SABAH STRATEJİSİ
Haftaya pozitif risk iştahıyla başlayan küresel piyasalarda, olumlu hava bugüne başlarken de devam ediyor. İyi finansallar beklenen Banka hisselerinin de desteğiyle dün tarihi zirvelerinde kapatan ABD borsalarını takiben bu sabah Japonya hariç MSCI Asya Pasifik endeksi %0,8 civarında yükselişte. Geçen hafta %1,24’lere kadar gerileyerek endişe yaratan ABD on yıllık tahvil faizi de %1,37’lere kadar çıkarak kısmi yükselişini sürdürüyor. Yurtdışında, yarınki Fed Başkanı Powell’ın sunumu öncesinde bugün ABD’de açıklanacak haziran enflasyonu yakından izlenecektir. Dün, kur ve uzun vadeli faizlerdeki düşüşe, CDS’teki yatay görüntüye karşın %1,55 oranında düşüş kaydeden BIST100 endeksi ise güne hafif tepki yükselişi ile başlayabilir. Sert düşüşte, bayram öncesi piyasanın nakde geçme isteği dışında önemli bir sebep göremiyoruz. Eğer düşüşteki sebep bayram öncesi nakde geçme isteğiyse satışların bugün de devam edip etmeyeceğini tahmin etmek güç.
MAKROEKONOMİ
İkinci çeyreğe ilişkin bilançolar öncesi kar rakamlarına yönelik iyimserlikle ABD borsaları dün rekorunu tazelerken, Asya borsaları bugün bu olumlu görünümü devam ettiriyor. Bugün JP Morgan ve Goldman Sachs ikinci çeyrek bilançolarını açıklayacak. Neticede Çin Merkez Bankası’nın zorunlu karşılıklarda ekonomiyi destekleyici adımıyla haftaya olumlu başlayan Asya tarafı bugün de bu görünümü sürdürüyor.
Dün Fed Başkanları’nın konuşmaları dinlendi. New York Fed Başkanı Williams varlık alımları azaltılmaya başlatılmasını gerektirecek kadar önemli ilerleme kaydedilmediğini belirtti. Konut ve hisse fiyatlarındaki artışa rağmen finansal istikrar konusunda endişeli olmadığını belirtti. Salgının talep ve arz üzerinde ciddi etkileri olduğunu belirtirken, bazı kalemlerdeki fiyat artışlarının yeniden açılmayla ilgili olduğunu ve fiyat artışına neden olan faktörün geçici mi kalıcı mı olduğunu çözmenin zor olduğunu ve enflasyonun dikkatlice izlenmesi gerektiğini belirtti. Richmond Fed Başkanı Barkin de Williams’a benzer şekilde varlık alımlarının azaltılmasına şu anki konjonktürde karşı. Buna gerekçe olarak ise Barkin istihdam piyasasında tam toparlanma sağlanmamasını göstermekte ve teşviklerin geri alınmasında istihdamın nüfusa oranının önemli olduğunu vurguladı. Ayrıca enflasyonla ilgili ise ekonomi yeniden açıldığında enflasyon beklenenden daha fazla soğuyabilir dedi.
Yurt içinde mayıs ayında istihdam azalmasına rağmen mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı, işsiz sayısındaki azalmayla %13,8’den %13,2’ye, tarım dışı işsizlik oranı ise %16,1’den %15,1’e geriledi.
- Mayıs ayında hizmet ve inşaat sektörleri istihdamında aylık bazdaki artışa karşılık tarım ve sanayi istihdamındaki düşüşün daha çok olması sonucunda toplam istihdam azaldı. İşsiz sayısı ise 4 ay sonra azaldı, fakat bunun mayıs ayındaki kapanma koşulları ile iş arama sürecinin sekteye uğraması nedeniyle olabileceğini düşünmekteyiz. Haziran ayıyla birlikte normalleşme süreci ile istihdam edilenlerin ve işsiz sayısının tekrar yükselmesini beklemekteyiz. Salgın sürecinde birçok kişi iş aramaktan vazgeçerken, bu kişilerin, normalleşme sürecinin hız kazanmasıyla birlikte iş gücü piyasasına geri dönüşünün iş gücüne katılım oranlarında artışı beraberinde getirebileceği bu durumun da işsizlik oranında dalgalanmaya neden olabileceği görülmekte.
- Mayıs ayında işsiz sayısı aylık 265 bin kişi düştü. Bu rakam da Ağustos 2020’den beri en belirgin düşüşe işaret etmekte, istihdamın 216 bin kişi azalması (tarım istihdamı 312 bin azalışla büyük çoğunluğunu oluşturuyor) iş gücünü düşürürken işsizlik oranını aşağı çekti. Tam kapanma koşulları ile iş gücüne katılma oranı %51,3’ten %50,5’e ve istihdam oranı ise %44,2’den %43,8’e geriledi.
İkinci çeyrekte kamu sağlığı tedbirleri ile dar tanımlı işsizlik oranlarında dalgalanmalar görmekteyiz. Kapanma tedbirlerinin iş gücüne katılım ve istihdam oranlarında düşüşe neden olduğu görülmekte. Haziran ayıyla birlikte normalleşmenin etkisiyle istihdamda artış görmemiz olası fakat işsizlik oranlarındaki düşüşte iş gücüne katılım oranlarındaki değişim belirleyici olacaktır. Bu açıdan ekonomik faaliyetteki artışa rağmen dar tanımlı işsizlik oranlarında artış görmemiz olasılık dahilinde.
Dar tanımlı işsizlik göstergesinin işlevselliği pandemi süresince küresel ölçekte tartışılmakta. Bu açıdan TÜİK istihdam piyasasındaki gelişmeleri daha sağlıklı yansıtabilmesi için geniş tanımlı işsizlik göstergeleri yayınlamaya başlamıştı. Bu göstergelere baktığımızda ise kapanmaya rağmen nisan ayına göre gerileme görülmekte. Ayrıca istihdam göstergelerinde kadın erkek ayrımına baktığımızda tam kapanmadan kadınların daha olumsuz etkilendiği görülmekte. Özellikle kadın istihdam oranında %27,4’ten %26,3’e düşüş dikkat çekici.
Dün haziran ayına ilişkin konut satışları verisi açıklandı. Artan faiz oranlarına rağmen konut satışları açılmanın da etkisiyle aylık bazda arttı. Toplam konut satışı haziran ayında 59,2 binden 134,7 bine, ipotekli konut satışı da 10,6 binden 28,9 bine yükseldi. İki rakamda Eylül 2020’den beri en yüksek seviyeleri işaret etmekte. Geçen senenin aynı ayına göre kıyaslandığında ise toplam konut satışları 55 bin, ipotekli konut satışları ise 73 bin düşük kaldı. Geçen sene kamu bankaları öncülüğünde uygulanan düşük faizli konut kredileri ile özellikle haziran ve temmuz aylarında konut satışları rekor seviyelere ulaşmıştı.
Bugünkü veri takvimine bakıldığında,
ABD tarafında, TSİ 15.30’da haziran ayına ilişkin TÜFE verileri açıklanacak. TÜFE mayısta beklentilerin üstünde son 13 yılın en yükseği olan yıllık %5’e yükselmiş, gıda ve enerjiyi dışlayan çekirdek enflasyon yıllık ise %3,8’e yükselmişti ki bu da 1992’den beri en yüksek seviyeyi işaret etmişti. Çeşitli fiyat endekslerinde gördüğümüz artışa rağmen Fed fiyat artışlarının geçici olacağına yönelik pozisyonunu korumakta. Özellikle PMI fiyat alt endekslerinde fiyat baskılarının yüksek seviyelerde kalmasıyla uyumlu olarak enflasyon görünümünde yakın dönemde kayda değer bir değişiklik beklenmemekte. Bu kapsamda, haziranda TÜFE’nin yıllık bazda %5’ten %4,9 seviyesine hafif gerilemesi beklenirken, çekirdek TÜFE’nin ise yıllık bazda %3,8’den %4 seviyesine yükselmesi bekleniyor. Ayrıca TSİ 19’da Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic’in, Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari’nin ve TSİ 21.50’de Boston Fed Başkanı Eric Rosengren’in konuşmaları takip edilecek.
Avrupa tarafında, TSİ 15’te Almanya’da haziran ayına ilişkin nihai TÜFE verisi takip edilecek. Almanya’da haziran ayına ilişkin öncü TÜFE, aylık bazda %0,4 oranında artarken, yıllık bazda ise %2,5’ten %2,3 seviyesine gerilemişti, bununla birlikte enerji ürünleri grubundaki yüksek fiyat artışlarının etkisiyle son 3 aydır %2 seviyesinin üzerinde yüksek seviyelerdeki seyrini sürdürmüştü. TÜFE’nin öncü veriyle uyumlu gerçekleşmesi bekleniyor.
Yurt içi tarafta ise, TSİ 10’da mayıs ayına ilişkin sanayi üretimi, perakende satış hacmi ve ciro endeksleri takip edilecek.
- Nisan ayında takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, beklentilerin üzerinde yıllık %66 artarken, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise aylık %0,9 azalmıştı, arındırılmamış veri de ise beklentilerin üzerinde yıllık %65,2 artmıştı. Foreks Anketi’ne göre mayıs ayında sanayi üretimi yıllık medyan tahmini arındırılmamış veride %38,4 artış olurken, takvim etkisinden arındırılmış veride ise %38,8 oldu. Nisan ayında uzun bir aradan sonra sanayi üretiminde aylık bazda düşüş görmüştük. Mayıs ayında da PMI verisinin daralma bölgesine geldiğini gördük ve sanayi üretimi için öncü sayılabilecek elektrik tüketimi verisinde de aşağı yönlü bir seyir gördükten sonra açılmanın etkisi ile tekrar ortalamaların üzerinde bir seyir görmekteyiz. Bu açıdan mayıs ayında da sanayi üretiminde her ne kadar baz etkisiyle yıllık ölçekte güçlü artış görecek olsak da aylık bazda nisan ayına benzer bir görünüm görebiliriz, fakat haziran ayı için öncü göstergeler sanayi üretimi açısından olumlu sinyaller vermekte.
- Perakende satış hacmi ise nisanda yıllık %41,7 artış ile güçlü bir artış sergiledi fakat mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endekste finansal koşullardaki sıkılaşmanın tüketim talebinde de etkili olmaya başlamasıyla aylık %6,3 düşüş görmüştük. Ciro endekslerinde ise baz etkisiyle yıllık bazda yüksek artışların devam ettiği fakat aylık bazda sanayi hariç ciro endekslerinde kapanmanın etkileri ile düşüş görülmekteydi.
Ayrıca TSİ 10’da mayıs ayına ilişkin özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu istatistikleri yayınlanacak. Nisan ayında özel sektörün uzun vadeli kredi borcu aylık 0,56 milyar USD artışla 161,9 milyar USD seviyesine ve kısa vadeli kredi borcu (ticari krediler hariç) ise 0,44 milyar USD artışla 9,6 milyar USD seviyesine yükselmişti. Ayrıca borcun sektörel dağılımına bakıldığında, 161,9 milyar USD tutarındaki uzun vadeli toplam kredi borcunun %42,6’sını finans sektörü borcu ve %57,4’ünü ise finans dışı sektör borcu oluşturmuştu. 9,6 milyar USD’lik kısa vadeli toplam kredi borcunun ise %83,7’sini finans sektörü borcu ve %16,3’ünü ise finans dışı sektör borcu oluşturmuştu.
TCMB Analitik Bilanço verilerine göre 9 Temmuz haftasında net ve toplam rezervin arttığını hesaplamaktayız. İlgili haftada TCMB dış varlıkları 3,9 milyar USD arttı. Bunun neticesinde toplam rezervin 104,1 milyar USD’ye yükseldiğini tahmin ediyoruz. Bankaların TCMB’de tuttukları döviz mevduatı ise haftalık bazda 1 milyar USD arttı. Buna göre net uluslararası rezervin 2,8 milyar USD artarak 28 Ağustos 2020’den beri en yüksek seviye olan 23,2 milyar USD seviyesine geldiğini öngörmekteyiz. TCMB’nin yurt içi bankalarla olan swap stoku geçen hafta 0,26 milyar USD azaldı. Geçen hafta yurt içinde altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikası ihracı rezervleri artırırken, 9 Temmuz’daki altın cinsi itfalar rezervleri olumsuz etkiledi, ayrıca Hazine’nin geçen ay yurt dışı borçlanmasının bu ayın 8’inde hesaplara yansıması da rezervleri 1,5 milyar EUR artırıcı yönde etkide bulundu.
ŞİRKET HABERLERİ
Akbank (AKBNK, Nötr): 10 milyar TL’ye kadar yurtiçi borçlanma için Genel Müdürlüğe yetki verildi.
Aksigorta (AKGRT, Pozitif): Şirket’in 2021 Haziran ayındaki toplam prim üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %44 oranında artarak 609,5mn TL’ye yükselmiştir. Kara araçları sorumluluk hariç toplam üretim ise aynı dönemler itibarıyla %71 oranında artarak 416,7mn TL olmuştur. Diğer yandan, haziran ayı prim üretimi ile beraber Şirket’in 2021 Ocak – Haziran dönemi prim üretimi yıllık %33 oranında artarak 3.000mn TL’ye yükselmiştir. Kara araçları sorumluluk hariç toplam üretim ise yıllık olarak %34 oranında artmış ve 2.027mn TL olmuştur.
Aselsan (ASELS, Sınırlı Pozitif): Aselsan ve Roketsan arasında oluşturulan İş Ortaklığı ile Savunma Sanayii Başkanlığı arasında Hava Savunma Sistemleri ile ilgili olarak 12.07.2021 tarihinde, Aselsan payı 103,6mn EUR ve 481,7mn TL tutarında bir sözleşme imzalanmıştır. Söz konusu sözleşme kapsamında teslimatlar 2024 yılı içerisinde gerçekleştirilecektir.
Türk Hava Yolları (THYAO, Nötr): Şirket Haziran 2021 dönemine ilişkin trafik sonuçları açıklamıştır. Buna göre; Haziran 2019 döneminde 6,6 milyon olan toplam yolcu sayısı, 2021 yılının aynı döneminde 3,6 milyon olarak gerçekleşmiştir. Yolcu doluluk oranı Haziran 2021 döneminde %68,3 olarak gerçekleşmiştir. Taşınan Kargo-Posta, Haziran 2019 döneminde 123.890 ton iken, 2021 yılının aynı döneminde %30,9’luk artışla 162.180 tona ulaşmıştır. Haziran ayı ile birlikte Ocak – Haziran 2021 dönemine ilişkin trafik sonuçlarına göre ise; Ocak – Haziran 2019 döneminde 35,1 milyon olan toplam yolcu sayısı, 2021 yılının aynı döneminde 14,6 milyon olarak gerçekleşmiştir. Yolcu doluluk oranı 2019 yılının aynı dönemine göre 17,7 puanlık azalma ile %62,4 olarak gerçekleşmiştir. Toplam Arz Edilen Koltuk Km (AKK), Ocak – Haziran 2019 döneminde 88,8 milyar iken, 2021 yılının aynı döneminde %47,9 azalarak 46,2 milyar olarak gerçekleşmiştir. Taşınan Kargo-Posta, Ocak – Haziran 2019 döneminde 717.321 ton iken, 2021 yılının aynı döneminde %26,9’luk artışla 910.147 ton olarak gerçekleşmiştir. 2021 Haziran ayı sonunda filodaki uçak sayısı 372 olmuştur.
SEKTÖR HABERLERİ
Konut: Türkiye genelinde konut satışları Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %29,1 azalarak 134.731 oldu. İpotekli konut satışları da aynı dönemler itibarıyla %71,5 azalış göstererek 28.878 oldu. Böylelikle Ocak-Haziran dönemindeki toplam konut satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre %11,5 azalışla 552.810 olarak gerçekleşirken, ipotekli konut satışı %60,9 azalışla 104.168 oldu. Diğer yandan, yabancılara yapılan konut satışları haziran ayında yıllık %185,3 artarak 4.748 olurken, ülke uyruklarına göre en çok konut satışı Irak vatandaşlarına yapıldı.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Bagfas (BAGFS): 21 Haziran 2021 tarihli KAP açıklamasında belirtildiği gibi, çevre izin/lisans işlemlerine ilişkin yükümlülükleri yerine getirmek adına Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın talimat ve koordinasyonunda gerekli iş ve işlemler yürütülmeye devam edilmektedir. Bu kapsamda T.C Balıkesir Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından yapılan incelemeler neticesinde, 09.07.2021 tarihinde “İl Müdürlüğü Uygunluk Yazısı” alınmıştır. Ayrıca, 14 Haziran 2021 tarihli KAP açıklaması doğrultusunda, ilgili idarenin 11.06.2021 tarihli İdari Yaptırım Karar Tutanağına konu idari para cezası ve tesis faaliyetinin durdurulması idari işlemlerinin yürütmesinin durdurulması ve iptali talepli olarak 9 Temmuz 2021 tarihinde İdare Mahkemesi nezdinde dava ikame edilmektedir.
Fonet (FONET): Şirket0-3 12.07.2021 tarihinde Katar merkezli AAMAL MEDICAL W.L.L. şirketi ile Fonet yazılım ürünlerinin Katar devleti sınırları içerisinde satış, pazarlama ve destek hizmetleri için Distribütörlük anlaşması imzalanmıştır.
FAİZ PİYASALARI
Pazatesi günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %19 seviyesinde yatay seyretti. TCMB dün 54 milyar TL’lik (%19’dan, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı, toplam fonlama tutarı ise tamamı haftalık repo ihaleleri kaynaklı 283 milyar TL oldu.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi dün güne %1,36 seviyelerinden başlarken, gün içerisinde %1,32-%1,38 bandında hareketin ardından %1,36 seviyesinden günü kapattı.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisi genelinde günlük bazda düşüşler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta faizlerde 10 baz puana yaklaşan düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta faizlerde 15 baz puana yaklaşan düşüşler görüldü.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi