SABAH STRATEJİSİ
Geçen hafta Amerikan endeksleri %1,2-3,2 arasında yükseliş kaydetti. Avrupa’da Euro Stoxx 50 endeksi de %+2,4 değişimle haftayı sonlandırdı. Faizler tarafında ise özellikle 2 yıllıkta yükseliş eğilimi hakimdi. 2 ve 10 yıllık sırasıyla 11 ve 2 baz puan yükselişlerle %4,72 ve %3,77’den haftayı kapattılar. Dolar endeksinde (DXY) hafta genelinde geri çekildi ve haftayı %1,3 düşüşle 102,2’den kapattı. Diğer taraftan, Çarşamba günü Fed beklentiler dahilinde faizlerde değişiklik yapmamış, yıl sonuna kadar ise 25 baz puanlık iki artırım daha yapabileceğinin sinyalini vermişti. Fed’in bir sonraki toplantıda faizleri 25 baz puan artırılabileceği beklentisi %74 seviyesinde bulunuyor. Yurtiçine baktığımızda, geçen hafta perşembe günü hariç her gün düşüş kaydeden, BİST-100’de kapanış 5.475’den oldu. Haftalık değişim ise %-2,7 olarak hesaplandı. Hafta genelinde BİST-100’de ortalama işlem hacmi de 81,2 milyar TL’yi gösterdi. Endeksteki düşüşe en çok etki eden hisseler SASA, TUPRS ve SISE olarak sıralanırken, BIMAS, THYAO ve AKBNK pozitif ekti eden hisseler arasında ilk 3’te yer aldı. Bugüne baktığımızda Avrupa vadelileri negatif tarafta seyrediyor. Japonya hariç MSCI Asya Pasifik endeksi ise ABD Dışişleri Bakanı Blinken’in Çin temaslarının “samimi” geçtiğine yönelik haberlere karşın yaklaşık %0,7 ekside. Bu ortamda BİST-100’ün güne yatay bir açılış yapmasını bekliyoruz. Haftalık veri takviminde ABD’de Fed Başkanı Powell’ın Temsilciler Meclisi ve Senato’da yapacağı sunumlar ile Fed yetkililerinin (Bullard, Williams, Mester, Waller, Bowman, Barkin, Bostic) açıklamaları ön plana çıkıyor. Ek olarak, hem ABD hem de Avrupa bölgesinden PMI verileri izlenecek. Yurtiçinde ise haftanın kritik verisi perşembe günü açıklanacak olan TCMB’nin faiz kararı olacak. Beklenti medyan tahmini politika faizinin %8,50 seviyesinden %20’ye çıkarılması yönünde. Son olarak, ABD’de piyasalar bugün, Çin’de ise hem perşembe hem cuma tatil nedeniyle işlemlere kapalı olacak.
MAKROEKONOMİ
ABD tarafında, haziran ayına ilişkin Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi öncü verisi, enflasyonda devam eden gevşeme ve ülkede borç tavanı sorununun çözülmesinin etkisiyle 59,2’den 63,9 seviyesine beklentilerin (60) üzerinde yükselerek son dört ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Detaylara bakıldığında, haziranda cari koşullar alt endeksi 64,9’dan 68’e yükselirken, beklentiler alt endeksi ise 55,4’ten 61,3’e yükseldi. Ayrıca tüketicilerin bir yıl sonrasına ilişkin yıllık enflasyon beklentileri %4,2’den %3,3 seviyesine gerileyerek Mart 2021’den bu yana en düşük seviyede kaydedilirken, uzun vadeli yıllık enflasyon beklentileri ise %3,1’den %3 seviyesine hafif geriledi.
Yurt içinde ise, TCMB tarafından yayınlanan nisan ayı konut fiyat endeksinin aylık artış hızı %5,40’tan %4,67 seviyesine yavaşlarken, yıllık artış hızı ise %132,8’den %121,3 seviyesine geriledi ve böylece eylül ayında ulaştığı rekor seviye olan %189,1 seviyesinden düşüşünü sürdürdü. Konut fiyatları reel olarak da yıllık %53 arttı.
TCMB tarafından yayınlanan nisan ayı kısa vadeli dış borç istatistiklerine göre, kısa vadeli dış borç stoku aylık 0,9 milyar USD artarken, yıllık ise 31,1 milyar USD artışla 161,9 milyar USD’ye yükselerek rekor seviyede gerçekleşti.
- Orijinal vadesine bakılmaksızın vadesine 1 yıl veya daha az kalmış dış borç verileri kullanılarak hesaplanan kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stoku ise, aylık 0,4 milyar USD azalırken, yıllık ise 20,5 milyar USD artarak 202,9 milyar USD seviyesinde gerçekleşti, mart ayında ise 203,3 milyar USD ile rekor seviyeye ulaşmıştı.
Bunun yanında, TCMB tarafından haziran ayı Piyasa Katılımcıları Anketi yayınlandı. Haziran ayına ilişkin Piyasa Katılımcıları Anketi’nde katılımcıların, yıl sonuna ilişkin ve 12 ay ve 24 ay sonrasına ilişkin enflasyon beklentilerinde kısmi yükseliş görülmekte. Bu yıl sonu büyüme tahmininin hafif yukarı yönlü revize edildiği gözlenirken, gelecek yılda ise hafif aşağı yönlü güncellemeyle birlikte %4 seviyesinin üzerinde büyüme öngörülmeye devam edilmekte. Bu yıl sonu ve gelecek yıl sonu cari açık beklentilerinde ise kısmi yukarı yönlü revize gözlenmekte.
- Katılımcıların, bu yıl sonu TÜFE beklentisini, %37,17 seviyesinden %38,55’e kısmi yukarı yönlü revize ettiği görülürken, 12 ay sonrasına ilişkin yıllık enflasyon beklentisini %29,84’ten %30,65 seviyesine ve orta vadeli TÜFE beklentilerinden 24 ay sonrasına ilişkin yıllık enflasyon beklentisini ise %17,74’ten %18,12 seviyesine kısmi yukarı yönlü revize ettikleri gözlenmekte. Son açıklanan mayıs ayı TÜFE, aylık bazda Bloomberg piyasa beklentisi olan yatay seyrin (%0 artışın) hafif üzerinde aylık %0,04 artmıştı ve böylece Haziran 2019’dan bu yana en sınırlı artışı kaydetmişti, yıllık bazda ise hükümet tarafından mayıs ayında doğal gazın hanelere ücretsiz sunulmasının yanında, devam eden baz etkisinin de desteğiyle birlikte %43,68’den %39,59’a gerilemişti ve böylece Aralık 2021’den bu yana en düşük seviyelerdeki seyrini sürdürmüştü. Yılın ilk yarısında enflasyonda baz etkisi yıllık yavaşlamada etkili olmaya devam edecektir, bununla birlikte konut kiraları, tarımsal ürünlerin rekolteleri, gıda fiyatlarının ve yönetilen ve yönlendirilen fiyatların seyri, ayrıca uygulanacak para ve maliye politika adımları enflasyon üzerinde önümüzdeki dönemde belirleyici unsurlar olacaktır. Özellikle, hükümet tarafından tamamlanan EYT düzenlemesi, asgari ücret, memur ücretleri ve emekli maaşlarında ara dönemde artışa gidileceğinin açıklanması gibi tüketim talebini artırıcı adımlar enflasyonu yukarı yönlü etkileyebilir, buna karşın hükümetin mayıs ayında hanelere yönelik başlayan doğal gaz sübvansiyonunun ise enflasyonu düşürücü yöndeki etkileri izlenecektir.
- Piyasa katılımcılarının aylık enflasyon beklentisine baktığımızda; haziran ayında %2,81 artış sonrası temmuz ayında %2,51 ve ağustos ayında ise %2,21 artış öngörülmekte. Neticede anket katılımcılarının beklentileri bu yılın ilk yarısında haziran ayında da TÜFE’deki yavaşlamanın süreceği yönünde, temmuz ve ağustos aylarında ise hafif yükseliş beklenmekte. Aylık beklentilere göre yıllık TÜFE’nin haziranda %36,74 seviyesine gerilemesinin ardından, temmuz ayında %36,93 seviyesine ve ağustosta da %37,94 seviyesine hafif yükselmesi beklenmekte.
- Ayrıca politika faizinin TCMB’nin bu haftaki faiz toplantısında %8,50’den ortalamada %17,56 seviyesine yükseltilmesi beklenirken, 3 ay sonrasında ise ortalamada %21,65 seviyesine ulaşması bekleniyor.
- Piyasa katılımcılarının bu yıl sonu için büyüme beklentisi depremlerin olumsuz etkilerine karşın muhtemelen depremlerin ardından hükümet tarafından uygulamaya alınan kapsamlı destekler ve yeniden inşa faaliyetlerinin oluşturacağı olumlu etkilerle %3,66’dan %3,78 seviyesine hafif yukarı yönlü revize edilmiş ve böylece bu yıla ilişkin büyüme beklentisinde son üç aydır yukarı yönlü revize gözlenmekte. Gelecek yılki büyüme beklentisi ise %4,60’dan %4,49 seviyesine hafif aşağı yönlü güncellemeyle birlikte %4 seviyesinin üzerinde büyüme öngörülmeye devam edilmekte.
- Cari açık beklentisi bu yıl sonu için 38,4 milyar USD’den 40,3 milyar USD’ye kısmi yukarı yönlü revize edilirken, gelecek yıl sonu cari açık beklentisi ise 26,1 milyar USD’den 27 milyar USD’ye kısmi yukarı yönlü revize edilmiş. Bu yıl sonuna ilişkin beklenen cari açık seviyesini OVP tahminindeki GSYH beklentisine böldüğümüzde yıl sonunda cari açık/GSYH oranının %4,7 seviyesinde gerçekleşmesi beklenmekte. Son açıklanan nisan ayı verilerine göre, 12 aylık kümülatif cari açık 54,9 milyar USD’den 57,8 milyar USD’ye yükselerek cari açık/GSYH oranını %5,7 seviyesinden %6 seviyesine getirmişti. (GSYH olarak 2023 yılı 1. çeyrek gerçekleşme baz alındı).
Yurt dışında bu hafta veri takvimine bakıldığında,
- ABD tarafında, piyasaların odak noktasında, Fed Başkanı Powell’ın, çarşamba günü Temsilciler Meclisi Finansal Hizmet Komitesi’nde ve perşembe günü ise Senato Bankacılık Komitesi’nde gerçekleştireceği sunumlar olacak. Powell’ın yanında, hafta boyunca Fed üyelerinin gerçekleştirecekleri konuşmalar da Fed’in para politikasına yönelik olası yeni sinyaller bakımından yakından takip edilecek. Cuma günü, bunun yanında ekonomik faaliyetin son görünümüne ilişkin sinyal verecek olan haziran ayı S&P Global imalat ve hizmet sektörleri öncü PMI verileri takip edilecek. ABD’de mayıs ayı imalat PMI, zayıflayan talebin ve yeni siparişlerdeki düşüşün etkisiyle 50,2’den 48,4 seviyesine gerileyerek imalat sektörünün daralmaya geçtiğine işaret etmişti. Detaylara bakıldığında, mayısta yeni siparişlerde son üç ayın en hızlı düşüşü görülürken, özellikle yeni ihracat siparişlerinde daha keskin bir düşüş gözlenmişti ve pandemi dönemi hariç tutulduğunda Mayıs 2009’dan bu yana en hızlı düşüşü kaydetmişti. ABD’de mayısta hizmet PMI ise, özellikle seyahat ve eğlence sektörlerindeki büyümenin etkisiyle 53,6’dan 54,9 seviyesine yükselerek hizmet sektöründe büyümenin hızlandığına işaret etmekle birlikte büyüme bölgesindeki seyrini dördüncü aya taşımıştı. Detaylara bakıldığında, mayısta yeni ve mevcut müşteriler kaynaklı artan talebin etkisiyle hizmet sektörü faaliyetinde bir yıldan uzun sürenin en hızlı büyümesi kaydedilmişti. Yeni siparişler, Nisan 2022’den bu yana en yüksek hızda artmıştı. Haziranda ise öncü verilere göre, imalat PMI’ın 48,4’ten 48,5 seviyesine hafif yükselerek imalat sektöründe daralma hızının hafif yavaşladığına işaret etmesi beklenirken, hizmet PMI’ın ise 54,9’dan 54 seviyesine hafif gerileyerek hizmet sektöründe büyümenin hafif yavaşladığına işaret etmesi bekleniyor. Diğer yandan, istihdam piyasası verilerinden, perşembe günü haftalık yeni işsizlik maaşı başvuruları verisi izlenecek. Son açıklanan haftalık yeni işsizlik maaşı başvuruları, hafif düşüş beklentilerine karşın bir önceki haftaya benzer şekilde 262 bin kişi seviyesinde gerçekleşmişti ve böylece Ekim 2021’den bu yana en yüksek seviyelerde seyretmekle birlikte düşük seviyelerdeki seyrini sürdürmüştü. Ayrıca konut piyasası verilerinden, yarın mayıs ayı konut başlangıçları ve gelecek döneme ilişkin konut talebinin bir göstergesi olan inşaat izinleri ve perşembe günü mayıs ayı ikinci el konut satışları verileri takip edilecek. Konut başlangıçları martta aylık %4,5 düşüşün ardından nisanda aylık %2,2 oranında artışla kısmi toparlanırken, inşaat izinleri ise %1,4 oranında gerileyerek düşüşünü ikinci aya taşımıştı. Nisan ayında ikinci el konut satışları da aylık bazda %3,4 gerileyerek düşüşünü sürdürmüştü ve konut piyasasında yavaşlamaya işaret etmişti. Fed’in faiz artışlarının ardından sıkılaşan finansal koşulların etkisiyle konut piyasası verilerinin zayıf seyrini sürdürmesi bekleniyor.
- Avrupa genelinde cuma günü son ekonomik görünüme ilişkin bilgi verecek olan haziran ayı HCOB imalat ve hizmet sektörleri öncü PMI verileri takip edilecek. Bölge genelinde mayısta imalat PMI’lar, 50 eşik seviyesinin altında daralma bölgesindeki seyirlerini sürdürmüştü. Bu kapsamda imalat PMI’lar, mayısta Almanya’da 44,5’ten 43,2’ye, Euro Bölgesi’nde 45,8’den 44,8’e ve İngiltere’de 47,8’den 47,1’e gerileyerek imalat sektöründe daralmanın hızlandığına işaret ederken, Fransa’da ise 45,6’dan 45,7’ye hafif yükselişle imalat sektöründe daralmanın hafif yavaşladığına işaret etmişti. Mayısta hizmet PMI’lar, bölgede genel olarak hafif düşüş kaydederek hizmet sektöründe büyümenin yavaşladığına işaret etmişti ve 50 eşik seviyesinin üzerinde büyüme bölgesindeki seyirlerini sürdürerek özellikle bölgede yüksek enflasyon nedeniyle hanehalkı satın alma gücünün olumsuz etkilenmesine ve sıkılaşan finansal koşullara karşın tüketici harcamalarının güçlü seyrettiğini göstermişti. Buna göre mayısta hizmet PMI’lar, Fransa’da 54,6’dan 52,5’e, Euro Bölgesi’nde 56,2’den 55,1’e ve İngiltere’de ise 55,9’dan 55,2’ye gerileyerek hizmet sektöründe büyümenin hafif yavaşladığına işaret etmişti, buna karşın Almanya’da 56’dan 57,2’ye yükselerek hizmet sektöründe büyümenin hızlandığına işaret etmişti. Haziranda ise öncü verilere göre, imalat PMI’ların, Almanya’da 43,2’ten 43,5’e hafif yükselişle imalat sektöründe daralmanın hafif yavaşladığına, Euro Bölgesi’nde 44,8 seviyesinde yatay seyrederek imalat sektöründe daralma hızının korunduğuna ve Fransa’da 45,7’den 45,2’ye ve İngiltere’de 47,1’den 46,8’e hafif gerileyerek imalat sektöründe daralmanın hafif hızlandığına işaret etmesi bekleniyor. Haziranda ise öncü verilere göre hizmet PMI’ların, Almanya’da 57,2’den 56,2’ye, Euro Bölgesi’nde 55,1’den 54,4’e, Fransa’da 52,5’ten 52’ye ve İngiltere’de ise 55,2’den 54,9’a hafif gerileyerek hizmet sektöründe büyümenin hafif yavaşladığına işaret etmesi bekleniyor. Öte yandan, yarın Euro Bölgesi’nde haziran ayına ilişkin tüketici güveni öncü verisi takip edilecek. Bölgede mayıs ayına ilişkin tüketici güveni endeksi, -17,4 seviyesinde gerçekleşerek Şubat 2022’den bu yana en yüksek seviyelerde seyretmişti. Bu kapsamda Avrupa’da tüketici güveninin, son aylarda kısmi toparlanmakla birlikte ECB’nin faiz artışlarına devam etmesinin etkisiyle negatif bölgedeki zayıf seyrini sürdürmesi bekleniyor. Ayrıca yarın Almanya’da mayıs ayı ÜFE verisi izlenecek. Almanya’da nisan ayı ÜFE, aylık bazda %0,3 artışla eylül ayından bu yana ilk kez artış kaydederken, yıllık bazda ise %6,7’den %4,1 seviyesine gerileyerek son 25 ayın en düşük seviyesinde gerçekleşmişti. Mayısta ise ÜFE’nin aylık bazda %0,7 oranında gerilemesi ve yıllık bazda ise %4,1’den %1,7 seviyesine gerileyerek düşüşünü sürdürmesi bekleniyor. Öte yandan, BoE’nin para politikasına da yön verecek olan verilerden, İngiltere’de mayıs ayı TÜFE verisi çarşamba günü takip edilecek. İngiltere’de nisanda aylık bazda manşet TÜFE’nin artış hızı %0,8’den %1,2 seviyesine hızlanarak beklentilerin üzerinde gelerek ekim ayından bu yana en büyük aylık artışı kaydederken, yıllık bazda ise %10,1’den %8,7 seviyesine gerilemeyle Mart 2022’den bu yana en düşük seviyede gerçekleşerek yeniden tek haneli seviyelere gelmekle birlikte beklentilerin (%8,2) üzerinde gerçekleşmişti. Nisanda çekirdek TÜFE’nin aylık artış hızı ise %0,9’dan %1,3 seviyesine hızlanarak beklentilerin (%0,7) üzerinde gelirken, yıllık bazda ise yatay seyretme beklentilerine karşın %6,2’den %6,8 seviyesine yükselmişti ve böylece Mart 1992’den bu yana en yüksek seviyeye ulaşmıştı. Mayısta ise manşet TÜFE’nin artış hızının %1,2’den %0,5 seviyesine yavaşlaması ve yıllık bazda ise %8,7’den %8,4 seviyesine gerilemesi bekleniyor. Mayısta yıllık bazda çekirdek TÜFE’nin ise bir önceki aya benzer şekilde %6,8 seviyesinde gerçekleşmesi beklenmekte.
- Diğer yandan, perşembe günü İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) faiz kararı takip edilecek. BoE, geçen ayki toplantısında politika faizini beklentilerle uyumlu olarak 25 baz puanlık artışla %4,50 seviyesine yükseltmişti ve böylece politika faiz oranını 2008 yılından bu yana en yüksek seviyelerde sürdürmüştü. Karar metninde, enflasyonist baskıların sürmesi halinde ilave artışlara ihtiyaç olabileceği belirtilmişti. BoE Başkanı Bailey ise, enflasyonun ısrarcı olacağına ilişkin işaretler görmeleri ve şartların gerektirmesi halinde faiz artışlarının sürebileceğini belirtmişti. Banka’nın, bu haftaki toplantısında politika faiz oranını 25 baz puan yükselterek %4,75 seviyesine çıkarması beklenmekte.
- Ayrıca perşembe günü Norveç ve İsviçre Merkez Bankalarının faiz kararları takip edilecek. Norveç Merkez Bankası, geçen ayki toplantısında politika faizini beklentilerle uyumlu olarak 25 baz puan artışla %3,25 seviyesine yükseltmişti. Ayrıca Banka, kronun tahmin edilenden daha zayıf kalması durumunda daha fazla sıkılaştırmanın gerekli olabileceğine ilişkin sinyal vermişti. Piyasa beklentisi ise Banka’nın bu haftaki toplantısında politika faizini 25 baz puan artışla %3,50 seviyesine yükseltmesi yönünde. İsviçre Merkez Bankası ise, mart ayındaki son toplantısında artan enflasyonist baskılar nedeniyle politika faiz oranını beklentilerle uyumlu olarak 50 baz puanlık artışla %1,50 seviyesine yükseltmişti. Ayrıca Banka, fiyat artışlarının artık geniş tabanlı olduğunu belirterek, orta vadede fiyat istikrarının sağlanması için politika faizinde ek artışların gerekli olabileceğine işaret etmişti. Piyasa beklentisi ise Banka’nın bu haftaki toplantısında politika faizini 25 baz puan artışla %1,75 seviyesine yükseltmesi yönünde.
- Asya tarafında ise, yarın Çin Merkez Bankası’nın faiz kararı bulunmakta. Çin ekonomisinde yavaşlama sinyallerinin ardından Çin yönetiminin talebi üzerine Çin’de büyük bankaların bu ayın ilk haftasında mevduat faizlerini düşürmesinin ardından geçen hafta başında Çin Merkez Bankası, kısa vadeli borç verme faiz oranı olan 7 gün vadeli ters repo faiz oranını %2’den %1,90’a indirerek Ağustos 2022’den bu yana ilk kez düşürmüştü, bunun yanında bankalara bir yıl vadeli fon sağlamada uygulanan referans faiz oranını (Orta Vadeli Kredi Kolaylığı – MLF faiz oranı) Ağustos 2022’den bu yana ilk kez düşürerek %2,75’ten %2,65 seviyesine indirmişti. Banka’nın bu haftaki toplantısında da 1 ve 5 yıllık kredi temel faiz oranlarını (LPR) düşürmesi bekleniyor. Bu kapsamda bu hafta Çin Merkez Bankası’nın, kısa vadeli krediler için gösterge olan 1 yıllık kredi temel faiz oranını (1 yıllık LPR) %3,65’ten %3,55 seviyesine ve konut kredisi gibi uzun vadeli krediler için gösterge olan 5 yıllık kredi temel faiz oranını (5 yıllık LPR) da %4,30’dan %4,20 seviyesine düşürmesi beklenmekte.
Yurt içinde ise, bugün haziran ayı tüketici güven endeksi ve nisan ayı uluslararası yatırım pozisyonu istatistikleri, yarın nisan ayı tarımsal girdi fiyat endeksi ve mayıs ayı yurt dışı üretici fiyat endeksi (YD-ÜFE) verileri, çarşamba günü haziran ayına ilişkin sektörel ve reel sektör güven endeksleri ile kapasite kullanım oranı verileri ve cuma günü ise mayıs ayı gelen yabancı ziyaretçi sayısı ve dış ticaret dengesi verileri ile haziran ayı ekonomik güven endeksi verisi takip edilecek. Öte yandan, perşembe günü TCMB’nin PPK toplantısı izlenecek.
- Mayıs ayına ilişkin mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, aylık bazda %4 oranında artışla 87,5 seviyesinden 91,1 seviyesine yükselmişti ve böylece Temmuz 2018’den bu yana en yüksek seviyeye ulaşmıştı. Öncesinde açıklanan Bloomberg HT Tüketici Güven Ön Endeksi haziranda aylık %3,20 düşüşle 76,38 seviyesine gerilemişti. Detaylara bakıldığında, tüketicilerin mevcut durum algısında ve geleceğe ilişkin beklentilerinde hafif gerileme gözlenmişti.
- Net uluslararası yatırım pozisyonu, bir ülkenin yurt dışı finansal varlıkları ile yurt dışına olan finansal yükümlülükleri arasındaki fark olarak adlandırılmaktadır. Buna göre, net uluslararası yatırım pozisyonu açığı geçen yılın sonundaki -277,7 milyar USD’den 30,3 milyar USD’lik azalışla bu yılın ilk çeyreği sonu (mart ayı sonu) itibarıyla -247,4 milyar USD seviyesine gerilemişti, uluslararası yatırım pozisyonu/GSYH oranı ise -%28,6 seviyesinden -%25,5 seviyesine (GSYH 2023 yılı birinci çeyrek kümülatif verisine göre) gerilemişti.
- Mart ayı tarımsal girdi fiyat endeksinin artış hızı, aylık %1,22’den %1,41’e hızlanırken, yıllık ise %69,99’dan %49,70 seviyesine gerilemişti ve eylül ayında ulaştığı rekor seviye olan %138,15’ten düşüşünü sürdürmüştü.
- Yurt dışına ihraç edilen ürünlerin üretici fiyat değişimlerini ölçen YD-ÜFE’nin nisan ayında aylık artış hızı %1,65’ten %2,43’e hızlanırken, yıllık ise %40,35’ten %40,10 seviyesine gerilemişti.
- Sektörel güven endeksleri mayıs ayında karışık görünüm sunmayı sürdürmüştü. Mayısta mevsim etkilerinden arındırılmış bazda perakende ticaret ve inşaat sektörleri güven endeksleri artarken, reel kesim güven endeksi yatay seyretmişti ve hizmet sektörü güven endeksi ise gerilemişti. Mayısta güven endekslerinin aylık bazda seyrine baktığımızda, perakende ticaret sektörü %0,4 ve inşaat sektörü %4,3 artış sergilerken, reel kesim yatay seyretmişti, hizmet sektörü güven endeksi %0,6 düşüş kaydetmişti. Reel kesim güven endeksi alt endekslerinden gelecek üç aydaki ihracat siparişleri şubatta %8,7’lik gerilemeyle Nisan 2021’den bu yana en sert düşüşün ardından martta depremlerin sanayi üzerinde devam eden olumsuz etkilerine karşın aylık %4,7 artışla kısmi toparlanmıştı, nisanda da %4,2 artışın ardından mayısta %3,3 artışla toparlanmasını kısmi yavaşlayarak sürdürmüştü. Böylece gelecek üç aydaki ihracat siparişleri endeksi mayısta Nisan 2022’den bu yana en yüksek seviyeye ulaşmıştı. Yatırımlara dair izlediğimiz diğer bir gösterge olan sabit sermaye yatırım harcamaları aylık bazda dört aylık yükselişin ardından mayısta aylık %4,4 düşüşle kısmi zayıflama kaydetmişti, bununla birlikte tarihsel ortalamasının üzerindeki seyrini sürdürmekteydi. Arındırılmış kapasite kullanım oranı mayısta yatırım malları imalatı kapasite kullanım oranındaki düşüşe ve tüketim malları imalatı kapasite kullanım oranındaki yatay seyre karşın ara malı imalatı kapasite kullanım oranındaki yükselişin etkisiyle 0,7 puanlık artışla %76,3 seviyesine yükselerek son iki aydır artış kaydetmişti ve son beş ayın en yüksek seviyesinde gerçekleşmişti, bununla birlikte 2022 yılı ortalamasının altındaki seyrini sürdürmüştü.
- Güven endekslerinin alt kalemleriyle hesaplanan ekonomik güven endeksi mayıs ayında %1,4 artışla 102,24’ten 103,70 seviyesine yükselerek 100 iyimserlik eşik değerinin üzerindeki seyrini ikinci aya taşımıştı ve böylece Eylül 2021’den bu yana en yüksek seviyeye ulaşmıştı.
- Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan mayıs ayına ilişkin öncü dış ticaret verilerine göre, ihracat martta aylık %26,8 oranında artışla 23,6 milyar USD seviyesine yükselerek rekor seviyede gerçekleşmesinin ardından nisanda aylık %18,1 oranında gerileyerek 19,3 milyar USD seviyesinde gerçekleşmişti, mayısta ise aylık %12 artışla 21,7 milyar USD seviyesine yükselerek kısmi toparlanma kaydetmişti ve 2022 yılı aylık ortalaması olan 21,2 milyar USD seviyesinin üzerinde kaydedilmişti. İthalat ise martta aylık %4 artışla 31,9 milyar USD seviyesine kısmi yükselmesinin ardından nisanda aylık %12,1 gerileyerek 28,1 milyar USD seviyesinde gerçekleşmişti, mayısta ise aylık %22,2 oranında güçlü artışla 34,3 milyar USD seviyesine yükselerek yeni bir rekor seviyeye ulaşmıştı (2022 yılı ortalaması 30,3 milyar USD seviyesindeydi). Mayısta ithalattaki artışta, özellikle altın ithalatındaki sert yükseliş belirleyici olurken, enerji ithalatındaki görece daha ılımlı artış da ithalattaki artışı desteklemişti. Mayısta dış ticaret açığı ise aylık %44,9 oranında artışla 8,7 milyar USD’den 12,7 milyar USD seviyesine yükselmişti, 2022 yılında aylık ortalama dış ticaret açığı 9,1 milyar USD seviyesindeydi, aylık dış ticaret açığı rekor seviyeye ise 14,3 milyar USD ile ocak ayında ulaşmıştı. Dış ticaret verilerine 12 aylık kümülatif bazda bakıldığında ise, ihracat 251,7 milyar USD’den 254,4 milyar USD seviyesine yükselirken (kümülatif ihracat rekor seviyeye 256 milyar USD seviyesiyle ocak ayında ulaşmıştı), ithalat ise 371,9 milyar USD’den 376,7 milyar USD seviyesine yükselmişti. Dış ticaret açığı da 120,3 milyar USD’den 122,3 milyar USD seviyesine yükselmişti. Enerji ithalatı aylık bazda üç aylık düşüşün ardından mayısta %6,9 artışla 5,3 milyar USD seviyesine yükselirken, altın ithalatı ise aylık %115,9 oranında sert artışla 1,5 milyar USD’den 3,2 milyar USD seviyesine yükselmişti.
- Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yayınlanan nisan ayı verilerine göre, gelen yabancı ziyaretçi sayısı aylık bazda %42,2 artışla 3,32 milyon kişi seviyesinde gerçekleşmişti ve böylece son 11 ayın en güçlü artışını kaydetmişti. Bununla birlikte bu yılın nisan ayındaki veri tarihsel olarak en iyi nisan ayına işaret etmişti. Gelen yabancı ziyaretçi sayısının nisanda yıllık bazda artış hızı ise %12,3’ten %29’a hızlanmıştı. Bu kapsamda, nisan ayı itibarıyla 12 aylık kümülatif bazda gelen yabancı ziyaretçi sayısı 46,6 milyon kişi seviyesinde gerçekleşerek yeni bir rekora işaret etmişti. Öncesinde açıklanan DHMİ mayıs ayı verilerine göre, dış hat yolcu sayısı, aylık bazda %22,9 oranında artış sergilemişti. Öte yandan, dış hat yolcu sayısının mayıs ayındaki aylık 10,6 milyon kişilik seviyesi, tarihsel olarak en yüksek mayıs ayı verisi olmuştu. Mayısta dış hat yolcu sayısının yıllık artış hızı ise %38,7’den %21,2’ye gerilemişti.
- TCMB, geçen ayki toplantısında politika faizini beklentilerle uyumlu olarak %8,50 seviyesinde sabit tutmuştu. Banka’nın bu haftaki toplantısında ise Bloomberg ve Foreks Anketlerine göre politika faiz oranını %20 seviyesine yükseltmesi bekleniyor.
ŞİRKET HABERLERİ
Alarko Holding (ALARK, Sınırlı Pozitif): Holdingin bağlı ortaklığı Alsim Alarko’nun liderliğindeki konsorsiyumun, Kazakistan Altyapı Yatırım ve Kalkınma Bakanlığı ile Almaata çevreyolu yapım ve işletilmesine ilişkin kamu-özel ortaklığı ihalesine ilişkin sözleşmeyi 07.02.2018 tarihinde imzaladığı, projenin finansmanı ile ilgili kapanış sözleşmesinin de 06.08.2020 tarihinde imzalanarak kredinin kullanıma hazır hale geldiği daha önce kamuoyuna duyurulmuştu. Bahse konu proje kapsamında imzalanan devir teslim sözleşmesi ile birlikte yapım dönemi sona ermiş olup, işletme dönemi başlamıştır.
Yapı ve Kredi Bankası (YKBNK, Sınırlı Pozitif): Yönetim Kurulu’nun kararı ile; tahsili gecikmiş alacak tutarı 30.04.2023 tarihi itibarıyla toplam 1.070mn TL olan alacağın, Birleşim Varlık Yönetim, Dünya Varlık Yönetim, Gelecek Varlık Yönetimi ve Sümer Varlık Yönetim’e toplam 333,5mn TL bedelle satılmasına karar verilmiştir.
SEKTÖR HABERLERİ
Borsa İstanbul: Borsa İstanbul Genel Müdürlüğünce; BIST 100, BIST 50, BIST 30, BIST Likit Banka, BIST Banka Dışı Likit 10, BIST Sürdürülebilirlik ve BIST Sürdürülebilirlik 25 endekslerinde 2023 yılı 3. üç aylık dönemi için (01.07.2023-30.09.2023) ekli tabloda yer alan değişikliklerin yapılmasına karar verilmiştir.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Europower Enerji (EUPWR): Şirket, Ankara’da bulunan fabrika binası ve arsasını 59mn TL bedelle satın almıştır.
Hateks Hatay Tekstil (HATEK): 16.02.2023 ve 24.05.2023 tarihli özel durum açıklamalarında hasar gören bina makine teçhizat ve emtiaların şirketin Anadolu Sigorta ile akdettiği, 12mn USD bedelli emtia sigorta poliçesi ve ayrıca 27,1mn USD bedelli işyeri sigorta poliçesi kapsamında sigortalı olduğu kamuya duyurulmuştu. Emtia sigortası kapsamındaki tüm süreç Anadolu Sigorta tarafından şirketle işbirliği içerisinde ve hızlı bir biçimde tamamlanarak, şirkete emtia hasarı karşılığı 1,4mn USD ödeme yapılmıştır.
Kayseri Şeker Fabrikası (KAYSE): Şirket ile yurt içinde yerleşik bir müşteri arasında şeker satışı işine istinaden 141.500 Ton (141,5mn Kg) tutarlı sipariş alınmıştır.
Kütahya Şeker (KTSKR): Şirketin olağan faaliyetleri kapsamında, sözleşmeli hammadde tedarikçisi üreticilerine 2023 yılı ürününe karşılık 25,2mn TL tutarında şeker pancarı avans ödemesi gerçekleştirilmiştir.
Tapdi Oksijen Özel Sağlık (TNZTP): Şirket; İzmir Balçova’da bir AVM ve Otel/Rezidans binasından oluşan kompleks yapının tamamının mevcut operasyonel faaliyetleri geliştirmek ve büyütmek amacıyla satın alınması için gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi imzalanmıştır.
FAİZ PİYASALARI
Cuma günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %8,75’ten %8,70 seviyesine geriledi. TCMB cuma günü 45 milyar TL’lik (%8,50’den, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Ayrıca BİST’te kotasyon yoluyla 51,5 milyar TL (%10’dan, 3 gün vadeli) kullandırdı. Toplam fonlama tutarı ise 339,5 milyar TL oldu.
Yurt içi tahvil piyasasında, cuma günü verim eğrisinde faizlerde kısa vadeli tarafta yatay seyir gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta düşüşler görüldü. Buna göre, kısa vadeli tarafta yatay hareket görülürken, orta ve uzun vadeli tarafta 55 baz puana yaklaşan düşüşler gözlendi. Gösterge kağıtların faizlerinin haftalık bazda değişimlerine bakıldığında ise, kısa vadeli tarafta 190 baz puana yaklaşan düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 235 baz puana yaklaşan yükselişler görüldü.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi