SABAH STRATEJİSİ
ABD on yıllık tahvil faizindeki yükselişin hisse piyasalarında kısmen etkisini göstermeye başladığını izliyoruz. Dow Jones endeksinin sadece %0,2 oranında değer kazandığı haftanın ilk işlem gününde büyüme hisseleri negatif bölgede kapattı. Bu sabah ise ABD on yıllık tahvil faizi %1,50’in üzerine çıkarken, dünkü kapanışa benzer daha sınırlı hareketler gözleniyor. Ancak, gerek şahin Fed gerekse de enerji piyasasındaki sert fiyat dalgalanmaları (Brent petrol de bu sabah 80 USD’yi aştı) tahvil faizinde yukarı yönlü risklerin gündemde kalmasına neden olabilir ki borsalarda da bu nedenle kısmi baskı sürebilir. Asya tarafında Çin’in likidite desteğiyle Evergrande’ye yönelik endişelerin daha da azalması ise sadece Çin endekslerine pozitif yansıyor. Yurtiçi piyasalara baktığımızda, TL’deki dünkü olumlu ayrışama sonrasında bu sabahki sakinlik BIST100 endeksine pozitif yansıyabilir. Endekste teknik olarak kısa vadeli göstergelerdeki pozitif uyumsuzluk da BIST100’de potansiyel tepki yükselişi için iyi bir zemin yaratıyor. Endeks gün içerisinde 1.400’ün üzerine çıkabilir. Güçlü sayılabilecek direnç 1.406 bölgesinde. Ancak 433 baz puana çıkan 5 yıllık CDS’imizdeki hareket nedeniyle olası yükselişlerde bu direnç seviyesinin kırılmasını beklemiyoruz.
MAKROEKONOMİ
Dün ABD’de ağustos ayına ilişkin dayanıklı tüketim malları siparişleri, uçak siparişlerinin etkisiyle aylık bazda %1,8 oranında artışla %0,7 seviyesindeki beklentileri aştı, önceki ayın verisi de -%0,1 oranında daralmadan %0,5 oranında artışa revize edildi. Ağustosta sipariş artışlarına bakıldığında, savunma dışı uçak ve parçaları (%77,9) oranıyla en büyük artış sergileyen kalem olurken, sermaye malları (%6,7) ve ulaşım ekipmanları (%5,5) siparişleri de önemli artış gösteren diğer kelemler oldu. Buna karşın motorlu taşıtlar ve parçalarının siparişleri ise aylık %3,1 düşüş sergiledi ve otomotiv sektöründeki çip tedarik sıkıntılarını yansıttı. Öte yandan, firmaların yatırım planlarının yakından izlenen bir göstergesi olan uçak hariç savunma dışı sermaye malları siparişleri ise %0,5 artışla %0,4’lük beklentilerin hafif üzerinde artış kaydetti.
Ayrıca ABD’de eylül ayına ilişkin Dallas Fed İmalat Sanayi Aktivite Endeksi 9’dan 4,6 seviyesine geriledi ve imalat sanayinde büyüme hızındaki yavaşlamaya işaret etti ancak büyüme bölgesindeki seyrini sürdürdü. Alt endekslere bakıldığında, üretim, kapasite kullanım, sevkiyat, istihdam ve çalışılan saat endeksleri bir önceki aya göre artış sergilerken, yeni siparişler ve bitirilmemiş siparişler endeksleri ise düşüş kaydetti. Bunun yanında, eylül ayında teslimat süresi endeksi artış sergiledi ve yüksek seviyelerdeki seyrini korudu. Ayrıca girdi alımları fiyatları ve ürün satış fiyatları endeksi tüm zamanların en yüksek seviyelerine ulaştı.
Dün Fed Başkanı Powell’ın ve ABD Hazine Bakanı Yellen’in bugün ABD Senatosu’nda gerçekleştireceği konuşmanın metinleri yayınlandı.
- Buna göre Powell, salgına karşı aşılamadaki ilerleme ve benzeri görülmemiş maliye politikası eylemlerinin toparlanmaya güçlü destek sağladığını ve ekonominin güçlenmeye devam ettiğini belirtti. Powell, reel GSYH’ın yılın ilk yarısında güçlü bir hızda yükseldiğini ve büyümenin ikinci yarıda da güçlü bir hızla devam etmesinin beklendiğini ifade etti. Powell, salgından en olumsuz etkilenen sektörlerin son aylarda iyileştiğini ancak vakalardaki artışın bu sektörlerin toparlanmasını yavaşlattığını, bunun yanında genel ekonomik faaliyette olduğu gibi iş gücü piyasasındaki koşulların da iyileşmeye devam ettiğini vurguladı. Powell, ekonominin gidişatının virüsün seyrine bağlı olmaya devam ettiğini ve görünüme yönelik risklerin sürdüğünü de belirtti. Powell, devam eden Covid-19 korkusu gibi salgınla ilgili faktörlerin istihdam artışı üzerinde ağırlık oluşturduğunu belirtti. Ayrıca Powell, enflasyonun yükseldiğini ve muhtemelen gelecek aylarda ılımlı hale gelmeden önce yüksek kalmayı sürdüreceğini, ekonominin normalleşmesi ve harcamalardaki toparlanma devam ederken, özellikle bazı sektörlerdeki arz dar boğazları nedeniyle fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskılar görüldüğünü, bu etkilerin beklenenden daha büyük ve uzun süreli olduğunu ancak enflasyonun uzun vadeli %2 hedefine doğru gerilemesinin beklendiğini bildirdi. Powell, normalleşme devam ederken, dar boğazlar, istihdam zorlukları ve diğer kısıtlamaların beklenenden daha büyük ve kalıcı olabileceğini, enflasyon için yukarı yönlü riskler oluşturabileceğini, sürekli yüksek enflasyon ciddi bir endişe haline gelirse, kesinlikle yanıt vereceklerini ve enflasyonun hedefleriyle tutarlı seviyelerde olmasını sağlamak için ellerindeki araçları kullanacaklarını vurguladı.
- Yellen ise, ABD’nin hızlı bir toparlanma yaşadığını belirterek, salgınında Delta varyantından kaynaklanan zorlukların toparlanma hızını bastırmaya ve ekonominin önünde önemli engeller oluşturmaya devam ettiğini vurguladı. Yellen, yine de ekonominin orta vadeli gidişatı konusunda iyimser olduğunu ve gelecek yıl tam istihdama döneceklerini umduğunu belirtti. Ayrıca Yellen, federal borç limitinin yükseltilmesi konusunda ise bir kez daha çağrı yaptı ve Kongre’nin borç limitini hızla ele almasının zorunlu olduğunu, aksi takdirde ABD’nin tarihte ilk kez temerrüde düşeceğini, ülkenin büyük olasılıkla bir mali kriz ve ekonomik durgunlukla karşı karşıya kalacağını bildirdi.
Ayrıca dün ECB Başkanı Lagarde ve Fed yetkililerinin konuşmaları izlendi.
- Lagarde, enflasyondaki yukarı yönlü hareketin geçici olacağı fikrini yinelerken, güçlü fiyat artışları riskine dair önemli sinyaller görmediğini ve yeni kısıtlamaların ekonomik aktiviteyi etkilemesi durumunda enflasyonun aşağı yönlü etkileneceğini belirtti. Tedarik zincirindeki sıkıntıları ve ücretleri izlediklerini belirtirken, enerji fiyatlarındaki artışın kalıcı olmayacağını belirtti. Euro Bölgesi’nde ekonomik toparlanmanın arttığını fakat büyüme görünümünün salgının seyrine bağlı olduğunu vurguladı.
- Chicago Fed Başkanı Evans ise varlık alımı azaltımına başlamak için ekonominin gerekli eşiğe yakın olduğunu belirtti. İstihdam piyasasında gelişmenin devam etmesi durumunda kriterlerin sağlanmış olacağını ve taperinge başlanabileceğini belirtti. Enflasyon ile ilgili ise uzun vadeli beklentilere dikkat çekerek, Fed’in enflasyon hedefinin daha aşılamadığını ve yaşanan arz kaynaklı sıkıntıların uzun vadeli enflasyon beklentilerini etkilemeyeceğini vurguladı.
Yurt dışı tarafta bugün veri takvimine bakıldığında,
ABD tarafında, piyasaların odak noktasında TSİ 17’de Fed Başkanı Jerome Powell ve ABD Hazine Bakanı Janet Yellen’ın, Senato Bankacılık Komitesi’ne gerçekleştirecekleri sunum olacak. Söz konusu sunumda, Powell ve Yellen’ın, ABD ekonomisine yönelik gelişmeler ve beklentiler ile para ve maliye politikalarına yönelik verebilecekleri olası yeni sinyaller dikkatle takip edilecek. Bunun yanında, TSİ 21.30’da Yellen’ın, Ulusal İşletme Ekonomisi Derneği tarafından düzenlenen “Şoklar, Değişimler ve Gelişen Ekonomik Manzara” temalı yıllık toplantısındaki konuşması izlenecek.
Ayrıca TSİ 17’de ABD’de eylül ayına ilişkin Conference Board Tüketici Güveni Endeksi verisi takip edilecek. Ağustos ayında Delta varyant yayılımı tüketici güveni üzerinde sınırlı etkili olmuştu. Ağustosta Conference Board tüketici güveni 125,1’den 113,8’e gerilemişti. Endeksin eylül ayında ise hafif yükselişle 114,5 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.
Bunun yanında, TSİ 17’de ABD’de Richmond Fed İmalat Sanayi Endeksi verisi açıklanacak. Endeks, temmuzda 27 seviyesine ulaşarak Mart 2004’ten bu yana en yüksek seviyeye yükselmesinin ardından ağustosta beklentilerin üzerinde düşüş sergileyerek 9 seviyesine gerilemiş ve böylece Temmuz 2020’den bu yana en düşük seviyeye gelmişti, buna karşın büyüme bölgesindeki seyrini sürdürmüştü. Alt endekslere bakıldığında, sevkiyat, yeni siparişler ve istihdam endekslerinin azaldıkları ancak pozitif bölgede kaldıkları gözlenmişti. Anket katılımcıları tedarik sürelerinin artmaya devam ettiğini ve stokların düşük kaldığını belirtmişti. Özellikle, stoklar endeksinin negatif bölgedeki seyrini sürdürmesi, girdi tedarik sorunlarının devam ettiğine işaret etmişti. Ayrıca ücret endeksi rekor seviyeye ulaşmış ve birçok firmanın ağustos ayında istihdamı ve ücretleri artırdığını teyit etmişti.
Diğer yandan, TSİ 16’da Chicago Fed Başkanı Charles Evans’ın, TSİ 20.40’ta St. Louis Fed Başkanı James Bullard’ın ve TSİ 22’de Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic’in konuşmaları takip edilecek.
Avrupa tarafında, TSİ 15’te ECB Başkanı Christine Lagarde’ın, ECB Merkez Bankacılığı Forumu’nda gerçekleştireceği konuşması takip edilecek. Ayrıca TSİ 15.30’da ECB Başkan Yardımcısı Luis de Guindos’un ve TSİ 18’de ECB Yönetim Kurulu Üyesi Isabel Schnabel’in konuşmaları izlenecek.
Yurt içi tarafta ise, A Para Finansın Geleceği Zirvesi’nde Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan ve TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun konuşmaları ve vereceği mesajlar izlenecek.
TCMB Analitik Bilanço Verilerine göre 24 Eylül haftasında toplam ve net rezervlerin arttığını hesaplamaktayız. İlgili haftada TCMB dış varlıkları 1,25 milyar USD arttı. Bunun neticesinde toplam rezervin 122 milyar USD’ye yükseldiğini tahmin ediyoruz. Bankaların TCMB’de tuttukları döviz mevduatı ise haftalık bazda 0,75 milyar USD azaldı. Buna göre net uluslararası rezervin 2 milyar USD artarak 30,4 milyar USD seviyesine geldiğini öngörmekteyiz. Geçen hafta yurt içi bankalarla olan swap miktarı 0,71 milyar USD azalarak rezervleri düşürücü yönde etkide bulundu. Geçen hafta Hazine’nin eylül ayında yapmış olduğu 2,25 milyar USD dış borçlanmanın hesaplara girmesi rezervleri destekledi.
ŞİRKET HABERLERİ
Aselsan (ASELS): Şirket ile finans alanında faaliyet gösteren yurtiçi kuruluşlar arasında 27/09/2021 tarihinde finansal teknolojiler alanında 129,7 Mn USD + KDV tutarında bir sözleşme imzalanmıştır. Söz konusu sözleşme kapsamında teslimatlar 2021-2026 yılları arasında yapılacaktır.
Aksa Enerji (AKSEN, Nötr): Aksa Enerji CFO’su Nuri Tezel, Özbekistan’daki 3 santrali 2022 ilk çeyrekte devreye alacaklarını açıklarken, Afrika’da yeni işlerle ilgilendiklerini bildirdi.
İş Bankası (ISCTR, Nötr): Genel Müdürlük tarafından 1 milyar Türk Lirası nominal değerli 151 gün vadeli finansman bonosu ihracının halka arz yoluyla gerçekleştirilmesi, bu ihraca ilişkin vade, faiz, dağıtım esasları ve tahsisatların belirlenmesi, satışların tamamlanması ve Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmesi de dahil olmak üzere gerekli bütün işlemlerin yerine getirilmesi için çalışmalara başlanmıştır. Halka arz edilecek finansman bonosuna fazla talep gelmesi durumunda toplam halka arz miktarı 1,5 milyar Türk Lirası nominal değere kadar artırılabilecektir. Banka tarafından söz konusu ihraçla ilgili olarak Sermaye Piyasası Kurulu’na gerekli başvuru yapılmıştır.
Koza Altın (KOZAL, Nötr): Şirket tarafından yapılması planlanan Çukuralan Altın Madeni İşletmesi 3. kapasite artırımı projesine ilişkin olarak, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu Kararı’nın yürütmesinin durdurulması ve iptali için, bir kısım davacılar tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı aleyhine İzmir 4. İdare Mahkemesinde dava açılmıştır. Şirket davalı bakanlık yanında ilgili davaya müdahil olacak olup madencilik faaliyetleri devam etmektedir.
SEKTÖR HABERLERİ
Perakende: Rekabet Kurulunun, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sürecinde, zincir marketler ile bunların tedarikçileri konumundaki üretici ve toptancı seviyesindeki teşebbüsler hakkında yürüttüğü soruşturmanın sözlü savunma toplantısı 27 Ekim’de yapılacak
Beyaz Eşya: Rekabet Kurulu, Arçelik, BSH Ev Aletleri, Gürses Kurumsal Tedarik, LG, Samsung ve SVS Dayanıklı Tüketim Malları hakkında soruşturma açılmasını kararlaştırdı.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Anadolu Sigorta (ANSGR): Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Şirket’in Uluslararası Finansal Güçlülük notunu “BB Durağan”, Ulusal Finansal Güçlülük notunu “AA+(tur) Durağan” olarak teyit etmiştir.
FAİZ PİYASALARI
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi