SABAH STRATEJİSİ
Dün yatay bir görüntüyle kapatan ABD borsaları bu sabah vadelilerde de yatay bir görüntü sergiliyor. Asya tarafında ise Biden – Şi arasındaki görüşme ile birlikte Çin’in pozitif ayrıştığı gözleniyor. ECB’den faiz konusunda gelen piyasa dostu açıklamalarla EURUSD 1,14’ün altına kayarken, Dolar endeksi (DXY) 95 seviyesinin üzerinde. Dün baskı altında kalan Gelişmekte Olan Ülke para birimleri ise bu sabah artı bölgede seyrediyor. Majör merkez bankalarının faiz konusundaki yaklaşımları ile yurtdışı borsalar dirençli bir görüntü sergilerken, yurtiçinde bir süredir iyi bir yükseliş momentumu yakalayan Borsa İstanbul’da dün Garanti Bankası haberi sert alımlara neden oldu. GARAN ile birlikte çoğu büyük banka tavandan günü tamamlarken, BIST100 günü %3,91 oranında primle tamamladı. BBVA’nın mülkiyetinde bulunmayan paylarının tamamı için gönüllü pay alım teklifi hisse başında 12,20TL. GARAN’ın dün 11,63TL’den kapattığı düşünülürse bugün de hisse en azından yaklaşık %5’lik yükselişle başlayabilir. Bununla birlikte, BBVA’nın bu teklifi uzunca süredir bankalara yönelik ucuzluk söyleminin karşılık bulması açısından önemli. Ayrıca, son yükselişte yabancı takasındaki artış dışında bir süredir reel sektöre de yabancı ilgisinin arttığı gözleniyor. Bu kapsamda, oluşan pozitif Türkiye algısıyla birlikte bankalar bugün de tavan seviyeleri deneyebilir.
MAKROEKONOMİ
Bütçe dengesi, ekim ayında 17,4 milyar TL açık verdi, 12 aylık kümülatif bütçe açığı 95,8 milyar TL’den 108,3 milyar TL’ye yükseldi ve bütçe açığı/GSYH oranı da %1,6’dan %1,8’e yükseldi fakat geçtiğimiz seneye kıyasla düşük seviyelerini korumakta. Faiz dışı denge ise ekimde 3,1 milyar TL açık verdi.
Vergi gelirlerinde aylık %0,5, yıllık bazda %26 yükselişle ile güçlü artış görmekteyiz. Vergi gelirlerindeki yıllık artışın çoğunluğu gelir ve kurumlar vergilerindeki ve ithalde alınan KDV’deki artıştan kaynaklandı. Diğer gelirlerde ise yıllık %10,8 artışla geçtiğimiz aya göre yıllık bazda yavaşlama görmekteyiz.
- İstihdam piyasasındaki toparlanmanın da etkisiyle gelir vergisi aylık %23,8, yıllık %34,8 artarak güçlü bir seyir izledi. Ekonomik toparlanmanın, şirket karlılıklarındaki artışın ve baz etkisinin desteğiyle kurumlar vergisi gelirlerinde yıllık belirgin artış görülmekte.
- Kur ve emtia fiyatlarındaki artış, iç talepteki güçlü seyir ile ithalde alınan KDV aylık %9,8, yıllık ise %37,4 arttı.
- Eşel mobil sistemi uygulaması nedeniyle petrol ve doğal gaz ürünleri kalemindeki belirgin düşüşle ÖTV gelirlerinde ise yıllık ve aylık bazda düşüş görmekteyiz. Yıllık bazdaki düşüşü ise tütün ve beklentilerin üstünde seyreden Yİ-ÜFE ile artan alkollü içkiler satışından elde edilen ÖTV gelirleri sınırlamakta.
- İmalat sektöründeki güçlü seyir ve kartlı harcamalardaki artış ile dahilde alınan KDV’de yıllık %26,6 artış görülmekte fakat önceki aya göre belirgin düşüş görülmekte.
- Harçlar kalemindeki yıllık %41,4’lük artış da dikkat çekici. Bugün açıklanan verilere göre ekimde konut satışlarının yıllık bazda %14,9 artması ve artan konut fiyatları bu artışta faktör olmakta.
Faiz dışı giderlerde aylık bazda %8,1 düşüş görmekteyiz fakat yıllık bazda ise %36,3 ile güçlü bir artış görmekteyiz. Yıllık bazda bakıldığında sermaye transferleri hariç diğer kalemlerde artış görmekteyiz. Yıllık bazda tutar olarak en belirgin artışı ise ilaç ve tıbbi malzeme alımlarını da içeren mal ve hizmet alım giderlerinde görmekteyiz. Personel giderlerinde de yıllık %29,5 artış görülmekte. Ayrıca giderlerin en büyük kalemi olan ve salgının etkilerini sınırlandırmak amacıyla yapılan sosyal yardımlar ve transferler gibi kalemleri içeren cari transferlerde yıllık %14,2 artış görmekteyiz. Faiz giderlerinde ise aylık artış %1,4, yıllık artış %21,6 gerçekleşti.
Ekim ayı itibarıyla OVP’deki gelir hedefinin %86,5’inin, giderlerde ise %78,5’inin gerçekleştiğini görüyoruz, bu durum gelirlerde giderlere göre daha iyi bir performansa işaret etmekte ve yıl sonu bütçe açığı/GSYH oranında da öngörülerden daha bir seviyenin mümkün olabileceğini göstermekte. Hazine ve Maliye Bakanlığı ise, 2021’de bütçe açığı/GSYH oranının baz senaryoda %3,5 olmasını beklerken, iyimser senaryo altında bütçe açığı/GSYH oranının %2,7 gerçekleşebileceğini değerlendirmekte.
Türkiye’de konut satışları aylık bazda iki aylık artışın ardından ekimde %6,6 oranında daraldı, yıllık bazda ise artış hızı ise baz etkisiyle %7,6’dan %14,9 seviyesine yükseldi. İpotekli konut satışları ise aylık bazda iki aylık artışın ardından faiz oranlarındaki düşüşe rağmen ekimde aylık %5,7 oranında azaldı, yıllık bazda ise baz etkisiyle %9,7 oranında artış kaydetti. Böylece ekimde toplam konut satışları ve ipotekli konut satışları yılın en yüksek seviyesinden kısmi geriledi.
Dün ABD tarafında, kasım ayına ilişkin New York Fed Empire State imalat sanayi endeksi takip edildi. Endeks, kasım ayında 19,8’den hafif artış beklentisine karşın 30,9 seviyesine güçlü yükseliş kaydederek beklentileri aştı ve imalat sanayi faaliyetlerinde büyümenin hızlandığına işaret etti. Yeni siparişler ve sevkiyat endekslerinde güçlü artışlar görüldü, birikmiş siparişler endeksi de artış sergiledi. Teslimat süreleri ise artışını sürdürdü ve tedarik zinciri sıkıntılarının devam ettiğine işaret etti. Diğer yandan, istihdam endeksi rekor düzeyde artış kaydetti. Bunun yanında, girdi fiyatları endeksi rekor seviyesine yakın seyretti ve ürün satış fiyatları endeksi ise yeni bir zirve seviyeye ulaştı.
Ayrıca Euro Bölgesi’nde eylül ayına ilişkin dış ticaret verileri açıklandı. Buna göre, bölgede eylül ayında dış ticaret fazlası aylık bazda 3,5 milyar Euro’dan 7,3 milyar Euro seviyesine yükselerek beklentileri aştı. Yıllık bazda bakıldığında ise, Euro Bölgesi ticaret fazlası, bir önceki yılın ilgili ayındaki 24,1 milyar Euro’dan bu yıl eylül ayı itibarıyla 7,3 milyar Euro’ya gerileyerek önemli daralma kaydetti. Bölgenin ihracatı bir önceki yıla göre %10 artarak 209,3 milyar Euro’ya yükselirken, ithalatı ise enerji ürünleri maliyetlerinin yükselmesiyle %21,6 artarak 202 milyar Euro’ya çıktı.
Diğer yandan ECB Başkanı Lagarde Avrupa Parlamentosu’nda yaptığı konuşmada, önümüzdeki yıl için halen enflasyonda ılımlılaşma öngörmeye devam ettiklerini, ancak enflasyonun ılımlı seviyelere gelmesinin önceki beklentilerine göre daha uzun süreceğini belirtti. Lagarde enflasyonun orta vadede yeni simetrik %2 hedeflerinin altında kalacağı öngörülerini sürdürdüklerini vurguladı. Öte yandan Lagarde, enerji fiyatlarının yükselmeyi sürdürmesi ve arz sıkıntılarının kalıcılaşması durumunda enflasyonun beklediklerinden yüksek seviyeye ulaşabileceğini belirtti, ayrıca daha yüksek enflasyonun ücretleri etkilediğine dair kanıt olmadığını ifade etti. Bunun yanında Lagarde, büyüme momentumunun, arz sıkıntıları ve yüksek enerji fiyatları nedeniyle bir parça ılımlı hale gelmekte olduğunu söyledi.
ABD tarafında, TSİ 17.15’te ekim ayına ilişkin sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı verileri açıklanacak. Eylülde genişleme bölgesinde gelen PMI verilerinin aksine sanayi üretimi aylık bazda %1,3 oranında düşmüştü. Sanayi üretiminde eylül ayındaki sert düşüşte, birikmiş tedarik zinciri sorunları ve üretimi engelleyen girdi sıkıntılarının yanında ağustos ayında etkili olan Ida Kasırgası’nın eylül ayına sarkan etkileri belirleyici olmuş, özellikle, çip tedariki sıkıntısı ile, motorlu taşıt ve parça üretimindeki %7,2 oranında düşüş dikkat çekmişti. Kapasite kullanım oranı ise, eylül ayında %76,2’den %75,2 seviyesine gerilemişti. Ekimde ise devam eden tedarik zinciri sıkıntılarına karşın sanayi üretiminin aylık bazda %0,7 oranında artması, kapasite kullanım oranının ise hafif artışla %75,7 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.
Diğer yandan, TSİ 16.30’da ABD’de ekim ayına ilişkin perakende satışlar verisi açıklanacak. ABD’de perakende satışlar verisi ise eylül ayında düşüş beklentisine karşılık sürpriz bir şekilde aylık %0,7 artarak iç talebe ilişkin güçlü sinyal vermişti. Bunda salgın sonrası verilen teşviklerin etkisi hissedilmekteydi. Ayrıca artan enflasyonist baskıların da veride artışa neden olduğu tartışılmaktaydı. Ekim ayı beklentisi ise son aylarda düşük seyreden tüketici güvenine rağmen perakende satışların aylık %1,1 artması yönünde.
Bunun yanında, TSİ 20’de Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin, Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic ve Kansas City Fed Başkanı Esther George’un konuşmaları ve TSİ 23.30’da San Francisco Fed Başkanı Mary Daly’nin konuşması takip edilecek.
Avrupa tarafında, TSİ 13’te Euro Bölgesi’nde yılın üçüncü çeyreğine ilişkin revize GSYH büyüme verileri açıklanacak. Öncü verilere göre, Euro Bölgesi ise üçüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre %2,2 büyümüştü. Bölgenin en büyük ekonomisi Almanya çeyreklik bazda %1,8, Fransa ise %3 büyümüştü. Tedarik zincirindeki sıkıntılar ve enflasyon tarafı toparlanma üzerinde baskı oluştururken, bu dönemde bölge genelinde güçlü iç ve dış talep büyümeyi desteklemişti. Bölge genelinde üçüncü çeyrekte yıllık bazda büyüme hızı ise %14,3’ten %3,7 seviyesine yavaşlamıştı. Bölgede üçüncü çeyrekte büyümenin revize verilere göre öncü verilerle uyumlu gerçekleşmesi bekleniyor.
Yurt içi tarafta ise, TSİ 14.30’da eylül ayına ilişkin konut fiyat endeksi verisi açıklanacak. Yurt içinde ağustos ayında konut fiyat endeksi aylık %3,9, yıllık ise %33,4 artmıştı, reel bazda da yükselişini sürdürmüş ve yıllık reel %11,9 artmıştı.
Bunun yanında, TSİ 10’da TCMB tarafından eylül ayına ilişkin özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu istatistikleri açıklanacak. Ağustos ayı sonu itibarıyla, özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu, geçen yılın sonuna göre 0,05 milyar USD artarak 173,4 milyar USD seviyesinde gerçekleşmişti. Sektör dağılımı incelendiğinde, ağustos ayı sonu itibarıyla, 164,5 milyar USD tutarındaki uzun vadeli toplam kredi borcunun %40,1’ini finansal kuruluşların, %59,9’unu ise finansal olmayan kuruluşların borcu oluşturmuştu. Aynı dönemde, 8,9 milyar USD tutarındaki kısa vadeli toplam kredi borcunun %83,4’ünü finansal kuruluşların, %16,6’sını ise finansal olmayan kuruluşların borcu oluşturmuştu.
TCMB Analitik Bilanço Verilerine göre 12 Kasım haftasında toplam rezervin arttığını ve net rezervin azaldığını hesaplamaktayız. İlgili haftada TCMB dış varlıkları 2,2 milyar USD arttı. Bunun neticesinde toplam rezervin 127,7 milyar USD’ye yükseldiğini tahmin ediyoruz. Bankaların TCMB’de tuttukları döviz mevduatı ise haftalık bazda 5,5 milyar USD arttı. Buna göre net uluslararası rezervin 3.3 milyar USD azalarak 28,5 milyar USD seviyesine geldiğini öngörmekteyiz. Geçen hafta yurt içi bankalarla olan swap miktarı 0,14 milyar USD arttı ve rezervlere olumlu katkı yaparken, 12 Kasım tarihli 1,25 milyar Euro tutarında eurobond itfası ise rezervleri düşürücü yönde etkide bulundu.
ŞİRKET HABERLERİ
Biotrend Çevre ve Enerji Yatırımları (BIOEN, Sınırlı Pozitif): Şirket, Birleşmiş Milletlerin “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına” ulaşmak amacıyla hareket ederek 60’ın üzerinde ülkede 14 binden fazla şirket ve 4 binden fazla şirket dışı kurumun üyesi olduğu UN Global Compact’e (Birleşmiş İlkeler Küresel İlkeler Sözleşmesi) imza atmıştır. Bu imza ile Biotrend Enerji; insan hakları, çalışma şartları, çevresel ve sosyal konulardaki kurum hassasiyeti konusunda 10 ilkeye uyma sözü vermiştir.
Şişe Cam (SISE, Sınırlı Pozitif): 27 Mayıs 2020 tarihinde yapılan özel durum durum açıklamasında soğuk tamirinin başlatılacağı belirtilen Türkiye Bursa Yenişehir fabrikasında bulunan düzcam üretim hattı TR-5’in soğuk tamiri yaklaşık 40 milyon Euro yatırım bedeli ile tamamlanmış olup, 15 Kasım 2021 tarihinde ilgili fırın 240.000 ton/yıl kapasite ile ateşlenerek üretime alınmıştır.
TAV Havalimanları Holding (TAVHL, Nötr): Kredi derecelendirme kuruluşu JCR Avrasya Derecelendirme A.Ş., TAV Havalimanları Holding A.Ş.’nin Uzun Vadeli Ulusal Notunu “A (Trk)”, Kısa Vadeli Ulusal Notunu “A-1 (Trk)”, Uzun Vadeli Uluslararası Yabancı ve Yerel Para Notlarını “BBB+” ve Kısa Vadeli Uluslararası Yabancı ve Yerel Para Notlarını da “A-2” olarak belirlemiştir. Tüm notların görünümleri ise “Stabil” olarak belirlenmiştir.
Turkcell (TCELL, Nötr): Şirket, IMTIS/LetterOne tarafından 28 Ekim 2021 tarihli mektuplarında belirtilen yorumları almıştır (15 Kasım 2021’de U.S. Securities and Exchange Commission’a bildirildiği üzere). Turkcell Yönetim Kurulu, IMTIS/LetterOne tarafından ifade edilen iddialara katılmadığını yazılı olarak ifade etmiş olmakla birlikte, yatırımcılardan gelen geri bildirimleri her zaman memnuniyetle karşılamakta ve bu geri bildirimleri tüm hissedarların faydasını gözetecek şekilde değerlendirmektedir. Yönetim Kurul, en etkin ve optimal iç yönetişim araç ve usullerini tüm paydaşların yararına olacak şekilde uygulamaya devam etmektedir. Şirket ayrıca uzun vadede sürdürülebilir performans elde edebilmek ve hissedarlarına değer yaratmak için hedefler belirlemektedir. Bu hedefler Yönetim Kurulu tarafından onaylanır ve önceden belirlenen toplantı takvimi çerçevesinde düzenli olarak takip edilir. Hedeflerdeki gerçekleşmelere bağlı olarak paylaşılan finansal öngörüler çeyreklik bazda revize edilebilir. Bu kapsamda Şirket, göstermiş olduğu finansal ve operasyonel performans sayesinde 2021 öngörülerini iki defa yukarı yönlü revize etmiştir. Şirket, 2022 yılının ilk çeyreğinde, 3 yıllık stratejik planları ve hedefleri ile varlıklarının değerini ortaya çıkarma süreci ile ilgili gelişmeleri aktarmayı hedeflediği bir “Yatırımcı ve Analist Günü” düzenlemeyi planlamaktadır.
Türk Telekom (TTKOM, Nötr): Şirketin %100’üne sahip olduğu ve sermayesi 50.000 TL olan TTG Finansal Teknolojiler A.Ş’nin kuruluş işlemleri tamamlanmış olup, ticaret siciline tescili gerçekleşmiştir.
SEKTÖR HABERLERİ
Akaryakıt: EPGİS’in açıklamasına göre otogazın litre satış fiyatına 25 kuruş zam geldi. Artış pompa fiyatlarına da yansıyacak.
Konut: Türkiye genelinde konut satışları Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %14,9 artarak 137.401 oldu. Ocak-Ekim döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %15,2 azalışla 1.087mn olarak gerçekleşti. Türkiye genelinde ipotekli konut satışları Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %9,7 artış göstererek 28.049 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı %20,4 olarak gerçekleşti. Ocak-Ekim döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %60,7 azalışla 209.904 oldu. Öte yandan, yabancılara yapılan konut satışları Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %12,1 artarak 5.893 oldu. Ülke uyruklarına göre en çok konut satışı İran vatandaşlarına yapıldı.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
RTA Laboratuvarları (RTALB): Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü (DMO) ile SARS- Cov-2(2019-nCov)RT-qPCR tanı kitinin temini hususunda akdedilen Sağlık Market Tıbbi Malzeme Çerçeve Anlaşması kapsamında, 21.10.2021 tarihinde verilen 1,5mn adet ürün siparişinin teslimatı tamamlamıştır. Söz konusu anlaşma kapsamında teslimi gerçekleşen tanı kiti sayısı toplam 16,4mn adete ulaşmıştır.
FAİZ PİYASALARI
Pazartesi günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %16 seviyesinde yatay seyretti. TCMB dün 58 milyar TL’lik (%16’dan, 7 gün vadeli) repo ihalesi açtı. Toplam fonlama tutarı ise tamamı haftalık repo ihaleleri kaynaklı 334 milyar TL oldu.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi dün güne %1,58 seviyelerinden başlarken, gün içerisinde %1,54-%1,63 bandında hareketin ardından %1,62 seviyesinden günü kapattı.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisinde faizlerde kısa vadeli tarafta yatay seyir gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta ise sınırlı düşüşler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda verim eğrisinde faizlerde kısa vadeli tarafta yatay hareket gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 5 baz puana yaklaşan düşüşler görüldü.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi