SABAH STRATEJİSİ
Küresel piyasalarda dünkü tepki alımları bu sabah da devam ediyor. Asya piyasaları artıdayken, ABD ve Avrupa vadelilerinde de alışlar hakim. Dün büyüme endişeleri devam etmesine karşın, piyasalarda sınırlı bir rahatlama söz konusuydu. Büyüme endişelerine bağlı olarak sert bir şekilde geri çekilen brent petrol bu sabah yataya yakın seyrederken, gıda emtialarında ise gerileme devam ediyor. Demir cevheri fiyatlarında ise sert düşüşlerin ardından bu sabah da hafif bir toparlanma var. Dolar endeksi DXY’da yatay bir görüntü söz konusuyken, ABD 10 yıllık tahvilleri %3,10 seviyesinin altına sarkmış durumda. Yurtiçi tarafta ise dün BİST100, küresel piyasalardaki risk iştahındaki toparlanmaya karşın yön bulmakta zorlandı ve öğleden sonra özellikle bankacılık endeksi öncülüğünde gelen satışlarla günü %1,21 oranında kayıpla 2.543 seviyesinden kapadı. Bugün ise BİST100 endeksi, küresel piyasalardaki risk iştahındaki toparlanma ve tepki alımlarıyla güne alıcı bir görüntüyle başlayabilir.
MAKROEKONOMİ
Yurt içinde, TCMB’nin PPK toplantısı takip edildi. TCMB, politika faizini beklentiler doğrultusunda %14 seviyesinde sabit bıraktı. Karar metninde mayıs ayına göre en önemli değişikliklerden biri, Kurul’un, güçlendirdiği makroihtiyati politika setini kararlılıkla uygulayarak ”gerekmesi durumunda ilave tedbirleri uygulamaya alacağına” dair ifadenin eklenmesi diyebiliriz.
- Karar metninde gözlenen bir diğer değişiklik ise, değerlendirme süreçleri tamamlanan teminat ve likidite politika adımlarının ”para politikası aktarım mekanizmasının etkinliğinin güçlendirilmesi için kullanılmaya devam edileceğine” yönelik ifade olarak öne çıkmakta. TCMB daha öncesinde, bu yönde çeşitli adımlar (devreye alınacak olan teminat havuzunda bankaların, yabancı para cinsinden mevduat/katılım fonlarına karşılık ilave olarak TL cinsinden uzun vadeli sabit faizli menkul kıymet tesis etmeleri, TL cinsinden ticari nitelikteki nakdi kredilere uygulanan zorunlu karşılık oranının yükseltilmesi vb.) atmıştı. Bu adımların etkili bir şekilde kullanımının sürdürüleceği sinyali verilmekte.
- Kurul, ”fiyat istikrarının sürdürülebilir bir şekilde kurumsallaşması amacıyla TCMB’nin tüm politika araçlarında kalıcı ve güçlendirilmiş liralaşmayı teşvik eden geniş kapsamlı bir politika çerçevesi gözden geçirme sürecinin devam ettiğine” ilişkin cümleyi güncel metinde korumuş.
- Öte yandan Kurul, kredilerin büyüme hızı ve erişilen finansman kaynaklarının amacına uygun şekilde iktisadi faaliyet ile buluşmasının ”yakından takip edilmekte olduğunu” vurgulamakta.
- Ayrıca Kurul, küresel barışın tekrar tesis edilmesi ve enflasyonda baz etkilerinin de ortadan kalkmasıyla dezenflasyonist sürecin başlayacağına ilişkin görüşünü korudu.
- Güncel metinde ”fiyat istikrarı ve finansal istikrarın tesisi için atılan ve güçlendirilerek sürdürülmekte olan adımlar” ifadesine, ”kararlılık” vurgusu eklendi.
- Bunun yanında, büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenlerin payı artarken, cari işlemler dengesinde enerji fiyatlarından kaynaklanan risklerin devam ettiği yönündeki değerlendirme güncel metinde korunmuş. Güncel metinde, ayrıca cari işlemler dengesinde ”turizm kaynaklı iyileşmelere” vurgu yapılmış.
- Dış talebe yönelik olumlu beklentiler de korunmakla birlikte, güncel metinde olumlu beklentilerin, özellikle ABD ve Avrupa’da son dönemde artan resesyon endişeleri ve küresel büyümeye ilişkin olası yavaşlama sebebiyle daha ılımlı olduğu görülmekte. Bu kapsamda, ”dış talebin giderek artan olumlu etkisi” yerine, güncel metinde, ”dış talebin de olumlu etkisi” ifadesine yer verilmiş.
- Enflasyonda gözlenen yükselişte etkili olan unsurlar; jeopolitik gelişmelerin yol açtığı enerji maliyeti artışları, ekonomik temellerden uzak fiyatlama oluşumlarının geçici etkileri, küresel enerji, gıda ve tarımsal emtia fiyatlarındaki artışların oluşturduğu güçlü negatif arz şokları olarak korundu.
- Güncel metinde, ”etkisi artarak sürmekte olan jeopolitik risklerin yılın ilk yarısında olumsuz yönde gerçekleştiği, dünyada iktisadi faaliyetin zayıflamasına sebep olduğu, ayrıca önümüzdeki döneme ilişkin küresel büyüme tahminlerinin aşağı yönlü güncellenmeye devam edildiği” vurgulanmakta. Bu kapsamda güncel metinde, ilgili risklerin ekonomiler üzerindeki somut etkilerinin gözlendiğine dikkat çekilmiş.
- Ayrıca küresel enflasyondaki yükselişe dair gerekçeler genel olarak tekrarlanırken, güncel metinde ”temel gıda ve enerji başta olmak üzere bazı sektörlerdeki arz kısıtlarının sürmesi” ifadesine yer verilmiş. Önceki metinde ise, ”temel gıda ve enerji başta olmak üzere bazı sektörlerdeki arz kısıtlarının daha da belirgin hale gelmesi” ifadesi geçmekteydi. Bu kapsamda güncel metinde, arz kısıtlarının sürekliliğine işaret edilmekte.
- Ayrıca güncel metinde, ülkeler arasında farklılaşan iktisadi görünüme bağlı olarak ”gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikası adım ve iletişimlerinde ayrışmanın artmakta olduğu” belirtilmekte. Önceki metinde ise, ”gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikası adımlarında ayrışma gözlendiği” belirtilmişti. Bunun yanında, ”merkez bankalarının destekleyici parasal duruşlarını halen sürdürmekte olduğuna” ilişkin ifadenin güncel metinde ise kaldırıldığı görülüyor. Diğer yandan, ”finansal piyasalarda artan belirsizliklere yönelik merkez bankaları tarafından geliştirilen yeni destekleyici uygulama ve araçlarla çözüm üretme gayretlerinin arttığının gözlendiğine” ilişkin ifade eklenmiş. Bu kapsamda ECB’nin; borç yükü fazla olan Avrupa ülkelerinin tahvil faizlerindeki artışlar nedeniyle tahvil piyasasında görülen ayrışmaya yönelik geliştirileceği yeni enstrümana atıf yapıldığı görülmekte.
- TCMB’nin bir sonraki PPK toplantısı 21 Temmuz’da bulunmakta, ayrıca TCMB’nin yeni enflasyon tahminlerini paylaşacağı yılın üçüncü Enflasyon Raporu ise 28 Temmuz’da yayınlanacak.
Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) tarafından mayıs ayı beyaz eşya üretim ve satış verileri yayınlandı. Yurt içi beyaz eşya satışları aylık bazda nisanda aylık %20 oranında sert gerilemesinin ardından mayısta aylık %7 oranında artışla kısmi toparlandı. Beyaz eşya üretimi ise, aylık bazda nisanda %13 oranında düşüş sergilemesinin ardından mayısta %18 düşüş kaydederek düşüşünü ikinci aya taşıdı. İhracatta ise nisanda aylık %7 gerilemenin ardından mayısta %17 gerilemeyle düşüşün hızlandığı görülmekte.
- Öte yandan, mayıs ayında beyaz eşya üretimi, yurt içi satışı ve ihracatının, mayıs ayları tarihsel ortalamalarının belirgin üzerinde seyrettiği gözlendi.
- Önümüzdeki dönemde, beyaz eşya sektörünün üretim, yurt içi ve yurt dışı satışlarında, Rusya ve Ukrayna arasındaki krizin, ham madde (özellikle yassı çelik, plastik ve çip vb.) ve enerji fiyatlarına yansımaları ve beyaz eşyada en büyük ihracat pazarımız olan Avrupa ekonomisindeki seyrin belirleyici olması beklenmekte. Özellikle, sektörün en önemli ham maddelerinden olan çelik sac ürünleri ithalatının önemli bir kısmının Rusya ve Ukrayna’dan gerçekleştirilmesi sektör için önemli bir risk unsuru olmakta. Ayrıca son dönemde ECB’nin sıkılaşma adımlarını hızlandırma yönünde adımlar atmaya yönelmesi ve resesyona yönelik endişelerin artması kapsamında Avrupa ekonomisinde büyümenin seyrinin de sektörün ihracatında belirleyici olması beklenmekte.
ABD tarafında, haziran ayına ilişkin imalat ve hizmet sektörleri öncü PMI verileri takip edildi. İmalat ve hizmet PMI’lar haziranda beklentilerin üzerinde gerilemekle birlikte büyüme bölgesindeki seyirlerini sürdürdüler. Buna göre, haziranda imalat PMI 57’den 52,4’e gerileyerek fabrika faaliyetlerinde yaklaşık iki yıldır en yavaş büyümeye işaret etti ve hizmet PMI ise 53,4’ten 51,6’ya gerileyerek son beş ayın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Özellikle bu dönemde Fed’in 75 baz puan faiz artışı sonrası piyasalarca resesyon ihtimali daha yüksek sesle konuşulmaya başlandı.
Ayrıca ABD’de 18 Haziran haftasına ilişkin yeni işsizlik maaşı başvuruları, 231 bin kişi seviyesinden 229 bin kişi seviyesine hafif gerileyerek düşük seviyelerdeki seyrini sürdürdü ve istihdam piyasasındaki olumlu seyrin sürdüğüne işaret etmeye devam etti.
Avrupa tarafında da haziran ayına ilişkin imalat ve hizmet sektörleri öncü PMI verileri takip edildi. Haziran ayında imalat PMI’lar, artan enflasyonist baskılar, yüksek emtia fiyatları ve tedarik zincirindeki sıkıntılar, sıkılaşan finansal koşulların yanında artan resesyon endişelerinin etkisiyle bölge genelinde beklentilerin üzerinde düşüşler kaydetti, bununla birlikte büyüme bölgesindeki seyirlerini sürdürdü. Hizmet PMI’lar ise söz konusu olumsuzlukların yanında pandemiden kaynaklanan ertelenmiş talebin etkisinin azalmasıyla beklentilerin üzerinde düşüş sergilemesine karşın büyüme bölgesindeki seyirlerini sürdürdü.
- Buna göre, imalat PMI’lar, Euro Bölgesi’nde 2,6 puanlık azalışla 52’ye, Almanya’da 2,8 puanlık azalışla 52’ye, Fransa’da 3,6 puanlık azalışla 51’e ve İngiltere’de 1,2 puanlık azalışla 53,4’e geriledi. Hizmet PMI’lar ise, Euro Bölgesi’nde 3,3 puanlık azalışla 52,8’e, Almanya’da 2,6 puanlık azalışla 52,4’e, Fransa’da 3,9 puanlık azalışla 54,4’e gerilerken, İngiltere’de ise 53,4 seviyesinde yatay seyretti.
- Hizmet PMI’a bakıldığında ise, Euro Bölgesi genelinde, artan enflasyonist baskılar, alım gücündeki gerileme ve pandemi sonrası hızlanan talebin azalmasının etkisiyle büyüme belirgin bir şekilde yavaşlayarak ocak ayından bu yana en düşük seviyeye geriledi.
Bunun yanında Norveç Merkez Bankası, politika faizini 25 baz puanlık artış beklentisine karşın 50 baz puan artırarak %1,25 seviyesine yükseltti. Banka, enflasyonun bir süre daha hedef seviyenin üzerinde seyredeceğine yönelik beklentilere dikkat çekti. Banka, büyük olasılıkla ağustos ayında politika faizinin %1,5 seviyesine yükseltilebileceğinin sinyalini verdi.
Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,
ABD tarafında, TSİ 17’de haziran ayına ilişkin Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi nihai verisi takip edilecek. Haziran ayında öncü verilere göre endeks yüksek seyreden enerji fiyatları ve enflasyonist baskılarla 58,4’ten 50,2’ye gerilemiş, enflasyonist beklentiler ise yukarı yönlü güncellenmişti.
Ayrıca ABD’de TSİ 17’de mayıs ayına ilişkin yeni konut satışları verisi açıklanacak. Daha önce açıklanan konut başlangıçları ve inşaat izinleri gibi konut piyasasına yönelik istatistikler aylık bazda belirgin düşmüştü. Bu dönemde özellikle Fed’in faiz artırımlarını hızlandırması ile mortgage faizlerinde yükselişin devam etmesi sonucu kısa ve orta vadede konut piyasası baskı altında kalmaya devam edecektir. Bu kapsamda, mayıs ayında yeni konut satışlarının aylık %0,2 gerileyerek düşüşünü sürdürmesi bekleniyor.
Bunun yanında, TSİ 14.30’da St. Louis Fed Başkanı Bullard’ın ve TSİ 23’te San Francisco Fed Başkanı Daly’nin konuşmaları takip edilecek.
Avrupa tarafında ise, Almanya’da TSİ 11’de haziran ayına ilişkin IFO iş dünyası endeksi verisi açıklanacak. IFO endeksi mayıs ayında yükselmesine rağmen Rusya ve Ukrayna arasındaki kriz ve tedarik zincirindeki sıkıntılar ile tarihsel ortalamalarının altında seyretmişti.
Ayrıca İngiltere’de TSİ 10’da iç talebin seyrine ilişkin olarak mayıs ayı perakende satışlar verisi takip edilecek. Artan enflasyonist baskıların tüketiciler üzerindeki olumsuz etkisiyle mayıs ayında perakende satışların aylık %0,7 düşüş sergilemesi bekleniyor.
Yurt içinde ise, TSİ 10’da sektörel ve reel sektör güven endeksleri ile kapasite kullanım oranı verileri takip edilecek. Sektörel güven endekslerinde ise arındırılmış verilere göre baktığımızda mayıs ayında hizmet sektörü güven endeksi %6,1 ve perakende ticaret %1,7 artarken, inşaat sektörü güven endeksi %2,2 düşmüştü. Reel kesim güveninde %0,6 düşüş görülürken, arındırılmış kapasite kullanım oranı mayıs ayında %78,1 seviyesinde yatay seyretmişti fakat tarihsel ortalamalarının üstünde seyrini sürdürmüştü.
ŞİRKET HABERLERİ
Emlak Konut GYO (EKGYO, Nötr): Şirketin projelerinden “İstanbul Tuzla Merkez Arsa Satışı Karşılığı Gelir Paylaşımı İşi” nin yer teslimi yüklenici Cevahir Yapı A.Ş. ve HB Grup Ltd. Şti. iş ortaklığına 23.06.2022 Perşembe günü yapılmıştır.
Ayrıca, Şirketin projelerinden “İstanbul Ataşehir Doğu Bölgesi 3. Etap Arsa Satışı Karşılığı Gelir Paylaşımı İşi” nin Yer Teslimi, Yüklenici Dap Gayrimenkul Geliştirme A.Ş. na 22.06.2022 Çarşamba günü yapılmıştır.
Kontrolmatik Teknoloji (KONTR, Nötr), Escar Turizm (ESCAR, Nötr): Kontrolmatik Teknoloji ve Escar Turizm ortaklığında elektrikli araç kiralama ve paylaşım teknolojileri konusunda faaliyette bulunmak üzere “Mint Elektrikli Araç Teknolojileri A.Ş.” ünvanlı şirket 20mn TL sermaye ve %40 Escar, %40 Kontrolmatik ortaklığı ile kurulmuştur.
Turkcell (TCELL, Sınırlı Negatif): Doğan Dağıtım Satış Pazarlama Matbaacılık Ödeme Aracılık ve Tahsilat Sistemleri A.Ş. (güncel ünvanı Demirören Dağıtım Satış Pazarlama Matbaacılık ve Tahsilat Sistemleri A.Ş.) tarafından, rekabet mevzuatına aykırılık iddiasıyla, toplam 110,5mn TL tutarındaki maddi tazminatın, 3 katına kadar takdir olunacak bir tazminat ve faiziyle birlikte tahsili talebiyle Şirket aleyhine Haziran 2012’de bir dava açılmıştı. Bu davanın 22 Haziran 2022 tarihli duruşmasında mahkeme, davanın kısmen kabulü ile 71,9mn TL tutarındaki zararın, Rekabetin Korunması Hakkında Kanun uyarınca 3 katı oranında takdiri ile birlikte hesaplanan toplam 215,6mn TL olarak, dava tarihinden itibaren hesaplanacak reeskont faiziyle birlikte davacıya ödenmesine; kalan kısım için ise davanın reddine karar vermiştir. Gerekçeli karar henüz Şirkete tebliğ edilmemiş ve bu karar hakkında kanun yolları henüz tüketilmemiştir. Gerekçeli kararın tebliğinin akabinde, bariz hukuka aykırılıklar ihtiva eden bu ilk derece mahkemesi kararı hakkında üst mahkemeye ve gerekli tüm kanun yollarına başvurulacaktır.
SEKTÖR HABERLERİ
Halka Arz: Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Rubenis Tekstil Sanayi Ticaret AŞ ile Kiler Holding AŞ’nin halka arzını onayladı. SPK haftalık bültenine göre, Kurul, Rubenis Tekstil’in hisse başına 12,50 liradan, Kiler Holding’in ise 7,10 liradan halka arz başvurusuna onay verdi. Kaynak: Bloomberght
Ulaşım: Yurt içi uçuşlarında tavan fiyat 990 TL oldu.
Konut: BDDK, 9 Haziran’da açıkladığı Finansal İstikrarın Güçlendirilmesine Yönelik Tedbirleri kapsamda konut kredilerinde kredi değer oranını tutar bazlı farklılaştırdı. Alınan kararla birlikte 1. el ve 2. el konutlar için de konut kredilerinde kredi değer oranı da tutar bazlı farklılaştı. Buna göre, enerji sınıfı A olan 1. el konutlar için kredi değer oranı; konut değeri 2 milyon TL’nin altında olan konutlar için yüzde 90, konut değeri 2 milyon TL ile 5 milyon TL arasında olan konutlar için yüzde 70, konut değeri 5 milyon TL ile 10 milyon TL arasında olan konutlar için azami 3,5 milyon TL olarak belirlendi. Konut değeri 10 milyon TL üzerinde olan konutlar için ise konut kredisi imkanı bulunmuyor. Kaynak: Bloomberg
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Boğaziçi Beton (BOBET): Yönetim kurulunun kararı doğrultusunda İstanbul’un Ümraniye ilçesindeki hazır beton üretimi yapılan Ataşehir şubesinde faaliyete ara verilmiştir.
Diriteks Diriliş Tekstil (DIRIT): Şirketin fabrika binası ipotek sahibi Halkbank tarafından satışa çıkarılmış ve 3 kişi tarafından 18,9 milyar TL’ye satın alınmıştı. Şirket fabrikanın tapu sicilinin ve kullanım hakkının kendisine ait olduğu iddiasıyla Isparta icra hukuk mahkemesine başvurmuştur. Davanın tarihi 8.09.2022 olarak belirlenmiştir.
Naturel Yenilenebilir Enerji (NATEN): Şirket sermayesinin 3,64’üne tekabül eden 1,200,000 TL nominal değerli payların, pay başına 60 TL fiyatla yönetim kurulu başkanı Yusuf Şenel’e satışı gerçekleşmiştir.
Ulusoy Un (ULUUN): Şirketin bağlı ortaklıklarından Ulidaş Tarım Ürünleri, bünyesinde 1.505 kWp kapasiteli Çatı+Arazi Güneş Enerjisi Santrali (GES), Ulidaş Tarım Ürünleri’nin bağlı ortaklığı GK Tarım Ürünleri ise bünyesinde 870 kWp kapasiteli Çatı Güneş Enerjisi Santrali (GES) kurulması amacıyla çağrı mektubu başvurusu yapmış ve ön onay almıştır.
Ayrıca şirketin bağlı ortaklığı Söke Değirmencilik, kiracı olarak kullandığı üretim tesisini satın almıştır.
Temapol Polimer (TMPOL): Firma tarafından, elektrik tüketiminin tamamını karşılamak ve oluşması durumunda üretilen elektriğin satılması amacıyla, saha tipi Güneş Enerjisi Santrali kurmak için, Kayseri’de yaklaşık 70.000m2 parselin 1,4mn TL bedelle alınmasına oy birliği ile karar verilmiştir.
YEO Teknoloji Enerji A.Ş. (YEOTK): Şirket ile yurtdışındaki bir müşteri arasında sulama projesi kapsamında pompaistasyonunun elektrik, otomasyon ve mekanik işlerinin anahtar teslim yapılması için sözleşme imzalanmıştır. Sözleşmenin bedeli 2,39 milyon Euro’dur.
FAİZ PİYASALARI
Perşembe günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %14’ten %14,02 seviyesine hafif yükseldi. TCMB dün 105 milyar TL’lik (%14’ten, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı, ayrıca BİST’te kotasyon yöntemiyle 8,5 milyar TL (%15,50’den, 1 gün vadeli) kullandırdı. Toplam fonlama tutarı ise repo ihaleleri kaynaklı 552 milyar TL oldu.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi dün güne %3,16 seviyelerinden başlarken, gün içerisinde %3,01-%3,17 bandında hareketin ardından %3,09 seviyesinden günü kapattı.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisinde kısa vadeli tarafta düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta yükselişler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta 20 baz puana varan düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 10 baz puana yaklaşan yükselişler görüldü.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi