SABAH STRATEJİSİ
Güçlü küresel büyüme, düşen ABD on yıllık tahvil faizi ve merkez bankalarının sıkılaştırma konusunda acele etmeyeceğine yönelik beklentilerle piyasalar iyimser tarafta kalmaya devam ediyor. Geçen haftaki pozitif görüntünün ardından küresel borsalar haftaya da artı bölgede başlıyor. Bu hafta öne çıkan Fed toplantısında da enflasyondaki yükselişin geçici olduğuna yönelik vurgunun sürmesi bekleniyor. Diğer yandan, tapering konusunun “konuşulması” toplantıda gündeme gelme ihtimali yüksek olsa da istihdam piyasasındaki görüntü nedeniyle zamanlama konusunda net bir takvim verilmesi öngörülmüyor ki bu durum risk alma iştahının korunmasını sağlayabilir. Bu kapsamda, borsalardaki yükseliş isteği Fed toplantısı öncesinde de sürebilir. Yurtiçi tarafta ise bugünkü NATO zirvesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Biden’ın görüşmesi yakından izlenecektir. Çoğunlukla üst düzey görüşmeler olumlu bir havada gerçekleştiği için piyasalar iyimser tarafta kalıyor ki bu önemli görüşme öncesinde geçen hafta BIT100 endeksinde yaklaşık %2’lik yükseliş, TL’de (TL sepet bazında – 1 EUR 1 USD ortalaması – yaklaşık %3,5 oranında değer kazandı) pozitif ayrışma gözlendi. Bu kapsamda, geçen haftaki fiyatlamalar nedeniyle görüşme sonrasında yapılacak açıklamalara kadar TL varlıklardaki iyimserlik görece sınırlı kalabilir. Öte taraftan küresel risk iştahındaki görüntü ve yurtiçinde aşılanmanın hızlanması destekleyici faktörler olarak öne çıkarken, BIST100 endeksi güne hafif alıcılı bir görüntü ile başlayabilir ve gün içerisinde yakın zirvesi olan 1.466 civarında hareket edebilir.
MAKROEKONOMİ
Yurt içinde cuma günü mayıs ayı sanayi üretimi ve haziran ayı Piyasa Katılımcıları Anketi (eski adıyla TCMB Beklenti Anketi) açıklandı.
Nisan ayında takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, beklentilerin üzerinde yıllık %66 artarken (Foreks Anketi’nde beklenti %63,5), mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise aylık %0,9 azaldı ve Mayıs 2020’den bu yana aylık artış eğilimi sonlanmış oldu, arındırılmamış sanayi üretim endeksi ise beklentilerin üzerinde yıllık %65,2 (Foreks Anketi’nde beklenti %64,5) arttı.
- Mayıs ayında imalat PMI, kısıtlamaların etkisiyle 49,3’e geriledi ve son 1 yılda ilk kez eşik değer olan 50 değerinin altına gerilemiş oldu, ihracat mayıs ayında aylık bazda kısmi yavaşlasa da olumlu seyrini sürdürdü. Mayıs ayında reel kesim güven endeksi (RKGE) iyimserlik eşik seviyesinin üzerinde kalmaya devam etti fakat kısmi gerileme görüldü. TCMB’nin de vurguladığı üzere finansal sıkılaşmanın etkileri de görülmeye başlandı. Bu kapsamda sanayi üretiminde nisan ayında gördüğümüz momentum kaybının mayıs ayında da sürmesi olası.
Haziran ayı TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi’nde katılımcılar, enflasyon ve kur tahminlerini yukarı çekmeyi sürdürürken, birinci çeyrek büyümesinin beklentilerden güçlü bir görünüme işaret etmesi ve aşılamaya dair olumlu süreçle bu yıla ilişkin büyüme tahminlerinde belirgin iyileştirmeyi tercih ettiler. Bu senenin yaratacağı baz etkisine rağmen gelecek yıla ilişkin büyüme beklentilerinde belirgin bir değişikliğe gitmemeleri de kayda değer. Anket katılımcılarının haziran, temmuz ve ağustos ayına ilişkin enflasyon beklentileri, enflasyonun en azından bu dönemde nisan ayındaki %17 seviyesinin altında kalacağına işaret ediyor. Yıl sonu kur beklentisi 8,95’e çekilmiş. Geçen seneyi 7,34 seviyesinden kapatmıştık.
Politikalarında değişiklik yapması beklenmeyen ABD ve Japonya merkez bankaları toplantısı, ABD ÜFE, sanayi üretimi ile perakende satışlar, Çin sanayi üretimi ve İngiltere perakende satışlar bu haftanın öne çıkan gelişmeleri.
ABD’de çarşamba günü Fed’in toplantısı bulunmakta. Toplantıda herhangi bir değişiklik beklenmemekte fakat Fed yetkililerinin faizlerin görünümüne dair beklentisini içeren noktasal grafiği (dot plot) güncellenecek. Özellikle geçen hafta TÜFE’deki artışlar sonrası Fed üyelerinin enflasyonun geçici olduğuna dair düşüncelerinde bir değişiklik olup olmadığı ve faiz artırım beklentisinin zamanlamasına dair ipucu aranacaktır. Ayrıca varlık alımlarının ne zaman azaltılacağına yönelik sinyaller de önemli olacaktır fakat özellikle istihdam verilerindeki tatmin edici olmayan sonuçlar üyelerin bu konunun konuşulması için çok erken olacağına dair gerekçe oluşturmakta. Piyasada ise genel olarak varlık alımlarına ilişkin konuşmanın yaz ayları sonlarında olabileceği değerlendiriliyor. Veri gündeminde ise yarın mayıs ayına ilişkin sanayi üretimi, perakende satışlar ve kapasite kullanım oranı izlenecek. ABD’de sanayi üretimi nisan ayında aylık %0,5 artmış, kapasite kullanım oranı ise %74,6’ya yükselmişti. Nisan ayında tedarik zincirindeki sorunların yansımasını veride görmüştük. Motor ve parçaları üretimi aylık %4,3 düşerek çip tedarik sorunlarının otomotiv sektörü üretimini etkilemeye devam ettiğini göstermekteydi. Mayıs ayında beklenti tedarik zincirindeki sorunların devamına rağmen olumlu gelen ISM ve PMI görünümüyle uyumlu olarak sanayi üretiminde aylık artışın devam etmesi yönünde. Perakende satışlar nisanda yatay seyretmişti. Özellikle otomobil fiyatlarındaki artış ile satışlardaki düşüşün etkisiyle beklenti verinin aylık %0,6 düşmesi yönünde. Ayrıca beklentilerden yüksek gelen TÜFE verisi sonrası bu hafta mayıs ayına ilişkin ÜFE verisi izlenecek. Ek olarak çeyrek sonundaki ekonomik duruma ilişkin bölgesel Fed anketleri takip edilecek. Bu kapsamda salı günü haziran ayına ilişkin New York Fed imalat sanayi endeksi ve perşembe günü Philadelphia Fed iş dünyası endeksi izlenecek. Geçen ayki verilere göre her iki endeks gerileme kaydetse de genişlemeye işaret etmişti. Perşembe günü ise haftalık işsizlik maaşı başvuruları izlenecek. ABD’de 5 Haziran haftasına ilişkin yeni işsizlik maaşı başvuruları, salgın sonrası en düşük seviye olan 376 bin kişiye gerilemişti.
Avrupa tarafında ise bugün nisan ayı sanayi üretimi verisi izlenecek. Bölgenin Almanya ve Fransa gibi lider ekonomilerinin sanayi üretimleri, otomotiv sektörü üretimindeki sıkıntılarla nisan ayında daralmıştı fakat İtalya ve İspanya gibi diğer ülkelerdeki güçlü artışla bölge genelinin sanayi üretiminin %0,4 artması beklenmekte. Perşembe günü Euro Bölgesi’nin mayıs ayı nihai TÜFE verisi ve haftanın son günü Almanya’nin mayıs ayı ÜFE verisi açıklanacak. Öncü verilere göre TÜFE, yükselen enerji fiyatlarıyla yıllık bazda %1,6’dan %2 seviyesine yükseldi ve böylece Ekim 2018’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı, bu arada son ECB toplantısında enflasyondaki yükselişlerin geçici faktörler nedeniyle arttığı yinelendi. İngiltere’de ise çarşamba günü mayıs ayı TÜFE ve cuma günü perakende satışlar verileri izlenecek. TÜFE’nin yükselen enerji fiyatlarının da etkisiyle mayıs ayında yıllık bazda %1,5’ten %1,8’e yükselmesi beklenmekte. BoE projeksiyonlarına göre enflasyonun 2021 yılı 4. çeyrekte %2,5 ile tepe noktasına ulaşılması beklenmekte. Enflasyonu yukarı çekecek temel unsurlar olarak enerji ve ham madde fiyatları görülmekte. Enflasyonun orta vadede %2’ye dönmesi beklenmekte. Cuma günü İngiltere’de mayıs ayında perakende satışlar verisi takip edilecek. Açılmanın da etkisiyle nisanda perakende satışlar aylık %9,2 artmıştı. Mayıs ayında da tüketici talebindeki güçlü görünümün devam etmesi beklenmekte. Ayrıca perşembe günü Norveç ve İsviçre Merkez Bankaları toplantıları izlenecek.
Asya tarafında ise odak noktasında cuma günkü BoJ toplantısı ve çarşamba günü Japonya’nın mayıs ayı dış ticaret verileri ile Çin’in mayıs ayı sanayi üretimi ve perakende satışlar verileri olacak. Japonya’nın mayıs ayında güçlü küresel talep ile ihracatının ve dış ticaret fazlasının artması beklenmekte. Nisan ayında Çin’de sanayi üretimi ve yatırımlardaki artışın beklentiye yakın olduğunu ve iç talepteki görünüme ışık tutan perakende satışlardaki artışın ise beklentilerin belirgin altında kaldığını görmüştük. Nisan ayında sanayi üretimi yıllık %9,8, perakende satışlar %17,7 ve sabit sermaye yatırımları %19,9 artmıştı. Sanayi üretimindeki yıllık artışın, PMI verileriyle uyumlu olarak mayıs ayında da %9’ların üzerinde olması yüksek olasılık dahilinde. Japonya’da düşük aşılama hızı ile kısıtlamalar ekonomiyi etkilemekte ve TÜFE de deflasyonist bölgede. Bu açıdan diğer gelişmiş ülkelerden ayrılmakta ve bu durum teşviklerin bir süre daha devamını gerekli kılmakta.
Yurt içinde bugün mayıs ayı konut satışları ve nisan ayı cari işlemler dengesi, yarın mayıs ayı merkezi yönetim bütçe verileri, çarşamba nisan ayı konut fiyat endeksi, perşembe nisan ayı özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu ve haftanın son günü ise mayıs ayı TOBB açılan kapanan şirketler istatistikleri takip edilecek. Perşembe günü ise TCMB’nin PPK toplantısı bulunmakta.
Cari işlemler açığı mart ayında 3,3 milyar USD gerçekleşmiş, kümülatif olarak 38,3 milyar USD’den 36,2 milyar USD’ye gerilemişti. Geçen seneye göre ithalatın yüksek seyretmesine karşılık ihracatın, hizmetler ve ikincil gelir dengesinin daha iyi performans sergilemesiyle geçen senenin aynı ayına göre daha olumlu bir görünüm mevcuttu. Veride dikkat çekici olarak yaklaşık bir yıl aradan sonra turizm gelirlerinin, baz etkisiyle yıllık olarak artışa geçmesi olmuştu.
- Ticaret Bakanlığı’nın geçici verilerine göre dış ticaret açığının nisan ayında 3,1 milyar USD gerçekleştiğini görüyoruz. Net hizmet geliri tarafında çok fazla değişim olmadığını varsayarsak, bu durum nisanda yaklaşık 2 milyar USD seviyelerinde bir cari açıkla karşılaşabileceğimizi işaret ediyor, salgının derin hissedildiği Nisan 2020’de 5,3 milyar USD ile yüksek bir cari açık görmüştük. Bu da 12 aylık kümülatif cari açıktaki gerilemenin süreceğini gösteriyor. Tedarik zincirindeki sıkıntılar risk faktörü olmayı sürdürse de güçlü küresel imalat sektörü ihracatı desteklemeyi sürdürüyor. Altın ithalatında gerileme sürerken, toplam ithalatın nisanda sınırlı hız kestiğini görüyoruz. Emtia fiyatlarının seyri ise önemli bir faktör olmaya devam etmekte.
- Foreks Anketi’ne baktığımızda ise bu ay için cari açık medyan tahmini 2,26 milyar USD iken, ortalama beklenti 2,62 milyar USD. Medyan tahmine göre yaptığımız hesaplamaya göre cari açıkta geçmişe dönük revizeler olmazsa 12 aylık kümülatif açık 36,2 milyar USD’den 28,6 milyar USD’ye belirgin iyileşerek cari açık/GSYH oranı %4’e yaklaşabilir.
Bu hafta Hazine kurumsal yatırımcılara yönelik olarak 18 Haziran 2021 valör tarihli altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikası ihracı gerçekleştirecek. Ayrıca itfa takvimine bakıldığında 18 Haziran’da TRD180621T15 ISIN kodlu altına dayalı kira sertifikası bulunmakta. Hazine haziran-ağustos aylarına ilişkin iç borçlanma stratejisinde 28 milyar TL iç borçlanma gerçekletireceğini belirtmişti. Hazine haziran ayında şu ana kadar olan ihraçlardan hesaplamalarımıza göre 12,8 milyar TL borçlandı.
Konut satışları nisan ayında geçen senenin aynı ayına göre %124,1 artarken, aylık %13,8 azalmıştı, ipotekli konut satışları ise yıllık %2,5 artarken, aylık %19,7 azalmıştı. Geçtiğimiz sene nisan ve mayıs ayında salgının etkisiyle konut satışları keskin bir şekilde düşmüştü, bundan dolayı konut satışlarında baz etkisiyle mayısta da güçlü artışlar göreceğiz fakat finansal sıkılaşmanın etkileriyle özellikle ipotekli konut satışlarında aylık bazda sınırlı değişimler görmemiz olası.
Mart ayına ilişkin konut fiyat endeksi aylık %2,4, yıllık bazda nominal ölçekte %32, reelde ise %13,6 artarak yükselişini sürdürmüştü.
Özel sektörün uzun vadeli kredi borcu martta aylık 3,2 milyar USD azalışla 161 milyar USD seviyesine ve kısa vadeli kredi borcu ise 0,8 milyar USD azalışla 9,1 milyar USD seviyesine gerilemişti.
Bütçe, nisan ayında 16,9 milyar TL açık verirken, faiz dışı denge ise 1,7 milyar TL fazla vermişti. Bütçe, gelirlerin giderlerden daha hızlı artışını sürdürmesiyle ikinci çeyreğin başlangıcında geçen seneye göre olumlu bir resme işaret etti. Geçen sene pandemi nedeniyle artan harcamalar ve ötelenen vergi gelirleriyle bütçe dengesi mart ve nisan ayında belirgin açık vermişti. Yıllık kümülatif açık ise 120,4 milyar TL’den 94,1 milyar TL’ye iyileşti.
- Bütçe verisi öncesi izlediğimiz Hazine nakit dengesi ise mayısta 29 milyar TL açık verirken, yıllık kümülatif nakit açığı 111,3 milyar TL’den 130,4 milyar TL’ye geldi. Gelirler aylık %12,4 düşerken, giderler ise %2,4 arttı. Mayıs ayında bütçe açısından bakıldığında bir önceki aya göre tam kapanmanın da etkisiyle gelirlerde azalma, giderlerde kısmi artış olmasını ve kümülatif bütçe açığının sınırlı artmasını beklemekteyiz. Yılın geri kalanında salgın tedbirlerine bağlı olarak harcamaların seyri ve büyüme görünümü bütçe dengesinde belirleyici olacak. Aşılanmaya bağlı olarak normalleşme adımlarının hızlanmasının vergi gelirlerini desteklemesi, bununla birlikte para politikasındaki mevcut duruşun iç talep üzerinde baskı oluşturarak vergi gelirlerinde aşağı yönlü riskleri canlı tutması olası.
Perşembe günü ise TCMB’nin PPK toplantısı bulunmakta. Foreks Anketi’ne göre TCMB’nin bu toplantısında değişiklik yapması beklenmemekte. (22 ekonomist sabit, 2 ekonomist ise 100 baz puan indirim beklemekte.) (Piyasa katılımcıları anketinde de bu toplantıda TCMB’den herhangi bir faiz değişikliği beklenmemekte, gelecek 3 ay içerisinde ortalama 65 baz puanlık indirim beklenmekte. Gelecek 6 ay içerisinde ise politika faizinin 247 baz puan indirimle %16,53’e gelebileceği değerlendirilmekte.)
ŞİRKET HABERLERİ
Aksigorta (AKGRT, Pozitif): Şirket’in 2021 Mayıs ayındaki toplam prim üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %37 oranında artarak 417,4mn TL’ye yükselmiştir. Kara araçları sorumluluk hariç toplam üretim ise aynı dönemler itibarıyla %33 oranında artarak 283,2 mn TL olmuştur. Diğer yandan, mayıs ayı prim üretimi ile beraber Şirket’in 2021 Ocak – Mayıs dönemi prim üretimi yıllık %30 oranında artarak 2.391mn TL’ye yükselmiştir. Kara araçları sorumluluk hariç toplam üretim ise yıllık olarak %27 oranında artmış ve 1.610mn TL olmuştur.
Bagfaş (BAGFS, Negatif): Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Bagfaş Bandırma Gübre Fabrikası’ndaki üretim, Marmara Denizi Eylem Planı kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmediği gerekçesiyle durduruldu. Bakanlık, fabrikanın tüm koşulları yerine getirinceye kadar kapalı kalacağını bildirdi. Açıklamaya göre karar, fabrikanın atıklarını Marmara Denizi’ne kontrolsüz bıraktığının tespit edilmesi sonrası alındı. Kaynak: Bloomberg
Koza Altın (KOZAL, Nötr): Koza Altın İşletmeleri tarafından Ağrı Mollakara’da piyasa değeri 1,2 milyar dolar olan 20 ton altın ve 2,8 milyon dolar olan 3,5 ton gümüş rezervi tespit edildiğini anımsatan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) Başkanı Muhiddin Gülal, gelecek yılın sonu itibarıyla altın dökümüne başlamayı öngördüklerini, 2023’ten itibaren de yıllık 3-3,5 ton arası altın üretmeyi planladıklarını bildirdi. Kaynak: AA
Tav Havalimanları (TAVHL, Nötr): TAV Havalimanları İcra Kurulu Başkanı Sani Şener, yatırım için yolcu büyümesinin olacağı yerlerle ilgilendiklerini belirterek, “Gelişmiş ülkelere değil, gelişmekte olan ülkelere bakıyoruz. Orta Asya ve Afrika’ya odaklanıyoruz.” dedi. Kaynak: AA
Vakıfbank (VAKBN, Nötr): Banka, 119 gün vadeli 500mn TL nominal değerli finansman bonolarının ihraç ve halka arz edilmesi amacıyla Sermaye Piyasası Kurulu’na başvuru yapıldığını duyurmuştur.
SEKTÖR HABERLERİ
Otomotiv: Otomotiv Sanayii Derneği verilerine göre otomotiv sektörü üretimi mayısta yıllık %31,2 artışla 82.860 adet olarak gerçekleşti. Otomotiv ihracatı adet bazında mayıs ayında %16,8 artışla 51.873 adet oldu. Yılın ilk beş ayında otomotiv üretimi yıllık %28,2 artış kaydederken ihracat adet bazında %18 arttı. Kaynak: Bloomberg
Vergi: İthalat Rejimi Kararında değişiklik yapılarak, 1512.11.91.00.00 GTİP’li Ayçiçeği tohumu yağında 30 Haziran’a kadar %0 olan gümrük vergisi oranı değiştirilmedi. Ancak bu tarihten sonra %36 olması gereken vergi oranı, yapılan değişiklikle %10’a indirildi. Başka bir ifade ile 30 Haziran’a kadar tekrar değişiklik yapılmazsa bu ürünün gümrük vergisi %36 yerine %10 olarak uygulanacak. Kaynak: Dünya Gazetesi
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Akdeniz Yatırım Holding (AKYHO):Şirket Yönetim Kurulu’nun 21.05.2021 tarihinde yapmış olduğu toplantısı sonucunda, kimya ve yan sanayi sektöründe faaliyet göstermek üzere 23,1mn TL sermayeli NANO KİMYASAL ÜRÜNLER SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ ünvanı ile yeni bir tüzel kişi kurulmasına, kurulacak şirketin işlemlerinin yürütülmesi için resmi makam ve mercilerden gerekli izinlerin alınmasına oybirliği ile karar verilen NANO KİMYASAL ÜRÜNLER SANAYİ VE TİCARET A.Ş. olarak kurulması planlanan ancak sicil müdürlüğünce unvan uygun görülmediğinden NANOX KİMYASAL ÜRÜNLER SANAYİ VE TİCARET A.Ş.’nin kuruluş işlemleri tamamlanmış, tescil işlemi gerçekleşmiş ve 11 Haziran 2021 tarihli, 10347 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayımlanmıştır.
FAİZ PİYASALARI
Cuma günü günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %19 seviyesinde yatay seyretti. TCMB cuma günü 46 milyar TL’lik (%19’dan, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı, toplam fonlama tutarı ise tamamı haftalık repo ihaleleri kaynaklı 295 milyar TL oldu.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi cuma günü %1,43 seviyelerinden başlarken, gün içerisinde %1,43-%1,47 bandında hareketin ardından %1,45 seviyesinden günü kapattı.
Yurt içi tahvil piyasasında, verim eğrisi genelinde cuma günü günlük bazda düşüşler gözlendi. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta faizlerde 25 baz puana varan düşüşler görülürken, orta ve uzun vadeli tarafta faizlerde 30 baz puana varan düşüşler görüldü. Gösterge kağıtların faizlerinin haftalık bazda değişimlerine bakıldığında ise, kısa vadeli tarafta 60 baz puana varan düşüşler görülürken, orta ve uzun vadeli tarafta ise 80 baz puana yaklaşan düşüşler görüldü.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi