Borsa Şirket Haberleri / Ziraat Yatırım – (16.12.2021)

Dün yurt içi tarafta, kasım ayı Merkezi Yönetim bütçe dengesi verisi takip edildi. Bütçe dengesi, kasım ayında 32 milyar TL fazla verdi, 12 aylık kümülatif bütçe açığı 108,3 milyar TL’den 89,7 milyar TL’ye geriledi ve bütçe açığı/GSYH oranı da %1,7’den %1,4’e geriledi. Aralık ayları rutin olarak yıl içerisinde bütçe açığının en çok arttığı ay olmakta, bu sene temmuz ayında gördüğümüz tarihi yüksek açık olan 45,8 milyar TL gibi bir gerçekleşme olsa bile aralık ayında bütçe açığı/GSYH oranı %1,5 civarında bir yıl sonu gerçekleşmesine işaret edebilir. Bu durum bütçe açığı/GSYH oranının OVP’de bu yıl sonu öngörüsü olan %3,5’in belirgin altında kalacağını gösteriyor. Faiz dışı denge ise kasımda 47,3 milyar TL fazla verdi.12 aylık faiz dışı fazla ise 87 milyar TL oldu.

Vergi gelirlerinde aylık %54,9, yıllık bazda %50 yükselişle güçlü seyir devam etmekte. Vergi gelirlerindeki aylık ve yıllık artışın çoğunluğu kurumlar vergisindeki ve ithalde alınan KDV’deki artıştan kaynaklandı. Diğer gelirlerde ise faizler, paylar ve cezalardaki güçlü artışla yıllık %80 yükseliş görmekteyiz.

• Toplam vergi gelirleri içindeki dolaysız vergilerin payı arttı. Gelir vergisi aylık %9,5, yıllık %53,7 artarak güçlü bir seyir izledi. Ekonomik toparlanmanın, şirket karlılıklarındaki artışın ve baz etkisinin desteğiyle kurumlar vergisi gelirlerinde yıllık ve aylık bazda belirgin artış görülmekte.
• Kur ve emtia fiyatlarındaki artış, iç talepteki güçlü seyir ve talebin öne çekilmesiyle ithalde alınan KDV aylık %25, yıllık ise %62,4 arttı.
• Eşel mobil sistemi uygulaması nedeniyle petrol ve doğal gaz ürünleri kalemindeki belirgin düşüşle ÖTV gelirlerinde ise yıllık bazda düşüş görmekteyiz. Yıllık bazdaki düşüşü tütün ve beklentilerin üstünde seyreden Yİ-ÜFE ile artan alkollü içkiler satışından ve talebin de öne çekilmesiyle dayanıklı tüketim malları ve diğer mallardan elde edilen ÖTV gelirleri sınırlamakta.
• İmalat sektöründeki güçlü seyir ve kartlı harcamalardaki artış ile dahilde alınan KDV’de yıllık %55,3 artış görülmekte.
• Harç gelirleri yıllık %74,8 arttı. Kasım ayında konut satışlarının aylık ve yıllık bazda artması ve konut fiyatlarının da artışını sürdürmesi harç gelirlerini desteklemekte.

Faiz dışı giderlerde aylık bazda %2,8 artış, yıllık bazda da %38,7 ile güçlü artış görmekteyiz. Yıllık bazda bakıldığında artan enflasyonist baskılarla alt kalemlerde artış görmekteyiz. Yıllık bazda tutar olarak en belirgin artış ise Hazine yardımları ve mahalli idarelere aktarılan paylardaki yükselişle cari transferlerde görmekteyiz. Personel giderlerinde de yıllık %23,6 artış görülmekte. Ayrıca faiz giderlerinde ise aylık artış %7,1, yıllık artış %61,4 gerçekleşti.

Kasım ayı itibarıyla OVP’deki gelir hedefinin %99,7’sinin, giderlerde ise %87,6’sının gerçekleştiğini görüyoruz, bu durum gelirlerde giderlere göre daha iyi bir performansa işaret ediyor ve yıl sonu bütçe açığı/GSYH oranı da öngörülerden daha bir seviyede kapatacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı ise, 2021’de bütçe açığı/GSYH oranının baz senaryoda %3,5 olmasını beklerken, iyimser senaryo altında bütçe açığı/GSYH oranının %2,7 gerçekleşebileceğini değerlendirmekte. Önümüzdeki süreçte özellikle kur gelişmelerinin iç talebe olası etkilerinin vergi gelirlerine ve enflasyonist beklentilerdeki artışın bütçeye yansımaları izlenecektir.

Dün ABD’de aralık ayına ilişkin New York Fed Empire State imalat sanayi endeksi kısmi gerileme beklentisine karşın hafif artışla 30,9’dan 31,9’a yükseldi ve imalat sanayi faaliyetlerinde büyümenin hızlandığına işaret etti. Teslimat süreleri ise, bir önceki aya göre düşse de yüksek seviyelerdeki seyrini sürdürdü. Ayrıca girdi ve ürün satış fiyatları endeksleri hafif geriledi, bununla birlikte son zamanlardaki rekor seviyelere yakın kaldı.

ABD’de kasımda perakende satışlar “Black Friday” ve erken Noel harcamalarına rağmen beklentilerin oldukça altında aylık bazda %0,3 arttı. Veri enflasyonun tüketici harcamalarını sınırlandırdığına işaret etmekte ve reel bazda tüketim harcamaları ise gerilemiş oldu. Veriye bakıldığında benzin harcamaları %1,7 artarken, AVM ve elektronik harcamaları belirgin azaldı. Fed enflasyonun 2022 yılı boyunca yavaşlayacağını düşünmekte. Bu açıdan özellikle son açıklanan New York Fed endeksinin, fiyat baskılarının kısmi azaldığına işaret etmesi, Çin’de de resmi imalat PMI fiyat alt endeksinde kısmi yavaşlama görmemiz arz yönlü sıkıntıların gevşemeye başladığına dair sinyal vermekte. Perakende satışlarda gördüğümüz tüketim harcamalarındaki yavaşlama sinyali de Fed’in 2022’de enflasyonun düşeceği öngörüsüne destek oluşturacaktır.

Ayrıca İngiltere’de kasım ayına ilişkin TÜFE aylık %0,7 artarken, yıllık bazda ise %4,2’den %5,1’e yükselerek beklentileri aştı. Özellikle, yıllık bazda TÜFE’deki artışta, artan enerji fiyatları, tedarik zinciri sıkıntıları ve geçen yıla göre düşük baz etkisi etkili olmaya devam etti. Yıllık bazda kasımda TÜFE’deki yükselişte, akaryakıt ve ikinci el araba fiyatlarındaki artışlar öne çıktı. Çekirdek TÜFE de yıllık bazda %3,4’ten %4’e ulaştı.

Yurt dışı tarafta bugün veri takvimine bakıldığında,

ABD tarafında, TSİ 17.45’te aralık ayına ilişkin öncü imalat ve hizmet sektörleri PMI verileri takip edilecek. ABD’de kasımda imalat PMI 58,3, hizmet PMI ise 58 olarak açıklanmış ve güçlü büyüme bölgesindeki seyrini sürdürmüştü. Aralıkta ise öncü verilere göre imalat PMI’ın 58,5’e ve hizmet PMI’ın ise 58,8’e hafif yükselmesi bekleniyor.

Ayrıca ABD’de yılın son ayında ekonomik aktivitenin seyrine yönelik fikir vermesi açısından TSİ 16.30’da aralık ayına ilişkin Philadelphia Fed İş Dünyası Endeksi ve TSİ 19’da Kansas City Fed İmalat Sanayi Aktivite Endeksi verileri takip edilecek.

Bunun yanında, TSİ 17.15’te ABD’de kasım ayına ilişkin sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı verileri açıklanacak. Diğer yandan, TSİ 16.30’da ABD’de 11 Aralık haftasına ilişkin yeni işsizlik maaşı başvuruları verisi açıklanacak. ABD’de 4 Aralık haftasında haftalık yeni işsizlik maaşı başvuruları son 52 senenin en düşük seviyesi olan 184 bin kişiye gerilemiş ve iş gücü piyasasında toparlanmanın devam ettiğine işaret etmişti. Bunda Şükran Günü nedeniyle halihazırda emek arzı eksikliği çekilmesi dolayısıyla firmaların işten çıkarma isteğinin azalmasının etken olduğu düşünülmekteydi. 11 Aralık haftasında ise yeni işsizlik maaşı başvurularının 200 bin kişiye hafif yükselmekle birlikte düşük seviyelerdeki seyrini sürdürmesi bekleniyor. Ayrıca TSİ 16.30’da ABD’de kasım ayına ilişkin konut piyasası verileri de açıklanacak.

Avrupa tarafında, günün odak noktasında TSİ 15.45’te ECB’nin para politikası toplantısı ve TSİ 16.30’da ECB Başkanı Christine Lagarde’ın konuşması olacak. ECB’nin salgında 4. dalgaya ve ekonomideki yavaşlamaya rağmen bu ay PEPP’in sonlandırılması kararını alması beklenmekte. ECB’nin ayrıca enflasyon ve büyüme tahminleri de izlenecek. Enflasyon tahminlerinde yukarı yönlü revize yapılması beklenmekte.

Diğer yandan, TSİ 15’te İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) para politikası toplantısı izlenecek. BoE’nin bugünkü toplantısında faiz oranlarını yükseltmesi beklenmese de artan fiyat baskılarına yönelik ve Omicron varyantına dair değerlendirmesi dikkatle izlenecek.

Bunun yanında, TSİ 12’de Norveç Merkez Bankası’nın artan enflasyonist baskılarla politika faiz oranını 25 baz puanlık artışla %0,50’ye yükselmesi bekleniyor. Banka kasımdaki toplantısında faizleri sabit tutarken aralık ayında faiz artırım sinyali vermişti ve 2022’de de faiz artırımlarına devam etmesi beklenmekte. Toplantı özetinde ise yeniden açılma ile ekonomik aktivitenin salgın öncesi seviyenin üstüne çıktığı ve ekonomik aktivitedeki artışın devam ettiği ve yükselen ücretlerin enflasyonu yükseltmesinin olası olduğu vurgulanmıştı. Bununla birlikte faiz artırım kararı beklenirken, Omicron varyantına ilişkin değerlendirmeler önemli olabilir.

Diğer yandan, TSİ 11.30’da İsviçre Merkez Bankası’nın politika faiz oranını -%0,75’te sabit tutmaya devam etmesi bekleniyor.

Ayrıca Avrupa genelinde aralık ayına ilişkin öncü imalat ve hizmet sektörleri PMI verileri takip edilecek. Kasımda Avrupa genelinde imalat ve hizmet PMI’lar büyüme bölgesindeki güçlü seyirlerini sürdürmüşlerdi. Aralıkta ise devam eden arz darboğazları ve buna bağlı tedarik sıkıntıları, artan enflasyonist baskılar ve varyant endişeleriyle öncü verilere göre bölge genelinde imalat ve hizmet PMI’ların hafif gerilemesi, bununla birlikte büyüme bölgesindeki seyirlerini sürdürmeleri bekleniyor.

Yurt içi tarafta ise, piyasaların odak noktasında TSİ 14’te TCMB’nin yılın son PPK toplantısı olacak. TCMB kasım toplantısında politika faizini 100 baz puan indirimle %15 seviyesine çekmişti. Para politikasının etkileyebildiği talep unsurları, çekirdek enflasyon gelişmeleri ve arz şoklarının yarattığı etkilerin ayrıştırılmasına yönelik analizleri değerlendirerek politika faizinin indirilmesine karar verildiği karar metninde vurgulanmaktaydı. Kurul, arz yönlü ve para politikası etki alanı dışındaki faktörlerin fiyat artışları üzerinde oluşturduğu geçici etkilerin 2022 yılının ilk yarısı boyunca da etkisini sürdürmesinin beklendiğini ve bu etkilerin ima ettiği sınırlı alanın kullanımını aralık ayında tamamlamayı değerlendireceklerini vurgulamaktaydı. Bugünkü toplantıda piyasa beklentileri 100 baz puan indirim yönünde şekillenmekte. Foreks Anketi’ne göre 15 katılımcının 12’si faiz indirimi beklemekte olup, katılımcıların 7’si faizin 100 baz puan, 2’si 200 baz puan, 1’i 150 baz puan, 1’i 75 baz puan ve 1’i ise 25 baz puan indirileceğini öngörmekte, bu ay faiz değişikliği beklemeyen 2 katılımcı ise ilk faiz değişikliğinin ocak ayında olacağını beklemekte.

Ayrıca TSİ 14’te ekim ayına ilişkin konut fiyat endeksi takip edilecek. Eylül ayında konut fiyat endeksi aylık %3,17, yıllık ise %35,5 artmıştı, reel bazda da yükselişini sürdürmüş ve yıllık reel %13,3 artmıştı.

Bunun yanında, TSİ 10’da TCMB tarafından ekim ayına ilişkin özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu istatistikleri yayınlanacak. Özel sektörün uzun vadeli kredi borcu eylül ayında, aylık 0,98 milyar USD azalışla (finans sektörü 0,14 milyar USD azalış ve finans dışı sektör 0,84 milyar USD azalışla) 163,1 milyar USD seviyesine gerilemişti. Özel sektörün kısa vadeli kredi borcu ise eylül ayında, aylık 0,43 milyar USD azalışla (finans sektörü 0,46 milyar USD azalış ve finans dışı sektör 0,03 milyar USD artışla) 8,5 milyar USD seviyesine gerilemişti.

Ayrıca TCMB tarafından haftalık DTH, rezerv ve sermaye hareketlerinin gelişimi yayınlanacak.

• Yurt içi yerleşiklerin dolarizasyon hareketine BDDK’nın yayınladığı günlük verilerden de bakıyoruz. 10 Aralık haftasında toplam DTH miktarı 0,72 milyar USD artış (bireysel 0,12 milyar USD azalış ve kurumsal 0,83 milyar USD artış) kaydetti. Toplam YP mevduatın toplam mevduat içerisindeki oranı %63,9’dan %64,2 seviyesine yükseldi. TL kredilerde haftalık %0,84 artış, YP kredilerde %0,20 azalış, toplam kredilerde ise kur etkisinden arındırılmış bazda baktığımızda %0,38 oranında artış görmekteyiz.
• TCMB Analitik Bilanço verilerine göre 10 Aralık haftasında toplam ve net rezervin azaldığını hesaplamaktayız. Toplam rezervin 1,1 milyar USD azalarak 122,9 milyar USD’ye, net rezervin 1,3 milyar USD azalarak 21,2 milyar USD’ye gerilediğini öngörmekteyiz.