SABAH STRATEJİSİ
Geçen hafta ABD’de teşvik umutlarının artması ve görece güçlü duran Çin ekonomisine yönelik olumlu beklentilerle küresel piyasalarda pozitif bir hava hakimdi. Bu haftaya başlarken de borsalardaki pozitif görüntü korunuyor. Öte yandan Çin’in, son aylarda Yuan’da yaşanan değerlenmeyi sınırlamak için attığı adımlarla Yuan değer kaybederken, Çin borsası katalizörlüğünde Asya’da pozitif bir görüntü var. Yuan öncülüğünde de TL ve diğer Gelişmekte Olan Ülke para birimleri hafif baskı altındalar. Yurtiçinde ise jeopolitik riskler bir taraftan takip edilirken, cuma günü TCMB’nin TL’nin swap faizini artırması ve Karadeniz’deki gaz keşfinde revizyon yapılabileceğine yönelik beklentilerle değer kazanan TL’de bu sabahki kayıplar sınırlı. Şu aşamada Dolar’ın da zayıf kalmaya devam ettiği ortamda, kurda bu sabahki kısmi yükselişin kalıcı olmasını beklemiyoruz. Bu kapsamda, endeksin güne alıcılı bir görüntüyle başlamasını ve gün içerisinde de alıcılı bir görüntü sergilemesini bekliyoruz.
MAKROEKONOMİ
Çin Merkez Bankası, iki yıl önce uygulamaya aldığı ve yuana karşı pozisyon almayı zorlaştıran kuralı yumuşatırken, ülkenin yabancı yatırıma yönelik olumlu açıklamalarıyla bugün Çin borsaları öncülüğünde Asya’da pozitif bir hava mevcut. Colombus Günü sebebiyle ABD’de tahvil piyasasında bugün işlem geçmeyecek.
IMF ve Dünya Bankası yıllık toplantıları; ABD banka bilançoları, ABD enflasyon ile sanayi üretimi, perakende satışlar; Almanya ZEW endeksi ile Çin dış ticaret ve enflasyon rakamları haftanın öne çıkan gelişmeleri. Yurt içinde ise bugün ağustos ayına ilişkin cari denge ve temmuz dönemine ilişkin istihdam verileri, salı günü ağustos ayı sanayi üretimi, çarşamba günü eylül ayı konut satışları ve merkezi yönetim bütçe dengesi ve cuma günü ise ekim ayı TCMB Beklenti Anketi, ağustos dönemi konut fiyat endeksi takip edilecek.
ABD’de Başkanlık seçimi öncesi Trump ve Biden’ın perşembe günü ikinci seçim tartışması planlanmaktaydı fakat tartışma iptal edildi. Bu hafta ABD’de yoğun bir veri gündemi mevcut. Cuma günü eylül ayına ilişkin sanayi üretimi, perakende satışlar ve ekim ayına ilişkin Michigan tüketici güven endeksi verisi açıklanacak. Eylül ayında IHS Markit imalat PMI ve ISM İmalat PMI genişleme bölgesinde gelmişti. Bu açıdan beklentiler sanayi üretiminin aylık artması yönünde. Salgının gidişatı, teşvik paketindeki belirsizlikler, istihdam piyasasındaki zayıf toparlanma tüketici gelirleri ve güveni üzerinde etkili olmakta. Bunların ışığında perakende satışların yine de ılımlı artması, tüketici güveninin ise yatay seyretmesi beklenmekte. Ayrıca salı günü eylül ayı TÜFE ve çarşamba günü ise ÜFE rakamı takip edilecek. İstihdamın yeterli derecede artmadığı bir ortamda, tüketici harcamaları ve talep baskı altında kalmakta ve enerji fiyatları deflasyonist etki yaratmakta ve enflasyonu %2 ortalama hedefinden uzaklaştırmakta. Bu bağlamda TÜFE ve ÜFE rakamlarının aylık artış hızının azalması beklenmekte. Son zamanlarda olduğu gibi haftalık işsizlik maaşı başvurularından istihdam piyasasındaki toparlanmaya dair ipucu aranacak fakat haftalık işsizlik maaşı başvuruları 800 bin kişi altına düşememekte.
Euro Bölgesi’nde çarşamba günü ağustos ayına ilişkin sanayi üretimi verisi takip edilecek. Bölgede ağustosta PMI verileri genişleme bölgesinde gelmişti, beklentilerde sanayi üretiminin bunun doğrultusunda sınırlı artması yönünde ki bu da aslında momentum kaybına işaret etmekte. Cuma günü bölgede ağustos ayı dış ticaret dengesi ve nihai ağustos ayı enflasyon verileri takip edilecek. Öncü verilere göre TÜFE yıllık -%0,3’e düşerek deflasyonist bölgeye geçmişti. Son yayınlanan tutanaklarda da enflasyonun hedeflenenin oldukça altında bir seviyede olduğu bir kez daha vurgulanmıştı. Salı günü Euro Bölgesi ve Almanya’ya ilişkin ekim ayı ZEW Beklentiler anketi de izlenecek. Artan vaka sayısının ve salgının gidişatının endekse negatif yansıması beklenmekte. İngiltere’de yarın ağustos ayı istihdam piyasasına yönelik veriler takip edilecek. Son zamanlarda artırılan tedbirlerin halihazırda artış eğiliminde olan işsizlik oranlarına nasıl yansıdığı izlenecek.
Asya’da ise merkez bankaları toplantıları dikkat çekmekte. Salı günü Endonezya, çarşamba günü ise Güney Kore Merkez Bankası toplantıları bulunmakta. Güney Kore’de son gelen iyi veriler daha fazla parasal genişleme ihtimalini azaltmakta. Ayrıca Çin bu hafta yoğun bir veri gündemine sahip. Çin’in eylül ayına ilişkin kredi arzı, TÜFE, dış ticaret ve araç satışları gibi verileri izlenerek, PMI verilerindeki toparlanmanın ilgili datalara yansımasına bakılacak. Çin dış ticaret verisinden küresel ticarette salgın sonrası toparlanmanın ne ölçekte gerçekleştiği tahmin edilecek.
Yurt içinde ise bu hafta veri takvimi yoğun. Bugün ağustos ayına ilişkin cari denge ve temmuz dönemine ilişkin istihdam verileri, salı günü ağustos ayı sanayi üretimi, çarşamba günü eylül ayı konut satışları ve merkezi yönetim bütçe dengesi ve cuma günü ise ekim ayı TCMB Beklenti Anketi, ağustos dönemi konut fiyat endeksi takip edilecek.
Bugün ağustos ayına ilişkin cari denge rakamlarını izleyeceğiz. Piyasa beklentisi cari dengenin, altın ithalatındaki artış sonucu keskin yükselen dış ticaret açığıyla birlikte 4,6 milyar USD civarında açık vermesi yönünde. Böylece 12 aylık kümülatif cari açık 14,9 milyar USD’den 22,9 milyar USD’ye yükselecek. Cari açık/GSYH oranı temmuz ayındaki %2 seviyesinden ağustos ayında %3’e doğru hızlanacak. (12 aylık kümülatif cari açık verisini ikinci çeyrekteki GSYH’ye bölüyoruz)
- Cari işlemler açığı, temmuz ayında salgın öncesi dönem olan şubat ayından bu yana en düşük seviyede 1,82 milyar USD gerçekleşmişti. 12 aylık kümülatif cari açık ise 11,1 milyar USD seviyesinden 14,9 milyar USD ile 2018 sonundan bu yana en yüksek seviyeye çıkmıştı. Dış ticaret dengesi, ağustos ayında altın ithalatındaki sert artış sonucunda 6,3 milyar USD ile Mayıs 2018’den bu yana en yüksek açığı verdi. Turizm gelirlerindeki sert düşüş nedeniyle nisan ayından beri açık veren hizmet dengesiyse, temmuz ayında salgın sonrası ilk kez fazlaya yönelmiş ve 288 milyon USD fazla vermişti. Ağustos ayında gelen yabancı sayısı verisinde artış görmekteyiz ki net hizmet geliri artacaktır fakat geçen senenin aynı ayıyla kıyaslandığında oldukça az kalacaktır ki geçen senenin aynı dönemde net hizmet geliri 4,9 milyar USD gerçekleşmişti.
Bugün ayrıca haziran-temmuz ve ağustos aylarını içeren temmuz dönemi işsizlik rakamlarını takip edeceğiz. İş gücüne katılım oranındaki artış sonucunda haziran dönemi işsizlik oranı, bir önceki döneme göre 0,5 puan artışla %13,4’e, mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı ise veri setinin uzandığı 2005 yılından bu yana en yüksek seviyeye olan %14,3 seviyesinde gerçekleşmişti. İstihdamın, 2014 yılından bu yana en güçlü şekilde, aylık bazda 431 bin kişi arttığını görmüştük. Haziran döneminde, Ekim 2019’dan bu yana ilk kez hizmet istihdamının aylık bazda arttığını görmüş, inşaat istihdamında da uygun finansal koşulların desteğiyle artan konut satışları neticesinde ardı ardına iki aydır aylık bazda artış eğilimindeydi. Kasım 2019’dan bu yana ilk kez sanayi istihdamında da aylık bazda artış, tarım istihdamında bir önceki dönemde de sınırlı bir artış görmüştük. İSO İmalat PMI ağustos raporuna baktığımızda bu durumun temmuz dönemi verisinde devam etmesi olası gözükmekte. İmalat istihdamının genişleme bölgesinde gelmesi sebebiyle sanayi istihdamının artmasını beklemekteyiz. Ağustos ayında inşaat sektöründe ise hareketliliğin yüksek olduğu bir aydı bu sebepten inşaat istihdamı da aylık bazda artacaktır. Hizmet sektöründe ise turizm hareketliliğin geçtiğimiz senelere görece kısıtlı kalması sebebiyle istihdama beklenen katkıyı veremeyecektir.
Yarın açıklanacak takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim verisinde ağustos ayında yıllık %5-6 arasında bir artış beklenmekte. Sanayi üretimine öncü olması açısından özellikle imalat PMI ve elektrik tüketimindeki seyri takip etmekteyiz. Ağustos ayında imalat PMI, güçlü görünümünü sürdürürken, elektrik tüketimi de bir yılın en yüksek seviyelerine çıktı. Bu görüntü ise sanayi üretiminin üçüncü çeyrekte toparlanma eğilimini sürdüreceğine işaret ediyor. TCMB’nin finansman koşullarını sıkılaştırıcı adımlarının yanında küresel ve yerel ölçekte artan koronavirüs vaka sayısının devamı ise dördüncü çeyrekte sanayi üretimindeki ivmelenmeyi yavaşlatabilir. Geçtiğimiz sene son çeyrekte sanayi üretimi yıllık olarak ortalamada %6 civarında artışa işaret etmişti, bu güçlü baz etkisi de sanayi üretimindeki yıllık artışın ilerleyen aylarda hız kesmesine neden olabilir.
- Temmuz ayında takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi yıllık %4,8 artış beklentisine yakın %4,4 artış kaydederek ardı ardına ikinci kez yıllık üretim artmış, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise aylık %8,4 artış kaydetmişti. Temmuz ayında aylık artışın hız kestiği görülse de endeksin salgın öncesindeki seviyeye ulaştığı görülmüştü.
Bütçe dengesi verisinden önce açıklanan Hazine’nin eylül ayına ilişkin nakit dengesi, eylül ayında 30,8 milyar TL açık verdi. Gelirlerde azalış ve giderlerde özellikle faiz dışı gider kaynaklı artış gözükmekteydi. Bu sebepten ağustos ayında aylık bazda fazla veren bütçenin eylül ayında tekrar bütçe açığına dönmesini beklemekteyiz.
- Bütçe dengesi, ağustos ayında tarihi yüksek seviyede 28,2 milyar TL fazla vermişti. Salgın sonrası ekonomik aktiviteyi desteklemek amacıyla harcamalar artmış ve vergi ötelemeleri ve ekonomik aktivitedeki yavaşlama ile gelirlerin azalmasıyla birlikte yılın ilk 7 ayındaki bütçe açığı 139 milyar TL’ye ulaşmıştı. Ağustos ayında iktisadi faaliyetteki toparlanma ve ötelenen vergi gelirlerinin tahsilatının artmasıyla birlikte gelirlerde aylık %25,5, yıllık ise %15,1 artış görmüştük. 12 aylık kümülatif bütçe açığı, 194,2 milyar TL’den 166,5 milyar TL’ye gerilemiş böylelikle bütçe açığının GSYH’ye oranı ise %4,3 seviyesinden %3,7 seviyesine iyileşmişti. Vergi gelirleri ise ağustosta %47,8 artarak 3 aydır ardı ardına yükselmişti. Diğer gelirler kalemine baktığımızda ise yıllık %63,5 düşüş yaşandı. Geçen sene temmuz ve ağustos aylarında ihtiyat akçesinin Hazine’ye aktarılmasının etkisiyle güçlü artmıştı. Harcamaların en büyük kalemini oluşturan cari transferlerde ise yavaşlama görmüştük.
Konut satışları geçen ay TCMB’nin likidite sıkılaştırıcı adımlarının etkisiyle aylık bazda %25,7 azalmıştı fakat yıllık %54,2 artış ve salgın sonrası yüksek seviyede kalmayı başarmıştı. TCMB’nin normalleşme adımları kapsamında attığı atımların etkisiyle konut faizlerinin yukarı yönlü hareketiyle eylül ayında da aylık bazda azalma görülmesi beklenebilir. Konut Fiyat Endeksi ise temmuz döneminde aylık %1,4 artmıştı. Ağustos ayında yataya yakın bir seyir görmemiz olası.
ŞİRKET HABERLERİ
Eczacıbaşı İlaç (ECILC, Nötr): Şirketin %50 oranında ortak olduğu Kanyon Alışveriş Merkezi’ndeki kiracılarına 1 Eylül 2020 tarihine kadar ihtiyaç duyulabilecek kira indirimi ve diğer kira destek uygulamalarının güncel ziyaretçi sayısı ve iş hacmi dikkate alınarak Kanyon Yönetim İşletim ve Pazarlama A.Ş. tarafından belirlenmesine karar verildiği duyurulmuştu. Eylül-Aralık 2020 dönemi de dahil olmak üzere Koronavirüs salgınının perakende sektörü üzerindeki etkilerinin devam ettiği süre boyunca, Kanyon AVM’deki kira destek ve indirimi uygulamalarının Kanyon Yönetim tarafından belirlenmesinin devamına karar verilmiştir.
Petkim (PETKM, Sınırlı Pozitif): Şirket, 2.112mn TL çıkarılmış sermayesinin %20 oranında bedelsiz artırılarak 2.534,4mn TL’ye yükseltilmesine karar verildiğini duyurmuştur.
Tüpraş (TUPRS, Sınırlı Negatif): Covid-19 salgınının küresel çapta akaryakıt ürünleri talebi üzerinde oluşan olumsuz etkisinin devam etmesi ve yüksek seyreden ürün stokları nedeniyle küresel akaryakıt ürün marjları önemli ölçüde zayıfladığından, 2020 yılı geleceğe yönelik beklentilerinde değişiklik yapılmıştır. Buna göre; 2020 yılı için öngörülen üretim beklentisi ~24 milyon tondan ~22 milyon tona, satış beklentisi de ~25 milyon tondan ~23 milyon tona revize edilmiştir. Bu değişiklikler sonrası, 2020 yılı için kapasite kullanımı beklentisi de %80 – 85 aralığından %75 – 80 aralığına düşürülmüştür. Diğer yandan, Akdeniz Kompleks Marjı beklentisi 1.0 – 2.0$/v seviyesinden ~-0.5$/v seviyesine, Tüpraş Net Rafineri Marjı beklentisi ise 3.0 – 4.0$/v seviyesinden ~1.0$/v seviyesine revize edilmiştir. Son olarak, rafinaj yatırımları beklentisi ~125 milyon USD’den ~115 milyon USD’ye düşürülmüştür.
SEKTÖR HABERLERİ
Borsa İstanbul: Sermaye Piyasası Kurulu kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında ALCAR.E, BRYAT.E, NATEN.E paylarında 12/10/2020 tarihli işlemlerden (seans başından) 26/10/2020 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar brüt takas uygulanacaktır.
Not: VBTS kapsamında getirilen tedbirler; pazar değişimi ve diğer nedenlerle uygulanacak olan açığa satış ve kredili işlem yasaklarından ve brüt takas uygulamasından ayrı olarak değerlendirilmelidir.
SPK’nın 30/06/2020 tarihli kararı uyarınca Borsa İstanbul A.Ş. Pay Piyasalarında ikinci bir duyuru yapılıncaya kadar BIST-30 Endeksi dışında kalan paylarda açığa satış işlemleri yasaklanmıştır.
Gıda: Litresi 2 lira 30 kuruş olan çiğ süt referans fiyatının 2 lira 70 kuruş olması bekleniyor. Kaynak: Dünya
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
RTA Laboratuvarları (RTALB): RTA Laboratuvarları olarak Covid-19 pandemisinin tanısı ve bağışıklığın tespiti amacıyla kullanılmak üzere bir LFT (Lateral Flow Test) hızlı tanı testi (Rapid Test) olan Cirrus Markalı testin çalışmaları tamamlanarak ve Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı ÜTS sistemine kaydı gerçekleştirilmiştir.
Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası (KLNMA): Banka, 850mn TL olan çıkarılmış sermayesinin tamamı nakden (bedelli) karşılanmak suretiyle 750mn TL (%88,23529 oranında) artırılarak 1.600mn TL’ye çıkarılmasına karar verildiğini duyurmuştur.
Verusa Holding (VERUS): Şirketin 26.06.2020 tarihli özel durum açıklamasında; %100 oranında bağlı ortaklığı olan Standard Boksit İşletmeleri A.Ş.’nin sahip olduğu 26 adet maden ruhsatından biri olan Tokat İli Erbaa İlçesi’ndeki bakır maden sahasında yapılan ön incelemeler neticesinde elde edilen numunelerle ilgili analiz sonuçlarına göre, söz konusu maden sahasında tonda 3,95 – 12,54 gram aralığında altın madeni cevheri tespit edildiği kamuya duyurulmuştu.
Söz konusu maden sahasındaki altın rezerv miktarının tespiti ile sahanın işlenebilir ve ticarete konu edilebilir nitelikte olup olmadığının anlaşılabilmesi amacıyla yetkili bir firmayla sözleşme imzalanarak jeofizik ve jeoloji çalışmalarına 09.10.2020 tarihi itibariyle başlandığı açıklanmıştır.
FAİZ PİYASALARI
Cuma günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %11,56 seviyesinden %11,64 seviyesine yükseldi. TCMB cuma günü geleneksel repo ihalesi açarak piyasayı 10 milyar TL (28 gün, %13,23’ten) fonladı. Merkez Bankası piyasayı toplamda ise 241,3 milyar TL ile 150 milyar TL’si (10 milyar TL 3 aylık,%6,75 + 140 milyar TL 1 aylık,%11,92) repo ihalelerinden karşılanacak şekilde fonladı. Geri kalan tutarın, 65,4 milyar TL’si BİST’te, 19 milyar TL’si BAPP’ta ve diğer geri kalan 6,9 milyar TL TCMB bünyesinde %11,75’ten kullandırıldı.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi cuma günü %0,79 seviyelerinden başlarken, gün içerisinde %0,76-%0,80 bandında hareketin ardından, %0,77 seviyesinden günü kapattı.
Yurt içi tahvil piyasasında, cuma günü verim eğrisi genelinde sınırlı değişimler gözlendi. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta faizlerde genellikle sınırlı artışlar gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta ise faizlerde sınırlı düşüşler görüldü. Gösterge kağıtların faizlerinin haftalık bazda değişimlerine bakıldığında ise, kısa, orta ve uzun vadeli tarafta 50 baz puana varan yükselişler gözlendi.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi