SABAH STRATEJİSİ
Dünkü 1-2 Kasım FOMC toplantı tutanaklarında katılımcıların önemli çoğunluğu faiz artırım hızında bir yavaşlatmanın yakında uygun olmasının muhtemel olduğunu değerlendirdiler. FOMC tutanakları sonrasında Fed’in Aralık toplantısında faizi 50 baz puan artırması olasılığı %75,8’a seviyesinde bulunuyor. Veri öncesinde, risk alma iştahı da pozitifti. Dolar endeksi (DXY) tutanaklar sonrası 106’ya kadar geri çekildi. Amerikan tahvillerinin getirileri de düşüş eğilimindeydi. Amerikan endeksleri %0,3-%1,0 arasında yükseliş kaydettiler. Avrupa’da piyasalar artıda seyretti. Euro Stoxx 50 endeksi %0,4 prim yaptı. Yurtiçi tarafta ise BİST-100 endeksi 4.728-4.865 seviyeleri arasında işlem gördü. Gün sonu 4.854’den gerçekleşirken günlük değişim %1,5 olarak hesaplandı. Son 4 işlem gününde kesintisiz yükselişler %7,7’lik bir artışa işaret ederken, işlem hacmi de 121,2 milyar TL’yi gösterdi. BİST-100’deki 75 hissenin artıda kapattığı endekste AKBNK, SISE ve ISCTR yükselişe en çok destek veren hisseler olarak ön plandaydı. Bugüne bakıldığında ABD vadelileri hafif artıda seyrediyor. Asya’da ise Shanghai Composite hariç olumlu bir görüntü var. Yurtiçinde hafif alıcılı bir açılış bekliyoruz. Bugün TSİ 14’te TCMB’nin faiz kararı takip edilecek. Merkez Bankası’nın politika faizini 150 baz puan indirerek %9 seviyesine çekmesi bekleniyor. Yurtiçinde ayrıca reel kesim güven endeksi ile kapasite kullanımını takip edeceğiz. Avrupa tarafında, piyasaların odak noktasında ECB’nin 27 Ekim tarihli para politikası kurulu toplantısına ilişkin tutanakların yayınlanması olacak. Almanya’da ise IFO iş ortamı güven endeksi açıklanacak. Ek olarak, ECB tarafından Schnabel ve Nagel’in konuşmaları bulunuyor.
MAKROEKONOMİ
ABD tarafında, ekonomik faaliyetlerin seyrine ilişkin sinyal veren kasım ayı S&P Global imalat ve hizmet sektörleri öncü PMI verileri takip edildi. Kasım ayında imalat PMI, 50,4’ten 47,6 seviyesine beklentilerin üzerinde gerileyerek imalat sektörünün daralmaya geçtiğini gösterdi, bununla birlikte pandeminin etkili olduğu 2020 yılının ortalarından bu yana fabrika faaliyetlerinde ilk kez daralmaya işaret etti. Talep koşulları, yüksek seyreden enflasyon ve ekonomik belirsizlikten olumsuz etkilenerek, kasımda üretimde gerileme ve yeni siparişlerde sert düşüş kaydedildi. Zorlu iç talep koşullarının yanı sıra, yeni ihracat siparişleri de keskin bir şekilde daraldı. Bununla birlikte, firmalar, zayıf talep nedeniyle girdi talebinin azalmasıyla Ekim 2019’dan bu yana tedarikçi teslimat sürelerinde ilk iyileşmenin sinyalini verdiler.
- Kasımda hizmet PMI ise 47,8’den 46,1 seviyesine gerileyerek hizmet sektöründe daralma hızının arttığına işaret etti. Yüksek enflasyon ve artan faiz oranlarının hizmet talebini zayıflatmasıyla pandemi dönemi olan 2020 yılından sonra hizmet sektöründe en sert daralma kaydedildi, özellikle yeni alınan işlerde, Mayıs 2020’den bu yana en büyük düşüş görüldü.
- Öte yandan, imalat ve hizmet sektörlerinde gelecek döneme ilişkin iyimserlik göstergelerinin, zorlu talep koşullarına karşın tedarik zinciri sorunlarının hafiflemesi ve fiyat baskılarının daha da hafifleyeceğine yönelik artan beklentilerin etkisiyle hafif iyileşmekle birlikte, düşük seviyelerdeki zayıf seyrini sürdürmesi, önümüzdeki dönemde PMI verilerinin baskı altında kalmaya devam edeceğini göstermekte.
Avrupa genelinde de yavaşlayan bölge ekonomisi ve yükselen enflasyon ortamında son ekonomik görünüme ilişkin bilgi veren kasım ayı S&P Global imalat ve hizmet sektörleri öncü PMI verileri izlendi. Kasım ayında imalat PMI’lara bakıldığında Almanya, Fransa ve Euro Bölgesi’nde daralma hızının hafif yavaşladığına, İngiltere’de ise daralma bölgesinde bir önceki aya göre aynı seviyede gerçekleşerek daralma hızının yatay seyrettiğine işaret etti. Kasım ayında hizmet PMI’lara bakıldığında ise, Almanya’da daralma hızının hafif hızlandığına, Euro Bölgesi’nde ve İngiltere’de daralma bölgesinde bir önceki aydaki seviyeleri koruyarak daralma hızlarının yatay seyrettiğine işaret etti, Fransa’da ise 50 eşik seviyesinin altına gerileyerek hizmet sektörünün daralmaya geçtiğini gösterdi.
- Kasım ayında Euro Bölgesi genelinde imalat PMI, 46,4’ten 47,3’e hafif yükselerek imalat sektöründe daralma hızının hafif yavaşladığına işaret etmekle birlikte, son beş aydır daralma bölgesindeki seyrini sürdürdü. Kasım ayında Euro Bölgesi genelinde hizmet PMI ise, 48,6 seviyesinde gerçekleşerek daralma hızının yatay seyrettiğini gösterdi. Bunun yanında, hizmet sektörü üretimi art arda dördüncü ayda gerilerken, pandemi dönemi hariç tutulduğunda Haziran 2013’ten bu yana en sert daralmaya işaret etmeyi sürdürdü.
- Bunun yanında, zayıf talebin olumlu bir sonucu olarak, girdi satın alımının sert bir şekilde düşmesi nedeniyle tedarik zinciri gecikmelerinde belirgin bir azalma gözlendi.
- Ayrıca imalatçıların girdi fiyatları, iyileşen arz durumu ve zayıf talep etkisiyle Aralık 2020’den bu yana en yavaş hızda yükseldi. Öte yandan, imalat ve hizmet sektörlerinde gelecek döneme ilişkin iyimserlik göstergeleri bölgede enerji krizine yönelik endişelerin kısmi yatışması ve tedarik zinciri sorunlarında iyileşme gözlenmesiyle art arda ikinci ayda hafif iyileşti, ancak yine de pandemi döneminden bu yana en düşük seviyelerdeki zayıf seyrini sürdürmesi, önümüzdeki dönemde PMI verilerinin baskı altında kalmaya devam edeceğine işaret etmekte.
Ayrıca ABD’de ekim ayı dayanıklı mal siparişleri öncü verisi, aylık %1 artışla beklentilerin (%0,4) üzerinde artış kaydetti ve sanayi üretimine yönelik olumlu sinyal verdi. Aylık bazda en sert artışların olduğu gruplar; savunma amaçlı uçaklar ve parçaları (%21,7) ve ticari amaçlı uçaklar ve parçaları (%7,4) olarak öne çıktı. Bunun yanında, yatırım harcamalarının göstergesi olan hava araçları hariç savunma dışı sermaye malları siparişleri ise ekimde aylık %0,8 artış sergiledi.
Diğer yandan ABD’de istihdam piyasası verilerinden, 19 Kasım haftasına ilişkin haftalık yeni işsizlik maaşı başvuruları, 223 bin kişiden beklentilerin üzerinde 240 bin kişi seviyesine yükseldi ve böylece ağustostan bu yana en yüksek seviyeye ulaştı, bununla birlikte düşük seviyelerdeki seyrini sürdürdü, özellikle küresel ekonomik görünüme yönelik karamsar beklentilerle birçok firmanın, maliyetlerini düşürmeye yönelik adımlar atmaya yöneldikleri gözlenmekte. Bu kapsamda, ABD’de son haftalarda bazı büyük teknoloji, sanayi ve finans sektörü firmalarının işten çıkarmalara gitmesinin, yeni işsizlik maaşı başvurularının kısmi artmasına neden olduğu gözlenmekte.
Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,
Avrupa tarafında, piyasaların odak noktasında ECB’nin 27 Ekim tarihli para politikası kurulu toplantısına ilişkin tutanakların yayınlanması olacak. ECB, artan resesyon endişelerine karşın rekor seviyelere ulaşan enflasyonu kontrol altına almak için son iki ayda 75 baz puanlık agresif faiz artışına gitmişti ve enflasyonist baskıların son aylarda arttığını, enflasyonun halen çok yüksek seviyelerde olduğunu ve uzun bir süre daha hedefin üzerinde seyredeceğini belirterek, faizleri daha da artırmayı öngördüğünü ve kararların toplantı bazında alınacağını vurgulamıştı. Ancak son toplantıda kararın oybirliğiyle alınmadığı ve 3 üyenin 50 baz puan artıştan yana olduğu ve ayrıca ECB’nin bilanço küçültme başlangıcını aralık ayında açıklamayı planlamadığı görülmüştü. Toplantının ardından konuşan ECB Başkanı Lagarde da, bölge ekonomisinin üçüncü çeyrekte kaydadeğer şekilde yavaşladığını, son çeyrekte ve gelecek yılın ilk çeyreğinde muhtemelen daha da yavaşlayacağını belirterek, ekonomiye yönelik risklerin “açık şekilde” aşağı yönlü, enflasyon görünümüne ilişkin risklerin ise yukarı yönlü olduğunu vurgulamıştı. Son günlerde ECB üyelerinin, aralık ayı faiz artış miktarına ilişkin karışık sinyaller verdikleri görülürken, bazı üyelerin şahin duruş sergiledikleri ve bazılarının ise daha ılımlı faiz artışlarından yana oldukları gözlenmekte. Bu kapsamda, bu hafta yayınlanacak tutanaklar, faiz artış hızı ve faiz patikasına ilişkin verebileceği olası daha fazla bilgiler bakımından yakından takip edilecektir.
Ayrıca TSİ 16’da ECB Yönetim Kurulu Üyesi Schnabel’in ve TSİ 19’da ECB Yönetim Konseyi Üyesi Nagel’in konuşmaları, Banka’nın para politikasına ilişkin olası yeni sinyaller bakımından yakından takip edilecek.
Almanya’da imalat, inşaat, toptan ve perakende ticaret sektörlerinde faaliyet gösteren firmaların, ekonomide mevcut ve gelecek 6 aylık döneme yönelik değerlendirmelerini yansıtan IFO iş dünyası endeksi kasım ayı verisi TSİ 12’de takip edilecek. Endeks, ekim ayında 84,4’ten 84,3’e hafif gerilemişti ve böylece Mayıs 2020’den bu yana en düşük seviyelerdeki seyrini sürdürmüştü. Endeksin kasımda 85 seviyesine hafif yükselmesi bekleniyor.
Diğer yandan, İsveç Merkez Bankası’nın faiz toplantısı TSİ 11.30’da izlenecek. Banka, eylül ayındaki toplantısında, artan enflasyonist baskılar nedeniyle politika faiz oranını 100 baz puanlık artışla beklentilerin (75 baz puan artış) üzerinde artırarak %1,75 seviyesine yükseltmişti ve gelecek altı ay boyunca faiz artışlarının devam edeceğinin sinyalini vermişti. Bu kapsamda, Banka’nın politika faiz oranını bugünkü toplantısında 75 baz puan artışla %2,50 seviyesine yükseltmesi bekleniyor.
Yurt içinde ise, TSİ 10’da kasım ayına ilişkin sektörel ve reel sektör güven endeksleri ile kapasite kullanım oranı verileri takip edilecek. Ekim ayı güven endekslerine bakıldığında, reel kesim, hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörleri güven endeksleri yılın son çeyreğinin başlangıcına işaret eden ekimde güçlenirken, özellikle tüketici güven endeksinde artış belirginleşmişti. Reel kesim güven endeksi alt endekslerinden gelecek üç aydaki ihracat siparişlerinde aralıksız 5 aylık düşüşün ardından ekimde hafif toparlanma görülmüştü ancak Nisan 2021’den bu yana en düşük seviyeye yakın olarak zayıf seyrini sürdürmekteydi. Bununla birlikte, yatırımların seyrine dair izlediğimiz diğer bir gösterge olan ”sabit sermaye yatırım harcamalarında” belirgin yükseliş ise dikkat çekmişti. Arındırılmış kapasite kullanım oranı ise ekim ayında 0,7 puanlık azalışla %76,6 seviyesine gerilemişti, bununla birlikte son 10 yılın ortalamasının (%76,3) üzerinde kalmıştı.
Ayrıca TCMB’nin PPK toplantısı TSİ 14’te izlenecek. TCMB, geçen ayki PPK toplantısında, politika faizini, 150 baz puan indirerek %10,5 seviyesine çekmişti. Metinde, ”takip eden toplantıda da benzer bir adım atıldıktan sonra faiz indirim döngüsünün sona erdirilmesinin gündeme alındığı” ifade edilmişti. Böylece bugünkü toplantıda da olası 150 baz puanlık faiz indirimiyle birlikte politika faizinin tek haneli seviyelere gelebileceğine yönelik sinyal verilmişti.
Diğer yandan, TCMB tarafından haftalık DTH, rezerv ve sermaye hareketleri istatistikleri yayınlanacak.
- Yurt içi yerleşiklerin dolarizasyon hareketine BDDK’nın yayınladığı günlük verilerden de bakıyoruz. 18 Kasım haftasında toplam DTH miktarı 2,68 milyar USD (bireysel 1,05 milyar USD düşüş ve kurumsal 1,63 milyar USD düşüş) azaldı. Toplam YP mevduatın toplam mevduat içerisindeki oranı %51,5’ten %50,6’ya geriledi. TL kredilerde haftalık %0,93 artış, YP kredilerde %0,18 düşüş, toplam kredilerde ise kur etkisinden arındırılmış bazda baktığımızda %0,54 artış görmekteyiz.
- TCMB Analitik Bilanço verilerine göre, 18 Kasım haftasında toplam rezervin arttığı ve net rezervin ise azaldığını hesaplamaktayız. İlgili haftada toplam rezervin 4 milyar USD artışla 121,5 milyar USD’ye yükseldiğini, net uluslararası rezervin ise 0,5 milyar USD azalışla 17,8 milyar USD’ye geldiğini öngörmekteyiz.
ŞİRKET HABERLERİ
MLP Sağlık (MPARK, Nötr): MLP Sağlık Hizmetleri A.Ş. (“MLP Care”) yönetim kurulu 23.11.2022 tarihinde metropollerde orta ve büyük ölçekli hastanelerle büyüme stratejisi doğrultusunda, Adana ilinde faaliyet gösteren; Özel Adana Metro Hastanesi ile Özel Adana Hastanesi’nin ruhsatlarının MLP Care’in %80 hissesine sahip olduğu iştiraki Samsun Medikal Grup Özel Sağlık Hizmetleri A.Ş. (“Samsun Medikal”) üzerine alınmasına, ilgili hastanelerin binalarına ilişkin kira sözleşmesi akdedilmesi, personeli ve operasyonlarının devralınması sureti ile grup bünyesine katılmasına, Özel Adana Metro Hastanesi isminin, Özel Medical Park Seyhan Hastanesi olarak, Özel Adana Hastanesi isminin Özel Medical Park Adana Hastanesi olarak değiştirilmesine, Özel Güney Adana Hastanesi’ne ait 203 yatak kapasiteli ruhsatın MLP Care üzerine alınmasına, Özel Özülkü Tıp Merkezi’ne ait faaliyet izin belgesinin Samsun Medikal üzerine alınmasına ilişkin karar vermiştir. Devir işlemlerinin tamamlanmasıyla birlikte MLP Care, Özel Medical Park Adana Hastanesi (153 yatak kapasiteli) ve Özel Medical Park Seyhan Hastanesi (143 yatak kapasiteli) ile faaliyete başlayacaktır. Ayrıca 18 ay içerisinde Adana’da Özel Güney Adana Hastanesi’nden devir alınan ruhsat ile yaklaşık 40 bin m²’lik kapalı alana ve 203 yatak kapasitesine sahip yeni bir hastane açılması planlanmaktadır.
SEKTÖR HABERLERİ
Akaryakıt: Benzin grubunda 55 kuruş fiyat artışı, motorin grubunda ise 95 kuruş fiyat indirimi yapılacak. Benzinin litre fiyatına 17 Kasım’da 77 kuruş, 19 Kasım’da 75, dün de 1 lira 16 kuruş indirim gelmişti.
Borsa İstanbul: Sermaye Piyasası Kurulu kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında HKTM.E ve MANAS.E paylarında 24/11/2022 tarihli işlemlerden (seans başından) 23/12/2022 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar brüt takas uygulanacaktır. İlgili payda halihazırda uygulanmakta olan ve VBTS kapsamında önceki aşamalarda tanımlanan tedbirler de (açığa satış ve kredili işlem yasağı tedbiri) brüt takas tedbirinin uygulandığı süre boyunca devam edecektir.
Ayrıca, Sermaye Piyasası Kurulu kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında AYEN.E ve EDIP.E payları 24/11/2022 tarihli işlemlerden (seans başından) 23/12/2022 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar açığa satışa ve kredili işlemlere konu edilemeyecektir.
Not: VBTS kapsamında getirilen tedbirler, payın işlem gördüğü pazarın/platformun işlem kuralları, pazar değişimi veya diğer nedenlerle uygulanan işlem esaslarından ayrı olarak değerlendirilir. Buna göre VBTS tedbirleri diğer düzenlemeler veya kararlarla uygulamaya alınan işlem esaslarının geçerlilik süresinden ayrı olarak tedbir süresinin sonuna kadar uygulanmaya devam eder.
Otomotiv: Resmi Gazete’de yayımlanan, Cumhurbaşkanı Kararı ile binek otolar için oranlara esas özel tüketim vergisi matrahlarında değişikliğe gidildi. Karara göre, %45 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği 120.000 TL’den 184.000 TL’ye, %50 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği 150.000 TL’den 220.000 TL’ye, %60 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği 175.000 TL’den 250.000 TL’ye, %70 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği 200.000 TL’den 280.000 TL’ye çıkarıldı.
Elektrik motoru da olanlardan elektrik motor gücü 50 kilovatı geçip, motor silindir hacmi 1600 cc’yi geçip 1800 cc’yi geçmeyen hibrit motorlu araçlarda da %45 ÖTV oranı için esas alınan ÖTV matrah eşiği, 130.000 TL’den 228.000 TL’ye %50 ÖTV oranı için esas alınan ÖTV matrah eşiği 210.000 TL’den 350.000 TL’ye yükseltildi. Kaynak:AA
Perakende: Ticaret Bakanı Mehmet Muş, zincir marketlere ilişkin iddialar konusunda, “Piyasa koşulları içinde, serbest piyasa ilkelerine aykırı davrandıkları yerde, mevzuatın el verdiği ölçüde idari ve cezai yaptırımları uyguluyoruz” dedi. Kaynak: BloombergHT
Sanayi: Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, son bir yılda 18 OSB kurulduğunu belirterek yatırımcıların taleplerine yetişebilmek için 33 yeni OSB kurmak üzere çalışma yaptıklarını açıkladı. Kaynak: ekonomim
Tarım: Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Yönetim Kurulu Başkanı Savaş Akcan, 15 yılda sertifikalı tohum üretiminin %800 arttığına dikkati çekerek, bu yılın 9 ayında tohum ihracatının ilk kez ithalatı geçtiğini bildirdi. Kaynak: AA
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Dinamik Isı Makine (DNISI): Şirket ile Frigoduman Soğutma Sanayi ve Ticaret A.Ş. arasında Dynaflex Rubber markalı Elastomerik Kauçuk Köpüğü ürünlerinin soğutma sektörüne dağıtımı için işbirliği anlaşması imzalandı.
Mia Teknoloji (MIATK): Şirket ortaklarından Mehmet Cengiz Bağmancı sahip olduğu 3,79mn TL’lik nominal hisseyi borsada işlem gören tipe dönüşüm için MKK’ya kaydettirdi. Şirketin ödenmiş sermayesi 38mn TL seviyesinde bulunuyor. Buna göre MKK’ya kaydettirilen söz konusu hisseler, ödenmiş sermayenin %10’unu oluşturuyor.
Mistral GYO (MSGYO): Şirket portföyünde yer alan 1 adet ofis, bugün KDV hariç 11,66mn TL bedelle satılmıştır. Bu işlemin son ilan edilen finansal tablolarda yer alan aktif büyüklüğüne olan oranı %2,17’dir.
Niğbaş Niğde Beton Sanayi (NIBAS): Şirket tarafından Niğde OSB’de yer alan üretim tesislerinin çatısı üzerinde Elektrik Piyasası Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği kapsamında çatı uygulamalı Güneş Enerjisi Elektrik Üretim Santrali (GES) kurulumu müracaatı olumlu sonuçlanarak; 313,92 kWp/300 kWe kurulu gücünde GES yapımı için Niğde OSB’den “Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu” alınmıştır. Söz konusu GES’in kurularak devreye alınması sonrasında, fabrikanın yıllık enerji ihtiyacının Yenilenebilir Enerji Türü olan Güneş Enerjisi ile karşılanması ve enerji tüketimin az olduğu dönemlerde ise elektrik dağımı şebekesine satışının gerçekleştirilmesi öngörülmektedir.
Polisan Holding (POLHO): Şirketin bağlı ortaklıklarından Polisan Kimya San. A.Ş.; yeni reçine tesisinin faaliyete geçtiğini, yeni tesisin devreye girmesiyle üretim kapasitesinde %30 artışın öngörüldüğünü, Leed sertifikalı ve Endüstri 4.0 altyapısına sahip tesiste universal reaktörler ile birlikte daha esnek üretim kabiliyetine sahip yüksek katma değerli reçine üretimi gerçekleştirileceğini bildirmiştir.
Qua Granite (QUAGR): Şirketin portföyünde bulunan, geri alınmış Şirket paylarından 4mn TL nominal tutarlı paylar, 56,55 TL fiyat’dan Borsa İstanbul A.Ş. nezdinde bir yatırım fonuna, özel emir yöntemiyle satılmıştır. Bu işlemle birlikte, şirket nezdinde geri alınan Şirket payı kalmamıştır.
Reysaş GYO (RYGYO): İzmir Torbalı’da bulunan HGT Orman Ürünleri’ne ait toplam 29.417,80 m2 arsa 73mn TL+KDV bedel ile peşin olarak satın alınmıştır. Söz konusu arsa üzerine; CarrefourSA Carrefour Sabancı Ticaret Merkezi ile imzalanan 5 yıllık kira sözleşmesine göre yaklaşık 18.000 m2 kapalı ve kiralanabilir alanlı lojistik depo inşa edilecektir.
Yeo Teknoloji Enerji (YEOTK): Şirket tarafından, Kuzey Irak başta olmak üzere Irak’ta iş geliştirme faaliyetlerinde bulunmak için Irak’ın Erbil şehrinde Şube açılmasına karar verildiği açıklanmıştır.
FAİZ PİYASALARI
Çarşamba günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %10,50 seviyesinde yatay seyretti. TCMB dün 38 milyar TL’lik (%10,50’den, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Toplam fonlama tutarı ise repo ihaleleri kaynaklı 330,6 milyar TL oldu.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisi genelinde faizlerde düşüşler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta 25 baz puana varan düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 10 baz puana varan düşüşler görüldü.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi