SABAH STRATEJİSİ
Dün MSCI Dünya endeksi rekor seviyede günü kapatırken, bu sabah ABD ve Avrupa vadelilerinde alıcılı seyir devam ediyor. Asya’da ise NATO Zirvesi’nde G7 ülkelerinin rekabet konusunda karşı durduğu Çin hariç borsalar çoğunlukla pozitif bölgede seyrediyorlar. Güçlü küresel büyüme, düşen ABD on yıllık tahvil faizi ve merkez bankalarının sıkılaştırma konusunda acele etmeyeceğine yönelik beklentiler pozitif risk iştahındaki ana katalizörler olarak sıralanabilir. Yurtiçi tarafta ise dün Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Biden’ın görüşmesi sonrasında TL varlıklarda kısmi hareketlilik gözlendi. Görüşmede önemli bir konu başlığı olan S-400 ile ilgili yeni bir gelişme gözlenmese de Erdoğan’ın, Türkiye ile ABD arasında çözülemeyecek bir sorunun olmadığını söylemesi önümüzdeki süreçte diplomatik ilişkilerde ilerleme sağlanabileceğine işaret ediyor. Biden ise “Erdoğan ile çok iyi bir toplantı gerçekleştirdik, ekiplerimiz çalışacak”, dedi. Bu kapsamda TL’de toplantı sonrasında görülen değer kaybı dün ile sınırlı kalabilir ve Dolar / TL 8,50/52 direnç bölgesinin altında kalabilir ki kur bu sabah sakin bir görüntü çiziyor. Dün akşam seansında vadeli kontratta da sınırlı düşüş görülürken, BIST100 endeksi güne yatay bir görüntü ile başlayabilir. Gün içerisinde ise 1.445/40 destek bölgesi ile 1.465 direnci arasında bant hareketi görülebilir.
MAKROEKONOMİ
Fed öncesi altın düşüşünü sürdürürken, Wall Street’te dün teknoloji hisselerindeki yükseliş öne çıktı ve S&P 500 endeksi de rekorunu tazeledi. ABD 10 yıllıkların faizi, %1,50 seviyelerindeki seyrini sürdürüyor. Bugün Asya borsalarında karışık bir seyir gözleniyor. Merkez bankaları yetkililerinden gelen açıklamalar ise arka planda izleniyor. Avustralya Merkez Bankası Yönetim Kurulu’nun varlık alım programını küçültmeyi düşünmenin çok erken olacağını belirttiği görülürken, Avrupa Merkez Bankası Başkanı Lagarde, pandemi acil varlık alım programının (PEPP) Mart 2022’de sona erip ermeyeceğine yönelik soruya “bunları konuşmak için çok erken” yanıtını verirken, ECB Yönetim Konseyi Üyesi Robert Holzmann ise yeni bir virüs dalgası olmaması durumunda martta PEPP’in sona ermesini beklediğini söyledi. Bu arada İngiltere’de, ülkedeki koronavirüs vaka artışları nedeniyle uygulanan tüm kısıtlamaların kaldırılması 21 Haziran’dan 19 Temmuz’a kadar uzatıldı.
Cari işlemler açığı, nisan ayında 1,71 milyar USD ile 2,26 milyar USD olan piyasa beklentisinin altında gerçekleşti. Mart ayında cari açık 3,4 milyar USD gerçekleşmişti. İhracatın güçlü seyri, ithalatın hız kesme eğilimi ve hizmet gelirlerindeki sınırlı toparlanma cari açıktaki artışı bu dönemde sınırlıyor. 1,71 milyar USD gerçekleşen cari açığın finansmanına baktığımızda, 332 milyon USD’luk kısmı net yabancı sermaye girişi ve 198 milyon USD’lik kısmı ise net hata noksanla karşılanırken, geri kalan finansman ihtiyacının 1,2 milyar USD’lik kısmı ise rezervlerle karşılandı.
Çekirdek cari denge göstergeleri de iyileşti. Geçen sene nisanda 3,5 milyar USD açık veren altın ve enerji hariç cari işlemler dengesi bu sene aynı ayda 0,9 milyar USD fazla verdi. Cari açık kümülatif olarak 36,3 milyar USD’den 32,7 milyar USD’ye geriledi ve cari açık/GSYH*oranı %5 seviyesinden %4,5’e geriledi. (*2021 1. çeyrek GSYH)
Geçen seneye göre ithalatın yüksek seyretmesine karşılık ihracatın, hizmetler ve ikincil gelir dengesinin daha iyi performans sergilemesiyle cari açıktaki düşüş sürüyor. Aralık ayından bu yana altın ithalatının da azalma eğiliminde olduğunu görüyoruz, hatta net altın ihracatı, Ağustos 2018’den bu yana ilk kez fazla verdi.
Geçen sene salgın nedeniyle nisan ve mayıs ayında hiç seyahat geliri elde edememiştik, hizmetler dengesi de negatif değer almıştı. Bu sene ise sınırlı toparlanma görsek de 2019 yılının ilk 4 ayıyla karşılaştırdığımızda zayıf seyir sürüyor.
Hatırda Kalması Gerekenler:
- Ticaret Bakanlığı’nın geçici verilerine göre dış ticaret açığının mayıs ayında 4,15 milyar USD gerçekleştiğini görüyoruz. Bu da mayısta yaklaşık 3 milyar USD seviyelerinde bir cari açıkla karşılaşabileceğimizi işaret ediyor, salgının derin hissedildiği Mayıs 2020’de 4 milyar USD ile görece yüksek bir cari açık görmüştük. Bu da 12 aylık kümülatif cari açıktaki gerilemenin süreceğini gösteriyor.
- Tedarik zincirindeki sıkıntılar risk faktörü olmayı sürdürse de güçlü küresel imalat sektörü, ihracatı desteklemeyi sürdürüyor. Altın ithalatında gerileme sürerken, toplam ithalatın mayısta hız kesmeyi sürdürdüğünü görüyoruz. Petrol başta olmak üzere emtia fiyatlarının seyri ise önemli bir faktör olmaya devam etmekte. Neticede henüz sert bir yavaşlama görmesek de bu sene sıkılaştırıcı politikaların etkisiyle ithalatın hız keseceği düşünülmekte. Rusya kaynaklı aşağı yönlü riske karşın aşılama sürecinin hız kazanması ve vakalardaki ılımlı seyirle birlikte, Almanya’nın, Türkiye’den Almanya’ya gidenlere karantina uygulamasını kaldırması, turizm gelirlerinin toparlanma sergileyeceği beklentilerini desteklemekte. Neticede piyasa beklentisi, 2020’de 37,3 milyar USD gerçekleşen cari açığın, bu sene daralarak 25,7 milyar USD civarında (GSYH oranı ~%3,5) gerçekleşebileceği yönünde.
Dün mayıs ayı konut satış istatistikleri açıklandı. Veride hem tam kapanma hem de finansal koşullardaki sıkılık etkili oldu. Aylık konut satışları %38,3 düşerek 59.166 adede geriledi, geçen senenin aynı ayı ile kıyaslandığında %16,2 yüksek kaldı fakat geçen sene mayıs ayında salgın koşulları baskındı. Finansal koşullardaki sıkılaşmanın etkileri ipotekli konut satışları üzerinde belirginleşmeye devam etmekte. Aylık %39,7 düşerek, 10.560 adede geriledi ve bu seviye Haziran 2019’dan bu yana en düşük seviye. Geçtiğimiz sene TCMB’nin salgına yönelik olarak izlediği genişlemeci politikalar sonucu düşen faiz oranlarının etkisiyle özellikle geçtiğimiz senenin temmuz ayında konut satışları 200 binli seviyelere ulaşmış ve ipotekli konut satışları da rekor seviyeleri görmüştü. Önümüzdeki aylarda yıllık karşılaştırmalarda baz etkisi de etkili olacak ve finansal sıkılaşmanın konut satışlarını etkilemeye devam etmesi beklenmekte.
Bugünkü veri takvimine bakıldığında,
ABD tarafında, geçen hafta beklentilerden yüksek gelen TÜFE verisi sonrası TSİ 15.30’da mayıs ayına ilişkin ÜFE verileri açıklanacak. Nisanda ÜFE aylık bazda %0,6 artışla beklentileri aşmış, yıllık bazda da %4,2’den %6,2 seviyesine yükselerek Eylül 2008’den bu yana en yüksek seviyesine ulaşmıştı. ÜFE’deki artışta, kısıtlayıcı tedbirlerin gevşetilmeye başlanması, hükümet tarafından sağlanan teşviklerin ekonomik toparlanmayı desteklemesinin yanında, küresel çapta petrol ve diğer emtia fiyatlarındaki yükselişler, tedarik zincirindeki bozulmaların yanında baz etkisinin etkili olduğu görülüyor. ÜFE’nin mayısta ise, aylık bazda %0,6 seviyesinde artması beklenirken, yıllık bazda %6,2’den %6,3 seviyesine yükselmesi bekleniyor.
Ayrıca ABD’de TSİ 15.30’da haziran ayına ilişkin New York Fed Empire State imalat sanayi endeksi verisi açıklanacak. Endeks mayısta 26,3’ten 24,3 seviyesine hafif düşüş sergilemiş, ancak 2018’den yana en yüksek seviyelerdeki seyrini sürdürmüştü. Endeksin haziranda 22 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor. Bunun yanında, ABD’de TSİ 16.15’te mayıs ayına ilişkin sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı ile TSİ 15.30’da perakende satışlar verileri takip edilecek. Sanayi üretimi nisan ayında aylık %0,5 artmış, kapasite kullanım oranı ise %74,6’ya yükselmişti. Nisan ayında tedarik zincirindeki sorunların yansımasını veride görmüştük. Motor ve parçaları üretimi aylık %4,3 düşerek çip tedarik sorunlarının otomotiv sektörü üretimini etkilemeye devam ettiğini göstermekteydi. Mayıs ayında beklenti, tedarik zincirindeki sorunların devamına rağmen olumlu gelen ISM ve PMI görünümüyle uyumlu olarak sanayi üretiminde aylık artışın devam etmesi yönünde. Bu kapsamda, mayısta sanayi üretiminin, %0,6 oranında artması ve kapasite kullanım oranının %75,1 seviyesine yükselmesi bekleniyor. Perakende satışlar ise nisanda yatay seyretmişti. Özellikle otomobil fiyatlarındaki artış ile satışlardaki düşüşün etkisiyle beklenti, verinin aylık %0,7 düşmesi yönünde.
Avrupa tarafında ise, TSİ 09’da Almanya’da mayıs ayına ilişkin nihai TÜFE verisi açıklanacak. Mayıs ayına ilişkin öncü TÜFE, enerji ürünleri grubunda yüksek fiyat artışlarının etkisiyle aylık bazda %0,5 oranında artışla %0,3 seviyesindeki beklentileri aşarken, yıllık bazda ise %2’den %2,5 seviyesine yükselmiş ve böylece Ekim 2018’den bu yana en yüksek seviyeye ulaşmıştı.
Bunun yanında, TSİ 11’de ECB Yönetim Konseyi Üyesi Olli Rehn’in ve TSİ 16.50’de ECB Yönetim Kurulu Üyesi Fabio Panetta’nın konuşmaları takip edilecek.
Ayrıca NATO Zirvesi’nin ardından bugün AB-ABD Zirvesi Brüksel’de gerçekleştirilecek.
Yurt içi tarafta ise, TSİ 11’de mayıs ayına ilişkin Merkezi Yönetim bütçe dengesi açıklanacak. Bütçe, nisan ayında 16,9 milyar TL açık verirken, faiz dışı denge ise 1,7 milyar TL fazla vermişti. Bütçe, gelirlerin giderlerden daha hızlı artışını sürdürmesiyle ikinci çeyreğin başlangıcında geçen seneye göre olumlu bir resme işaret etmişti. Geçen sene pandemi nedeniyle artan harcamalar ve ötelenen vergi gelirleriyle bütçe dengesi mart ve nisan ayında belirgin açık vermişti. Bu görünüm altında nisan ayında yıllık kümülatif açık ise 120,4 milyar TL’den 94,1 milyar TL’ye iyileşti ve bütçe açığı /GSYH oranı ise %1,8 seviyesine gerilemişti.
- Bütçe verisi öncesi izlediğimiz Hazine nakit dengesi ise mayısta 29 milyar TL açık verirken, yıllık kümülatif nakit açığı 111,3 milyar TL’den 130,4 milyar TL’ye geldi. Gelirler aylık %12,4 düşerken, giderler ise %2,4 arttı. Mayıs ayında bütçe açısından bakıldığında bir önceki aya göre tam kapanmanın da etkisiyle gelirlerde azalma, giderlerde kısmi artış olmasını ve kümülatif bütçe açığının sınırlı artmasını beklemekteyiz. Yılın geri kalanında salgın tedbirlerine bağlı olarak harcamaların seyri ve büyüme görünümü bütçe dengesinde belirleyici olacak. Aşılanmaya bağlı olarak normalleşme adımlarının hızlanmasının vergi gelirlerini desteklemesi, bununla birlikte para politikasındaki mevcut duruşun iç talep üzerinde baskı oluşturarak vergi gelirlerinde aşağı yönlü riskleri canlı tutması olası.
ŞİRKET HABERLERİ
Bagfaş Bandırma Gübre Fabrikaları (BAGFS): Şirketin Balıkesir İli Erdek İlçesi Bandırma – Erdek Karayolu 10. km’de faaliyette bulunan Sülfürik Asit, Fosforik Asit, Nitrik Asit ve AS, CAN/AN, Dap/Npk tesislerinde, Ek1 ‘de verilen teslim tesellüm tutanağı çerçevesinde T.C. Balıkesir Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün (Ek 2(a) ve Ek 2(b)) uyarınca işletmenin tüm faaliyetlerinin verilen 50 günlük sürenin sonunda durdurulacağı hususu 12.06.2021 Cumartesi günü saat 17:45’de tebliğ edilmiştir. Yönetim Kurulunun 14.06.2021 tarihli toplantısında Fabrikalarda gerekli lojistik ve teknik tüm tedbirlerin alınmasına ve hukuka aykırı olduğu kanaatinde olduğu bu işleme karşı yasal hakların süresi içinde kullanılmasına oy birliği ile karar verildiği açıklanmıştır.
Diğer taraftan, Payları Yıldız Pazar’da işlem gören Bagfaş Bandırma Gübre Fabrikaları A.Ş.’nin 14/06/2021 tarihinde KAP’ta duyurduğu özel durum açıklaması dikkate alınarak, Şirket paylarının Yakın İzleme Pazarı’na alınmasına, Şirket paylarının işlem sırasının 15/06/2021 günü sonuna kadar kapalı kalmaya devam etmesine ve 16/06/2021 tarihinden itibaren Yakın İzleme Pazarı’nda tekrar açılmasına karar verilmiştir.
İş Bankası (ISCTR, Nötr): Banka tarafından, toplamda 300mn Euro veya Türk Lirası da dahil diğer para birimlerinde muadili tutara kadar, yurt dışında İpotek Teminatlı Menkul Kıymet ihraç edilmesine ilişkin gerekli işlemlerin yapılması konusunda Genel Müdürlüğü yetkili kıldığı duyurulmuştu. Söz konusu karar kapsamında Banka tarafından Sermaye Piyasası Kurulu’na gerekli başvuruda bulunulmuştur.
Türk Hava Yolları (THYAO, Nötr): Şirket Mayıs 2021 dönemine ilişkin trafik sonuçları açıklamıştır. Buna göre; mayıs 2019 döneminde 5,9 milyon olan toplam yolcu sayısı, 2021 yılının aynı döneminde 2,1 milyon olarak gerçekleşmiştir. Yolcu doluluk oranı Mayıs 2021 döneminde %58,4 olarak gerçekleşmiştir. Taşınan Kargo-Posta, Mayıs 2019 döneminde 129.441 ton iken, 2021 yılının aynı döneminde %23,1’lik artışla 159.318 tona ulaşmıştır. Mayıs ayı ile birlikte Ocak – Mayıs 2021 dönemine ilişkin trafik sonuçlarına göre ise; Ocak – Mayıs 2019 döneminde 28,5 milyon olan toplam yolcu sayısı, 2021 yılının aynı döneminde yaklaşık 11 milyon olarak gerçekleşmiştir. Yolcu doluluk oranı 2019 yılının aynı dönemine göre 19,3 puanlık azalma ile %60,8 olarak gerçekleşmiştir. Toplam Arz Edilen Koltuk Km (AKK), Ocak – Mayıs 2019 döneminde 72,7 milyar iken, 2021 yılının aynı döneminde %50,2 azalarak 36,3 milyar olarak gerçekleşmiştir. Taşınan Kargo-Posta, Ocak – Mayıs 2019 döneminde 593.430 ton iken, 2021 yılının aynı döneminde %25,8’lik artışla 746.582 ton olarak gerçekleşmiştir. 2021 Mayıs ayı sonunda filodaki uçak sayısı 367 olmuştur.
SEKTÖR HABERLERİ
Konut: Türkiye genelinde konut satışları Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %16,2 artarak 59.166 oldu. Konut satışlarında İstanbul 11.356 konut satışı ve %19,2 ile en yüksek paya sahip oldu. Türkiye genelinde ipotekli konut satışları ise bir önceki yılın aynı ayına göre %42,9 azalış göstererek 10.560 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı da %17,8 olarak gerçekleşti. Öte yandan, mayıs ayındaki konut satışları ile birlikte Ocak – Mayıs döneminde toplam konut satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre %3,8 azalışla 418.079 olarak gerçekleşirken, ipotekli konut satışı %54,3 azalışla 75.290 oldu. Son olarak, yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %106,5 artarak 1.776 oldu. Ülke uyruklarına göre en çok konut satışı Irak vatandaşlarına yapıldı.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
TSKB GYO (TSGYO): Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’ndan kullanılmış olan 15/10/2021 vadeli 11mn Euro tutarındaki ve son durum itibarıyla 10,9mn Euro anapara bakiyesi bulunan kredi aynı vade ile Türk Lirasına dönülmüştür.
Turk İlaç ve Serum (TRILC): Bulgaristan Sofya’da yerleşik; şirketin Türkiye için tek yetkili temsilcisi olduğu BB-NCIPD LTD. Firmasının üretimi olan T.C Sağlık Bakanlığı Çocukluk dönemi aşı takviminde yer alan 1 ml ID Enjeksiyonluk Çözelti için liyofilize toz ve çözücü BCG (Tüberküloz) aşısının ruhsatlandırılması için ilgili hazırlık süreçleri tamamlanmış olup T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’na ruhsatlandırma yüksek öncelik başvurusunda bulunulmuştur.
FAİZ PİYASALARI
Pazartesi günü günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %19 seviyesinde yatay seyretti. TCMB dün 71 milyar TL’lik (%19’dan, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı, toplam fonlama tutarı ise tamamı haftalık repo ihaleleri kaynaklı 298 milyar TL oldu.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi dün güne %1,45 seviyelerinden başlarken, gün içerisinde %1,45-%1,50 bandında hareketin ardından %1,49 seviyesinden günü kapattı.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisinde günlük bazda kısa vadeli tarafta faizlerde yatay seyir gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta ise sınırlı değişimler gözlendi. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta faizlerde yatay hareket görülürken, orta vadeli ve uzun vadeli tarafta faizlerde 10 baz puana varan değişimler görüldü.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi