fiyatlamalara bakıldığında, ABD vadelilerinde sınırlı hareketle yön arayışı var. Japonya hariç MSCI Asya Pasifik endeksi de yatay. Yurtiçi tarafta ise seçim sonrası yeni Kabine’ye yönelik beklentiler geçen hafta fiyatlamalarda etkili olurken, CDS’imiz 87 baz puan iyileşti ve BIST100 endeksi de bankacılık sektörü öncülüğünde %11,7 oranında yükseliş kaydetti. Hafta sonu da Cumhurbaşkanı Erdoğan yeni Kabine’yi açıkladı. Buna göre daha önce ekonomi yönetiminde yer alan Mehmet Şimşek, beklendiği gibi Hazine ve Maliye Bakanı oldu. Şimşek, makro-finansal istikrar, orta vadeli program, uluslararası normlara uygunluk, kurala dayalı, öngörülebilirlik gibi piyasa dostu ifadelere vurgu yaparken, BIST100 güne alıcılı bir görüntüyle başlayabilir. Bu hafta salı günü de ilk Kabine toplantısı gerçekleştirilecek. Veri tarafında ise yıllık %40’ın hafif altına gerilemesi beklenen mayıs ayı enflasyonu bu sabah açıklanacak.

MAKROEKONOMİ

ABD’de istihdam piyasası verilerinden, mayıs ayı tarım dışı istihdam, işsizlik oranı ve ortalama saatlik kazançlar verileri izlendi.

Mayıs ayında tarım dışı istihdam artışı, 339 bin kişi seviyesinde gelerek beklentilerin (195 bin kişi) üzerinde gerçekleşti ve son dört ayın en yüksek seviyesinde kaydedildi, ayrıca bir önceki ayın verisi de 253 bin kişiden 294 bin kişi seviyesine yukarı yönlü revize edildi, böylece tarım dışı istihdam artışı bir önceki aya göre yavaşlama beklentilerine karşın hızlanma sergiledi. Detaylara bakıldığında, istihdam artışının çoğunlukla hizmet sektörü kaynaklı olduğu görülürken, imalat sektöründe ise sınırlı istihdam düşüşünün olması istihdam artışının tabana yaygın olmadığını gösterdi.
İşsizlik oranı ise, mayısta %3,4’ten %3,7 seviyesine beklentilerin (%3,5) üzerinde yükseldi ve böylece Ekim 2022’den bu yana en yüksek seviyede gerçekleşti. Çalışmak isteyen ancak iş aramaktan vazgeçen ve tam zamanlı iş bulamadıkları için yarı zamanlı çalışan kişilerin de dahil olduğu U-6 işsizlik oranı ise, mayıs ayında %6,7’ye yükselerek beklentilerin (%6,6) üzerinde gerçekleşti. İş gücüne katılım oranı ise %62,6 seviyesinde yatay seyretti ve böylece Mart 2020’den bu yana en yüksek seviyelerdeki seyrini sürdürdü.
Enflasyonun seyri açısından bakılan ortalama saatlik kazançlar, yani ücretlerdeki artış hızı ise mayısta aylık bazda beklentilerle uyumlu olarak %0,4’ten %0,3 seviyesine yavaşlarken, yıllık bazda artış hızı ise %4,4’ten %4,3 seviyesine geriledi ve böylece ücretler kaynaklı enflasyonist baskıların kısmi hafiflediğine işaret etti.

Yurt içinde ise, Ticaret Bakanlığı tarafından mayıs ayına ilişkin öncü dış ticaret verileri yayınlandı. İhracat martta aylık %26,8 oranında artışla 23,6 milyar USD seviyesine yükselerek rekor seviyede gerçekleşmesinin ardından nisanda aylık %18,1 oranında gerileyerek 19,3 milyar USD seviyesinde gerçekleşmişti, mayısta ise aylık %12 artışla 21,7 milyar USD seviyesine yükselerek kısmi toparlanma kaydetti ve 2022 yılı aylık ortalaması olan 21,2 milyar USD seviyesinin üzerinde kaydedildi. İthalat ise martta aylık %4 artışla 31,9 milyar USD seviyesine kısmi yükselmesinin ardından nisanda aylık %12,1 gerileyerek 28,1 milyar USD seviyesinde gerçekleşmişti, mayısta ise aylık %22,2 oranında güçlü artışla 34,3 milyar USD seviyesine yükselerek yeni bir rekor seviyeye ulaştı (2022 yılı ortalaması 30,3 milyar USD seviyesindeydi). Mayısta ithalattaki artışta, özellikle altın ithalatındaki sert yükseliş belirleyici olurken, enerji ithalatındaki görece daha ılımlı artış da ithalattaki artışı destekledi.

Mayısta dış ticaret açığı ise aylık %44,9 oranında artışla 8,7 milyar USD’den 12,7 milyar USD seviyesine yükseldi, 2022 yılında aylık ortalama dış ticaret açığı 9,1 milyar USD seviyesindeydi, aylık dış ticaret açığı rekor seviyeye ise 14,3 milyar USD ile ocak ayında ulaşmıştı.
Dış ticaret verilerine 12 aylık kümülatif bazda bakıldığında ise, ihracat 251,7 milyar USD’den 254,4 milyar USD seviyesine yükselirken (kümülatif ihracat rekor seviyeye 256 milyar USD seviyesiyle ocak ayında ulaşmıştı), ithalat ise 371,9 milyar USD’den 376,7 milyar USD seviyesine yükseldi. Dış ticaret açığı da 120,3 milyar USD’den 122,3 milyar USD seviyesine yükseldi.
Enerji ithalatı aylık bazda üç aylık düşüşün ardından mayısta aylık %6,9 artışla 5,3 milyar USD seviyesine yükselirken, altın ithalatı ise aylık %115,9 oranında sert artışla 1,5 milyar USD’den 3,2 milyar USD seviyesine yükseldi.

Yurt dışında bu hafta veri takvimine bakıldığında,

ABD tarafında, ekonomik faaliyetin son görünümüne ilişkin sinyal verecek olan mayıs ayı S&P Global hizmet sektörü nihai PMI ve ISM imalat dışı endeksi verileri bugün takip edilecek. ABD’de mayısta hizmet PMI, özellikle seyahat ve eğlence sektörlerindeki büyümenin etkisiyle 53,6’dan 55,1 seviyesine yükselerek hizmet sektöründe büyümenin hızlandığına işaret etmekle birlikte büyüme bölgesindeki seyrini dördüncü aya taşımıştı. Detaylara bakıldığında, mayısta yeni ve mevcut müşteriler kaynaklı artan talebin etkisiyle hizmet sektörü faaliyetinde bir yıldan uzun sürenin en hızlı büyümesi kaydedilmişti. Yeni siparişler, Nisan 2022’den bu yana en yüksek hızda artmıştı. Nisan ayına ilişkin ISM imalat dışı endeksi ise, 51,2’den 51,9 seviyesine beklentilerin hafif üzerinde yükselerek imalat dışı sektörlerde büyümenin hafif hızlandığına işaret etmişti ve büyüme bölgesindeki seyrini dördüncü aya taşımıştı. Detaylara bakıldığında, yeni siparişlerdeki hızlı artışın yanında, Aralık 2015’ten bu yana en hızlı tedarikçi teslimat performansı ile imalat dışı sektörlerde büyümenin hızlandığı gözlenmişti. Mayısta ISM imalat dışı endeksinin 52,4 seviyesine hafif yükselerek imalat dışı sektörlerde büyümenin hafif hızlandığına işaret etmesi bekleniyor. Ayrıca nisan ayı dayanıklı mal siparişleri nihai verisi bugün takip edilecek. Dayanıklı mal siparişleri, martta aylık %3,3 oranında artışın ardından nisanda öncü veriye göre düşüş beklentilerine karşın aylık %1,1 oranında artış kaydetmişti. Detaylara bakıldığında, nisanda savunma amaçlı uçaklar ve parçalarının (%32,7 artış) siparişlerindeki belirgin artış, dayanıklı mal siparişlerinin yükselişinde belirleyici olmuştu. Bunun yanında, firmaların yatırım harcamalarının göstergesi olan hava araçları hariç savunma dışı sermaye malları siparişleri ise iki aylık düşüşün ardından nisanda aylık bazda %1,4 artış kaydetmişti ve böylece yatırımlarda toparlanmaya işaret etmişti. Bunun yanında, üretimin görünümüne ilişkin sinyal verecek olan verilerden nisan ayı fabrika siparişleri verisi bugün açıklanacak. Fabrika siparişleri, iki aylık düşüşün (ocakta %2,1 düşüş ve şubatta %1,1 düşüş) ardından martta %0,4 artışla kısmi toparlanmakla birlikte beklentilerin altında artış kaydetmişti. Nisanda ise fabrika siparişlerinin aylık %0,8 artışla toparlanmayı hızlandırması bekleniyor. Ayrıca nisan ayına ilişkin dış ticaret dengesi verisi çarşamba günü açıklanacak. Aylık bazda ihracat mart ayında %2,1 artışla 256,2 milyar USD’ye yükselirken, ithalat ise martta aylık bazda %0,3 düşüşle 320,4 milyar USD seviyesine gerilemişti. Böylece martta dış ticaret açığı aylık bazda ihracatın artışı ve ithalatın azalışıyla 70,6 milyar USD’den 64,2 milyar USD seviyesine gerilemişti. Diğer yandan, istihdam piyasası verilerinden, perşembe günü haftalık yeni işsizlik maaşı başvuruları verisi izlenecek. Son açıklanan haftalık yeni işsizlik maaşı başvuruları, 230 bin kişi seviyesinden 232 bin kişi seviyesine hafif yükselişle iş gücü piyasasında sıkı görünüme işaret etmekle birlikte düşük seviyelerdeki seyrini sürdürmüştü. Ayrıca hafta boyunca Fed üyelerinin gerçekleştirecekleri konuşmalar da Fed’in para politikasına yönelik olası yeni sinyaller bakımından yakından takip edilecek.
Avrupa genelinde de son ekonomik görünüme ilişkin bilgi verecek olan mayıs ayı S&P Global hizmet sektörü nihai PMI verileri bugün takip edilecek. Öncü verilere göre mayısta hizmet PMI’lar, bölgede genel olarak hafif düşüş kaydederek hizmet sektöründe büyümenin yavaşladığına işaret etmişti ve 50 eşik seviyesinin üzerinde büyüme bölgesindeki seyirlerini sürdürerek özellikle bölgede yüksek enflasyon nedeniyle hanehalkı satın alma gücünün olumsuz etkilenmesine ve sıkılaşan finansal koşullara karşın tüketici harcamalarının güçlü seyrettiğini göstermişti. Buna göre mayısta hizmet PMI’lar, Fransa’da 54,6’dan 52,8’e, Euro Bölgesi’nde 56,2’den 55,9’a ve İngiltere’de ise 55,9’dan 55,1’e gerileyerek hizmet sektöründe büyümenin hafif yavaşladığına işaret etmişti, buna karşın Almanya’da 56’dan 57,8’e yükselerek hizmet sektöründe büyümenin hızlandığına işaret etmişti. Bunun yanında, Euro Bölgesi’nde haziran ayına ilişkin Sentix yatırımcı güveni verisi bugün takip edilecek. Mayıs ayına ilişkin Sentix yatırımcı güveni verisi, hafif toparlanma beklentilerine karşın son 13 ayın en yüksek seviyesi olan -8,7’den -13,1 seviyesine gerilemişti. Detaylara bakıldığında cari koşullar endeksi üst üste altıncı ayda artış kaydetmesinin ardından mayısta -4,3’ten -7’ye gerilerken, yatırımcıların gelecek 6 aylık döneme ilişkin değerlendirmelerini yansıtan beklentiler endeksinin ise -13 seviyesinden -19 seviyesine gerileyerek Aralık 2022’den bu yana en düşük seviyede gerçekleşmesi gelecek dönemde ekonomiye ilişkin risklerin arttığına işaret etmişti. Özellikle bölgede son dönemde açıklanan çekirdek enflasyon verilerinin rekor seviyeye yakın seyretmesi ve ECB’nin, faiz artışlarına devam edeceğinin sinyalini vermesinin büyüme üzerinde baskı oluşturabileceği beklentileriyle yatırımcı güveninin zayıf seyrini sürdürmesi bekleniyor. Bugün ayrıca küresel ticaretin görünümüne ilişkin de sinyal verecek olan Almanya nisan ayı dış ticaret verileri açıklanacak. Almanya’da ihracat aylık bazda şubatta son 10 ayın en yüksek aylık artışı olan %4 artışla rekor seviyeye ulaşmasının ardından martta %5,9 gerilemeyle beklentilerin üzerinde düşüş sergileyerek son üç ayın en düşük seviyesinde gerçekleşirken, ithalat da şubatta aylık %4,4 artışın ardından martta %5,3 gerileyerek beklentilerin üzerinde düşüş kaydetmişti ve böylece son 14 ayın en düşük seviyesine gerilemişti. Detaylara bakıldığında, martta AB ülkelerine ihracat %6,2 gerilerken, AB dışındaki ülkelere ihracat %4 gerilemişti, özellikle ABD’ye (%10,9 düşüş) ve Çin’e (%9,3 düşüş) ihracattaki düşüşler öne çıkmıştı. Martta AB ülkelerinden yapılan ithalat %4,4 gerilerken, AB dışı ülkelerden yapılan ithalat ise %8,6 düşmüştü, özellikle Çin’den (%7,2 düşüş) ve İngiltere’den (%4) ithalattaki düşüşler dikkat çekmişti. Nisanda ise aylık bazda ihracatın %2,5 düşüşle ve ithalatın ise %1 düşüşle zayıflamayı yavaşlayarak sürdürmesi bekleniyor. Ayrıca Euro Bölgesi’nde nisan ayına ilişkin ÜFE verisi bugün açıklanacak. Bölgede mart ayına ilişkin ÜFE, enerji ve ara malı fiyatlarındaki devam eden gerilemenin etkisiyle aylık bazda %1,6 oranında düşüş sergileyerek düşüşünü üçüncü aya taşımıştı, yıllık bazda %13,3’ten %5,9 seviyesine gerileyerek yavaşlamayı sürdürmüştü ve böylece Mart 2021’den bu yana en düşük seviyede gerçekleşmişti. ÜFE’deki yavaşlamanın sürmesi bekleniyor. Öte yandan, iç talebin seyrine ilişkin olarak Euro Bölgesi’nde nisan ayı perakende satışlar verisi yarın izlenecek. Bölgede mart ayında perakende satışlar, aylık bazda %1,2 oranında gerileyerek düşüşünü ikinci aya taşımıştı, yıllık düşüş hızı ise %2,4’ten %3,8 seviyesine yükselmişti ve son altı aydır daralmayı sürdürmüştü. Bununla birlikte, ECB’nin faiz artışlarına devam etmesiyle sıkılaşan finansal koşulların tüketici talebini olumsuz etkilemesi nedeniyle perakende satışların önümüzdeki dönemde baskı altında kalması bekleniyor. Bunun yanında, Almanya’da üretimin seyrine ilişkin olarak nisan ayı fabrika siparişleri verisi yarın ve sanayi üretimi verisi ise çarşamba günü takip edilecek. Almanya’da fabrika siparişleri, üç aylık artışın ardından mart ayında zayıflayan küresel ekonominin etkisiyle aylık bazda %10,7 oranında gerileyerek beklentilerin belirgin şekilde üzerinde düşüş sergilemişti ve üretimin seyrine ilişkin zayıflama sinyali vermişti. Söz konusu mart ayındaki aylık düşüş, Nisan 2020’de koronavirüs pandemisinin zirvesinden bu yana fabrika siparişlerdeki en büyük düşüşe işaret etmişti. Detaylara bakıldığında, mart ayında fabrika siparişlerindeki sert düşüşte, özellikle gemi, raylı araçlar, uçak ve diğer inşaat araçlarını kapsayan çeşitli araç yapımı siparişlerindeki %47,4’lük daralma etkili olmuştu. Almanya’da sanayi üretimi, iki aylık artışın (ocakta %3,7 artış ve şubatta %2,1 artış) ardından martta aylık %3,4 gerileyerek beklentilerin belirgin şekilde üzerinde düşüş sergilemişti ve üretimin seyrine ilişkin zayıflama vermişti. Detaylara bakıldığında, martta sermaye malları üretiminde (%4,4 düşüş), ara mal üretiminde (%3,5 düşüş) ve inşaat üretiminde (%4,6 düşüş) belirgin düşüşler gözlenirken, tüketim malları üretiminde (%0,1 düşüş) sınırlı düşüş görülmüştü, buna karşın enerji üretimi %0,8 artmıştı. Özellikle Almanya’nın en büyük sektörü olan otomotiv sektörü üretiminin şubatta, çip sıkıntısının hafiflemesiyle birlikte %6,9 oranında güçlü artış sergilemesinin ardından martta %6,5 oranında sert gerilemesi, sanayi üretimindeki düşüşte belirleyici olmuştu. Ayrıca bölgede enerji krizine yönelik endişelerin yatışmasına karşın martta enerji yoğun sanayi kollarında üretim %3,3 düşüş kaydetmişti. Almanya’da nisanda fabrika siparişleri ve sanayi üretiminin kısmi artışla toparlanması bekleniyor. Ayrıca Euro Bölgesi’nde bu yılın ilk çeyreğine ilişkin GSYH büyümesi nihai verileri perşembe günü açıklanacak. Euro Bölgesi ekonomisi geçen yılın son çeyreğinde %0 büyüme sergileyerek durağan seyre geçmenin ardından revize verilere göre bu yılın ilk çeyreğinde öncü verilerle uyumlu olarak %0,1 oranı ile beklentilerin (%0,2 büyüme) altında büyüme kaydetmişti. Bunun yanında, başta bugün ECB Başkanı Lagarde’ın olmak üzere hafta genelinde ECB üyelerinin gerçekleştirecekleri konuşmalar da, Banka’nın para politikasına ilişkin olası yeni sinyaller bakımından yakından takip edilecek.
Asya tarafında ise, cuma günü küresel enflasyonun seyrine yönelik de sinyal verecek olan Çin’de mayıs ayına ilişkin TÜFE ve ÜFE verileri takip edilecek. Çin’de nisan ayına ilişkin TÜFE, gıda ve gıda dışı fiyatların yavaşlaması ile aylık bazda %0,1 gerileyerek düşüşünü üçüncü aya taşımıştı (beklenti: %0 artış idi), yıllık bazda ise %0,7’den %0,1 seviyesine gerilemişti ve böylece Şubat 2021’den bu yana en düşük seviyede gerçekleşmişti (beklenti: %0,4 artış idi). Nisanda gıda ve enerji fiyatlarını dışlayan çekirdek TÜFE ise yıllık bazda bir önceki aya benzer şekilde %0,7 seviyesinde gerçekleşmişti. ÜFE ise emtia fiyatlarının gevşemesiyle nisanda yıllık bazda %3,6 düşüşle beklentilerin (%3,2 düşüş) üzerinde gerileyerek düşüşünü yedinci aya taşımıştı ve Mayıs 2020’den bu yana en sert düşüşü gerçekleştirmişti. Böylece Çin’de enflasyon göstergelerindeki yavaşlama, Çin hükümetine, ekonomiyi desteklemek için para politikasında alan tanımaya devam etmişti. Ayrıca Çin’de mayıs ayı dış ticaret verileri çarşamba günü izlenecek. Bunun yanında, perşembe günü Japonya ekonomisinin bu yılın ilk çeyreğine ilişkin nihai GSYH büyüme verileri izlenecek. Japonya ekonomisi, geçen yılın ilk çeyreğinde çeyreksel bazda %0,5 oranında daralmanın ardından ikinci çeyrekte salgın kısıtlamalarının hafifletilmesinin etkisiyle %1,1 oranında büyüme kaydetmişti, üçüncü çeyrekte ise küresel ekonomideki yavaşlama ve yendeki zayıflamanın etkisiyle %0,2 oranında daralma sergilemişti. Geçen yılın son çeyreğinde ise ülke ekonomisi, kamu harcamaları ve net ihracatın olumlu etkilerine karşın tüketim harcamalarının zayıf seyri ve yatırımlardaki düşüşle çeyreklik bazda %0 oranında büyümeyle durağan seyretmişti, bu yılın ilk çeyreğinde ise tüketim harcamaları ve yatırımlardaki toparlanmayla %0,4 büyüme sergilerken, yıllıklandırılmış çeyreklik bazda ise %1,6 oranında büyüme kaydetmişti.
Diğer yandan, yarın Avustralya Merkez Bankası’nın toplantısı takip edilecek. Banka, ülkede enflasyonda yaşanan gerilemeye karşın geçen ay politika faizinde bir kez daha artırıma gitmişti, piyasa beklentileri ise faizin sabit tutulması yönündeydi. Bu kapsamda Banka, ülkedeki enflasyonun halen çok yüksek olduğunu belirterek politika faiz oranını 25 baz puan artışla %3,85 seviyesine yükseltmişti. Banka, enflasyonun makul bir zaman diliminde hedefe dönmesini sağlamak için para politikasında biraz daha sıkılaştırmanın gerekebileceğini, ancak bunun, ekonominin ve enflasyonun gelişimine bağlı olacağını belirtmişti. Banka’nın bu haftaki toplantısında ise politika faiz oranını sabit tutması bekleniyor.
Bunun yanında, Kanada Merkez Bankası’nın toplantısı çarşamba günü izlenecek. Banka, nisan ayındaki toplantısında politika faiz oranını beklentilerle uyumlu olarak %4,50 seviyesinde sabit tutmuştu ve böylece faizi son iki ayda değiştirmemişti. Ayrıca Banka, politika faizine ilişkin gelecekteki kararları için son gelen ekonomik verileri izlemeye devam edeceğini belirtmişti. Bunun yanında Banka, para politikasının fiyat baskılarını hafifletmek için yeterince kısıtlayıcı olup olmadığını değerlendirmeye devam ettiğini ve enflasyonu %2 hedefine döndürmek için gerekirse politika faizini daha da yükseltmeye hazır olduğunu vurgulamıştı. Banka’nın bu haftaki toplantısında ise politika faiz oranını sabit tutması beklenmekte.
Cuma günü bunun yanında, Rusya Merkez Bankası’nın faiz kararı takip edilecek. Banka, nisan ayınki toplantısında politika faiz oranını beklentilerle uyumlu olarak %7,5 seviyesinde sabit tutmuştu ve böylece son beş toplantıda mevcut faiz seviyesini korumuştu. Ayrıca Banka, istihdam piyasasındaki görünümün, artan bütçe harcamalarının ve kötüleşen dış ticaret koşullarının enflasyon yanlısı riskleri artırdığını vurgulamıştı. Rusya Merkez Bankası Başkanı ise, ülkedeki enflasyon risklerinin devam ettiğini belirterek, faiz oranına yönelik beklentilerine baktıklarında, faiz indirimi için belirli bir alana sahip olsalar da faizi artırma ihtimalinin daha yüksek olduğunu düşündüklerini söylemişti. Banka’nın bu haftaki toplantısında ise politika faiz oranını sabit tutması bekleniyor.

Yurt içinde ise, bugün mayıs ayı TÜFE ve ÜFE verileri, yarın mayıs ayı reel efektif döviz kuru endeksi verisi, çarşamba günü mayıs ayı Hazine nakit dengesi verisi ve cuma günü nisan ayı sanayi üretimi ve mayıs DHMİ uçuş istatistikleri takip edilecek. Ayrıca yarın TCMB tarafından mayıs ayına ilişkin Aylık Fiyat Gelişmeleri Değerlendirmesi Raporu yayınlanacak.

Nisan ayında TÜFE, Bloomberg piyasa beklentisi olan %2,60’ın altında aylık %2,39 artmıştı (martta aylık %2,29 artmıştı), TÜFE yıllık bazda ise devam eden baz etkisiyle birlikte %50,51’den %43,68’e gerilemişti ve böylece Aralık 2021’den bu yana en düşük seviyede gerçekleşmişti. Öte yandan, çekirdek B ve C göstergelerindeki aylık artış ortalama %2,98 ile manşet enflasyonun üzerinde gerçekleşmişti, B çekirdek göstergesi yıllık %52,11’den %48,02’ye, C endeksi %47,36’dan %45,48’e gerilemişti. Enerji kalemindeki düşüş ÜFE’deki artışı sınırlamaya devam etmişti. Bununla birlikte nisan ayında başta gıda ürünleri ve tekstil ürünlerinin etkisiyle ÜFE aylık %0,81 artış kaydetmişti, bir önceki ay %0,44 artış kaydetmişti (ÜFE 2022 yılında ortalama %5,9 artış, 2003 yılından bu yana ortalama %1,3 artış göstermişti). Yıllık bazda ÜFE %62,45’ten %52,11 seviyesine gerileyerek Ekim 2021’den bu yana en düşük seviyede gerçekleşmişti. TÜİK, doğal gazın bir ay ücretsiz verilmesi nedeniyle mayıs ayında TÜFE hesabında sıfır fiyat yönteminin uygulanacağını ve Haziran 2023 ve Mayıs 2024 arasında TÜFE hesaplamasında ise 25 metreküpe kadar doğal gaz tüketiminde yapılacak indirimin, dolayısıyla 25 metreküp üzerindeki doğal gaz tüketimi için ödenen fiyatın dikkate alınacağını bildirmişti. Söz konusu değişikliğin, mayıs ayı enflasyonunu kuvvetli bir şekilde indireceği, ancak doğal gaz tüketiminin artacağı yıl sonuna doğru bunun enflasyonu yukarı yönlü etkilemesinin öngörüldüğü ifade edilmişti. Bloomberg Anketi’ne göre mayıs ayına ilişkin TÜFE’nin, aylık medyan %0 seviyesinde gerçekleşmesi ve yıllık bazda medyan %39,20 seviyesine gerilemesi bekleniyor.
Reel efektif döviz kuru endeksi, üç aylık yükselişin ardından nisan ayında aylık %1,1 oranında düşüşle 59,57 seviyesinden 58,94 seviyesine gerilemişti.
Hazine nakit dengesi, nisanda 159,1 milyar TL açık vermişti, martta 32,1 milyar TL açık verirken, şubatta 171,5 milyar TL açık ve ocakta ise 54,3 milyar TL açık vermişti, 12 aylık kümülatif nakit açığı ise nisanda 404,2 milyar TL’den 519,6 milyar TL’ye, GSYH’a oranı ise %2,4’ten %3’e yükselmişti (GSYH verisi olarak 1. çeyrek kümülatif verisi kullanıldı). Alt detaylara bakıldığında gelirlerde aylık %18,9 oranında düşüş gözlenirken, giderler ise faiz giderlerindeki aylık %27,1 oranındaki düşüşe karşın faiz dışı giderlerdeki aylık %25,6 oranındaki artışın etkisiyle aylık %19,8 oranında artış kaydetmişti. Bunun yanında nisan ayında aylık bazda faiz giderleri, geçen yılın aylık ortalamasının üzerindeki seyrini sürdürmüştü.
Sanayi üretimi mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış bazda şubatta 11 ilimizi etkileyen depremlerin olumsuz etkisiyle aylık %5,9 oranında düşüşün ardından mart ayında aylık %5,5 oranında artışla önemli ölçüde toparlanma kaydetmişti. Böylece sanayi üretimi aylık bazda şubatta geçen yılın temmuz ayından bu yana görülen en sert düşüşün ardından martta geçen geçen yılın şubat ayından bu yana en güçlü artışı sergilemişti. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi yıllık olarak şubatta %8,2 oranında belirgin düşüş ile salgının etkili olduğu dönem olan Mayıs 2020’den bu yana gözlenen en sert düşüşü sergilemesinin ardından martta düşüş hızı %0,1 seviyesine yavaşlamıştı. Bloomberg beklentisi martta yıllık %0,5 artış ve aylık %2,7 artış idi. Nisan ayına ilişkin öncü göstergeler depremlerin olumsuz etkilerine karşın genel olarak sanayi üretiminde toparlanmaya işaret etmekte. Nisan ayında S&P Global/İSO Türkiye imalat PMI, 50,9’dan 51,5 seviyesine yükselerek imalat sektöründe büyümenin hızlandığına işaret etmişti ve böylece büyüme bölgesindeki seyrini dördüncü aya taşımıştı. Veri, nisanda faaliyet koşullarındaki güçlenmenin, Aralık 2021’den bu yana en yüksek seviyelerdeki seyrini sürdürdüğüne işaret etmişti. Nisanda mevsim etkilerinden arındırılmış bazda hizmet sektörü ve reel kesim güven endeksleri artarken, perakende ticaret ve inşaat sektörleri güven endeksleri ise gerilemişti. Arındırılmış reel kesim güven endeksi aylık bazda şubatta depremlerin olumsuz etkileriyle %1 düşüşün ardından martta depremlerin sanayi üzerinde devam eden olumsuz etkilerine karşın %1,7 artışla toparlanma kaydetmişti, nisanda ise %1 artışla toparlanmasını yavaşlayarak sürdürmüştü. Reel kesim güven endeksi alt endekslerinden gelecek üç aydaki ihracat siparişleri şubatta %8,7’lik gerilemeyle Nisan 2021’den bu yana en sert düşüşün ardından martta depremlerin sanayi üzerinde devam eden olumsuz etkilerine karşın aylık %4,7 artışla kısmi toparlanmıştı, nisanda da %4,2 artışla toparlanmasını sürdürmüştü. Yatırımlara dair izlediğimiz diğer bir gösterge olan sabit sermaye yatırım harcamaları nisanda aylık %5,2 artışla yükselişini hızlandırarak son dört aydır toparlanmaktaydı ve tarihsel ortalamasının üzerindeki seyrini sürdürmekteydi. Bununla birlikte arındırılmış kapasite kullanım oranı üç aylık düşüşün ardından nisanda özellikle ara malı ve dayanıksız tüketim malları imalatı kapasite kullanım oranlarındaki yükselişlerin etkisiyle 1,4 puanlık artışla %75,6 seviyesine yükselerek kısmi toparlanma kaydetmişti, bununla birlikte Mayıs 2021’den bu yana en düşük seviyelere yakın gerçekleşmişti ve 2022 yılı ortalamasının altındaki seyrini sürdürmüştü, ihracat nisanda aylık %18,1 oranında düşüşle 19,3 milyar USD seviyesinde gerçekleşmiş ile 2022 yılı ortalaması olan 21,2 milyar USD’nin altında kaydedilmişti. Kredi kartı harcamaları nisan ayında ise mart ayına göre artarak özel tüketim harcamalarının güçlü görünümünü sürdürdüğüne işaret etmişti, özellikle kredi kartı harcamaları nisanda haftalık bazda o döneme kadarki rekor seviyede gerçekleşmişti. Bloomberg Anketi’ne göre nisanda mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış aylık bazda sanayi üretiminin %0,6 oranında artış sergilemesi ve takvim etkisinden arındırılmış bazda yıllık olarak ise %0,8 oranında artması bekleniyor.
DHMİ nisan ayı verilerine göre, dış hat yolcu sayısı, aylık bazda %19,5 oranında artış sergilemişti. Öte yandan, dış hat yolcu sayısının nisan ayındaki aylık 8,59 milyon kişilik seviyesi, tarihsel olarak en yüksek nisan ayı verisi olmuştu. Nisanda dış hat yolcu sayısının yıllık artış hızı ise %38’den %38,7’ye hızlanmıştı. Nisanda iç hat yolcu sayısı ise aylık bazda %10,6 artış kaydetmişti, yıllık bazda ise artış hızı %11,9’dan %31 seviyesine hızlanmıştı.

ŞİRKET HABERLERİ

İzmir Demir Çelik (IZDMC, Sınırlı Pozitif): Şirketin bağlı ortaklığı İzdemir Enerji Elektrik Üretim adına Manisa ilinde yenilenebilir enerji üretimi alanında 147 MWe üretim hacmine sahip arazi üzerine, 24,1 MWe kurulu gücünde yaklaşık 40mn USD değerinde GES yatırımı yapılmasına karar verildiği, aynı arazi üzerinde 24,1 MWe kurulu gücüne ilave olarak 51 MWe kurulu güç kapasite izni için başvuruda bulunulduğu kamuoyu ile paylaşılmıştı. 24,1 MWe kurulu güç GES yatırımı kapsamında bağlantı anlaşması Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından onaylanarak yürürlüğe girmiştir. Ayrıca aynı arazi üzerinde ilave 51 MWe kurulu güç kapasite için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından çağrı mektubu onayı verilmiş olup bağlantı anlaşması için gerekli prosedürler başlatılmıştır. GES yatırımları kapsamında 51 MWe kurulu güç kapasitenin ilave yatırım maliyeti yaklaşık 30mn USD’dir.

Migros (MGROS, Nötr): Şirket’in, 26 adet Migros, 15 adet Migros Jet, 2 adet Macrocenter ve 1 adet Toptan formatında toplam 44 satış mağazası Mayıs ayı içerisinde hizmete açılmıştır. 31 Mayıs 2023 itibariyle Şirket’in toplam mağaza sayısı 3.049’dur.

Türk Hava Yolları (THYAO, Nötr): THY, İzlanda’nın hava yolu şirketi Icelandair ile ortak uçuş anlaşması imzaladı. Anlaşmayla Kuzey Amerika ve İzlanda’daki Icelandair yolcuları THY uçuşları ile İstanbul’a, THY yolcuları ise Icelandair ağı üzerinden İzlanda ve Kanada’ya ulaşabilecek. (Kaynak: AA)

SEKTÖR HABERLERİ

Bankacılık: BDDK, daha önce kuruluş izni verilen Q Yatırım Bankası AŞ’ye faaliyet izni verilmesine kadar verdi.

DİĞER ŞİRKET HABERLERİ

Akfen Yenilenebilir Enerji (AKFYE): Akfen Yenilenebilir Enerji, Müstakil elektrik depolama tesisi başvuruları kapsamında, Şirket tarafından toplam 380 MWe müstakil depolama tesisi başvurularının EPDK tarafından uygun görülmüş olduğu, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği 17. madde kapsamında depolama tesisine verilen hakka istinaden toplam 285 MWe kapasiteli GES ve RES önlisans başvurularının yapılmış olduğu ve 17.04.2023 tarihinde toplam 140 MWe Depolama + 140 MWe Üretim ön lisanslarının EPDK’dan teslim alınmış olduğu bildirilmişti. Bu kapsamda, Osmaniye ilindeki Sarıtepe depolamalı Rüzgar enerjisi üretim tesisinin Depolama (95 MWe) + Üretim RES (95 MWe) ön lisansları da EPDK’dan teslim alınmıştır. Böylece, EPDK’dan alınmış olan önlisans toplamları depolama 235 MWe + üretim 235 MWe olmuştur. Depolamalı üretim tesisi müracaatlarından bir projenin halen önlisans süreçleri devam etmektedir.

Astor Enerji (ASTOR): Şirket, İrlanda’da yerleşik özel bir firma ile 5,1mn GBP tutarında, 2 ayrı proje kapsamında “2 Adet 180 mvA 110/33-6,3 kv Güç Transformatörü,” sözleşmesi imzalamıştır. Sözleşme süresi 13-14 ay olarak belirlenirken, sözleşmenin imzalanmasının ardından 14 gün içerisinde % 15 sipariş avansı, dizayn dokümanlarının onaylanması ve üretime başlanmasından itibaren 14 gün içerisinde de %20’lik kısmı, üretim ve testlerinin yapılmasından itibaren 14 gün içerisinde de kalan kısmı tahsil edilecektir. Yapılan sözleşmenin 2022 yılı hasılata oranı % 1,82 olarak açıklanmıştır.

Çelik Halat (CELHA): Şirket, Kapasite Arttırımı ve Modernizasyon Projeler Yatırım Planı kapsamında yeni makinelere yer oluşturulması, Şirket düzenini rahatlatmak ve işletme verimliliğini arttırmak amacıyla Kocaeli/Kartepe’de Şirkete ait alanda ambar binası ile stok alanı inşası yatırımı yapılmasına, yapılması planlanan bina ve stok alanı projesi ile ilgili işlemlerin gerçekleştirilmesi ve görüşmelerin yapılması hususunda yetkilendirilme kararı verdiğini duyurulmuştu. Söz konusu yatırım planları çerçevesinde 02.06.2023 tarihinde; Yeni Ambar Binası Harfiyat ve Dolgu İşlemleri için Gültaş Endüstriyel İnşaat ve Taşımacılık ile (2,2mn TL), Yeni Ambar Binası İnşaası için ise Kırçiçek Mühendislik ile (2,8mn bedel ile) sözleşme imzalanmasına karar verilmiştir.

Deniz GYO (DZGYO): Şirket’in Ankara Etimesgut ilçesindeki portföyünde bulunan, toplam KDV hariç 1,7mn TL ekspertiz değeri olan bağımsız bölüm KDV hariç 2,5mn TL tutarında bedel ile satışı yapılmıştır.

Döktaş Dökümcülük (DOKTA): Şirket tarafından 24.05.2023 tarihinde, 162mn TL tutarındaki çıkarılmış sermayenin tamamı nakden (bedelli) karşılanmak suretiyle 383,8mn TL artırılarak 545,8mn TL’ye çıkarılmasına karar verilmiştir. Anılan karara istinaden Hâkim Ortak Çelik Holding A.Ş; Şirket tarafından yapılacak söz konusu bedelli sermaye artırımına iştirak edilmesine ve Çelik Holding A.Ş. hisse payına isabet eden tutar olan 345,4mn TL’nin Çelik Holding’in Şirkete sermaye avansı olarak ödediği 55,8mn TL ile muhtelif tarihlerde yine sermaye avansı olarak ödediği 289,6mn TL olmak üzere toplamda 345,4mn TL’den karşılanmasına ve son olarak rüçhan hakkı kullanımı sonrası sermaye artış tutarının karşılanması amacıyla halka arz edilen payların gerektiği takdirde satın alınmasına karar verilmiştir.

Ekiz Kimya (EKIZ): Yeniden yapılandırma sözleşmeleri kapsamında; mevcut durum itibariyle borçlu bulunduğu tek banka olan Vakıflar Bankası’na olan borcun; şirketin aktifine kayıtlı İzmir Konak’taki yatırım amaçlı gayrimenkullerin toplam 39,7mn TL bedel karşılığında, bankaya satışı gerçekleştirilmiş ve satıştan elde edilen fon ile borcun tamamı kapatılmıştır.

Fonet Bilgi Sistemleri (FONET): Diyarbakır İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 03.01.2023 tarihinde yapılan ve Şirket’in 52,4mn TL ile 2. en uygun teklifi verdiği ’36 ay süreli Hastane Bilgi Yönetim Sistemi hizmet alımı’ ihalesi sonuçlanmış olup, ihaleyi Şirket kazanmıştır. Yasal itiraz süreci beklenmekte olup akabinde sözleşme imzalama aşamasına geçilecektir.

Koza Polyester (KOPOL): Şirket’in, Başpınar OSB’de bulunan üretim tesislerindeki Çatı GES projesi tamamlanarak devreye alınmıştır. Elektrik enerji maliyetinde %16,70 tasarruf beklendiği açıklanmıştır.

Park Elektrik (PRKME): Şirketin Borsa İstanbul’da işlem gören kendi paylarını geri alabilmesini teminen 2 Haziran 2021 tarihinde gerçekleştirilen 2020 yılına ilişkin Olağan Genel Kurul toplantısında onaylanarak yürürlüğe girmiş olan Pay Geri Alım Programının 2 yıllık süresinin dolması nedeniyle geri alım programı 2 Haziran 2023 tarihinde sonlandırılmıştır. Geri Alım Programının süresi boyunca 550bin TL nominal değerli 55mn adet pay geri alınmıştır. Pay Geri Alım Programı kapsamında geri alınan payların sermayeye oranı %0,37 seviyesine ulaşmıştır. Geri alınan paylardan program sürecince herhangi bir satış gerçekleştirilmemiştir. Yönetim Kurulu’nun pay geri alımı gerçekleştirebilmesi için tekrar yetkilendirilmesi amacıyla hazırlanan yeni Pay Geri Alım Programı 18 Mayıs 2023 tarihinde açıklanmış olup, 19 Haziran 2023 tarihinde gerçekleştirilecek olan 2022 yılına ilişkin Olağan Genel Kurul toplantısında görüşülecektir.

FAİZ PİYASALARI

Cuma günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %9,07’den %9,09 seviyesine yükseldi. TCMB cuma günü 94,4 milyar TL’lik (%8,50’den, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Ayrıca BİST’te kotasyon yoluyla 275,2 milyar TL (%10’dan, 3 gün vadeli) kullandırdı. Toplam fonlama tutarı ise 419,3 milyar TL oldu.

Yurt içi tahvil piyasasında, cuma günü verim eğrisi genelinde faizlerde yükselişler görüldü. Buna göre, kısa vadeli tarafta 305 baz puana yaklaşan yükselişler görülürken, orta ve uzun vadeli tarafta 210 baz puana yaklaşan yükselişler gözlendi. Gösterge kağıtların faizlerinin haftalık bazda değişimlerine bakıldığında ise, kısa vadeli tarafta 130 baz puana yaklaşan yükselişler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 460 baz puana varan yükselişler görüldü.

Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi