SABAH STRATEJİSİ
Enflasyon konusu ana gündem maddesi olmaya devam ediyor. Dün İngiltere’de de enflasyon beklentilerin üzerinde gelirken, Sterlindeki yükselişle birlikte diğer para birimlerindeki zayıflıktan da destek bulan Dolar endeksinde (DXY) kısmi düşüş gözlendi. Gelişmekte Olan Ülke (GOÜ) para birimlerinde ise ayrışmalar yaşandı. Borsalar tarafında; dün kısmi düşüşle günü kapatan ABD borsaları bu sabah vadelilerde hafif alıcılı bir görüntü sergilerken, Asya’da satış baskısı sürüyor. MSCI Asya Pasifik endeksindeki kayıp yaklaşık %0,5. DXY’de ise kısmi düşüş devam ederken, GOÜ para birimlerinde hareketler sınırlı. Yurtiçi tarafta, bugünkü TCMB kararı (Politika faizinde 100 baz puan indirim bekleniyor) öncesinde TL’deki baskının belirginleştiğini izliyoruz. TL’de artan değer kaybı ve yükselen oynaklığa karşın düşük faiz ortamının hisse piyasalarına olan ilgiyi artırmaya devam ettiğini gözlemledik. Kurun %3 arttığı ortamda BIST100 endeksi dün genele yayılan alımlarla %1,27 oranında prim yaptı. Bugün de endekste yükseliş isteği devam edebilir. Diğer yandan, TCMB’nin faizde değişiklik yapmaması durumunda ise kurda sert düşüş gözlenebilir.
MAKROEKONOMİ
Yurt içi tarafta, TCMB tarafından eylül ayına ilişkin kısa vadeli dış borç istatistikleri açıklandı. Buna göre, kısa vadeli dış borç stoku, eylül ayında aylık 1,49 milyar USD azalırken, yıllık ise 16,23 milyar USD artışla 124,35 milyar USD seviyesinde gerçekleşti.
- Orijinal vadesine bakılmaksızın vadesine 1 yıl veya daha az kalmış dış borç verileri kullanılarak hesaplanan kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stoku ise, eylül ayında aylık 1,82 milyar USD azalırken, yıllık ise 15,07 milyar USD azalarak 167,39 milyar USD seviyesinde gerçekleşti.
- Bir yıl içerisinde ödenmesi gereken dış finansman ihtiyacımız ise, basitçe kalan vadeye göre dış borç stokuna (167,39 milyar USD), cari açık beklentisi eklenerek hesaplanabilmektedir. Bu kapsamda, eylül ayı TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi’nde anket katılımcılarının gelecek yıl sonu cari açık beklentisi olan 21,34 milyar USD’yi de eklediğimizde elde ettiğimiz 188,73 milyar USD’lik rakam kabaca ihtiyacımız olan dış finansmanı göstermektedir. Ağustos ayında ise dış finansman ihtiyacımız 190,43 milyar USD seviyesindeydi.
Dün ABD tarafında, ekim ayına ilişkin konut piyasası verileri açıklandı. Bu kapsamda, konut başlangıçları ekimde yükseliş beklentilerinin aksine %0,7 oranında gerileyerek düşüşünü sürdürdü. Böylece inşaat malzemelerindeki yüksek maliyetler, tedarik sıkıntıları ve iş gücü sorunları konut piyasasını olumsuz etkilemeye devam etti. İnşaat izinleri ise eylül ayındaki %7,8 oranında düşüşün ardından %4 oranında yükseliş kaydederek beklentilerin üzerinde artış kaydetti. Özellikle, artan konut talebi ve ikinci el konut sayısının talebi karşılamaması nedeniyle gelecek dönemde inşa edilecek konut sayısının göstergesi olan inşaat izinleri artış kaydetti.
Bunun yanında, İngiltere’de ekim ayına ilişkin TÜFE verisi açıklandı. Ekimde TÜFE aylık bazda %0,3’ten %1,1 seviyesine hızlanırken, yıllık bazda ise %3,1’den %4,2 seviyesine yükselerek beklentileri aştı ve böylece Aralık 2011’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Ekimde yıllık bazda en yüksek fiyat artışlarına bakıldığında, enerji ürünleri olarak sıvı yakıtlar (%69,1), doğal gaz (%28,1) ve elektrik (%18,8) öne çıktı. Nitekim BoE, yüksek petrol ve doğal gaz fiyatlarının etkisinin azalması ve mal talebinin ılımlı hale gelmesinin öngörülmesiyle 2023 yılı sonuna kadar %2 hedefine geri dönmesini bekliyor ancak bundan önce 2022 yılının baharında enflasyonun yaklaşık %5’e yükselmesini bekliyor.
Yurt dışı tarafta bugün veri takvimine bakıldığında,
ABD tarafında, TSİ 16.30’da kasım ayına ilişkin Philadelphia Fed İş Dünyası Endeksi ve TSİ 19’da kasım ayına ilişkin Kansas City Fed İmalat Sanayi Aktivite Endeksi verisi takip edilecek. Philadelphia Fed imalat endeksi ekimde 30,7’den 23,8’e düşmüş fakat güçlü seyrini sürdürmüştü.
Bunun yanında, TSİ 16.30’da ABD’de 13 Kasım haftasına ilişkin yeni işsizlik maaşı başvuruları verisi takip edilecek. 6 Kasım haftasına ilişkin yeni işsizlik maaşı başvuruları 267 bin kişi seviyesine gerilemiş ve böylece salgın sonrası en düşük seviyede gerçekleşmişti. Bu kapsamda, yeni işsizlik başvuruları üst üste beşinci hafta boyunca 300 bin seviyesinin altında kalmış ve istihdam piyasasının toparlanmaya devam ettiğine işaret etmişti. 13 Kasım haftasında da yeni işsizlik maaşı başvurularının düşüşünü sürdürerek 260 bin kişi seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.
Ayrıca TSİ 16’da Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic’in, TSİ 22’de Chicago Fed Başkanı Charles Evans’ın ve TSİ 23.30’da San Francisco Fed Başkanı Mary Daly’nin konuşmaları takip edilecek.
Yurt içi tarafta ise, piyasaların odak noktasında TSİ 14’te TCMB’nin PPK toplantısı olacak. TCMB ekim ayındaki toplantısında politika faizini 200 baz puan indirimle %16 seviyesine çekmişti, arz yönlü arızi unsurlardan kaynaklı olarak politika faizinde yapılan aşağı yönlü düzeltme için yıl sonuna kadar sınırlı bir alan kaldığını vurgulamıştı. Kurul, para politikasının etkileyebildiği talep unsurları, çekirdek enflasyon gelişmeleri ve arz şoklarının yarattığı etkilerin ayrıştırılmasına yönelik analizlerin değerlendirildiğini ve bu çerçevede faiz indirimine gidildiğini belirtmişti. TCMB’nin bugünkü toplantısında Foreks Anketi’ne göre politika faizini 100 baz puan indirimle %15 seviyesine çekmesi bekleniyor.
Bunun yanında, TSİ 10’da TCMB tarafından eylül ayına ilişkin uluslararası yatırım pozisyonu istatistikleri açıklanacak. Net uluslararası yatırım pozisyonu, bir ülkenin yurt dışı finansal varlıkları ile yurt dışına olan finansal yükümlülüklerinin arasındaki fark olarak adlandırılmaktadır. Türkiye’nin uluslararası yatırım pozisyonu/GSYH oranına 2010 yılından bu yana bakıldığında, en düşük seviyeyi 2020 yılı sonu itibarıyla -%54,8 seviyesiyle görmüştü, bu sene ağustosta ise -%38,2 seviyesinde bulunmakta.
Diğer yandan, TCMB tarafından haftalık DTH, rezerv ve sermaye hareketlerinin gelişimi yayınlanacak.
- TCMB Analitik Bilanço Verilerine göre 12 Kasım haftasında toplam rezervin arttığını ve net rezervin azaldığını hesaplamaktayız. İlgili haftada TCMB dış varlıkları 2,2 milyar USD arttı. Bunun neticesinde toplam rezervin 127,7 milyar USD’ye yükseldiğini tahmin ediyoruz. Bankaların TCMB’de tuttukları döviz mevduatı ise haftalık bazda 5,5 milyar USD arttı. Buna göre net uluslararası rezervin 3,3 milyar USD azalarak 28,5 milyar USD seviyesine geldiğini öngörmekteyiz. Geçen hafta yurt içi bankalarla olan swap miktarı 0,14 milyar USD arttı ve rezervlere olumlu katkı yaparken, 12 Kasım tarihli 1,25 milyar Euro tutarında eurobond itfası ise rezervleri düşürücü yönde etkide bulundu.
ŞİRKET HABERLERİ
Anadolu Grubu Holding (AGHOL, Nötr): Kredi derecelendirme kuruluşu JCR Eurasia Rating (JCR-ER), AG Anadolu Grubu Holding’in uzun vadeli ulusal notunu “AA+ (Trk)”, kısa vadeli ulusal notunu “A-1+ (Trk)”, uzun vadeli uluslararası notunu “BBB-“, kısa vadeli uluslararası notunu “A-3”, görünümlerini ise durağan olarak belirlemiştir.
Gübre Fabrikaları (GUBRF, Nötr): Şirket’in bağlı ortaklığı Gübretaş Maden Yatırımları A.Ş. tarafından Bilecik İli, Söğüt İlçesi sınırları içerisindeki Söğüt Altın Madeni Projesi’nin gerçekleştirilebilmesi için, 25.02.2021 tarihinde ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) başvurusunun yapıldığı daha önce duyurulmuştu.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 17 Kasım 2021 tarihinde Söğüt Altın Madeni Kapasite Artışı Projesi ile ilgili olarak ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu’ kararı verilmiş olup böylece proje ile ilgili ÇED onay süreci tamamlanmıştır. Bu karar sonrasında 2021 yılı Aralık ayı içerisinde Söğüt Altın Madeni sahasında inşaat faaliyetleri başlayacaktır.
Ayrıca Şirketin KAP’ta yayımladığı diğer haber şu şekildedir:
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) tarafından kimyevi gübre alımına ilişkin olarak 15.09.2021 tarihinde yapılan ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi firma ile sözleşme imzalanamaması üzerine ekonomik açıdan en avantajlı 2. teklif sahibi Gübretaş’a 15.10.2021 tarihinde sözleşmeye davet tebligatı gönderilmiştir.
Ancak ihale tarihi ile sözleşmeye davet tebligatının şirketimize ulaştığı tarih arasında ulusal ve uluslararası piyasalarda meydana gelen olağanüstü fiyat yükselişleri ve yaşanan tedarik/arz sıkıntısı nedeniyle ihale koşullarını teklif şartları ile yerine getirmek şirketimiz açısından imkânsız hale gelmiştir. Bu durumun şirketimiz açısından “aşırı ifa güçlüğü” doğurduğu, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu 10. Madde kapsamında mücbir sebep değerlendirmesi yapılarak ihalenin iptal edilmesi ve geçici teminat mektubumuzun iade edilmesi yazılı olarak talep edilmiştir.
Başvurumuz TİGEM tarafından kabul edilmemiş ve şirketimizin 6 ay süreyle kamu ihalelerinden yasaklanmasına dair karar Resmi Gazete’nin 17.11.2021 tarihli nüshasında yayınlanmıştır. Karara karşı idare mahkemesinde yürütmenin durdurulması talepli iptal davası açılacaktır.
Öte yandan, kamu kurumlarına yapılan ihaleli satışların, konsolide satışlarımız içindeki payı 2020 yılında %0,30, 2021 yılının ilk dokuz ayında ise %0,15 olarak gerçekleşmiştir. Bu nedenle sözkonusu altı aylık yasak kararının satışlarımız üzerinde önemli bir etkisi olmayacaktır.
Petkim (PETKM, Nötr): Socar Türkiye Cfo’su Teymur Abasguliyev Petkim’de bakım işlerinin aralıklı olarak devam edeceğini ve 60 günlük tesis bakımının ağırlıklı olarak 2022 1. çeyrek sonu olacağını açıkladı. Kapasite kullanımının bu yıl %90, gelecek yıl %80 olarak beklendiğini, Petkim pazar payının 2022’de %10 olmasını beklediklerini ekledi. (Kaynak: BloombergHT)
Sabancı Holding (SAHOL, Sınırlı Pozitif): Şirket’in 09.11.2021 tarihli kararı ile başlatılan pay geri alım işlemleri kapsamında; Şirket tarafından 17.11.2021 tarihinde Borsa İstanbul’da pay başına 13,71 TL – 13,95 TL fiyat aralığından toplam 400bin TL nominal değerli SAHOL payları geri alınmıştır. Bu işlemlerle birlikte, 17.11.2021 tarihi itibarıyla geri alınan payların toplam nominal değeri 400bin TL olup, bu payların sermayeye oranı %0,0196’ya ulaşmıştır.
Tümosan (TMSN, Sınırlı Pozitif): Milli Savunma Bakanlığı Tersaneler Genel Müdürlüğü ile TÜMOSAN Motor ve Traktör Sanayi A.Ş, yüzer unsurların ana tahrik sistemlerinde kullanılan Dizel Motorların yerlileştirme faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere 02 Ekim 2019 tarihinde Stratejik İş Birliği Anlaşması imzalama niyetlerini karşılıklı olarak beyan etmişlerdir. Bu beyan ve iyi niyet çerçevesinde TÜMOSAN Motor ve Traktör Sanayi A.Ş. Motor tecrübesini Deniz kuvvetlerinin kullanımına sunma ve deniz motorunu yerlileştirme çalışmalarına katkı sağlama adına kendi öz kaynakları ile çalışmalarını tamamlamıştır. Mavi Vatanın korunmasında Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı itici çekici vasıta yüzer unsurlarda kullanılmak üzere 2020 yılının son çeyreğinde 2 adet dizel marin motor Milli Savunma Bakanlığına bağlı Tersaneler Genel Müdürlüğü Gölcük Tersanesi Komutanlığının test amaçlı kullanımına teslim edilmiştir. Teslim sonrasında Tersaneler Genel Müdürlüğü Gölcük Tersanesi Komutanlığı ve TÜMOSAN Motor ve Traktör Sanayi A.Ş. yetkililerince yapılan test, muayene, değerlendirme ve kabul faaliyetleri neticesinde Milli Savunma Bakanlığı Tersaneler Genel Müdürlüğü, Gölcük Tersanesi Komutanlığı ile TÜMOSAN Motor ve Traktör Sanayi A.Ş. arasında Stratejik İşbirliği Anlaşması (SİA) imzalanmıştır. Yapılan bu anlaşma ile 10 yıl boyunca itici çekici vasıta yüzer unsurlardaki motorların tedarikinde istisnai ve mücbir sebepler hariç TÜMOSAN Motor ve Traktör Sanayi A.Ş tek kaynak olacaktır.
SEKTÖR HABERLERİ
Beyaz Eşya: Bloomberg HT’ye konuk olan Dayanıklı Tüketim ve Beyaz Eşya Perakendecileri Derneği (BEYPER) Başkanı Ali Yıldız, sektördeki fiyat artışlarına ve çip sıkıntısına değindi. EYPER Başkanı Yıldız, “Şu anda böyle giderse Mart ayına kadar aylık ortalama yüzde 10 artışlar söz konusu olacak gibi görünüyor.” dedi. Sektör genelinde ürün bulamama sorununun olduğunu söyleyen Yıldız, küresel çapta yaşanan çip sorunu sebebiyle Haziran’a kadar bazı beyaz eşya ürünlerinin “karaborsaya düşebileceği” uyarısında bulundu. Kaynak: Bloomberght
Borsa İstanbul: Sermaye Piyasası Kurulu kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında SONME.E payları 18/11/2021 tarihli işlemlerden (seans başından) 17/12/2021 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar emir paketi tedbiri ile işlem görecektir. Emir paketi tedbiri, “piyasa emri ve piyasadan limite emir girişinin kısıtlanması”, “emir iptalinin, emir miktar azaltımı ile emir fiyat kötüleştirmesinin yasaklanması” ve “emir toplama bilgi yayınının kısıtlanması” uygulamalarını kapsamaktadır. İlgili payda halihazırda uygulanmakta olan ve VBTS kapsamında önceki aşamalarda tanımlanan tedbirler de (açığa satış ve kredili işlem yasağı ile brüt takas tedbirleri) emir paketi tedbirlerinin uygulandığı süre boyunca devam edecektir.
Not: VBTS kapsamında getirilen tedbirler, payın işlem gördüğü pazarın/platformun işlem kuralları, pazar değişimi veya diğer nedenlerle uygulanan işlem esaslarından ayrı olarak değerlendirilir. Buna göre VBTS tedbirleri diğer düzenlemeler veya kararlarla uygulamaya alınan işlem esaslarının geçerlilik süresinden ayrı olarak tedbir süresinin sonuna kadar uygulanmaya devam eder.
SPK’nın 11/02/2021 tarihli kararı uyarınca Borsa İstanbul A.Ş. Pay Piyasalarında ikinci bir duyuru yapılıncaya kadar BIST-50 Endeksi dışında kalan paylarda açığa satış işlemleri yasaklanmıştır.
Yapı İzin: Belediyeler tarafından 2021 yılı Ocak – Eylül döneminde verilen yapı ruhsatlarında, bir önceki yılın aynı dönemine göre, bina sayısı %59,5, yüzölçümü %36,4, değer %86,3, daire sayısı %33,4 arttı.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Işık Plastik (ISKPL): Şirketimizin üstlendiği, kesin kabulü 14.07.2021 tarihinde yapılan, Marmaray CR3 Projesi Geneli Muhtelif Bölgelerde Gürültü Bariyeri Temini ve Montaj işlerinin devamı niteliğinde olan 2. Faz Marmaray CR3 Projesi Geneli Muhtelif Bölgelerde Gürültü Bariyeri Temini ve Montaj işlerinin ihalesi şirketimiz tarafından alınmıştır. Bu kapsamdaki çalışmaların 28.02.2022 tarihine kadar tamamlanması planlanmaktadır. İhale tutarı son 12 aylık satışların %5’nin altında olduğu için açıklanmamıştır. Marmaray kapsamındaki diğer projelerin takip edildiğini ve ilgili hazırlıkların yapıldığını kamuoyunun bilgisine sunarız.
FAİZ PİYASALARI
Çarşamba günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %16 seviyesinde yatay seyretti. TCMB dün 59 milyar TL’lik (%16’dan, 7 gün vadeli) repo ihalesi açtı. Toplam fonlama tutarı ise tamamı haftalık repo ihaleleri kaynaklı 310 milyar TL oldu.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi dün güne %1,63 seviyelerinden başlarken, gün içerisinde %1,60-%1,65 bandında hareketin ardından %1,61 seviyesinden günü kapattı.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisinde faizlerde kısa vadeli tarafta yatay seyir gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta ise yükselişler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda verim eğrisinde faizlerde kısa vadeli tarafta yatay hareket gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 20 baz puana varan yükselişler görüldü.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi