SABAH STRATEJİSİ
Dün ABD’de ÜFE’nin beklentilerin altında gelmesi ABD borsalarının günü artıda kapatmasına katkı sağlarken, bu sabah vadelilerde kısmi baskı var. Euro Stoxx 50 vadelisi ve MSCI Asya Pasifik endeksinde ise %1 civarında satış gözleniyor. Polonya’nın bir köyüne füzenin isabet etmesi sorasında yapılan açıklamalar bu sabahın öne çıkan konu başlığı. Füzenin Rusya’da ateşlendiğine yönelik spekülasyonlara Rusya’dan yalanlama gelirken; Biden, Füzenin Rusya’dan fırlatılmasının uzak ihtimal olduğunu söyledi. Olay araştırılmaya devam ediliyor. Bu arada Euro Stoxx 50 vadelisindeki düşüşe karşın EURUSD paritesi yatay. Haberin çıktığı saatlerde de ABD borsaları yükselişini sürdürmekteydi. Bu arada, enflasyon verilerinin ardından ABD’de bugün açıklanacak ve tüketici davranışına ışık tutacak perakende satışlar verisi de önemli. Yurtiçi tarafta ise BIST100 endeksinde ralli havası dün de sürdü. Yurtiçi yerleşiklerin artarak devam eden ilgisi ile belli hisselerdeki yoğunlaşma endeksi destekliyor. Ekim ayında başlayan rallide SASA ve HEKTS puan bazlı endekste en çok katkı yapan hisseler olurken, dün de benzer bir tablo vardı. SMRTG ve KONTR de endeksi taşıyanlar arasında öne çıkıyor. Öte yandan bankacılık endeksinin (XBANK) dün %6,3 oranında yükselmesi de dikkat çekti. Yurtdışı piyasalardaki görüntüye karşın hisse bazlı hareketlerle BIST100’ün güne yatay bir görüntüyle başlamasını bekliyoruz. Küresel borsalarda bu sabah gözlenen baskı belirginleşmedikçe Borsa İstanbul’daki alım iştahı bugün de sürebilir ki dünkü kapanışın (4.657) gün içi görülen en düşük seviyenin (4.535) yüksek sayılabilecek bir oranda üzerinde gerçekleşmesi olumlu olarak değerlendirilebilir.
MAKROEKONOMİ
ABD tarafında, aylık bazda manşet ÜFE, ekim ayında %0,2 artışla beklentilerin (%0,4 artış) altında artış kaydederken, yıllık bazda ise %8,4’ten %8’e yavaşladı ve böylece geçen yılın temmuz ayından bu yana en düşük seviyede gerçekleşti, beklentiler ise yıllık bazda %8,4 seviyesinde gerçekleşmesi yönündeydi. Detaylara bakıldığında, ÜFE’deki artışta, gıda fiyatlarının artış hızındaki yavaşlamanın (%1,3’ten %0,5’e) yanında hizmet fiyatlarının düşüşe (%0,2 artıştan %0,1 düşüşe) geçmesi belirleyici oldu. Ekimde hizmet fiyatlarına bakıldığında, ticaret hizmetlerinin (toptan ve perakende ticaret) aylık düşüş hızı artarken (%0,3 düşüşten %0,5 düşüşe), ulaştırma ve depolama hizmetleri fiyatları ise aylık %0,2 geriledi. Bunun yanında, gıda ve enerji ürünlerini dışlayan çekirdek ÜFE ise aylık %0 ile beklentilerin altında gerçekleşirken, yıllık bazda ise yatay seyretme beklentilerine karşın %7,1’den %6,7 seviyesine yavaşladı ve böylece Temmuz 2021’den bu yana en düşük seviyeye geldi. Geçen hafta ekim ayı TÜFE verileri de beklentilerin altında gelmişti. Özellikle son açıklanan ekim ayı istihdam piyasası verilerinin karışık bir görünüm sunmasının ardından, beklentilerin altında açıklanan TÜFE ve ÜFE verileri sonrasında, piyasalarda Fed’in agresif faiz artırımlarını yavaşlatacağına ve gelecek ayki toplantısında faizleri 75 baz puan yerine 50 baz puan artıracağına yönelik beklentiler daha da artabilecektir.
Bunun yanında, ABD’de imalat sanayinin gidişatına ilişkin sinyal veren New York Fed Empire State imalat sanayi endeksi 3 ay daralma bölgesinde seyretmesinin ardından kasım ayında -9,1 seviyesinden 4,5 seviyesine yükselerek yeniden büyüme bölgesine geçti, beklentiler ise kısmi toparlanmayla birlikte daralma bölgesinde seyretmesi yönündeydi. Detaylara bakıldığında, mevcut iş koşulları endeksi, özellikle sevkiyat alt endeksindeki yükselişle yeniden pozitif bölgeye geçti, ayrıca gelecek döneme ilişkin girdi ve ürün satış fiyatları beklentilerindeki kısmi gevşemeler, muhtemelen zayıflayan talep ile tedarik zinciri sorunlarının hafiflediğine işaret etti.
Ayrıca Almanya’da ekonominin seyrine ve gelecek döneme ışık tutan kasım ayı ZEW cari koşullar ve beklentiler endeksleri açıklandı. Buna göre, kasımda ZEW cari koşullar endeksi -72,2’den -64,5’e ve beklentiler endeksi de -59,2’den -36,7’ye beklentilerin üzerinde toparlanmakla birlikte negatif bölgedeki zayıf seyrini sürdürdü. Endekslerdeki iyileşmede, özellikle son dönemde bölgede ılımlı seyreden hava koşullarıyla doğal gaz talebinin azalmasının etkisiyle Avrupa’da doğal gaz fiyatlarında gözlenen gevşeme ve doğal gaz depolarının doluluk oranlarının artmasıyla enerji krizine yönelik endişelerin kısmi yatışmasının yanında, enflasyonun yakında düşeceğine yönelik umutların artması ve ECB’nin, para politikasında daha ılımlı bir tutum sergileyeceğine yönelik artan beklentilerin etkili olduğu görülmekte.
Yurt içinde ise, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ekim ayı Merkezi Yönetim bütçe dengesi verileri yayınlandı. Bütçe dengesi, ekim ayında 83,3 milyar TL açık verdi, yılın ilk 8 aylık döneminde ekonomik aktivitenin ve enflasyonist ortamın da desteğiyle gelirlerdeki güçlü artış sayesinde gerçekleşen 33,1 milyar TL bütçe fazlası eylül ayında açığa dönmüştü, ilk 10 aydaki açık ise 128,8 milyar TL seviyesine ulaştı.
- Eylül başında paylaşılan OVP’ye göre bu sene bütçe açığının 461 milyar TL (milli gelirin %3,4’ü) olması beklenmekte. Bu da yılın geri kalan 2 aylık döneminde 332 milyar TL ile yüksek bir bütçe açığı beklentisini yansıtmakta.
- 12 aylık kümülatif bütçe açığı 185,9 milyar TL’den 251,8 milyar TL’ye yükseldi ve bütçe açığı/GSYH* oranı da %1,8’den %2,5’e yükseldi. (*GSYH için 2022 yılı 2. çeyrek gerçekleşme verisini dikkate almaktayız.). Faiz dışı denge 22,1 milyar TL açık verirken, kümülatif faiz dışı fazla 40,8 milyar TL’ye geriledi.
- Ekimde başta ÖTV, ithalden alınan KDV ve BSMV kaynaklı olmak üzere vergi gelirleri yıllık yüksek artışını sürdürmekte, enflasyondan arındırdığımızda da vergi gelirleri sınırlı da olsa yeniden artışa geçti. Kurumlar vergisi yıllık çift haneli düşüş sergilerken, gelir vergisinde vergi gelirlerindeki yıllık artışın altında bir yükseliş görmekteyiz. Dahilde alınan KDV’de de ılımlı çift haneli artış görülmekte. Bu kapsamda, dolaysız vergi gelirleri reel olarak düşüşünü hızlandırırken, dolaylı vergiler ise ekimde kısmi hızlanma gösteriyor. Diğer gelirlerde ise başta teşebbüs ve mülkiyet gelirleri (özellikle KİT’lerden elde ed. gelirler) artışta belirleyici olmuş
- Faiz hariç giderlerdeki aylık düşüşün sürmesine karşın faiz giderlerindeki artışın hızlanmasıyla bütçe giderlerinin yeniden aylık artışa geçtiği gözleniyor. Yıllık bazda ise bütçe gelir ve giderlerinin artışları hızlanmakla birlikte, giderlerin artış hızının gelirlerin artışının üzerindeki seyrini sürdürdüğü görülmekte.
- Bununla birlikte yıllık olarak faiz giderlerindeki artışın toplam harcamaların üzerinde artışını hızlandırdığı görülmekte. Faiz dışı harcamalarda da tüm kalemlerde yıllık bazda genele yayılan güçlü artışlar görmekteyiz. Özellikle sermaye transferleri kaleminde (TÜBİTAK Ar-Ge ödeneği ve diğer transferler) güçlü yıllık artış görmekteyiz.
- KKM’yi de içeren harcamaların en büyük bileşeni olan cari transferler de yıllık yükselişini hızlandırdı. Bununla birlikte KKM kaynaklı gider ekimde hız keserek 6,7 milyar TL olurken, bu yıl toplamda 91,6 milyar TL’ye ulaşmış durumda. BOTAŞ’a verilen borç ise ekimde 6,5 milyar TL gerçekleşirken yıl boyunca 121,4 milyar TL’ye ulaştı.
Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,
ABD tarafında, üretimin seyrine ilişkin olarak ekim ayı sanayi üretim ve kapasite kullanım oranı verileri TSİ 17.15’te takip edilecek. Sanayi üretimi eylül ayında %0,4 artışla beklentilerin üzerinde artış kaydederken, kapasite kullanım oranı da %80,1’den %80,3’e hafif yükselmişti. Ekim ayında imalat PMI, 52’den 50,4 seviyesine gerileyerek imalat sektöründe 2020 yılının ikinci çeyreğinde daralmasından bu yana fabrika faaliyetlerindeki en yavaş büyümeye işaret etmişti. Ekim ayında ise sanayi üretiminin aylık artış hızının %0,4’ten %0,2 seviyesine yavaşlaması, kapasite kullanım oranının ise %80,3’ten %80,4’e hafif yükselmesi bekleniyor.
Bunun yanında, ABD’de iç talebin seyrine ilişkin sinyal verecek olan perakende satışlar ekim ayı verisi TSİ 16.30’da açıklanacak. Perakende satışların eylül ayında artış hızı, yüksek enflasyon ortamı ve artan borçlanma maliyetlerinin etkisiyle beklentilerin üzerinde yavaşlayarak %0,4’ten %0 seviyesine gerilemişti.
Ayrıca TSİ 17.50’de New York Fed Başkanı Williams’ın ve TSİ 22.35’te Fed Yönetim Kurulu Üyesi Waller’ın konuşmaları, Fed’in para politikasına ve faiz artışlarının hızına yönelik olası yeni sinyaller bakımından yakından takip edilecek.
Diğer yandan, İngiltere ekim ayı TÜFE verisi TSİ 10’da takip edilecek. İngiltere’de TÜFE, eylül ayında enerji ve gıda fiyatlarındaki artışların öncülüğünde aylık bazda %0,5 artışla beklentileri aşarken, yıllık bazda ise %9,9’dan %10,1’e yükselerek beklentilerin üzerinde gerçekleşmişti ve böylece yeniden çift haneli seviyelere gelerek son 40 yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştı. Ekimde ise TÜFE’nin aylık bazda artış hızının %0,5’ten %1,7’ye yükselmesi ve yıllık bazda ise %10,1’den %10,7 seviyesine yükselmesi bekleniyor.
Ayrıca TSİ 18’de ECB Başkanı Lagarde’ın ve TSİ 15.45’te ECB Yönetim Konseyi Üyesi Villeroy’un konuşmaları, Banka’nın para politikasına ilişkin olası yeni sinyaller bakımından yakından takip edilecektir.
Yurt içinde ise, TSİ 10’da TÜİK tarafından ekim ayı konut satışları verileri yayınlanacak. Konut satışları ağustos ayında aylık %31,5 oranında artışın ardından eylül ayında aylık %8,2 düşüş kaydetmişti, bunun yanında yıllık bazda eylül ayında %22,9 oranında düşüş sergileyerek yıllık bazda düşüşünü üçüncü aya taşımıştı. Ayrıca yabancılara yapılan konut satışları ise eylül ayında aylık %4,2 oranında düşüş kaydetmişti, bunun yanında yıllık bazda %23,8 oranında düşüşle son üç ayda gerilemeyi sürdürmüştü.
Ayrıca TSİ 14.30’da TCMB tarafından eylül ayı konut fiyat endeksi verisi yayınlanacak. Ağustos ayı konut fiyat endeksinin aylık artış hızı %8 seviyesinde yatay seyrederken, yıllık artış hızı ise %173,9’dan %184,6’ya yükselerek yeni bir rekor seviyeye ulaşmıştı. Konut fiyatları reel olarak da yıllık %57,2 artmıştı. Bunun yanında, TSİ 10’da TCMB tarafından eylül ayı özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu istatistikleri yayınlanacak.
ŞİRKET HABERLERİ
Emlak Konut (EKGYO, Nötr): İstanbul Ümraniye İnkılap Arsa Satışı Karşılığı Gelir Paylaşımı İşi’nin sözleşmesi, Yüklenici KİLER GYO A.Ş. & BİSKON Yapı A.Ş. İş Ortaklığı ile 14.11.2022 tarihinde imzalanmıştır. Sözleşmede Şirket payı gelir oranı %50 olup, Arsa Satışı Karşılığı Şirket Payı Toplam Geliri 1,78milyar TL’dir.
Global Yatırım Holding (GLYHO, Nötr): Ekim 2022’de limanlara gelen gemi sayısı 2019 Ekim ayının %5 üzerinde gerçekleşirken, yolcu sayısı da 2022 Ekim ayında 2019 seviyesinin %93`ü seviyesinde gerçekleşmiştir. Ocak-Ekim 2022 dönemi kümüle olarak bakıldığında ise, toplam sefer sayısının 2019 Ocak-Ekim döneminin %10 üzerinde gerçekleştiği, yolcu sayılarında ise 2019 seviyesinin %78’ine ulaşıldığı görülmektedir. Sektördeki toparlanmanın etkisiyle gemi doluluk oranlarının da 2022 başından bu yana artan bir ivmeyle yükseldiği görülmektedir. Limanlara gelen gemilerin doluluk oranları konsolide bazda Ocak 2022`de %42 iken, Eylül 2022’de %89 olarak gerçekleşmiştir.
Kontrolmatik Teknoloji (KONTR, Sınırlı Pozitif): Şirket’in girmiş olduğu; Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen 2022/962489 İKN’lu “Emet Espey 800000 ton/yıl Kapasiteli Konsantratör Tesisi Yapım İşi” ihalesinde, vergiler hariç 389,89mn TL bedelle en iyi teklifi vererek 1. Sırada yer almıştır. İhale sonucunun kesinleşmesi için, İhale Kanunu hükümleri çerçevesinde, ihaleyi düzenleyen kurumdan ihale komisyon kararı beklenecek olup süreç ile ilgili gelişmeler kamuoyu ile paylaşılacaktır.
Otokar Otomotiv (OTKAR, Nötr): Sakarya İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Otokar arasında metal, makine, lojistik ve motorlu araçlar teknolojileri alanında çalışan 1000 personele mesleki eğitim verilmesi amacıyla iş birliği protokolü imzalandı. (Kaynak: AA)
Smart Güneş Enerjisi Teknolojileri (SMRTG, Sınırlı Pozitif): Şirketin %100 bağlı ortaklığı olan Smart Güneş Ekipmanları Pazarlama A.Ş., büyük bir müşterisinden Güneş enerjisi santrali anahtar teslim kurulumuna istinaden KDV hariç toplam 3,8mn USD tutarında sipariş almıştır.
SEKTÖR HABERLERİ
Havacılık: Türk Hava Yolları, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) uçuşlarında Kovid-19 tedbirlerinin kaldırıldığını, bu ülkeye girişlerde aşı kartı ya da PCR testi ibraz etme zorunluluğu olmadığını bildirdi.
Ticaret: Ekimde 46,4’e gerileyen İSO İmalat PMI’ın üst üste sekizinci ay eşik değer olan 50’nin altında kalması, yeni siparişlerde talep eksikliğine bağlı devam eden ivme kaybı, İhracat İklim Endeksi’ndeki bozulma, üreticiyi endişelendirmeye devam ediyor. Hem iç piyasada hem de ihracatta düşen talep nedeniyle üreticiler, sipariş kaçırmamak için adeta elde çanta, kapı kapı gezerek müşteri ziyaretleri gerçekleştiriyor. Yeni müşteri bulmanın çok mümkün olmadığı bu dönemde eski müşterilerini de kaybetmek istemeyen firmalar, yeni sipariş alabilmek için fiyattan satış sonrası hizmete kadar çeşitli kampanyalara başvuruyor. Bazı firmaların ihracat siparişlerindeki gerileme nedeniyle iç piyasaya yöneldiği görülürken, bu durum içerideki fiyat rekabetini daha da çetinleştirdiği öğrenildi. (Kaynak: Dünya)
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Mia Teknoloji (MIATK): Şirket tarafından geliştirilen Entegre Sağlık Tesis Yönetim Sistemi yazılımlarının, Tiga Bilgi Teknolojileri A.Ş. tarafından yurtdışı pazarı için geliştirilen Merkezi Yönetim yazılımları ile entegrasyonu, danışmanlığı, kurulumları, eğitimleri ve lisans satış hakkı için 18,86mn TL tutarında iş birliği sözleşmesi imzalanmıştır.
Şirket ayrıca, 2023 yılı ilk çeyreği için MİA Teknoloji %100 bağlı ortağı Tripy Mobility Teknoloji A.Ş. tarafından yürütülen elektrikli bisiklet projesi kapsamında yüksek pazar potansiyeli ve gelen taleplerin karşılanması amacıyla filo artırımı için ek sipariş kararı almıştır. Bu kapsamda ABD menşeli elektrikli bisiklet üretici firmasına 9,24mn TL tutarında elektrikli bisiklet siparişi geçilmiştir.
Ek olarak, Şirket Amerika Birleşik Devletleri’nin Nevada Eyaleti’nde kurulan METATIATIVE LLC firmasına %29 oranla pay sahibi olarak katılmıştır. Firmanın faaliyet alanları; metaverse teknolojileri, bilim ve teknoloji yönetim sistemleri, blokzincir ve NFT, genişletilmiş gerçeklik teknolojileri, bulut teknolojisi, tasarım ve simülasyon projeleri, teknik ve yönetimsel danışmanlık servisleri, teknoloji alanında çeşitli yatırım alanları oluşturma olarak belirlenmiştir. Şirketin yatırım yapmayı planladığı alanlar ve projeler kapsamındaki gelişmeler kamuoyuyla paylaşılacaktır. MİA Teknoloji var olan know how bilgisi ile, yeni kurulan şirketin; yazılım geliştirme, projelendirme, iş geliştirme ve yatırım planlamalarında aktif rol alacaktır. Şirket kuruluş süreci tamamlanmadığı için henüz sermaye ödemesi yapılmamıştır.
Peker GYO (PEKGY): Paylarının tamamı Şirkete ait olan İspanya’daki Şirket’in iştiraki Peker GYO Spain SL unvanlı şirket bünyesine 29.04.2022 tarihinde 1,4mn EUR bedelle satın alınmış olan, İspanya Malaga Marbella’da Urbanisation Oasis Club projesinde yer alan 18 ve 19 nolu konutların 2,1mn EUR’ya satışı ile ilgili olarak alıcı New Elements Real Estate Holding B. ile görüşmelere başlanmış olup, ilgili şirketten satış rezervasyon bedeli olarak 10bin EUR tahsil edilmiştir.
Pasifik GYO (PSGYO): 27.10.2022 tarihinde şirket hissedarlarından Fatih Erdoğan’ın 33,33mn TL, Abdulkerim Fırat’ın 33,33mn TL ve Mehmet Erdoğan’ın 33,33mn TL olmak üzere yerli/yabancı kurumsal yatırımcılara pay satışına ilişkin yapılan KAP duyurusu doğrultusunda, toplam 99,99mn TL nominal değerli payların Azimut Portföy Co. Şirketine satışı gerçekleşmiş, bu satışa ilişkin 533,9mn TL tutar, sermaye avansı olarak hissedarlar tarafından şirket hesaplarına yatırılmıştır. İlerleyen dönemde Şirketçe verilmiş taahhütler ve yasal mevzuat çerçevesinde işbu tutarın tahsisli sermaye artırımı suretiyle sermayeye dönüştürülmesi planlanmaktadır.
Suwen Tekstil (SUWEN): Şirket, 4 Ekim 2022 – 15 Kasım 2022 tarihleri arasında yurtiçinde; Eskişehir Vega AVM, İstanbul 212 Outlet AVM ve İzmir Agora AVM konumlarında 3 yeni mağaza açılışı gerçekleştirmiştir. Açılan bu mağazalar ile birlikte Şirket yurtiçinde 152, Romanya’da 4 ve Kıbrıs’ta 1 olmak üzere toplam 157 mağazaya ulaşmıştır.
Yeo Teknoloji (YEOTK): Şirket Azerbaycan Cumhuriyeti’nde iş geliştirme faaliyetlerinde bulunmak ve faaliyet alanımızda daha aktif şekilde yer almak için Azerbaycan Cumhuriyeti’nde Grıd Technologıes LLC ünvanlı şirketi kurmuş ve Şirkete %50 oranında iştirak etmiştir.
FAİZ PİYASALARI
Salı günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %10,50 seviyesinde yatay seyretti. TCMB dün 17 milyar TL’lik (%10,50’den, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Toplam fonlama tutarı ise repo ihaleleri kaynaklı 115 milyar TL oldu.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisi genelinde faizlerde düşüşler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta 30 baz puana yaklaşan düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 30 baz puana varan düşüşler görüldü.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi