SABAH STRATEJİSİ
Petrol fiyatlarındaki artışla beraber enerji hisselerinin desteğiyle risk iştahının kısmen toparlandığı gözleniyor. Geride kalan teknoloji ve sağlık sektöründeki hisselere karşın S&P500 endeksi günü %0,23 oranında primle tamamladı. Bu sabah da ABD ve Avrupa vadelileri hafif yükseliş eğilimi gösterirken, Asya Bölgesi’ndeki borsalarda artıda seyreden endeksler daha fazla. Pariteler ise sakin. Küresel piyasalardaki toparlanma ile birlikte BIST100 endeksi de güne %0,3 civarında yükselişle başlayabilir. Teknik zayıflığın sürdüğü endekste 1.450 seviyesi direnç olarak izlenebilir. Aşağıda ise 1.432 yakın desteği önemli. ABD’de öğleden sonra açıklanacak enflasyon verisinin (yıllık çekirdek TÜFE beklentisi olan %4,2’ye yakın bir oran piyasa üzerinde net bir etki yapmayabilir) önemli bir oynaklık yaratmaması durumunda endeks gün içerisinde 1.432 – 1.450 arasında dalgalanabilir.
MAKROEKONOMİ
Öncü göstergelerin işaret ettiğinin aksine temmuz ayında sanayi üretimi öngörülerden zayıf bir resim çizdi. Temmuz ayında takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, beklentilerin neredeyse yarısı kadar yıllık %8,7 arttı. (Foreks Anketi’nde beklenti %15,3). Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise aylık %4,2 düştü ve Nisan 2020’den bu yana en sert azalışını gerçekleştirdi.
Temmuzda tatil günlerindeki fazlalık öngörülerdeki sapmanın bir gerekçesi olabilir. Zira hafta içine denk gelen resmi tatillerin hafta sonuyla birleştirilmesiyle oluşan ilave çalışma günü kayıpları olarak adlandırılan ”köprü günü etkisi” verideki oynaklığın bir gerekçesi olabilir. TCMB bir çalışmasında, sanayi üretiminin geçmiş verilerine bakıldığında, bayram dönemlerine bağlı olarak köprü gününün var olduğu dönemlerde sanayi üretiminin oynak bir seyir izleyebildiğini, yaz aylarına denk gelen dönemlerde daha belirgin etkilerinin olduğunu vurgulamıştır.
Ağustos ayındaki görünüme baktığımızda; imalat PMI 54,1 ile güçlü seyrini sürdürdü, ihracat da tarihi yüksek seviyesine yakın seyrederken, elektrik tüketimi de ortalamanın üzerinde gerçekleşti. Kapasite kullanım oranı da Aralık 2019’dan bu yana en yüksek seviyeye çıkarken, yatırıma dair izlediğimiz sabit sermaye yatırım harcaması da güçlü seyrini korudu.
Dolayısıyla üretimde temmuzdaki yavaşlama bir soluklanma olabilir. Zira yukarıda bahsettiğimiz ağustos ayına ilişkin öncü göstergeler üretimindeki temponun sürdüğünü gösteriyor. Örneğin, temmuz ayında çip krizi nedeniyle otomotiv sektöründe üretime ara verilmesi ardından sektörün ağustos ayında güçlü bir toparlanma sergilediği görülüyor. Bununla birlikte tedarik zincirindeki sıkıntılar ihracatımız ve dolayısıyla sanayi üretimimiz için sınırlayıcı bir faktör olarak kalmaya devam ediyor.
Hatırda Kalması Gerekenler:
Sanayi üretimini aylık bazdaki katkılara göre incelediğimizde, enerji hariç diğer gruplar negatif etkiledi. Yatırımların göstergesi niteliğindeki sermaye malı imalatı ve ihracatın göstergesi niteliğindeki ara malı imalatı en belirgin negatif etkileyen kalemler. Yıllık bakıldığında sermaye malı haricinde bütün kalemler üretime katkı yaptı. Son 11 aydır olduğu üzere en yüksek katkıyı ara malı verdi, dayanıksız tüketim malı onu izlerken, enerji ve dayanıklı tüketim malı sınırlı katkı verdi.
Temmuz ayında ihracatın ivme kaybettiğini görmüştük, bununla uyumlu olarak ihracatçı sektörlerde ağırlıklı bir düşüş görüyoruz. Tedarik zincirindeki sıkıntılar da bu durumda belirleyici olmuş olabilir. Eczacılık, kauçuk ve plastik, bilgisayar, motorlu taşıt, diğer ulaşım araçları ve makine imalatı aylık düşüşte öne çıkan sektörler. Hızlanan normalleşme adımlarıyla artan mobilite sonucu giyim, içecek ve deri imalatı gibi kalemlerde ve okulların açılmasına yaklaşırken de kağıt ürünleri imalatında artış görüyoruz.
Cari işlemler açığı, temmuz ayında 0,7 milyar USD ile piyasa beklentisine yakın gerçekleşti. Haziran ayında cari açık 1,1 milyar USD gerçekleşmişti. Hazirana göre cari açıktaki iyileşmede dış ticaret açığındaki genişlemeye karşılık net seyahat gelirlerinin aylık %106 artması etkili oldu.
Ağustos ayında kümülatif cari açıkta iyileşmenin daha da belirginleşmesini beklemekteyiz. Ağustosta DHMİ verilerinin işaret ettiği üzere dış hat yolcu sayısındaki toparlanma eğiliminin sürmesi turizm gelirlerinde artışın süreceğini göstermekte. Altın ithalatı tarihsel ortalamalarının altında seyrederek cari açık lehine görünümünü ağustos ayında sürdürmekte. Pozitif küresel imalat PMI verilerinin desteğiyle ihracatta güçlü seyrin sürmesine karşılık toplam ithalatın da gücünü koruması ise ağustosta dış ticaret açığının temmuz ayına göre sınırlı artmasına neden olmakta. Neticede dış ticaret açığındaki sınırlı genişlemeye karşılık toparlanan turizm gelirleri cari açıktaki daralmanın devamını sağlayacak.
2020 yıl sonuna göre cari açığın daralmasında aşılama sürecindeki ilerleme ve uluslararası ölçekte artan mobilitenin desteğiyle hizmetler dengesindeki belirgin iyileşme, güçlü ihracatla birlikte dış ticaret açığındaki daralma, birincil gelir dengesindeki zayıflığa karşılık ikincil gelir dengesindeki artış belirleyici oldu. 2020 yıl sonunda 37,3 milyar USD olan cari açık, temmuz ayı itibarıyla 12 aylık kümülatif şekilde 27,8 milyar USD’ye iyileşti. Cari açık/GSYH oranı da 2020 yılı sonundaki %5,2’lerden %3,6’ya geriledi. Yılın geri kalanında turizm ve ihracat gelirlerinin katkısıyla cari açıktaki daralmanın sürmesini beklemekteyiz. Artan enerji ithalatı, Delta varyantı kaynaklı riskler ve ithalattaki yüksek seviyeler ise cari açıktaki iyileşmeyi sınırlayabilecek riskler olarak öne çıkmakta. OVP’de yıl sonunda cari açığın 21 milyar USD gerçekleşmesi öngörülürken, cari açık/GSYH oranı %2,6 beklenmekte.
Cari açığın finansmanındaki olumlu tablo sürüyor. Temmuzda 0,7 milyar USD gerçekleşen cari açığın finansman ihtiyacı, doğrudan yatırımlar, diğer yatırımlar ve portföy yatırımları kaynaklı olan 4,9 milyar USD’lik net yabancı sermaye girişi ile karşılanmış. Temmuz ayında 2,5 milyar USD’lik giriş de kaynağı belli olmayan para giriş-çıkışını gösteren net hata noksan kalemi kaynaklı olmuş. Neticede sermaye girişiyle cari açığın karşılanması ile birlikte rezervlerde 6,7 milyar USD’lik artış gözleniyor.
2020 yıl sonuna göre de cari açığın finansmanında belirgin iyileşme gözlenmekte. Rezervler, sermaye çıkışı neticesinde cari açığın finansmanında 2020 yılında aktif rol almıştı, 2021 yılında ise diğer yatırımlar, net hata ve noksan, portföy ve doğrudan yatırımlardaki giriş cari açığın finansmanında rezervlere ihtiyacı sona erdirdi. Böylece yapılan swap anlaşmalarının da desteğiyle yılın başından bu yana rezervlerde 14 milyar USD artış görüldü.
Philadelphia Fed Başkanı Harker, varlık alımlarının çok zaman geçmeden azaltılmasına yönelik adımı destekleyeceğini belirtti. Harker, varlık alımlarının azaltılmaya başlandığında, Fed’in bunu 8 ile 16 ay sürdürmesi gerektiğini belirterek, faizlerin 2022’nin sonlarında veya 2023’ün başlarında yükseltilmesini beklediğini söyledi.
ECB Yönetim Kurulu Üyesi Schnabel, enflasyonun orta vadede %2’nin altına düşmesi baz senaryolarına bağlı olsalar da enflasyonu titiz bir şekilde incelediklerini, arz zinciri sıkıntısının ne kadar uzun sürerse firmaların maliyetlerini tüketici fiyatlarına yansıtma ihtimalinin de o kadar artacağını, Euro Bölgesi ve Almanya’da artan sayıda firmanın fiyatlarını artırdığını gördüklerini ve daha fazla fiyat artışının da beklenebileceğini belirtti. Ayrıca Schnabel, enflasyon sürdürülebilir şekilde %2 hedefine beklenmedik bir hızda ulaşırsa aynı ölçüde çabuk harekete geçeceklerini vurguladı.
Yurt dışı tarafta bugün veri takvimine bakıldığında,
ABD tarafında bugün piyasaların odak noktasında ağustos ayına ilişkin TÜFE verileri olacak. Özellikle piyasa katılımcıları, ABD’de son fiyat baskılarının herhangi bir azalma belirtisi gösterip göstermediğini ve Fed’in sıkılaştırma hızını etkileyebilecek enflasyonist baskıları dikkatle takip edecekler. ABD’de TÜFE temmuzda yıllık bazda %5,4 seviyesinde gerçekleşerek Ağustos 2008’den bu yana en yüksek seviyelerdeki seyrini sürdürmüştü. Gıda ve enerji hariç çekirdek TÜFE ise, temmuzda yıllık bazda %4,5’ten %4,3 seviyesine kısmi gerilemiş ve beklentilerle uyumlu gerçekleşmişti. Ağustos ayına ilişkin piyasa beklentisi ise, TÜFE’nin yıllık bazda %5,3 seviyesine ve çekirdek TÜFE’nin ise %4,2 seviyesine hafif gerilemesi yönünde.
Ayrıca TSİ 11’de Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) Aylık Raporu yayınlanacak.
Yurt içi tarafta ise, TSİ 10’da ağustos ayına ilişkin konut satışları verileri açıklanacak. Türkiye’de temmuz ayında konut satışları aylık ve yıllık bazda düşmüştü. Haziran ayında açılmanın etkisiyle güçlü artışlar görmüştük fakat temmuzda hem resmi tatil günü sayısının fazla olması hem de sıkı finansal koşullar ile konut satışları aylık %20 düşmüştü. Her ne kadar toplam konut satışları 107.785 ile iyi gelse de yıllık %53 gerilemişti. Bunda geçen sene kamu bankaları öncülüğünde başlatılan düşük faizli kampanya sonucu konut satışlarında görülen artışın yarattığı baz etkili olmuştu.
TCMB Analitik Bilanço Verilerine göre 10 Eylül haftasında toplam ve net rezervin arttığını hesaplamaktayız. İlgili haftada TCMB dış varlıkları 0,9 milyar USD arttı. Bunun neticesinde toplam rezervin 120,1 milyar USD’ye yükseldiğini tahmin ediyoruz. Bankaların TCMB’de tuttukları döviz mevduatı ise haftalık bazda 0,1 milyar USD azaldı. Buna göre net uluslararası rezervin 1 milyar USD artarak 28,9 milyar USD seviyesine geldiğini öngörmekteyiz. Geçen hafta yurt içi bankalarla olan swap miktarı ise 0,68 milyar USD artarak rezervleri artırıcı yönde etkide bulundu.
ŞİRKET HABERLERİ
Aksa Enerji (AKSEN, Nötr): Aksa Enerji Üretim A.Ş’nin %100 oranındaki bağlı ortaklığı Aksa Aksen Enerji Ticareti A.Ş.’nin komşu ülkelerle enerji ticareti faaliyetleri kapsamında, Gürcistan’dan 13 Eylül 2021-30 Eylül 2021 tarihleri arasında 230 MW kapasiteye kadar elektrik enerjisi ithalatı yapmak amacıyla TEİAŞ ve EPDK’ya yapılan başvuru onaylanmıştır.
Coca-Cola İçecek (CCOLA, Sınırlı Pozitif): İstanbul ili Bahçelievler İlçesi, Yenibosna’da yer alan Şirkete ait taşınmaz, Altur Turizm Servis ve Tic. Ltd. Şti. ve Altur Otomotiv San. ve Tic. A.Ş.’ye, 153,3mn TL bedel ile satılmıştır.
Şişe Cam (SISE, Sınırlı Pozitif): Şirket’in 13 Eylül 2021 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında Şişecam’ın Türkiye’de hızla yükselen cam talebini karşılama ve tüm paydaşları için sürdürülebilir değer yaratma hedefi doğrultusunda mimari camlar ve otomotiv cam ihtiyaçlarına yönelik 4 milyar lirayı aşan iki yeni float hattı yatırımı yapılmasına karar verilmiş olup, bu yatırımlar ile Türkiye’deki mevcut yıllık float üretim kapasitesinin %30 oranında artırılarak 2,6 milyon tona yükseltilmesi hedeflenmektedir. Gerçekleştirilecek günlük 1.200 ton kapasiteli mimari cam float hattı yeni yeşil saha yatırımının, hızlı bir ivme ile artan düzcam talebinin karşılanması amacıyla, 24 ay içerisinde devreye alınması hedeflenmektedir. Diğer yandan devreye alınacak günlük 750 ton üretim kapasiteli otomotiv camına yönelik hattın ise 18 ay içerisinde tamamlanması öngörülmektedir. Ayrıca, otomotiv camına yönelik fırın yatırımının tamamlanmasıyla mevcut durumda otocama yönelik üretim yapan Kırklareli TR1 Float hattının mimari cam faaliyetine kaydırılması ve bu hattın 2024 yılında yapılması planlanan soğuk tamir aşamasında günlük üretim kapasitesinin 1.000 ton seviyesine kadar yükseltilmesi hedeflenmektedir.
Vakıfbank (VAKBN, Nötr): 84 gün vadeli 300mn TL nominal değerli finansman bonolarının ihraç ve halka arz edilmesi amacıyla Sermaye Piyasası Kurulu’na başvuru yapılmıştır.
Verusa Holding (VERUS, Sınırlı Pozitif): Şirket’in %100 oranında bağlı ortaklığı olan Standard Boksit İşletmeleri A.Ş.’nin üretime geçen Adana Tufanbeyli Boksit (alüminyum ana cevheri) maden sahasına ilişkin Adana – Tufanbeyli İlçesi’nde toplam 9.791 m2‘lik arsa satın alınmıştır. Daha önce yapmış olduğu 44.393 m2‘lik arsa alımları ile birlikte Standard Boksit İşletmeleri A.Ş.’ye ait arsaların toplamı 54.184 m2 olmuştur.
SEKTÖR HABERLERİ
İletişim: Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, “Ülkemizin, vatandaşlarımızın, bu ülke için değer üreten işletmelerin verilerinin gizliliği için yerli veri merkezi yatırımları olmazsa olmazımızdır. 5G teknolojisine yerli ve milli imkanlarla geçmeye emin adımlarla ilerliyoruz. e-Devlet’te yılın ilk 8 ayında toplam 5,5 milyar işlem gerçekleştirildi. Bilgi ve iletişim sektöründe, her türlü doğal afet ile fiziki ve siber saldırılara karşı verinin saklanması ve yedeklenmesi hayati önem taşıyor” ifadesini kullandı.
Otomotiv: Subaru Türkiye Genel Müdürü Halil Karagülle, yılsonunda Türkiye otomotiv pazarının 800 bin adet seviyelerinde şekillenebileceğini belirterek, “Her ne kadar tüm markalarda tedarik sorunları yaşanmış olsa da otomotiv pazarı bu sene yine pozitif seyrini sürdürecek.” dedi.
Turizm: Rus hükümetinden yapılan açıklamada, 21 Eylül itibarıyla Pskov, Magadan, Murmansk ve Çita’da bulunan havalimanlarından da Türkiye’ye hava yolu ulaşımının açılmasına karar verildiği belirtildi.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Arena Bilgisayar (ARENA): Şirket ile Likewize Corporation (önceki ünvanı ile Brightstar Corporation) arasında gerçekleştirilen satın alma görüşmeleri neticesinde, Brightstar Telekomünikasyon Dağıtım Ltd. Şti.’nin (Brightstar Türkiye) hisselerinin %100’ünün Şirket tarafından satın alınmasına ilişkin Satın Alma Sözleşmesi 10 Eylül 2021 tarihinde imzalanmıştır. Hisse devirleri, Rekabet Kurulu onayı dahil gerekli yasal süreçlerin tamamlanması ve Satın Alma Sözleşmesinde yer alan koşulların karşılıklı olarak yerine getirilmesini takiben tamamlanacaktır. Anlaşma gereği Şirket Brightstar Türkiye’nin hisselerinin %100’ünün satın alma bedeli olarak 35mn USD nakit ödeme yapacaktır. 2009 yılında akıllı telefonlar ve aksesuar ürünleri başta olmak üzere tüm telekomünikasyon ürün ve hizmetlerinin Türkiye’de dağıtımı amacı ile kurulmuş olan Brightstar Türkiye aynı yıl Vodafone Dağıtım Servis ve İçerik Hizmetleri A.Ş. (Vodafone) ile tüm telekomünikasyon ürünlerinin Vodafone satış noktalarına ve iş ortaklarına dağıtılması konusunda dağıtıcılık anlaşması imzalamıştır. Hali hazırda yürürlükte olan bu anlaşmanın mevcut koşullar ile ortaklık değişimi sonrasında da devamına ilişkin olarak Vodafone ile gerekli mutabakat sağlanmıştır. Akıllı telefon ve yeni nesil aksesuar ürünlerinin Vodafone satış noktaları başta olmak üzere tüm akıllı telefon satış kanallarında katma değerli dağıtımını gerçekleştirmekte olan Brightstar Türkiye, satın almanın tamamlanması sonrasında bu ürünlere ilave olarak Şirket portföyünde bulunan bilgisayar ve diğer bilgi teknolojileri ürünlerini kendi satış kanalları üzerinden dağıtmaya da başlayacaktır. Dijital teknolojilere yapılan yatırımların bir devamı olan bu satın alma ile Arena ve Brightstar Türkiye’nin mevcut teknoloji gücü ve tecrübesini Vodafone Türkiye 5G hizmetleri ile genişletmek ve müşterilerin uçtan uca tüm dijitalleşme ihtiyaçlarına cevap verebileceği öncü bir dijitalleştirme platformu oluşturmak hedeflenmektedir. Brightstar Türkiye 2020 yılında 34mn USD net satış hasılatı gerçekleştirmiştir. Arena hisseleri dün %1,07 yükseliş kaydetmiştir.
Dyo Boya (DYOBY): Şirket tarafından sürdürülen AR-GE çalışmaları neticesinde; Dyo Boya, iç cephe boyası Teknoplast ürününde geliştirdiği ileri teknoloji ile uygulandığı yüzeye temas eden koronavirüsü (Sars-Cov-2) ilk 30 dakika itibarıyla %97,86 oranında ve 24 saat içerisinde %99,99 oranında etkisiz hale getiren ürün geliştirilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı tarafından etkisi onaylanmıştır.
Söktaş Teksitl (SKTAS): Şirketin Aydın iline bağlı Söke ilçesinde yer alan 140bin m² açık alana kurulu tekstil üretim kampüsündeki fabrika binalarının çatılarına, 1,5 MW kurulu güce sahip Güneş Enerjisi Santrali (GES) kurulacaktır. Gelir Paylaşımı Modeli esas alınarak yapılacak toplam 890bin USD + KDV tutarındaki bu yatırımla, Şirketin elektrik giderlerinden tasarruf sağlanacaktır. Santralde üretilecek elektrik miktarı yıllık 2,75mn kWh olup, toplam tüketimi karşılama oranı %18’dir.
FAİZ PİYASALARI
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi