SABAH STRATEJİSİ
Düzeltme hareketinin sınırlı kaldığı ABD borsalarında cuma günü yükseliş eğilimi hakimdi. S&P500 endeksi de günü %0,8 oranında primle 3.120 puandan kapatarak tarihi zirvesini yeniledi. Bu sabah ise ABD vadelileri yatay bir görüntüyle haftaya başlıyorlar. Asya’da ise Çin Merkez Bankası’nın faiz hamlesiyle borsalarda genel olarak yükseliş isteği var. Ayrıca, hafta sonu ABD – Çin arasında yapıcı bir telefon görüşmesinin geçtiğine yönelik haber akışı olası ilk faz ticaret anlaşmasına yönelik iyimser beklentileri artırıyor. Özetle, gelişmeler küresel borsalarda iyimserliğin korunabileceğine işaret ediyor. Ons Altın da bu sabah satıcılı. Yurtiçinde ise ABD ile ilişkilerde en azından diyalog kapısının açık kalması piyasalarda olumlu fiyatlanırken, açıklanan makro veriler ekonomide toparlanmaya işaret ediyor. Bu kapsamda, BIST100 endeksinin daha önce birçok defa denediği 106bin civarındaki direncini bu hafta kolay kırabileceğini düşünüyoruz. Endeksin güne ise yatay bir görüntüyle başlamasını beklerken, olası kar satışlarının sınırlı kalabileceğini ve endekste alım iştahının devam edebileceğini öngörüyoruz.
MAKROEKONOMİ
Asya borsaları, haftaya ticaret gelişmelerinin izlenmesiyle ılımlı bir şekilde başlıyor. Hong Kong piyasaları süren protestolara rağmen bugün toparlanma eğilimi gösteriyor. Çin Merkez Bankası’nın bankalara para akışını düzenlemek için kullandığı 7 gün vadeli ters repo faizini, 2015 yılından bu yana ilk kez düşürmesi ardından dünyanın en büyük ikinci ekonomisinin desteklerinin süreceği beklentisi de borsaları yeni haftada destekliyor.
Çarşamba günkü Fed toplantı tutanakları, Japonya dış ticaret rakamları ile cuma günkü küresel imalat ve hizmet PMI verileri haftanın odak noktaları. Bu hafta ECB ve Fed üyelerinin konuşmaları yoğun. ECB Başkanı Lagarde’nin de konuşması bulunmakta. Perşembe günkü ECB toplantı tutanakları ile politika faizlerini sabit tutması beklenen Güney Afrika ve Endonezya faiz kararı da izlenecek gelişmeler arasında. ECB toplantı tutanakları, Mario Draghi’nin ECB’ye başkanlık ettiği son toplantı olması açısından önemli olabilir. Ayrıca aynı gün OECD Ekonomik Görünüm Raporunu yayımlayacak. Haftanın son işgünü Almanya üçüncü çeyrek büyümesinin detaylı hali ve Japonya TÜFE verisi izlenecek. Çarşamba günü NATO Dışişleri Bakanları ile cuma günü G-20 Dışişleri Bakanları toplantısı takip edilecek.
Yurtiçinde geçen haftaya göre oldukça sakin bir haftadayız. Bugün TSİ 10’da ekim ayına ilişkin konut satışları ve TSİ 14.30’da eylül ayına ait konut fiyat endeksi açıklanacak.
- Faizlerde gözlenen düşüş ve konut kredisine artan taleple, yeni konut stoklarının erime hızının son bir yılın en yüksek seviyesinde gerçekleştiğini görmekteyiz. Neticede ağustos ayında kamu bankaları öncülüğünde konut kredi faizlerinde indirime gidilmesi ardından konut satışlarındaki iyileşme sürüyor.
- Temmuz ayından itibaren toparlanan konut satışları temmuzda 102.236 adet, ağustosta 110.538 adet ve eylül ayında ise 146.903 adet seviyelerine kadar yükselmişti.
Cuma günü yurtiçinde işsizlik, bütçe rakamları ve TCMB beklenti anketini takip ettik.
Harcamalardaki yıllık %18,9’lık artışın, gelirlerdeki %5,2 artışın üzerinde olmasıyla bütçe dengesi ekim ayında 14,9 milyar TL açık verdi. Geçen yıl ekim ayında bütçe dengesi 5,4 milyar TL açık vermişti. Faiz dışı açık da 8,1 milyar TL gerçekleşti. Güncel Yeni Ekonomi Programı’na göre ilk 10 aydaki bütçe açığı, toplam bütçe açığı tahminin %81’ine ulaşmış durumda. Bütçe açığı tahminiyle, gerçekleşmelerin uyumlu olduğu görülüyor ve YEP tahmininin tutturulabileceği gözüküyor. Geçtiğimiz senenin son 2 ayında bütçe dengesi yaklaşık 11 milyar TL açık vermişti.
- Vergi gelirlerinde, Ağustos 2018’den bu yana ilk kez yıllık bazda reel artış görüyoruz. Ekonomideki toparlanma işaretleri ile birlikte dolaylı vergilerdeki (ÖTV, dahilde alınan KDV, MTV…) reel olarak %5,5’lik artış, Mart 2018’den bu yana en yüksek artış. Dolaysız vergilerinde (gelir vergisi…) reel olarak pozitif bölgeye yaklaştığını görüyoruz. Tek seferlik diyebileceğimiz diğer gelirler (Merkez Bankası kâr transferi, ihtiyat akçesi, cezalar vs..) ise geçtiğimiz ay 4 ay aradan sonra ilk kez reel olarak düşüş göstermişti. Bu ay da diğer gelirler düşüşünü hızlandırmış durumda.
- Finansal koşullardaki gevşemeyle faiz harcamalarındaki artışın, hızını azaltarak da olsa sürdüğünü görüyoruz. Faiz dışı harcamalardaki yıllık artış ise daha sınırlı kalmış durumda. Detaylarda mal ve hizmet gider kaleminin altındaki savunma kalemindeki yüksek artış dikkat çekmekte. Harcamaların %40’ını oluşturan cari transferler de artış hızını azaltsa reel olarak yükselişini sürdürüyor. Toplam harcamaların yaklaşık %11’ini oluşturan borç verme, sermaye giderleri (gayrimenkul alımı vs..) ve sermaye transferlerindeki azalış ise harcamalardaki artışı sınırlamış durumda.
12 aylık kümülatif bütçe açığı da 102 milyar TL’den 111 milyar TL’ye yükseldi. Bütçe açığı/GSYH oranı da %2,5 seviyesinden yaklaşık %2,8 seviyesine yükseldi. Yeni Ekonomi Programı’nda bütçe açığı/GSYH oranı bu yıl sonu için %2,9 öngörülüyor.
Mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı, ağustos döneminde (temmuz, ağustos ve eylül aylarını kapsamakta) rekor yüksek seviye olan %14,3’ten %14,2’ye sınırlı geriledi. Hizmet istihdamının turizm sektörünün katkısıyla bu dönemde istihdama güçlü katkı yaptığı gözlenirken, tarım istihdamı ılımlı mevsim koşullarına karşın azalış gösterdi. Arındırılmamış işsizlik oranı ise %13,9 seviyesinden %14’e yükseldi, ancak yükseliş hızının önceki aya göre sınırlandığı gözlendi.
- Ağustos ayı sanayi üretiminde bayram etkisiyle gördüğümüz zayıflığın sanayi istihdamında da kendini hissettirdiğini görüyoruz. Sanayi istihdamı aylık 49 bin kişi azalmış durumda. Eylül ayında sanayi üretiminin bir yıl aradan sonra yıllık olarak artışa geçmesi sonrası sanayi istihdamındaki azalışın kısa vadede en azından sınırlanmasını bekleriz, orta vadede ise yatırımların devreye girmesiyle sanayi istihdamının toplam istihdama desteği sürecektir. İnşaat istihdamında ise 24 bin kişilik azalış mevcut. Hizmet sektöründe turizm sektörünün desteğiyle 141 bin kişilik artış mevcut.
- Yeni Ekonomi Programı’nda bu sene için öngörülen ortalama işsizlik oranı tahmini %12,9 seviyesinde bulunuyor. Ağustos verisi ardından 4 ay kaldığını göz önüne aldığımızda, geri kalan bu dönemde ortalama %11,2 civarında gerçekleşebilecek bir işsizlik oranı tahminin tutmasını mümkün kılabilecek. Geçtiğimiz sene yılın son 4 ayında işsizlik oranı ortalama %12,2 düzeyinde seyretmişti.
- Öncü göstergelerin 4. çeyreğe olumlu bir başlangıç yaptığı gözlense de ekonomik aktivitedeki iyileşmenin istihdama belirgin yansıması gecikmeli olacak. Bir de önümüzdeki kış aylarını dikkate aldığımızda mevsimselliğin etkisiyle turizm ve tarım istihdamında belirgin bir iyileşme beklememek gerekiyor. Bununla birlikte gelecek sene itibarıyla potansiyel büyümeye ulaşılmasının hedeflenmesi ve bu doğrultuda orta vadede yatırımlarda toparlanmanın başlaması, ek olarak bankacılık sektörünün reel sektöre istihdam odaklı kredi paketi desteğiyle birlikte istihdam piyasasında kademeli bir iyileşme gözleyebiliriz.
Kasım ayı TCMB Beklenti Anketi’nde anket katılımcılarının yıl sonu enflasyon beklentisi %12,69 seviyesinden %12,18 seviyesine geriledi. Eylül ayına ait sanayi üretiminin beklentilerden iyi gelmesiyle birlikte yıl sonu büyüme beklentisi %0,09’dan %0,3’e yükseltildi. Anket katılımcılarının yıl sonu kur tahmini 6,05 seviyesinden 5,91’e revize oldu. Yıl sonu cari denge rakamı ise -0,9 milyar dolardan 0,6 milyar dolara revize oldu. Anket katılımcıları, TCMB bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını ise 3 ay sonrası için %12,62 seviyesinde bekliyor.
ŞİRKET HABERLERİ
Akbank (AKBNK, Nötr): Banka ile Banka ve Sigorta İşçileri Sendikası (“BANKSİS”) arasında yapılacak 18.inci Dönem Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerini başlatmak amacıyla, taraf sendikaca sözleşme taslağının yasal prosedür gereğince Banka Genel Müdürlüğüne sunulduğu duyurulmuştu. BANKSİS ile maddelerin tamamı üzerinde mutabık kalınamadığı için, yasal prosedür gereği 15.11.2019 tarihinde uyuşmazlık tutanağı düzenlenmiş olup, arabuluculuk aşamasına geçilecektir.
Global Yatırım Holding (GLYHO): Holding, bağlı ortaklıkları Global Enerji Hizmetleri ve İşletmeciliği A.Ş., Galata Enerji Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Ege Global Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin devralınması suretiyle birleştirilmesi kararı aldı. Kaynak: Bloomberg
Park Elektrik (PRKME, Nötr): Bağlı ortaklığı Konya Ilgın Elektrik Üretim San. ve Tic. A.Ş. (Konya Ilgın), rödovans usulüyle işletme hakkını elinde bulundurduğu Konya Ilgın’da yer alan kömür sahasında bu yılın kalan bölümünde ve esas itibariyle önümüzdeki yıl üreteceği kömürün satışı amacıyla pazar araştırmalarına ve potansiyel müşterilerle görüşmelere başlamış olup, ilk etapta alt ısıl değeri 1.800-2.200 kcal/kg aralığında olan 20.000 ton kömürün 29.02.2020 tarihine kadar Düzgün İş Makinaları İnşaat Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye satışına ilişkin olarak 15 Kasım 2019 tarihinde sözleşme imzalamıştır. 29.02.2020 tarihi sonrasında taraflar karşılıklı mutabık kalarak sözleşme süresini uzatabileceklerdir.
SEKTÖR HABERLERİ
Savunma Sanayii: Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, sosyal medyadan KERKES-Küresel Konumlama Sistemi Bağımsız Otonom Seyrüsefer Sistemi Geliştirilmesi Projesi’ne ilişkin paylaşımda bulundu. Geleceğin harekat ortamına hazırlandıklarını belirten Demir, şunları kaydetti: “Yapay zeka destekli sürü İHA kabiliyetinden sonra, İHA’ların GPS olmayan ortamda da görev yapacağı KERKES Projesi’ni başlattık. Dünyada sayılı ülkenin üzerinde çalıştığı bu teknolojiyle haberleşmenin olmadığı durumda sensörlerden alınan veri ve görüntüler işlenerek konum kestirimi yapılacak, yapay zeka ve derin öğrenme teknikleriyle tespit edilen hedef vurulacak.” Sistem sayesinde, yüklenen haritayla göreve başlayan İHA, araziden elde ettiği verilerle haritayı karşılaştırarak GPS’ye gerek duymadan görevini başarıyla yerine getiriyor. Kaynak: AA
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
CeoEvent Medya (CEOEM): 6-9 Aralık 2019 tarihleri arasında Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı koordinasyonunda Polat Renaissence Hotel İstanbul’da yapılacak olan Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile İslam İşbirliği Teşkilatı Sosyal Kalkınmadan Sorumlu 1.Bakanlar Toplantısı’nın ajans hizmetine ilişkin olarak yapılan ihaleyi 4,5mnTL+KDV’lik teklifiyle Ortaklık kazanmıştır.Hizmet sözleşmesinin en kısa zamanda imzalanması beklenmektedir.
FAİZ PİYASALARI
Merkez Bankası’nın ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %13,84 seviyesinden %13,61 seviyesine geriledi. Merkez Bankası piyasayı toplamda 24,5 milyar TL ile 15 milyar TL’si haftalık repo ihalesinden karşılanacak şekilde fonladı. Geri kalan 9,5 milyar TL ise %13 seviyesinden piyasa yapıcı bankalara kullandırıldı.
ABD hazine tahvilleri geçen haftaki kazanımları ardından bu haftaya stabil bir şekilde %1,82’li seviyelerden başlıyor.
Türkiye CDS priminin ve TL’nin ılımlı seyretmesinin etkisiyle haftalık bazda verim eğrisinin tüm vadelerinde kısmi düşüşler gözlendi. 2 yıllık gösterge kağıdın faizi haftalık bazda 18 baz puanlık düşüşle Ekim 2017’den bu yana en düşük seviye olan %12,11 seviyesine, 5 yıllık gösterge kağıdın faizi, haftalık bazda 25 baz puanlık düşüşle %12,39 seviyesine geriledi. 10 yıllık gösterge kağıdın faizi ise haftalık bazda 36 baz puanlık düşüşle %12,41 seviyesine geriledi.