SABAH STRATEJİSİ
Enflasyonu düşürmek için Fed başta olmak üzere küresel merkez bankalarının şahin tutumları risk alma iştahının düşük kalmasına neden oluyor. Dün borsalarda gözlenen satıcılı görüntünün bu sabah da devam ettiğini izliyoruz. ABD vadelilerindeki kayıp %0,2 civarındayken, bugün kapalı olan Japonya hariç MSCI Asya Pasifik endeksi yaklaşık %1 oranında düşüyor. Bu arada ABD on yıllık tahvil faizi %3,70’in üzerine çıkarak Şubat 2011’den itibaren en yüksek seviyeyi görmüş oldu. Bugün ABD ve Avrupa’da eylül ayı imalat ve hizmet sektörleri öncü PMI verileri takip edilecekken, günün geri kalanında da zayıf risk iştahı sürebilir. Yurtiçinde ise dün TCMB, politika faizini 100 baz puan indirerek %12’ye çekti. Faiz indiriminin ardından bankacılık hisselerine gelen alımlarda kalıcılık sağlanamadı; ancak bankacılık endeksi (XBANK) günü hafif de olsa artıda kapatmayı başardı. BIST100 endeksi ise %1,5 oranında yükseliş kaydetti. Diğer yandan, BIST100 endeksi son üç gündür direnç yaptığı aylık ortalamasının yine altında kapattı. Şu aşamada aylık ortalamanın da yakın bulunduğu 3.310 direnç bölgesinin üzerinde kalıcılık sağlanamadıkça endekste aşağı yönlü riskler sürebilir. Endeksin güne ise yatay bir görüntüyle başlamasını bekliyoruz.
MAKROEKONOMİ
Yurt içinde, TCMB’nin PPK toplantısı takip edildi. TCMB, politika faizini, 100 baz puan indirerek %12 seviyesine çekti. Bloomberg anketinde katılımcıların çoğunluğu faizlerin sabit bırakılacağını düşünse de sınırlı katılımcı da 50 ila 100 baz puan aralığında faiz indirimi bekliyordu. Önceki metindeki ifadelerin büyük ölçüde korunduğu yeni karar metninde küresel çapta resesyon beklentilerinin arttığına dikkat çekilmeye devam edilirken, Türkiye ekonomisinde ise 2022’nin ilk yarısında güçlü bir büyüme gözlemlendiği ancak temmuz başından bu yana öncü göstergelerin, zayıflayan dış talebin etkisiyle büyümede bir yavaşlamaya işaret etmekte olduğu belirtilmekte. Ayrıca jeopolitik gelişmelerin etkisiyle küresel büyümede artan aşağı yönlü risklerle birlikte cari dengeye yönelik risklerin vurgulanmaya devam edildiği görülmekte.
- Bu kapsamda, önceki metinle uyumlu olarak küresel büyüme görünümüne ilişkin karamsarlığın, ”resesyonun kaçınılmaz bir risk faktörü olduğu değerlendirmelerinin yaygınlaştığına” ilişkin ifade ile korunduğu görülmekte.
- Ayrıca istihdam kazanımlarının benzer ekonomilere göre daha olumlu seyrettiği yinelenmiş. ”Özellikle istihdam artışına katkı veren sektörler dikkate alındığında büyüme dinamiklerinin yapısal kazanımlarla desteklenmekte olduğunun görüldüğü” ifadesine de tekrar yer verilmiş.
- Öte yandan, ”enerji fiyatlarındaki yüksek seyir ve ana ihracat pazarlarının resesyona girme olasılığının cari denge üzerindeki riskleri canlı tuttuğuna” ilişkin ifadenin yinelendiği görülmekte. Bunun yanında, ”turizmin cari işlemler dengesine beklentileri aşan güçlü katkısının devam ettiği” ifadesi de yinelenmiş.
- Enflasyonda gözlenen yükselişte; jeopolitik gelişmelerin yol açtığı enerji maliyeti artışlarının gecikmeli ve dolaylı etkileri, ekonomik temellerden uzak fiyatlama oluşumlarının etkileri, küresel enerji, gıda ve tarımsal emtia fiyatlarındaki artışların oluşturduğu güçlü negatif arz şoklarının etkili olmaya devam ettiğine ilişkin değerlendirmenin de korunduğu gözlenmekte.
- Bu kapsamda, son dönemde küresel çapta artan resesyon endişeleri ile enerji fiyatlarında kısmi gerilemeler gözlense de, karar metninde yüksek enerji maliyetlerinin etkili olmayı sürdüreceği vurgulanmaya devam etmekte.
- Ayrıca ”kredilerin büyüme hızı ve erişilen finansman kaynaklarının amacına uygun şekilde iktisadi faaliyet ile buluşmasının yakından takip edildiği” ifadesi yinelenirken, önceki metinden farklı olarak, son dönemde belirgin şekilde açılan politika-kredi faizi makasının ”ilan edilen makroihtiyati tedbirlerin katkısı ile geldiği dengenin yakından takip edilmekte olduğu” ifadesi eklenmiş. Önceki metinde ise, son dönemde belirgin şekilde açılan politika-kredi faizi makasının parasal aktarımın etkinliğini azalttığının değerlendirilmekte olduğu ifade edilmişti. Bu kapsamda, politika-kredi faizi makasında iyileşmenin sağlandığı teyit edilmekte.
- Ayrıca Kurul’un, ”parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçlarını güçlendirmeye devam edeceği” ifade edilmekte.
Ayrıca TÜİK tarafından yayınlanan mevsim etkilerinden arındırılmış eylül ayı tüketici güven endeksi, aylık %0,3 oranında sınırlı artışla 72,4’e yükseldi. Bu kapsamda eylül ayında alt endekslere bakıldığında, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi endeksi %1,6 ve gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi endeksi %1,3 oranında artarken, mevcut dönemde hanenin maddi durumu endeksi aylık %1,5 ve gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum beklentisi endeksi ise %1,1 oranında düşüşler kaydetti.
ABD tarafında, istihdam piyasası verilerinden, 17 Eylül haftasına ilişkin yeni işsizlik maaşı başvuruları, 208 bin kişiden 213 bin kişi seviyesine son altı haftada ilk kez hafif yükselmekle birlikte düşük seviyelerdeki seyrini sürdürdü ve bu durum, işsizlik oranının, salgın öncesi dönemden bu yana en düşük seviyelere yakın seyri de dikkate alındığında istihdam piyasasının sıkı olduğuna işaret etmekte.
Ayrıca İngiltere Merkez Bankası (BoE), dünkü toplantısında faizleri beklentilerle uyumlu olarak 50 baz puanlık artışla %2,25 seviyesine yükseltti ve böylece faizler 2008 yılından bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Toplantıda 3 üyenin 75 baz puanlık, 1 üyenin ise 25 baz puanlık artış yönünde oy kullandığı gözlendi. BoE, enflasyonist baskıların ısrarlı olması durumunda gerektiği gibi güçlü şekilde tepki verileceğini vurguladı. BoE, enflasyonun ekim ayında %11’in biraz altında zirve yapmasının beklendiğini belirtti, geçen ayki toplantıda ise enflasyonun ekimde %13,3 seviyesi ile tepe yapacağı öngörülmekteydi. Enflasyonda söz konusu aşağı yönlü revizede, yeni Başbakan Truss’ın açıkladığı, ülkede enerji fiyatlarındaki artışı sınırlayan planının etkili olduğu belirtilmekte. Ayrıca Truss’ın enerji destek planı ile ekonominin derin bir resesyondan kaçınılabileceği de vurgulanmakta. Bunun yanında BoE, ülke ekonomisinde büyümenin yavaşladığını ve özellikle doğal gaz fiyatlarındaki son artışların, faaliyet görünümünde önemli bozulmaya yol açtığını belirterek İngiltere ekonomisinin bu yılın dördüncü çeyreğinden itibaren resesyona girmesini beklediğini yineledi.
Bunun yanında, İsviçre Merkez Bankası, artan enflasyonist baskılar nedeniyle dünkü toplantısında politika faiz oranını beklentilerle uyumlu olarak 75 baz puanlık artışla -%0,25 seviyesinden %0,50 seviyesine yükselterek 2011 yılından bu yana ilk kez pozitif bölgeye taşımış oldu. Banka, öngörülebilir gelecekte faiz artışlarının devam edebileceğine ilişkin sinyal verdi.
Norveç Merkez Bankası, dünkü toplantısında politika faizini beklentilerle uyumlu olarak 50 baz puan artışla %2,25 seviyesine yükseltti. Banka, faizlerin büyük olasılıkla kasım ayında daha da artırılabileceğine işaret ederek politika faizinin kış döneminde %3’e yükselmesinin beklendiğini belirtti. Bunun yanında Banka, enflasyonun daha önce tahmin edilenden daha uzun süre yüksek kalabileceğine dair endişelerini paylaşmakla birlikte, para politikasının ülke ekonomisi üzerinde yavaşlatıcı bir etki oluşturmaya başladığını ve bunun, ileride politika faizi belirlemede daha kademeli bir yaklaşım önerebileceğini kaydetti.
Diğer yandan, Euro Bölgesi’nde eylül ayı öncü tüketici güveni verisi, artan enflasyonist baskılar, Rusya kaynaklı enerji arz güvenliğine yönelik endişelerle enflasyonun seyrine yönelik belirsizliğin artması ve resesyona ilişkin endişeler nedeniyle -25’ten -28,8 seviyesine gerileyerek rekor düşük seviyede gerçekleşti.
Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,
Bugün piyasaların odak noktasında, TSİ 21’de Fed Başkanı Powell’ın, “Fed Dinliyor” etkinliğindeki konuşması olacak. Fed’in, faizleri beklentiler doğrultusunda 75 baz puan artırırken, faiz artırımlarına devam edeceğinin belirtildiği, Fed üyelerinin yılın geri kalanındaki 2 toplantıda 100 ile 125 baz puan ilave artış senaryosunda bulunduğu ve faiz indiriminin ise piyasanın aksine 2024 yılında öngörüldüğü ve yumuşak inişin zorlu olacağının vurgulandığı çarşamba günkü FOMC toplantısının ardından Powell’ın verebileceği olası yeni sinyaller yakından takip edilecektir.
ABD tarafında, ekonomik faaliyetlerin seyrine ilişkin sinyal verecek olan eylül ayı imalat ve hizmet sektörleri öncü PMI verileri TSİ 16.45’te takip edilecek. Ağustos ayı S&P Global imalat PMI, 52,2’den 51,5’e hafif gerileyerek imalat sektöründe büyümenin hafif yavaşladığını göstermekle birlikte büyüme bölgesindeki seyrini sürdürmüştü. Ağustosta S&P Global hizmet PMI ise, 47,3’ten 43,7’ye gerileyerek hizmet sektöründe daralmanın hızlandığını göstermişti. Eylül ayında ise imalat PMI’ın hafif gerilemekle birlikte büyüme bölgesindeki seyrini sürdürmesi, hizmet PMI’ın ise hafif artışla daralma hızının yavaşladığına işaret etmesi beklenmekte.
Avrupa genelinde de yavaşlayan bölge ekonomisi ve yükselen enflasyon ortamında son ekonomik görünüme ilişkin bilgi verecek olan eylül ayı imalat ve hizmet sektörleri öncü PMI verileri izlenecek. İmalat PMI, Euro Bölgesi’nde 49,8’den 49,6’ya gerileyerek imalat sektöründe daralma hızının hafif hızlandığına işaret ederken, hizmet PMI ise, 51,2’den 49,8’e gerileyerek daralma bölgesine geçiş yapmıştı. Eylül ayında ise bölge genelinde imalat ve hizmet PMI’ların daralma bölgesinde kalmayı sürdürmesi beklenmekte.
Ayrıca TSİ 11’de ECB Yönetim Kurulu Üyesi Kazak’ın konuşması takip edilecek.
Yurt içinde ise, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ağustos ayına ilişkin gelen yabancı ziyaretçi sayısı istatistikleri TSİ 11’de yayınlanacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yayınlanan gelen yabancı ziyaretçi sayısı istatistiklerinin öncüsü olan DHMİ dış hat yolcu sayısında ağustos ayında aylık %3,5 artışla yükselişin hız keserek sürdüğü gözlenirken, yıllık bazda artış hızı ise geçen yılın haziran ayından itibaren salgın kısıtlamalarının gevşetilmesinin etkisiyle %58,5’ten %46’ya yavaşlamıştı. Özellikle, dış hat yolcu sayısında yıllık bazda güçlü artışların devam etmesi, kümülatif bazda net hizmet gelirlerinin güçlü seyrini sürdüreceğine işaret etmekte.
Ayrıca TSİ 10’da TOBB kurulan ve kapanan şirketler istatistikleri takip edilecek.
ŞİRKET HABERLERİ
Arçelik (ARCLK, Nötr): Hollanda’da yerleşik bağlı ortaklığı Grundig Multimedia B.V. ve Ardutch B.V. tarafından Arçelik A.Ş.’ye sırasıyla 15mn EUR ve 32mn EUR olmak üzere toplamda 47mn EUR tutarında temettü dağıtılmasına karar verilmiştir. Bu temettü 22.09.2022 itibariyle tahsil edilmiş olup, Şirket’in konsolide finansal tabloları üzerinde herhangi bir etkisi bulunmamaktadır.
Emlak Konut GYO (EKGYO, Nötr): Şirket tarafından ihale edilen İstanbul Çekmeköy 3. Etap 4. Kısım Konut İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenleme İnşaatı İşi’nin sözleşmesi, 20.09.2022 tarihinde imzalanmıştır. Sözleşme Bedeli: 690mnTL + KDV’dir.
SEKTÖR HABERLERİ
Bankacılık: Resmi Gazete’de yayımlanan TCMB tebliği ile ticari kredi kullandırım ücretlerine sınırlama geldi. Buna göre, Kredi kullandırım ücretleri, rotatif krediler hariç olmak üzere kullandırılan kredinin yüzde 1,10’unu geçemeyecek. Resmi Gazete’de yayımlanan düzenlemeye göre, kredi tahsis ücretleri ilk limit tahsisinde tahsis edilen kredi limitinin yüzde 0,25’ini, limit yenilemelerinde yenilenen limitin yüzde 0,125’ini geçemeyecek. Limitin artırıldığı durumlarda ilave limitin üzerinden yeni bir kredi tahsis ücreti alınabilecek. Limit tahsis veya yenileme talebi ticari müşteriden gelmediği müddetçe kredi tahsis ücreti alınamayacak. Kaynak: Bloomberght
Demir-Çelik: Worldsteel verilerine göre Türkiye’de ham çelik üretimi Ağustos’ta yıllık %21,0 düşüşle 2,8 milyon ton olurken, Ocak-Ağustos’ta ise yıllık %8,8 düşüşle 24,4 milyon tona ulaştı.
Lojistik: Pandemi ve Rusya-Ukrayna savaşıyla Türkiye’nin küresel tedarik zincirinde rolünün artması, yabancı lojistik şirketlerinin pazara yönelik yatırım iştahını kabarttı. Mevcut yabancı şirketler yatırımlarını büyütürken, pazara yeni oyuncular giriyor. Türkiye’nin küresel tedarik zincirinde rolünün artmasıyla bir yandan Türkiye’de faaliyet gösteren MSC, Rhenus, DFDS, Rif Line MOL Group yatırımlarını hızlandırırken, diğer yandan pazara yeni oyuncular giriyor. Son olarak Danimarkalı lojistik devi Blue Water Shipping İstanbul ve İzmir’de ofis açtı. Kaynak: Dünya
Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında BRYAT.E, IEYHO.E ve MERKO.E payları 23/09/2022 tarihli işlemlerden (seans başından) 21/10/2022 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar açığa satışa ve kredili işlemlere konu edilemeyecektir.
Not: VBTS kapsamında getirilen tedbirler, payın işlem gördüğü pazarın/platformun işlem kuralları, pazar değişimi veya diğer nedenlerle uygulanan işlem esaslarından ayrı olarak değerlendirilir. Buna göre VBTS tedbirleri diğer düzenlemeler veya kararlarla uygulamaya alınan işlem esaslarının geçerlilik süresinden ayrı olarak tedbir süresinin sonuna kadar uygulanmaya devam eder.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Girişim Elektrik (GESAN): Şirketin %70 bağlı ortaklığı Europower Enerji, Kosova Elektrik Dağıtım Şirketi’nden (KEDS) ”Orta Gerilim Hücre ve Anahtarlama Ürünleri” siparişi almıştır. Sipariş bedeli vergiler hariç 889 bin 500 Euro’dur.
Hedef Holding (HEDEF): Şirketin Vepara Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş’ne iştiraki için, pay devri izni ile ilgili gerekli bilgi ve belgeler hazırlanarak TCMB’ye başvuru yapılmıştır.
Kervan Gıda (KRVGD): Şirket, yeni aldığı ve alacağı arazilerde güneş tarlası kurarak kendi elektrik ihtiyacının tamamını karşılamayı planlamaktadır. Şirketin Türkiye bölümü için 2022 yılı ilk 8 ayı itibariyle elektrik gideri 55 mn TL olmuştur. Şimdilik bir kısmı karşılanabilen ancak yapılacak yatırımlarla bu maliyet kaleminin önümüzdeki yıllar boyunca azalarak sıfırlanacak olmasının, konsolide faaliyet karlılığı artırması beklenmektedir.
MİA Teknoloji (MIATK): MİA Teknoloji, Belçika, Almanya, Hollanda, Letonya gibi ülkelerden önemli kurum ve kuruluşların bir araya geldiği “AI for human empowerment (AI, Data and Robotics Partnership) (RIA)” çağrısı için oluşturulan konsorsiyuma eXtended Reality (Genişletilmiş Gerçeklik) alanındaki uzmanlığından dolayı teknoloji sağlayıcısı olarak davet edilmiştir.
Ulusoy Un (ULUUN): Şirket, %100 Bağlı ortaklığı olan Söke Değirmencilik San. ve Tic. A.Ş.’nin halka arzına ilişkin olarak “Halka Arza Aracılık Sözleşmesi” imzaladığını açıklamıştır.
FAİZ PİYASALARI
Perşembe günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %13 seviyesinde yatay seyretti. TCMB dün 49,4 milyar TL’lik (%13’ten, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Toplam fonlama tutarı ise repo ihaleleri kaynaklı olarak 274,4 milyar TL oldu.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi dün güne %3,55 seviyelerinden başlarken, gün içerisinde %3,52-%3,72 bandında hareketin ardından %3,71 seviyesinden günü kapattı.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisi genelinde faizlerde düşüşler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta 55 baz puana yaklaşan düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 60 baz puana yaklaşan düşüşler görüldü.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi