SABAH STRATEJİSİ
Dün TCMB beklentiler dahilinde politika faizini 150 baz puan düşürerek %9 ile tek haneye indirdi. Ek olarak, Kurul, mevcut politika faizinin yeterli düzeyde olduğunu değerlendirdi ve ağustos ayında başlatılan faiz indirim döngüsünün sonlandırılmasına karar verdi. Yurtdışında ise, Amerikan piyasalarının tatil olduğu işlem gününde, Avrupa’da piyasalar artıda seyretti. Euro Stoxx 50 endeksi %0,4 prim yaptı. Yurtiçi tarafta ise BİST-100 endeksi 4.794-4.940 seviyeleri arasında işlem gördü. Gün sonu 4.858’den gerçekleşirken günlük değişim %0,1 olarak hesaplanırken işlem hacmi de 133,7 milyar TL’yi gösterdi. BİST-100’deki 65 hissenin artıda kapattığı endekste TCELL, KOZAL ve ASELS yükselişe en çok destek veren hisseler olarak ön plandaydı. Bankacılık hisselerine ek olarak, endeks ağırlığı yüksek SASA, HEKTS ve KONTR hisselerindeki sert geri çekilmeler endekste baskı oluşturdu. Bugüne bakıldığında Avrupa vadelileri yataya yakın ekside seyrediyor. Asya’da ise satıcılı görüntü var. BİST-100’ün güne yatay bir açılış bekliyoruz. Bugünkü veri takviminde yurtiçinde finansal istikrar raporunu takip edeceğiz. Avrupa tarafında, Almanya’nın 3. çeyrek büyümesi açıklanacak. Ek olarak, Moody’s’in Türkiye için kredi notu değerlendirme raporunu yayımlaması bekleniyor.
MAKROEKONOMİ
ECB’nin 27 Ekim tarihli para politikası kurulu toplantısına ilişkin tutanakları yayınlandı. ECB, artan resesyon endişelerine karşın rekor seviyelere ulaşan enflasyonu kontrol altına almak için son iki ayda 75 baz puanlık agresif faiz artışına gitmişti. Dün yayınlanan tutanaklarda üyelerin, enflasyonun kalıcı hale gelme riskine karşı faizleri daha da artırmaları gerekebileceğine yönelik endişelerini paylaştıkları ve enflasyonun %2’lik hedefe ulaşacak bir seviyeye getirilmesi için faizlerin daha da yükseltilmesi gerektiğinin açık olduğunu değerlendirdikleri görüldü. Bunun yanında Banka, uzun süreli ve derin bir resesyon olması durumunda ise devam eden faiz artırımlarına ara vermek isteyebileceğini de vurguladı. Diğer yandan, geçen ayki toplantıda üyelerin büyük çoğunluğunun 75 baz puanlık faiz artışını desteklediği ve birkaç üyenin ise 50 baz puanlık faiz artışından yana oy kullandığı gözlendi.
Öte yandan, ECB üyelerinin konuşmaları da yakından takip edildi. ECB Yönetim Konseyi Üyesi Knot, enflasyonu etkin şekilde aşağı getirmek için faiz artırımlarının ne zaman sona ereceğinin belirsiz olduğunu belirterek, piyasa beklentilerinin, faizlerin gelecek yılın ilk yarısında %3’e kadar yükseleceği ve ikinci yarısında aşağı gideceği yönünde olduğunu, ancak bu durumun gerçekleşemeyebileceği ihtimali olduğunu söyledi. ECB Başekonomisti Lane ise, enflasyonun uzun bir süre için %2’lik hedefin üzerinde kalmaya devam edeceğini belirterek, ekonomide uzun süre bir negatif büyüme dönemi öngörmediğini ifade etti.
Yurt içinde ise, TCMB’nin PPK toplantısı takip edildi. TCMB, politika faizini beklentiler doğrultusunda 150 baz puan indirdi ve %9 seviyesine çekerek Ağustos 2020’den bu yana ilk kez tek haneye getirdi. Yılbaşından bu yana toplamda 500 baz puanlık indirim yapılmış oldu. Faiz indirimine gerekçe olarak da küresel büyümeye yönelik belirsizliklerin ve jeopolitik risklerin daha da arttığı bir dönemde sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi ile arz ve yatırım kapasitesindeki yapısal kazanımların sürekliliği açısından finansal koşulların destekleyici olmasının kritik önem arz ettiği belirtilmekte.
- Bununla birlikte Kurul, mevcut politika faizinin küresel talebe ilişkin artan riskleri dikkate alarak yeterli düzeyde olduğunu değerlendirerek, ağustos ayında başlatılan faiz indirim döngüsünü sonlandırdı. Ek olarak Kurul, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçlarını kararlılıkla kullanmaya devam edeceklerini belirtirken ilave tedbirleri devreye alacaklarını vurgulayarak güncel metne ekledi. Uygulanacak politikaların aralık ayında açıklanacak olan 2023 Yılı Para ve Kur Politikası metninde kapsamlı olarak ilan edileceğine de yer verildi.
- Karar metninde küresel ekonomi ve Türkiye’nin büyüme ve enflasyon görünümüne ilişkin ifadelerde belirgin bir değişiklik gözlenmedi. Bununla birlikte dış talebin Türkiye ekonomisine etkisinin daha belirgin hale geldiğine dikkat çekildi. İmalat sanayi üzerindeki dış talep kaynaklı baskıların iç talep ve arz kapasitesi üzerinde şimdilik sınırlı olan etkilerinin daha belirgin hale geldiği ifade edildi. Ayrıca bu ifadelerle uyumlu olarak bugün açıklanan kasım ayına ilişkin kapasite kullanım oranı verileri de genel olarak ihracat odaklı sektörlerin kapasite kullanım oranlarında yavaşlamanın sürdüğüne işaret etti.
- Karar metninde küresel çapta resesyon beklentilerinin arttığına dikkat çekilmeye devam edilirken, Türkiye ekonomisinde ise 2022’nin ilk yarısında güçlü bir büyüme gözlemlendiği ancak ”yılın ikinci yarısına dair öncü göstergelerin, zayıflayan dış talebin etkisiyle büyümedeki yavaşlamanın sürdüğüne işaret ettiği” yinelenmekte.
- Bu kapsamda, önceki metinle uyumlu olarak küresel büyüme görünümüne ilişkin karamsarlığın, ”resesyonun kaçınılmaz bir risk faktörü olduğu değerlendirmelerinin yaygınlaştığına” ilişkin ifade ile korunduğu görülmekte.
Ayrıca kasım ayına ilişkin sektörel ve reel sektör güven endeksleri ile kapasite kullanım oranı verileri takip edildi. Güven endeksleri kasım ayında karışık bir görünüme işaret etti. Perakende sektör güven endeksi başta olmak üzere tüketici ve inşaat güven endekslerindeki artışa karşın reel kesim ve hizmet sektörü güven endekslerinde düşüş gözlenmekte. Arındırılmış kapasite kullanım oranı ise düşüşünü sürdürerek Mayıs 2021’den bu yana en düşük seviyede. Yatırımlara dair izlediğimiz diğer bir gösterge olan sabit sermaye yatırım harcamaları da tarihsel ortalamasının üzerinde kalsa da salgının en yoğun hissedildiği dönemden bu yana en yüksek aylık düşüşünü gerçekleştirdi. Dolayısıyla bu iki veri birlikte değerlendirildiğinde yatırımlara dair yavaşlama sinyali olarak okunabilir. Başta kimyasal ürünlerin imalatının kapasite kullanım oranındaki düşüşle ihracatçı sektörlerde ağırlıklı olmak üzere kapasite kullanım oranlarında tempo kaybı görülmekte. Kimyasal ürünleri KKO’sundaki azalışı elektrikli teçhizat, ana metal sanayi ve motorlu kara taşıtı imalatı kapasite kullanım oranlarındaki düşüş izliyor. Tütün ürünleri imalatı kapasite kullanım oranındaki belirgin artış ise toplam KKO’daki azalışı sınırlamış.
- Reel kesim güven endeksi alt endekslerinden gelecek üç aydaki ihracat siparişlerinde mayıs-eylül ayları arasındaki düşüş ardından ekimde hafif toparlanmaya şahit olmuştuk. Kasımda ise toparlanmasının daha belirgin olduğunu görmekle birlikte 2021 yılı ortalamasının altında kalarak anlamlı bir toparlanmaya işaret etmediğini görüyoruz. Ekim ayında ihracat, geçici dış ticaret verilerine göre aylık bazda %6 düşüşle 21,3 milyar USD ile 2022 yılı ortalamasının (20,9 milyar USD) üzerindeki seyrini korumuştu. Kasıma ilişkin izlediğimiz günlük ihracat verileri ise ayın geri kalanında bu tempoda gidilirse ihracatın 21 milyar USD civarında gerçekleşebileceğine işaret ediyor ve bu da ekim ayına göre yatay bir görünüme işaret ediyor, bununla birlikte eurodaki kısmi toparlanma da bunda ekstra bir etken olmuş olabilir.
- Öngörülerden ılık geçen sonbaharın doğal gaz fiyatlarındaki düşüşü desteklemesi ve neticesinde şimdilik doğal gaz stoklarının yeterli olduğunun gözlenmesi Avrupa’da sanayi şirketlerini üretim kesintisi konusunda daha radikal kararlar almak konusunda kısmi rahatlatmış görünüyor. Bununla birlikte OECD’nin vurguladığı üzere Avrupa’da doğal gaz rezervlerini yenilemenin gelecek yıl daha zor olabileceğini de dikkate almak gerekiyor. Neticede gelişmeler şimdilik Euro Bölgesi’nde bu kış derin bir resesyon olmayabileceğine dair beklentileri destekliyor. Bu görüntüyle uyumlu olarak Euro Bölgesi imalat PMI verilerinin daralma bölgesinde kalsa da daralma hızını yavaşlattığı görülüyor. Dolayısıyla ihracatta yavaşlama beklentisi sürse de gelişmeler yavaşlamanın boyutunda belirleyici olacaktır.
- Kasımda güven endekslerinin aylık bazda seyrine baktığımızda hizmet sektörü %1 ve reel kesim %0,7 düşüş gösterirken, perakende ticaret %2,1, inşaat sektörü %1,2 ve tüketici güven endeksi %0,6 artış kaydetti. Güven endekslerinin alt kalemleriyle hesaplanan ekonomik güven endeksinin ise kasım ayında 97,1’den 96,9’a gerilediğini ve iyimserlik eşik değerinin altında kalmaya devam ettiğini hesaplamaktayız. Profesyonellerin güvenine dair izlenen arındırılmış reel kesim güven endeksi de kasımda tekrar düşüş kaydetti. Son 3 aydaki toplam sipariş miktarı ve sabit sermaye yatırım harcaması düşüşte belirleyici olurken, gelecek 3 aya yönelik ihracat siparişlerindeki ve toplam istihdamdaki artış beklentisi dikkat çekti.
Bunun yanında, Almanya’da imalat, inşaat, toptan ve perakende ticaret sektörlerinde faaliyet gösteren firmaların, ekonomide mevcut ve gelecek 6 aylık döneme yönelik değerlendirmelerini yansıtan IFO iş dünyası endeksi kasım ayında 84,5’ten 86,3’e yükselerek beklentilerin üzerinde artış kaydetti ve böylece son üç ayın en yüksek seviyesinde gerçekleşti. Firmaların gelecek döneme ilişkin beklentilerindeki iyileşmede, son dönemde Avrupa’da havaların ılık geçmesiyle doğal gaz talebinin azalması, doğal gaz depolarının doluluk oranlarının artması ve bu kapsamda doğal gaz fiyatlarının gevşemesinin yanında, tedarik zinciri sorunlarının hafiflemesi ve böylece fiyat artışı baskılarının zayıflaması ve firmaların ülkede olası resesyonun öngörülenden daha hafif olmasını değerlendirmelerinin etkili olduğu gözlendi.
Diğer yandan, İsveç Merkez Bankası, dünkü toplantısında, artan enflasyonist baskılar nedeniyle politika faiz oranını beklentilerle uyumlu olarak 75 baz puan artışla %2,50 seviyesine yükseltti ve böylece faiz oranını, Aralık 2008’den bu yana en yüksek seviyeye çıkarmış oldu. Ayrıca Banka resesyonun derinleşebileceğini öngörmekle birlikte enflasyonu dizginlemenin daha önemli olduğunu belirtti. Bunun yanında Banka, enflasyonist baskıların beklenenden biraz daha yüksek olduğunu belirterek mevcut yüksek enflasyonun kalıcı hale gelme riskine ilişkin endişelerini paylaşırken, politika faizinin gelecek yılın başında daha da artırılacağını ve ardından %3 seviyesinin biraz altına ineceğini öngörmekte.
Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,
Almanya’da yılın üçüncü çeyreğine ilişkin GSYH büyümesi nihai verisi TSİ 10’da açıklanacak. Almanya ekonomisi çeyreklik bazda yılın birinci çeyreğinde %0,2 oranında ve ikinci çeyreğinde ise %0,1 oranında oldukça sınırlı büyüme kaydetmesinin ardından üçüncü çeyrekte ise öncü verilere göre çeyreklik bazda sürpriz bir şekilde %0,3 oranında büyüme kaydetmişti.
Ayrıca Almanya’da aralık ayına ilişkin GfK tüketici güveni verisi TSİ 10’da takip edilecek. Almanya’da kasım ayına ilişkin GfK tüketici güveni endeksi, rekor düşük seviyeye olan -42,8 seviyesinden -41,9 seviyesine hafif toparlanmakla birlikte zayıf seyrini sürdürmüştü.
Bunun yanında, TSİ 20’de ECB Başkan Yardımcısı Guindos’un konuşması, Banka’nın para politikasına ilişkin olası yeni sinyaller bakımından yakından takip edilecek.
Yurt içinde ise, TSİ 10.30’da TCMB tarafından yılın ikinci Finansal İstikrar Raporu yayınlanacak.
Ayrıca Moody’s’in, Türkiye ülke değerlendirmesini yayınlaması bekleniyor. Moody’s’in beklenen değerlendirmesinde, Türkiye’nin kredi notunu “B3” ve not görünümünü ise “Durağan” olarak koruması bekleniyor.
ŞİRKET HABERLERİ
Doğuş Otomotiv (DOAS, Sınırlı Negatif): Doğuş Holding 22 Kasım 2022 tarihli yazısında belirtmiş olduğu, Doğuş Otomotiv sermayenin % 4’ünü temsil eden 8,8mn (sekizmilyonsekizyüzbin) adet Doğuş Otomotiv (DOAS) payları ile ilgili olarak satış işlemi, 23 Kasım 2022 tarihinde 140-146 TL. fiyat aralığından Borsa İstanbul’da Özel Emir yöntemiyle Doğuş Holding tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu işlemin sonucunda Holding’in Doğuş Otomotiv Servis ve Ticaret A.Ş. sermayesindeki pay oranı 23 Kasım 2022 tarihi itibariyle % 71,2658 olmuştur.
Galata Wind (GWIND, Sınırlı Pozitif): Şirket 500 MW RES ve 50 MW GES olmak üzere toplam 550 MW kapasiteli depolamalı elektrik üretim tesisi için ön lisans başvurusu yapmıştır.
Garanti BBVA (GARAN, Nötr): Banka 367 gün vadeli 155mn USD ve 238,5mn EUR tutarında iki ayrı dilimden oluşan sendikasyon kredisi anlaşması imzalamıştır. 13 ülkeden 23 finansal kurumun katılımıyla ve dış ticaretin finansmanı amacıyla kullanılacak olan kredinin toplam maliyeti USD dilim için SOFR+%4,25, EUR dilim için Euribor+%4,00 olarak gerçekleşmiştir.
Vestel Elektronik (VESTL, Sınırlı Negatif): Zorlu Holding sahip olduğu 9,5mn TL’lik nominal hisseyi borsada işlem gören tipe dönüşüm için MKK’ya kaydettirdi. Şirketin ödenmiş sermayesi 335,5mn TL seviyesinde bulunuyor. Buna göre MKK’ya kaydettirilen söz konusu hisseler, ödenmiş sermayenin %2,8’ini oluşturuyor.
SEKTÖR HABERLERİ
Sermaye Piyasası Kurulu, Kocaer Çelik Sanayi’nin (KCAER) bedelsiz (233,5mn TL’den 657,57mn TL’ye), Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası’nın (KLNMA- 2 milyar TL’den 2,5 milyar TL’ye) ise bedelli sermaye artırımı başvurularını onayladı.
Bankacılık: TCMB, bankalara gönderdiği yazı ile yabancı para yükümlülüklerin artırılması ve Türk lirası mevduat gelişimini desteklemek amacıyla bazı düzenlemelere gitti. Buna göre bankalar için dönüşüm oranlarına göre farklılaşan komisyon uygulamasına son verilirken, mevduatlardaki Türk lirasının payına göre değişen oranlarda komisyon alınmasına karar verildi. TL mevduat oranı %60 ve üzeri olan bankalar için %0, %50-60 bandı için %3 komisyon uygulanacak. Daha önce %3 olan TL mevduat oranı %50’nin altında kalan bankalardan alınan komisyon ise %8’e çıkartıldı. Komisyonlar, TCMB nezdindeki zorunlu karşılık ve ihbarlı döviz mevduat hesaplarında döviz olarak tutulan tutarlar üzerinden tahsil edilecek. Yeni oranlar 23 Aralık hesaplama tarihinden itibaren uygulanacak. Böylece, daha önce dövizden TL’ye dönüşlere göre %5 olarak belirlenen komisyon uygulamasına da 23 Aralık hesaplama tarihi itibarıyla son verilecek. Kaynak: AA
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Anel Elektrik (ANELE): Şirket tarafından Teknosin Mürekkep Fabrikası ve Genel Merkez Binası projesi elektrik ve mekanik işlerinin yapılmasına yönelik 900bin EUR+ 12mn TL (toplam 29,3mn TL) tutarlarındaki teklif proje işvereni Teknosin Kodlama Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. tarafından uygun bulunmuş olup sözleşme aşamasına geçilmiştir. Projenin 2023 yılında tamamlanması planlanmaktadır.
Frigo-Pak (FRIGO): 2023 yılında yurt dışına sevk edilmek üzere 2,5mn EUR tutarında satış kontratı imzalanmıştır.
İşbir Sentetik(ISSEN): Şirket’in 13.09.2022 tarihli özel durum açıklamasında özetle; Balıkesir ili Susurluk ilçesinde gerekli izinlerin alınması sonrasında 9,6 MWp kurulu güce ulaşacak Güneş Enerjisi Santrali (GES) yatırımı kararı alınmış idi. Bu kapsamda Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş.’ye Lisanssız Elektrik Üretimi (yönetmeliğin madde 5-1-H kapsamında) başvurusunda bulunulmuş ve Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş. tarafından, 17.11.2022 tarihli ve 8554 sayılı “Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu” Şirket tarafına 23.11.2022 tarihinde ulaşmıştır.
Link Bilgisayar Sistemleri (LINK): Şirketin İstanbul, Arnavutköy’deki gayrimenkulün satış ve devrine ilişkin işlemi gerçekleştirilmiş olup, satış bedeli olan 13mn TL’nin tamamı peşin olarak tahsil edilmiştir.
Şeker GYO (SEGYO): Şirket’in İstanbul İli, Beyoğlu İlçesi, Hacımimi Mahallesi, 127 Ada, 33 Parsel’de tanımlı (12 Adet Bağımsız Bölüm) Net Kurumsal Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. tarafından hazırlanan 30.09.2022 tarihli değerleme raporuna göre 42,5mn TL ekspertiz değeri olan gayrimenkullerin tümünün satın alınmasına yönelik tekliflerin değerlendirilmesi sonucunda; sahip olunan arsa payındaki %9,138’lık oran nedeniyle proje geliştirilmesinin efektif görülmemesi ve söz konusu gayrimenkullerin bulunduğu bölgedeki gayrimenkul değerlerindeki artışlarda dikkate alınarak gayrimenkullerin bulunduğu binada %89 arsa pay oranına sahip bulunan Türkiye Finans Katılım Bankası A.Ş. tarafından sunulan, tüm tapu masrafı ve KDV alıcıya ait olmak ve defaten ödenmek suretiyle 42mn TL bedel ile satın alınması yönündeki teklifi kabul edilmiştir.
FAİZ PİYASALARI
Perşembe günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %10,50 seviyesinde yatay seyretti. TCMB dün 0,4 milyar TL’lik (%10,50’den, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Toplam fonlama tutarı ise 293 milyar TL oldu.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisinde faizlerde kısa vadeli tarafta düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta yükselişler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta 10 baz puana yaklaşan düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 15 baz puana yaklaşan yükselişler görüldü.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi