SABAH STRATEJİSİ
ABD’de borç limiti konusunda yapılan müzakerelerde bir ilerleme sağlanamadığına yönelik haber akışı ile birlikte dün risk iştahı baskı altında kaldı. S&P500 ve Nasdaq teknoloji endeksi %1’in hafif üzerinde değer kaybı yaşarken, %0,3 oranında prim yapan Dolar endeksi (DXY) yakın zirvesi olan 103,6 seviyesinin üzerine çıktı. Bu sabah ise ABD vadelilerine hafif yükseliş gözlense de Japonya hariç MSCI Asya Pasifik endeksi yaklaşık %0,6 oranında geriliyor. Avrupa vadelileri de satıcılı. Borç tavanı ile ilgili gelişimler odakta kalmaya devam edebilecekken, bugün Fed’in tam olarak düşüncesini ortaya koyacak son FOMC toplantısının tutanakları açıklanacak. Yurtiçi tarafa bakıldığında, dün görece dar bir bantta hareket eden BIST100 endeksi yatay bir kapanış yaptı. 47 hissenin günü artıda tamamladığı endekste işlem hacmi de düşük kalmaya devam etti. SASA yine puan bazlı endekse en yüksek katkıyı yapan hisse olurken, TUPRS ve HEKTS da sırasıyla endeksi en çok destekleyen hisseler oldu. Hisse bazlı ayrışmaların devam ettiği gözlenirken, sektörel olarak kimya ve enerji öne çıktı. BIST100’ün bugüne ise yatay bir görüntüyle başlamasını bekliyoruz. Veri tarafında bugün mayıs ayına ilişkin sektörel ve reel sektör güven endeksleri ile kapasite kullanım oranı takip edilecek.
MAKROEKONOMİ
ABD tarafında, ekonomik faaliyetin son görünümüne ilişkin sinyal veren mayıs ayı S&P Global imalat ve hizmet sektörleri öncü PMI verileri takip edildi.
- ABD’de mayıs ayı imalat PMI, zayıflayan talebin ve yeni siparişlerdeki düşüşün etkisiyle 50,2’den 48,5 seviyesine gerileyerek imalat sektörünün daralmaya geçtiğine işaret etti, beklentiler ise 50 eşik seviyesine gerileyerek imalat sektörünün durağan seyrettiğine işaret etmesi yönündeydi. Detaylara bakıldığında, mayısta yeni siparişlerde son üç ayın en hızlı düşüşü görülürken, özellikle yeni ihracat siparişlerinde daha keskin bir düşüş gözlendi ve pandemi dönemi hariç tutulduğunda Mayıs 2009’dan bu yana en hızlı düşüşü kaydetti. Birikmiş işler de keskin bir şekilde ve son üç yılın en hızlı oranında düştü. Ayrıca girdi fiyatları Mayıs 2020’den bu yana ilk kez düşüş kaydederken, girdi talebinin azalmasıyla tedarikçi teslimat süreleri rekor düzeyde iyileşti. Azalan girdi maliyetlerinin ve firmaların satışları artırma çabalarının etkisiyle, ürün satış fiyatları Temmuz 2020’den bu yana en düşük hızda artış kaydetti. İmalat sektöründeki zorlu talep koşullarına karşın istihdam artışı mayıs ayında güçlü seyrini sürdürdü.
- Mayısta hizmet PMI ise özellikle seyahat ve eğlence sektörlerindeki büyümenin etkisiyle 53,6’dan 55,1 seviyesine yükselerek hizmet sektöründe büyümenin hızlandığına işaret etmekle birlikte büyüme bölgesindeki seyrini dördüncü aya taşıdı, beklentiler ise 52,5 seviyesine hafif gerilemesi yönündeydi. Detaylara bakıldığında, mayısta yeni ve mevcut müşteriler kaynaklı artan talebin etkisiyle hizmet sektörü faaliyetinde bir yıldan uzun sürenin en hızlı büyümesi kaydedildi. Yeni siparişler, Nisan 2022’den bu yana en yüksek hızda arttı. Ayrıca girdi fiyatları ve ürün satış fiyatlarındaki artış hızları bir önceki aya göre yavaşlamakla birlikte tarihsel ortalamalarının üzerinde gerçekleşti. Bunun yanında firmaların istihdam oluşturma hızı, daha büyük kapasite iyileştirmelerinin bir sonucu olarak son on ayın en hızlı seviyesinde kaydedildi.
- Öte yandan, mayısta imalat ve hizmet sektörlerinde gelecek döneme ilişkin iyimserlik göstergeleri, son bir yılın en yüksek seviyesine yükseldi ve önümüzdeki aylara ilişkin toparlanma sinyali verdi.
Avrupa genelinde de son ekonomik görünüme ilişkin bilgi veren mayıs ayı HCOB imalat ve hizmet sektörleri öncü PMI verileri takip edildi. Mayıs ayına ilişkin PMI verileri, bölgede ekonomik faaliyetin oldukça dengesiz olduğuna ve büyük ölçüde hizmet sektörü tarafından yönlendirildiğine, imalat ve hizmet sektörlerindeki talep koşullarındaki farklılığa ve imalat sektöründe zayıflayan taleple daralmanın sürdüğüne işaret etti.
- Buna göre, bölge genelinde mayısta imalat PMI’lar, 50 eşik seviyesinin altında daralma bölgesindeki seyirlerini sürdürdü ve bu kapsamda Almanya’da 44,5’ten 42,9’a, Euro Bölgesi’nde 45,8’den 44,6’ya ve İngiltere’de 47,8’den 46,9’a gerileyerek imalat sektöründe daralmanın hızlandığına işaret ederken, Fransa’da ise 45,6’dan 46,1’e hafif yükselişle imalat sektöründe daralmanın hafif yavaşladığına işaret etti.
- Mayısta hizmet PMI’lar ise, bölgede genel olarak hafif düşüş kaydederek hizmet sektöründe büyümenin yavaşladığına işaret etti ve 50 eşik seviyesinin üzerinde büyüme bölgesindeki seyirlerini sürdürdü. Buna göre mayısta hizmet PMI’lar, Fransa’da 54,6’dan 52,8’e, Euro Bölgesi’nde 56,2’den 55,9’a ve İngiltere’de ise 55,9’dan 55,1’e gerileyerek hizmet sektöründe büyümenin hafif yavaşladığına işaret etti, buna karşın Almanya’da 56’dan 57,8’e yükselerek hizmet sektöründe büyümenin hızlandığına işaret etti.
- Euro Bölgesi genelinde imalat PMI’a bakıldığında, mayısta yeni siparişlerin ve birikmiş siparişlerin düşmesiyle 45,8’den 44,6’ya gerileyerek sektörde daralmanın hızlandığına ve 2020 yılında pandemi döneminde fabrikaların kapandığı dönemden bu yana son üç yılın en keskin daralmasına işaret etti ve böylece daralma bölgesindeki seyrini on birinci aya taşıdı. Detaylara bakıldığında, mayısta girdi fiyatları, zayıf talebin yanında enerji başta olmak üzere azalan emtia maliyetleri ve artan arzın etkisiyle Şubat 2016’dan bu yana en büyük düşüşü kaydetti. Ürün satış fiyatları ise, zayıf talebin de etkisiyle Eylül 2020’den bu yana ilk kez düşüş sergiledi. Tedarikçi teslimat süresi de, zayıflayan talep ve iyileşen arz koşullarıyla art arda dördüncü ayda geriledi. İmalat sektöründe istihdam artışı ise son 28 ayın en düşük hızında kaydedildi.
- Euro Bölgesi genelinde hizmet PMI’a bakıldığında, mayısta 56,2’den 55,9’a gerileyerek hizmet sektöründe büyümenin hafif yavaşladığına işaret etti. Detaylara bakıldığında, yeni siparişler art arda beşinci ayda artmakla birlikte mayısta son üç ayın yavaş hızında artış kaydederken, birikmiş siparişler ılımlı bir şekilde artış sergiledi ve istihdamda geçen yıldan bu yana en güçlü ikinci artış gözlendi. Mayısta girdi fiyatları artış hızı, özellikle artan personel ücret maliyetleri nedeniyle yüksek seviyesini korurken, hizmet sektöründeki canlı talebin de etkisiyle ürün satış fiyatlarının artış hızı yükseliş kaydetti.
- Ayrıca mayısta imalat ve hizmet sektörlerinde gelecek döneme ilişkin iyimserlik göstergeleri, düşüş sergiledi ve önümüzdeki aylara ilişkin zayıflama sinyali verdi.
Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,
ABD tarafında, piyasaların odak noktasında TSİ 21’de Fed’in 2 – 3 Mayıs tarihli FOMC toplantısına ilişkin tutanaklar olacak. Fed son toplantısında, faizleri beklentilerle uyumlu olarak 25 baz puan artırarak federal fonlama faiz aralığını %5,00-%5,25 bandına yükseltmişti ve karar metnindeki değişiklikle, faiz artışlarının sonuna gelinebileceğinin sinyali verilmişti, buna karşın faiz kararı ardından konuşan Fed Başkanı Powell, yüksek enflasyona dikkat çekerek gerekirse para politikasını daha da sıkılaştıracaklarını ve veri odaklı kalmaya devam edeceklerini belirtmişti. Ayrıca Powell, faiz artırımlarının durdurulup durdurulmayacağı kararının haziran ayı toplantısında ele alınacağını söylemişti. Cuma günü gerçekleştirdiği son konuşmasında ise Powell, politika sıkılaştırmada uzun bir yol kat ettiklerini, politikanın duruşunun kısıtlayıcı olduğunu ve şimdiye kadarki sıkılaştırmanın gecikmeli etkilerinden ve son bankacılık streslerinden kaynaklanan kredi sıkılaştırmasının boyutu hakkında belirsizlikle karşı karşıya olduklarını ve buraya kadar geldikten sonra, dikkatli değerlendirmeler yapmak için verilere ve gelişen görünüme bakmayı göze alabileceklerini belirterek önümüzdeki ay faiz artışlarını durdurma eğiliminde olunduğuna ilişkin açık sinyal verdi. Bugün yayınlanacak Fed’in toplantı tutanakları para politikasının geleceğine yönelik olası yeni sinyaller açısından takip edilecektir.
Ayrıca BoE’nin para politikasına da yön verecek olan verilerden, İngiltere’de nisan ayı TÜFE verisi TSİ 09’da takip edilecek. İngiltere’de martta aylık bazda manşet TÜFE’nin artış hızı %1,1’den %0,8 seviyesine yavaşlamakla birlikte beklentilerin (%0,5 artış) üzerinde gelirken, yıllık bazda ise %10,4’ten %10,1 seviyesine gerilemekle birlikte çift haneli seviyelerdeki seyrini sürdürmüştü ve beklentilerin (%9,8) üzerinde gerçekleşmişti. Martta çekirdek TÜFE’nin aylık artış hızı ise %1,2’den %0,9 seviyesine yavaşlamakla birlikte beklentilerin (%0,7) üzerinde kalırken, yıllık bazda ise %6,2 seviyesinde yatay seyretmişti, beklentiler ise %6 seviyesine gerilemesi yönündeydi. Nisanda ise manşet TÜFE’nin artış hızının %0,8’den %0,7 seviyesine yavaşlaması ve yıllık bazda ise %10,1’den %8,2 seviyesine gerilemesi bekleniyor. Nitekim geçen hafta BOE Başkanı Bailey, düşük enerji maliyetlerinin, fiyat artış hızını düşürmeye yardımcı olmasıyla enflasyonun önümüzdeki aylarda mevcut yıllık %10,1 seviyesinden keskin bir şekilde düşeceğini, ancak gıda fiyatları enflasyonunun halen son derece yüksek olduğunu belirtmişti.
Bunun yanında, Almanya’da imalat, inşaat, toptan ve perakende ticaret sektörlerinde faaliyet gösteren firmaların, ekonomide mevcut ve gelecek 6 aylık döneme yönelik değerlendirmelerini yansıtan IFO iş dünyası endeksi mayıs ayı verisi TSİ 11’de açıklanacak. IFO iş dünyası endeksi nisan ayında 93,2’den 93,6 seviyesine yükselerek beklentilerin hafif üzerinde gerçekleşmişti ve böylece yükselişini altıncı aya taşımıştı ve Şubat 2022’den bu yana en yüksek seviyelerdeki seyrini sürdürmüştü. Detaylara bakıldığında, cari koşullar endeksi son yedi ayın en yüksek seviyesi olan 95,4’ten 95’e hafif gerilerken, beklentiler endeksi ise 91’den 92,2’ye yükselişle son altı aydır artışını sürdürerek Şubat 2022’den bu yana en yüksek seviyelerde seyretmişti. Özellikle, Avrupa’da yüksek enflasyon ve ECB’nin faiz artışlarına devam etmesinin cari koşullar endeksini baskıladığı görülmekteydi, ancak enerji krizinin aşılmasıyla bölge ekonomisinde resesyon olasılığının azalmasıyla beklentiler endeksinin yükselişini sürdürmesi firmaların gelecek dönemi daha olumlu değerlendirdiklerine işaret etmekteydi.
Öte yandan, TSİ 19.10’da Fed Yönetim Kurulu Üyesi Waller’ın, TSİ 20.45’te ECB Başkanı Lagarde’ın ve TSİ 12.30’da BoE Başkanı Bailey’in konuşmaları, Fed’in, ECB’nin ve BoE’nin para politikasına ilişkin olası yeni sinyaller bakımından yakından takip edilecek.
Yurt içinde ise, mayıs ayına ilişkin sektörel ve reel sektör güven endeksleri ile kapasite kullanım oranı verileri takip edilecek. Sektörel güven endeksleri nisan ayında karışık görünüm sunmayı sürdürmüştü. Nisanda mevsim etkilerinden arındırılmış bazda hizmet sektörü ve reel kesim güven endeksleri artarken, perakende ticaret ve inşaat sektörleri güven endeksleri ise gerilemişti. Nisanda güven endekslerinin aylık bazda seyrine baktığımızda, hizmet sektörü %1,1 ve reel kesim %1 artış sergilerken, perakende ticaret %1,3 ve inşaat sektörü %0,1 düşüş kaydetmişti. Reel kesim güven endeksi alt endekslerinden gelecek üç aydaki ihracat siparişleri şubatta %8,7’lik gerilemeyle Nisan 2021’den bu yana en sert düşüşün ardından martta depremlerin sanayi üzerinde devam eden olumsuz etkilerine karşın aylık %4,7 artışla kısmi toparlanmıştı, nisanda da %4,2 artışla toparlanmasını sürdürmüştü. Yatırımlara dair izlediğimiz diğer bir gösterge olan sabit sermaye yatırım harcamaları nisanda aylık %5,2 artışla yükselişini hızlandırarak son dört aydır toparlanmaktaydı ve tarihsel ortalamasının üzerindeki seyrini sürdürmekteydi. Arındırılmış kapasite kullanım oranı üç aylık düşüşün ardından nisanda 1,4 puanlık artışla %75,6 seviyesine yükselerek kısmi toparlanma kaydetmişti, bununla birlikte Mayıs 2021’den bu yana en düşük seviyelere yakın gerçekleşmişti ve 2022 yılı ortalamasının altındaki seyrini sürdürmüştü.
ŞİRKET HABERLERİ
Doğuş Otomotiv (DOAS, Nötr): Şirketin maliki olduğu, Bursa – Osmangazi’de bulunan ve halen bağlı ortaklığı Doğuş Oto Pazarlama ve Ticaret AŞ’nin satış ve satış sonrası hizmetler faaliyeti sunduğu gayrimenkulün satışı konusunda Arca Grup Otomotiv İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ ile görüşmelere başlanmıştır.
Kocaer Çelik (KCAER, Sınırlı Pozitif): Nisan ayında duyurulmuş olan, toplam üretim miktarı içindeki yüksek katma değerli yeni ürünlerin payını arttırmak üzere devreye alınmış olan Aliağa A2 fabrika revizyon ve yeni makine-teçhizat yatırımları tamamlanmış olup, yatırım süresince fabrikada yapılan planlı duruş sona ermiş ve fabrika dün itibariyle seri üretime başlamıştır.
Kontrolmatik (KONTR, Sınırlı Pozitif): Şirket, 23.05.2023 tarihinde Smart GES Enerji Üretim A.Ş. ile 100 MWe BOR-1 Güneş Enerji Santrali’ne ait 154 kV Trafo Merkezi Yapım İşi’ni mühendislik, malzeme tedarik, kurulum, inşaat, test ve devreye alma kapsamları dahil birim fiyat esaslı anahtar teslim olarak K.D.V. hariç 84,8mn TL karşılığında sözleşme imzalamıştır.
SEKTÖR HABERLERİ
İnşaat: Belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen bina sayısı, bu yılın ocak-mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre %9,2 azalış gösterdi. Yapı kullanma izin belgelerinde bina sayısı, 2022’nin aynı dönemine göre % 0,5, daire sayısı %9 ve yüz ölçümü %17,2 azaldı. Kaynak: ekonomim
Sigorta: Türkiye Sigorta Birliği (TSB) üye şirketlerden derlenen verilere göre, 2023 yılı Nisan sonu itibarı ile toplam prim üretimi geçen yılın aynı dönemine göre %137,7 artış ile 136,5 milyar olarak gerçekleşmiştir.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Arzum (ARZUM): Şirketin Yönetim Kurulu, hisse başına brüt 0,47TL (net 0,42TL) kar payı dağıtım teklifini Genel Kurul onayına sunma kararı almıştır. Son kapanış değerine göre temettü verimi %2,62 olarak hesaplanmaktadır.
Astor Enerji (ASTOR): Özel bir firma ile 22.05.2023 tarihinde 1,2mn USD tutarında “72 Adet Hücre, 18 Adet Prefabrik Köşk, 18 Adet Dağıtım Transformatörü,” tutarında sözleşme imzalanmıştır. Partiler halinde sevkiyatlar gerçekleştirilecektir. Sözleşme imzalanmasının ardından 30 gün içerisinde %30 sipariş avansı tahsil edilecek olup, sözleşme vadesi 60 gündür. Yapılan sözleşmenin 2022 yılı hasılatını oranı %0,31’dir.
Ek olarak, özel bir firma ile 23.05.2023 tarihinde 1,5mn USD tutarında “1 Adet Güç Transformatörü, 1 Adet Yardımcı Servis Transformatörü, 1 Adet Yüksek Gerilim Kesici, 6 Adet Metal Clad, 26 Adet Modüler Hücre, 8 Adet Monoblok Beton Köşk, 13 Adet Dağıtım Transformatörü,” sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşme imzalanmasının ardından 30 gün içerisinde %30 sipariş avansı alınacaktır. Sevkiyatlar partiler halinde yapılacak olup, sevkiyat öncesi tahsilatları gerçekleşecektir. Yapılan sözleşmenin 2022 yılı hasılatını oranı %0,41’dir.
CW Enerji (CWENE): Şirket ile yurt içinde yerleşik 2 müşteri arasında güneş paneli satışlarına ilişkin KDV hariç sırasıyla yaklaşık toplam 3,8mn USD ve 16,7mn TL tutarlarında anlaşmalar sağlanmıştır.
ORGE Enerji (ORGE): 03.02.2023 tarihli açıklamada, şirketin, İzmir-Foça’da inşa edilecek Foça Tatil Köyü Projesi’nin bir kısım elektrik işlerine yönelik olarak verdiği 18mn TL tutarındaki teklife ilişkin işveren Dali Turizm ile sözleşme görüşmelerine başlandığı kamuya duyurulmuştu. Sözleşme imza süreci tamamlanmıştır. İşin 12 ayda tamamlanması planlanmaktadır.
FAİZ PİYASALARI
Salı günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %8,95’ten %9,04 seviyesine yükseldi. TCMB dün 49,4 milyar TL’lik (%8,50’den, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Ayrıca BİST’te kotasyon yoluyla 174,5 milyar TL (%10’dan, 1 gün vadeli) kullandırdı. Toplam fonlama tutarı ise 314,4 milyar TL oldu.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisi genelinde faizlerde yükselişler görüldü. Buna göre, kısa vadeli tarafta 40 baz puana varan yükselişler görülürken, orta ve uzun vadeli tarafta 60 baz puana yaklaşan yükselişler gözlendi.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi