SABAH STRATEJİSİ
Risk iştahının azalma eğiliminde olduğu bu sabah yeni bir gelişme yok. Koronavirüs salgınına karşı ekonomiyi desteklemek için atılan adımlar sonrasında piyasalardaki kısmi rahatlama yerini tekrar gerçek gündeme, salgına yönelik endişelere bırakmış durumda. Ciddi tedbirlere karşın küresel çapta salgın halen kontrol altına alınmış değil. Diğer yandan, bugün ABD’de saat 15.30’da açıklanacak haftalık yeni işsizlik maaşı başvuruları ise bir anlamda piyasalar için gerçek bir test olacak. Beklenti ortalamada 1,5 milyon iken, tahminler arasında 4 milyon da var… Küresel çapta risk göstergelerinde önemli bir rahatlama gözlenmezken, piyasalarda bu sabahki temkinli mod devam edebilir. TL’nin de baskı altında kaldığı günde BIST100 endeksi ise güne satıcılı bir görüntüyle başlayabilir. Endekste 87 – 88bin destek bölgesi, Dolar /TL’de ise 6,47 – 6,48 direnç bölgesi olarak önemli gözüküyor.
MAKROEKONOMİ
İki günlük ralli ardından Asya borsaları, ABD teşvik paketine dair detaylar ve ABD işsizlik maaş başvurularının beklenmesiyle bugün temkinli ve karışık bir seyir izliyor. Bugün TSİ 15.30’da ABD’de 21 Mart haftasına ilişkin haftalık yeni işsizlik maaşı başvuruları verisi takip edilecek. Önceki hafta 281 bin kişilik atış gösteren işsizlik başvurularının, yaklaşık 1,5 milyon kişilik rekor artış sergilemesi bekleniyor. ABD’de işsizlik başvurusunun en çok yapıldığı hafta 695 bin başvuru ile 1982 yılının Ekim ayında gözlenmişti. Bu arada Almanya parlamentosu 750 milyar Euroluk destek paketini onayladı. ECB Başkanı Lagarde, Euro Bölgesi maliye bakanlarına, ortak borçlanma kağıdı olarak ”koronabond ihracını” ciddi şekilde değerlendirmelerini teklif etti.
- Başta hizmet sektörü olmak üzere küresel anlamda istihdam olumsuz etkilenmeye başlamış durumda. St. Louis Fed Başkanı James Bullard, koronavirüs salgınından dolayı şirketlerin hizmet vermeyi durdurmalarıyla kısa vadede ABD’de 46 milyon kadar kişinin işsiz kalabileceğini açıkladı ve işsizliğin ABD’de ikinci çeyrekte %30’lara tırmanabileceğini öngördü. Dolayısıyla koronavirüs salgınının yarattığı ekonomik şokun istihdam piyasasına nasıl yansıyacağı henüz tam olarak bilinmiyor.
Bugün TSİ 15.30’da ABD’de geçen yılın son çeyreğine ilişkin yıllıklandırılmış çeyreklik bazda final GSYH büyüme verisi açıklanacak. Yıllıklandırılmış çeyreklik bazda büyümenin %2,1 seviyesinde gerçekleşmesi ve 2019 yılının tamamı için ise büyümenin %2,3’te kalması beklenmekte. TSİ 18’de ise ABD’de mart ayı Kansas City Fed İmalat Sanayi Aktivite Endeksi verisi takip edilecek. TSİ 22’de Meksika Merkez Bankası’nın, politika faizini %7’den %6,50’ye çekmesi bekleniyor.
Sağlık Bakanımız Fahrettin Koca, 561 yeni vaka tespit edilmesiyle koronavirüs vaka sayısının toplam 2.433’e ulaştığını ve toplam 59 can kaybının bulunduğunu belirtti. Milli Eğitim Bakanımız Ziya Selçuk, 30 Nisan’a kadar okulların tatil olması konusunda karar aldıklarını bildirdi. Hazine ve Maliye Bakanımız Berat Albayrak, kamu bankalarının ve kamu katılım finans kuruluşlarının; tüm sektörler ve tüm firmalar için “İş’e Devam Desteği” başlattığını bildirdi. Söz konusu destek için herhangi bir sektör ayrımı gözetilmeksizin salgından ekonomik olarak olumsuz etkilenen tüm firmalar başvuruda bulunabilecek. Kredi desteğini kullanacak firmalar için şubat ayı sonu itibarıyla kayıtlı çalışan sayılarında azaltma yapmamaları ön koşulu aranacak. Teminat eksiği bulunan firmaların krediye erişimi için Hazine Destekli Kredi Garanti Fonu kefaleti de sağlanabilecek. Kredi desteği, 6 ay anapara ve faiz ödemesiz, toplam 36 ay vadeli ve yıllık %7,5 faiz oranlı olacak.
Mart ayında anket göstergeleri salgının etkisini sınırlı da olsa göstermeye başladı. Son dönemde koronavirüs salgınına ilişkin artan belirsizlik neticesinde başta gelecek 3 aya yönelik beklentilerdeki düşüşün, reel sektör güven endeksini aşağı çektiği görülüyor.
- Mevsimsel etkilerden arındırılmış reel kesim güven endeksi, mart ayında 100 seviyesinin altına gerileyerek aylık 8,1 puan düştü ve mayıs ayından bu yana en düşük seviye olan 98,6’ya düştü.
- Arındırılmış verilerle kapasite kullanım oranı ise aylık 0,4 puan gerileyerek %76,2 seviyesine düşse de geçen senenin ortalaması olan %75,7 seviyesinin üzerinde bulunuyor.
- Sektörel güven endekslerinden; hizmet ve perakende sektör güven endeksinde düşüş gözlenirken, inşaat sektörü güven endeksi arttı.
- Mal gruplarına göre kapasite kullanım oranı incelendiğinde ise yatırım mallarının bir önceki aya göre iyileştiğini görmekteyiz. Tüketim mallarında dayanıksız tüketim malı kaynaklı düşüş görülmekte.
- Özetle kapasite kullanım oranında mart ayında belirgin bir değişim gözlenmese de profesyonel katılımcıların güvenini gösteren reel sektör güven endeksi yönünü aşağı çevirdi. Küresel arenada salgının ilk etkisini hizmet sektöründe görmekteyiz. Bundan sonraki aşamada gerek iç talep gerekse dış talepteki geçici zayıflık ortamında ise imalat sektörünün kapasite kullanım oranının etkilenmesi beklenebilir.
ŞİRKET HABERLERİ
Arçelik (ARCLK, Sınırlı Negatif): Şirket’in Genel Kurulunda sunulan kar payı dağıtım telifi reddedilmiş ve karın dağıtılmayarak olağanüstü yedeklere aktarılmasına karar verilmiştir. Arçelik yönetim kurulu daha önce hisse başına 0,73994 TL brüt kar payı dağıtımını Genel Kurul onayına sunacağını belirtmişti.
Anadolu Efes (AEFES, Nötr): Anadolu Efes ile Tek-Gıda İş Sendikası arasında 01 Eylül 2019-31 Ağustos 2021 dönemine ilişkin toplu iş sözleşmesi görüşmeleri anlaşma ile sonuçlandı. Anadolu Efes’ten KAP’a yapılan açıklamaya göre, imza aşamasında olan sözleşme kapsamında sendikalı çalışanlara birinci yıl için aylık ücretlere brüt 900TL/ay ve her kıdem yılı için 5 TL zam yapıldı. Sözleşmenin ikinci yılı için ise brüt aylık ücretlere TÜFE artış oranı + %3 artış ve seyyanen brüt 120 TL/ay zam yapılacak.
Anadolu ISUZU (ASUZU, Nötr): Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 etkilerini azaltmaya yönelik alınan önlemler çerçevesinde, tedarik ve teslimat süreçlerindeki aksamalar değerlendirilerek; şirketin üretim faaliyetlerine 30.03.2020 tarihinden başlamak üzere 9 gün süreyle ara verilmesi kararlaştırılmıştır. Üretim dışında kalan operasyonlar şirketin İş Sürekliliği Planı ve çalışanların sağlığına yönelik tedbirler çerçevesinde devam edecektir. 1 Nisan – 30 Haziran 2020 tarihleri arasında kısa çalışma yapılması için Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Çalışma ve İş Kurumu Genel Müdürlüğü’ne başvuruda bulunulmuştur.
Vestel Elektronik (VESTL, Nötr) Vestel Beyaz Eşya (VESBE, Nötr):Tüm dünyayı etkisi altına alan Koronavirüs salgını ve en büyük pazar olan Avrupa’nın salgının yeni merkezi haline gelmesi ve buna bağlı olarak yurt dışı müşterilerilerden gelen sipariş erteleme talepleri nedeniyle, üretiminin büyük bir bölümünü ihraç eden Şirketler, 30 Mart – 5 Nisan tarihleri arasında bir hafta süre ile üretime ara verecektir. Üretim dışında kalan faaliyetler ise alınan çeşitli sağlık ve güvenlik tedbirleri çerçevesinde devam edecektir.
SEKTÖR HABERLERİ
Akaryakıt: Benzinin litre fiyatına 7 kuruş zam yapıldı.
Havacılık: Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yer alan ve havayolu ile seyahat eden yolcuların haklarına dair yönetmelikte değişiklik yapan yönetmeliğiyle bu yönetmeliğe eklenen geçici maddeye göre, salgın nedeniyle 5 Şubat tarihinden itibaren uçuşun iptal edilmesi durumunda, bu iptaller sebebiyle uçuşu icra eden veya etme taahhüdünde bulunan hava taşıma işletmesi, yönetmelikte yolculara ödenecek tazminatlar, geri ödeme, güzergah değişikliği ve hizmet hakkını düzenleyen maddelerdeki hükümlerden uçuş yasakları kalktıktan sonraki iki ay sonuna kadar muaf olacak. Geçici maddeye göre ayrıca, salgın nedeniyle uçuşu iptal edilen yolculara, hava taşıma işletmesinin boş koltuk durumuna bağlı olarak istediği bir tarih için bilette değişiklik yapma veya bileti açığa alma hakkı tanındı. Düzenleme kapsamında yolcular, açığa alınıp kullanılmayan biletin iadesini uçuş yasakları kalktıktan sonraki iki ayın sonrasında hava taşıma işletmesinden alabilecekler.
Özel Tüketim Vergisi: Resmi Gazete’de yer alan Cumhurbaşkanlığı kararına göre kolalı gazoz için alınan %25’lik ÖTV %35’e çıkarıldı. Puro ve sigarillolar için alınan ÖTV ise %40’tan %80’e çıkarıldı.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Alarko Carrier (ALCAR, Nötr): Şirket Yönetim Kurulu 26.02.2020 tarihinde yapılmasına karar verilen 2019 yılı olağan genel kurul toplantısının; COVID-19 virüs salgını, beraberinde gelen seyahat kısıtlamaları ve genel toplum sağlığı gereklilikleri göz önüne alınarak, hastalığın ülkemizde yayılmasının önlenmesine dair tedbirler çerçevesinde iptal edilmesine, izleyen genel kurul toplantısına ilişkin çağrının 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde yapılmasına karar verilmiştir.
FM İzmit Piston (FMIZP, Nötr): Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 (Corona) Virüsü etkilerini azaltmaya yönelik alınan önlemler çerçevesinde; otomotiv üreticilerine yapılan satış ve teslimat süreçlerindeki aksamalar değerlendirilerek; 30 Mart 2020’den itibaren iki hafta süreyle üretim çalışmalarına ara verilmesi kararlaştırılmıştır.
Smartiks Yazılım (SMART, Sınırlı Pozitif): Şirket 25.03.2020 tarihinde RSM İşletme Hizmetleri Danışmanlığı A.Ş. ile “Bilgisayar Destekli Tesis Yönetimi Hizmetleri ” konulu sözleşme imzalamıştır. Sözleşme hizmet tutarı 2.340.000 TL’dir.
Vakıf GYO (VKGYO, Nötr): Şirket, 230mn TL olan çıkarılmış sermayesinin %100 oranında artırılarak tamamı nakit karşılığı olmak üzere 460mn TL’ye çıkarılmasına ilişkin İzahnamenin onaylanması için SPK’ya gerekli başvuruda bulunulduğunu duyurmuştur.
FAİZ PİYASALARI
Çarşamba günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %9,33 seviyesinden %9,27 seviyesine geriledi. Merkez Bankası piyasayı toplamda 97,8 milyar TL ile 73 milyar TL’si haftalık repo ihalesinden karşılanacak şekilde fonladı. Geri kalan tutarın 24,8 milyar TL’si %8,75’den piyasa yapıcı bankalara kullandırıldı.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi, risk iştahındaki dalgalanmayla %0,80’lerde işlem görmekte.
ABD’nin yanında Avrupa tarafında kapsamlı ekonomik tedbirlerin alınması ile güne alıcılı bir şekilde başlayan yurtiçi bono ve tahvil piyasası öğleden sonra kazanımlarını sınırladı. En çok hacmin geçtiği Şubat 2021 kağıdı 6 baz puan gerileyip günü %11,02 seviyesinden sonlandırdı. Eylül 2021 kağıdı ise 16 baz puan yükselerek günü %11,01 seviyesinden sonlandırdı.