SABAH STRATEJİSİ
Dün Amerikan borsaları %0,3 ile %1,0 arasında düşüşlerle günü tamamladılar. Bu düşüşte ABD’nin Çin’in çip sektörüne yeni ihracat kısıtlamaları getirmesi haberi de etkiliydi. Avrupa’da da piyasalar negatif tarafta seyretti. Euro Stoxx 50 endeksi %0,5 geriledi. Dolar endeksi (DXY) yükselişini sürdürdü 113 seviyesinin üzerinde kapatırken bugün de yükseliş devam ediyor. Yurtiçi tarafta ise BİST-100 dar bir bantta hareket etti. Sabah saatlerinde 3.600’ün üzerini test eden endekste kapanışa doğru 3.565 kadar geri çekilme gözlendi ve son değer 3.582’yi gösterdi. İşlem hacmi de 56,9 milyar TL ile son 1 aylık ortalama olan 71 milyar TL’nin altındaydı. THYAO, ASELS ve TCELL hisselerindeki yukarı yönlü hareketler endeksi desteklerken, XBANK %1’in üzerinde günlük düşüş kaydetti. Diğer taraftan dün akşam, Cumhurbaşkanı Erdoğan kabine toplantısının ardından, esnafa Halkbank vasıtasıyla yeni kredi paketi açıkladı. Bugüne bakıldığında küresel tarafta risk iştahının negatif olduğu söyleyebiliriz. ABD vadelileri ekside seyrediyor. Ayrıca, tahvil piyasasında da sert satışlar hakim. Amerikan 10 yıllıkları %4 sınırına dayanmış durumda. Tatilden sonraki ilk işlem gününde, ABD’nin çiple ilgili kararlarının hissedildiği Asya’da da satışlar hakim. MSCI Asya Pasifik endeksi de %3 civarında satıcılı. Yurtiçinde Avrupa vadelilerindeki olumsuz görüntüye karşın, yataya yakın bir açılış bekliyoruz. Veri tarafında bugün yurtiçinde ödemeler dengesini takip ediyor olacağız. Yurtdışında ise IMF tarafından Küresel Ekonomik Görünüm Raporu yayınlanacak. Ek olarak, TSİ 18.30’da Philadelphia Fed Başkanı Harker’ın ve TSİ 19’da Cleveland Fed Başkanı Mester’in konuşmaları takip edilecek.
MAKROEKONOMİ
Yurt içinde, TÜİK tarafından ağustos ayına ilişkin iş gücü istatistikleri yayınlandı. Arındırılmış işsizlik oranı ağustosta istihdam edilenlerin sayısındaki artışın yanında işsiz sayısının da azalmasının etkisiyle %10’dan %9,6’ya gerileyerek Mart 2014’ten bu yana en düşük seviyede gerçekleşti. Arındırılmamış işsizlik oranı ise ağustosta %10,6’dan %9,8’e geriledi.
- Arındırılmış verilere göre işsiz sayısı ağustos ayında 100 bin kişi azalırken, istihdam 366 bin kişi artış kaydetti. Özellikle, işsiz sayında son dört aydaki aralıksız düşüş toplamda 417 bin kişi seviyesine ulaştı. Ağustosta iş gücüne katılım oranı %52,6’dan %53’e yükseldi, istihdam oranı da %47,4’ten %47,9’a yükseldi. Haftalık ortalama çalışma saatleri ise 43,2’den 44,1 saate yükseldi. Kadın işsizlik oranı %12,9’dan %12,5’e, erkek işsizlik oranı ise %8,5’ten %8,2’ye geriledi.
- Tamamlayıcı göstergelerde de iyileşmeler gözlendi. Ağustos ayında atıl iş gücü oranı %22,4’ten %19,8’e, daha fazla çalışmak istediği halde haftalık 40 saatten az çalışan kişilerin de işsiz sayısına eklenerek bulunan zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı %15’ten %13,3’e ve işsiz ve potansiyel iş gücünün bütünleşik oranı ise %17,9’dan %16,4’e geriledi (Şekil 2).
- OVP’de, bu yıl genelinde güçlü istihdam artışının, iş gücüne katılım ve nüfus artışı etkilerine baskın gelmesiyle işsizlik oranının ortalama %10,8’e gerilemesi beklenmekte. İlk 8 aydaki ortalama işsizlik oranı %10,7 seviyesinde.
- Öncü göstergeler kapsamında eylül ayına ilişkin anket göstergeleri ise istihdamda karışık bir görünüme işaret etmekte. S&P Global/İSO imalat sanayi raporunda iç piyasada ve yurt dışında devam eden zorlu talep koşullarına ve yeni siparişlerdeki zayıflığa dikkat çekilirken istihdamın salgının ilk dalgasından bu yana, son 28 ayda ilk kez azalma kaydettiği vurgusu gözlenmişti. Buna karşın sektörel güven endekslerinde eylül ayında gelecek üç aya ilişkin istihdam beklentileri reel kesimde düşüş kaydederken diğer sektörlerde artış sergiledi, bunun yanında inşaat sektörü hariç iyimserlik eşik seviyesinin üzerinde kalmayı sürdürdü.
- Eylül ayında İŞKUR’un yayınladığı açık iş ve işe yerleştirme verilerine baktığımızda ise açık işlerde tüm sektörlerde düşüşler (en fazla düşüş hizmet sektöründe gözlenirken, sanayi ve inşaat sektörlerinde daha az düşüşler görüldü, tarım sektöründe ise sınırlı düşüş oldu) görüldü. İşe yerleştirme verilerinde ise, en fazla artış hizmetler sektöründe gözlenirken, tarım sektöründe sınırlı artış, sanayi ve inşaat sektörlerinde ise sınırlı düşüşler görüldü.
Ayrıca Euro Bölgesi’nde ekim ayına Sentix yatırımcı güveni endeksi, -31,8’den -38,3’e gerileyerek Mayıs 2020’den bu yana en düşük seviyede gerçekleşti ve bölge ekonomisine yönelik resesyon endişelerinin devam ettiğine işaret etti. Detaylara bakıldığında, cari koşullar endeksi -26,5’ten -35,5 seviyesine gerileyerek Ağustos 2020’den bu yana en düşük seviyeye gerilerken, beklentiler endeksi de -37’den -41 seviyesine gerileyerek küresel finans krizinin etkili olduğu Aralık 2008’den bu yana en düşük seviyede gerçekleşti. Özellikle, Rusya ve Ukrayna savaşı, tedarik zincirinde devam eden sıkıntılar, Avrupa’da Rusya kaynaklı enerji krizi ve enflasyonist baskıların etkisiyle bölge genelinde son açıklanan öncü göstergeler, bölgede yılın ikinci yarısında resesyona işaret etmekte. Bunun yanında, ECB’nin faiz artırımlarına devam etmesiyle finansal koşullardaki sıkılaşmayla birlikte yatırımcı güvenindeki zayıf seyrin sürmesi beklenmekte.
Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,
Bugün IMF tarafından Küresel Ekonomik Görünüm Raporu yayınlanacak. Küresel çapta büyümeye yönelik endişelerin emtia fiyatları üzerindeki etkisi sürerken paylaşılacak IMF Küresel Ekonomik Görünüm raporundaki aşağı yönlü revizeler ve gerekçeler takip edecek. Nitekim geçen hafta IMF Başkanı, küresel ekonomik büyüme tahmininin gelecek yıl için düşürüleceğini ve dünya ekonomisinin yaklaşık üçte birini oluşturan ülkelerin bu yıl veya gelecek yıl en az iki çeyrek art arda daralma yaşayacağının tahmin edildiğini ifade etmişti.
Ayrıca Fed’in eylül ayındaki faiz kararından bu yana Fed yetkililerinin açıklamaları bir sonraki toplantıda 75 baz puanlık faiz artırımını güçlendirir yönde oldu. Bu kapsamda, Fed’in para politikasına ve faiz artırım hızına ilişkin sinyaller bakımından bugün TSİ 18.30’da Philadelphia Fed Başkanı Harker’ın ve TSİ 19’da Cleveland Fed Başkanı Mester’in konuşmaları takip edilecek.
Bunun yanında, TSİ 15.45’te ECB Başekonomisti Lane’nin ve TSİ 21’de BoE Başkan Yardımcısı’nın konuşmaları da izlenecek.
Yurt içinde ise, TSİ 10’da TCMB tarafından ağustos ayına ilişkin cari işlemler dengesi verisi yayınlanacak. Temmuz ayında aylık %50 artışla güçlü bir görünüm sergileyen net turizm gelirlerine karşılık dış ticaret açığının haziran ayına göre genişlemesiyle cari açık 3,7 milyar USD olan piyasa beklentisinin üzerinde 4 milyar USD gerçekleşmişti. (İlk yarıda cari açık ortalama 5,4 milyar USD seviyesindeydi.) Ocak-temmuz döneminde cari açık 36,7 milyar USD ile geçen sene aynı dönemdeki 13,7 milyar USD’nin belirgin üzerinde gerçekleşmişti. Bu dönemde başta enerji ithalatındaki artış cari açıktaki artışın belirleyicisiydi. Ağustos ayında dış ticaret açığı 11,1 milyar USD ile rekor seviyeye çıkmıştı, buna karşın ağustos ayı turizm gelirlerinde tarihsel olarak yıl içerisinde en yüksek seviyeleri gördüğümüz ay. Dolayısıyla öncü göstergelerin de işaret ettiği üzere turizm gelirlerinde toparlanmanın sürmesiyle ağustosta cari açığın 3 milyar USD civarında gerçekleşmesi beklenebilir. Bu seviyelerde gerçekleşebilecek cari açıkla ise 12 aylık kümülatif cari açık 36,6 milyar USD seviyesinden 40,7 milyar USD’ye çıkacak, GSYH oranı da 2. çeyrek verisini baz aldığımızda %4,4’ten %4,9’a yükselecek.
TCMB Analitik Bilanço verilerine göre, 7 Ekim haftasında toplam ve net rezervin arttığını hesaplamaktayız. İlgili haftada toplam rezervin 6,6 milyar USD artışla 113,6 milyar USD’ye, net uluslararası rezervin ise 2,5 milyar USD artışla 12,3 milyar USD’ye yükseldiğini öngörmekteyiz.
ŞİRKET HABERLERİ
Hektaş Ticaret (HEKTS, Nötr): Şirketin 3 milyar TL olan kayıtlı sermaye tavanı içerisinde 860mn TL olan çıkarılmış sermayesinin 1.3 milyar TL nakit karşılığı, 380mn TL iç kaynaklardan olmak üzere 860mnTL’den 2.5 milyar TL’ye çıkarılması nedeniyle artırılacak 1.7 milyar TL nominal değerli paylarının ihraç ve halka arzına ilişkin yapmış olduğu sermaye artırımı başvurusu, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yapılan toplantısında onaylanmış olup, SPK Bülteninde yayımlanmıştır. Pay sahiplerine yeni pay alma hakları kullandırılacak olup, ellerindeki payların %150’si oranında bedelli ve %44,18604 oranında bedelsiz yeni pay alma hakları bulunmaktadır. Yeni pay alma hakları izahnamede belirtilen esaslara uygun olarak 12.10.2022 ile 26.10.2022 tarihleri arasında 15 gün süreyle kullandırılacaktır.
İş Bankası (ISCTR, Nötr): Banka tarafından yurt içinde 30 milyar Türk Lirası nominal değere kadar farklı tür ve vadelerde Türk Lirası cinsinden borçlanma aracı ve 3 milyar Türk Lirası nominal değere kadar farklı tür ve vadelerde Türk Lirası cinsinden yapılandırılmış borçlanma aracı ihraç edilmesine oybirliğiyle karar verilmiştir.
Ayrıca, 5 milyar TL nominal tutara kadar, ilgili mevzuat uyarınca ilave ana sermaye ve katkı sermaye hesaplamasına dahil edilmesi için gereken şartları haiz, yurt içinde, TL cinsinden farklı tutar, vade ve faizlerde, tertipler halinde borçlanma aracı ihraç edilmesine karar verilmiştir.
Kontrolmatik Teknoloji (KONTR, Sınırlı Pozitif): Şirket hissedarlarından, Sami Aslanhan’a ait şirket sermayesinin %0,26’sını oluşturan 525 bin 451 adet pay ve Ömer Ünsalan’a ait şirket sermayesinin %0,26’sını oluşturan 525 bin 451 adet pay olmak üzere toplamda şirket sermayesinin %0,52’sini oluşturan 1 milyon 50 bin 902 adet payın, 1 milyon 27 bin 500 adedinin yerli kurumsal yatırımcılara pay başına 80TL’den özel emirle satışı, 23 bin 402 adedinin de 81,85-82,20 TL fiyat aralığından piyasaya satışı 10.10.2022 tarihinde gerçekleşmiştir. Ortaklar satıştan elde ettikleri gelirin 80mn TL’sini, Şirketin teknoloji odaklı büyüme planları, iştiraklerin sermaye ihtiyacı ve işletme sermayesinin güçlendirilmesi amacıyla kullanılmak üzere Şirket’e faizsiz borç olarak vermişlerdir. Transferler takas işlemlerinin gerçekleşmesinden sonra yapılacaktır. Hisse dün günü %10 oranında artışla kapattı.
Sabancı Holding (SAHOL, Sınırlı Pozitif): Topluluğun yeni ekonomi odaklı büyüme, küresel ayak izini pekiştirme ve geleceğin teknolojilerini geliştirme stratejileri doğrultusunda, Şirketin tek ve kurucu ortağı olduğu, yenilebilir enerji ve iklim teknolojileri alanlarında yatırım yapmak üzere Sabancı İklim Teknolojileri A.Ş. unvanlı yeni bir şirket kurulmuştur. Sabancı İklim Teknolojileri A.Ş. çatısı altında yurt dışı yenilebilir enerji santral yatırımları ve başta ABD ve Avrupa merkezli olmak üzere çeşitli girişim sermayesi fonlarına ve start-up’lara stratejik yatırımlar yapılması hedeflenmektedir.
Bu kapsamda;
– Sabancı İklim Teknolojileri A.Ş. tarafından Amerika’nın önde gelen girişim sermayesi fon yönetim şirketlerinden biri olan Safar Partners ile uzun vadeli stratejik ortaklık kurulmuştur. Bu stratejik ortaklık ile birlikte Safar Partners’ın çeşitli fonlarına ve bu sayede Safar Partners ağındaki start-up’lara doğrudan yatırım yapma hakkı elde edilmiştir. İlk etapta füzyon teknolojisini hayata geçirme kabiliyeti yüksek bir girişim olan Commonwealth Fusion Systems ile derin jeotermal enerji teknolojileri geliştiren Quaise Energy gibi küresel enerji sorununa kalıcı ve temiz çözümler sağlamayı hedefleyen fon ve start-up’lara yatırımlar yapılmıştır.
– ABD’de yenilebilir enerji porföyü kurulması amacıyla paylarının tamamı Sabancı İklim Teknolojileri A.Ş.’ye ait olmak üzere Delaware merkezli Sabancı Renewables Inc. şirketi kurulmuştur. Sermayesinin tamamı dolaylı olarak Şirkete ait olan Sabancı Renewables Inc., ABD’de 272 MW’lık güneş enerjisi santrali kurulmasına ilişkin proje lisans alımını tamamlamıştır. Söz konusu santral yatırımı için Mühendislik, Satınalma ve İnşaat Sözleşmesi (EPC) imzalanmış olup, projenin 2024 yılı ortasında tamamlanması hedeflenmektedir.
Smart Güneş (SMRTG, Nötr): Şirket ile yurtiçinde yerleşik büyük bir müşteri arasında KDV hariç 230,5mn TL tutarındaki Mühendislik ve Proje Yönetimi, İnşaat İşleri ve Kurulum Süpervizörlüğü, Malzeme Temini işine istinaden ön ödeme bedeli 10.10.2022 tarihinde alınmıştır.
TAV Havalimanları Holding (TAVHL, Nötr): TAV Havalimanları’nın Eylül ayında hizmet verilen yolcu sayısı 9,2 milyon olarak gerçekleşmiştir. Bu rakam 2021 yılı aynı ayına göre %25 oranında artışa işaret ederken, salgın öncesi dönem olan 2019 yılı Eylül ayına göre %9 oranında daha düşük seviyededir. Bir önceki ay ise Şirket’in hizmet verdiği yolcu sayısı 10,8 milyon idi. Portföye en son eklenen Kazakistan Almatı Havalimanı yolcu sayısı Mayıs 2021’den itibaren toplam yolcu sayısına dahil edilmeye başlanmış ve Eylül ayında Almatı Havalimanı’nda hizmet verilen yolcu sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre %26 oranında artarak 667.983 yolcuya ulaşmıştır.
Eylül ayı yolcu sayıları ile birlikte TAV Havalimanları’nın 2022 yılının 3. çeyreğinde toplam hizmet verilen yolcu sayısı, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %25,8 oranında artarak 30,3 milyona ulaşmıştır. Bir önceki çeyrekte ise 19,9 milyon yolcuya hizmet verilmişti.
TAV’ın Ocak-Eylül dönemi hizmet verilen yolcu sayısı da 60,2 milyon ile 2021 yılının aynı dönemine göre %62 oranında artarken, 2019 yılının aynı dönemine göre ise %16 oranında daha düşük seviyede gerçekleşmiştir.
Türk Traktör (TTRAK, Nötr): Erenler Fabrikasının modernizasyonu kapsamında, önümüzdeki 3 yıllık dönemde yapılması öngörülen toplam 990mn TL tutarındaki yatırım, T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’nün onayı ile Yatırım Teşvik Belgesine bağlanmıştır.
Yapı Kredi (YKBNK, Nötr): Banka her ikisi de yurtiçinde olmak üzere 35 milyar TL nominal tavanlı borçlanma aracı ve 5 milyar TL nominal tavanlı yapılandırılmış borçlanma aracı ihracı için SPK’ya başvurdu.
SEKTÖR HABERLERİ
Dış Ticaret: Temmuzda 50 olarak gerçekleşen İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi, ağustosta 48,8’e gerileyerek son 19 aylık dönemde ilk kez eşik değer 50’nin altında kalmıştı. Endeks, eylül ayında da değişim göstermeyerek aynı seviyede kaldı. Türk imalat sanayi ihracatçılarının talep ikliminde üst üste ikinci ay ılımlı bir bozulmaya işaret etti.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Beşiktaş Futbol Yatırımları (BJKAS): Beşiktaş 1 Haziran 2022 – 31 Ağustos 2022 döneminde (1. çeyrek) 28,8mn TL ana ortaklık net dönem karı kaydetmiştir. Bir önceki yılın aynı çeyreğinde 6,1mn TL ana ortaklık net dönem zararı kaydedilmişti. Beşiktaş bu çeyrekte 23mn TL brüt zarar kaydederken (1Ç2021’de 41mn TL brüt kar), yatırım faaliyetlerinden de net 136,9mn TL gelir elde etmiştir.
Galatasaray Sportif (GSRAY): Galatasaray 1 Haziran 2022 – 31 Ağustos 2022 döneminde (1. çeyrek) 11,7mn TL ana ortaklık net dönem karı kaydetmiştir. Bir önceki yılın aynı çeyreğinde 36,9mn TL ana ortaklık net dönem karı kaydedilmişti. Aynı dönemde Galatasaray 50mn TL brüt zarar kaydederken (2021 ilk çeyrek 98,8mn TL brüt kar), yatırım faaliyetlerin net 139,8mn TL gelir kaydedilmiştir.
Fenerbahçe Futbol (FENER): Fenerbahçe Futbol, 1 Haziran 2022 – 31 Ağustos 2022 döneminde (1. çeyrek) 362,9mn TL ana ortaklık net dönem karı kaydetmiştir. Bir önceki yılın aynı çeyreğinde 255,5mn TL ana ortaklık net dönem karı kaydedilmişti. Fenerbahçe ilk çeyrekte 53,3mn TL brüt zarar kaydederken (Geçen yılın aynı çeyreğinde 299,5mn TL brüt kar), yatırım faaliyetlerinden bonservis satış karı kaynaklı elde edilen net 399,4mn TL’lik gelir ve 76,1mn TL’lik net finansman geliri ile 362,9mn TL ana ortaklık net dönem karı açıklamıştır.
Trabzonspor Sportif (TSPOR): Trabzonspor 1 Haziran 2022 – 31 Ağustos 2022 döneminde (1. çeyrek) 263,6mn TL ana ortaklık net dönem karı kaydetmiştir. Bir önceki yılın aynı çeyreğinde 66,7mn TL ana ortaklık net dönem zararı kaydedilmişti. Trabzonspor bu çeyrekte 35,3mn TL brüt kar kaydederken (1Ç2021’de 22,6mn TL brüt zarar), yatırım faaliyetlerinden de net 295,7mn TL gelir elde etmiştir (1Ç2021’de 18,1mn idi).
Gersan Elektrik (GEREL): Şirket, 7 Şubat 2019 tarihinde uluslararası bir yatırım fonu olan Silo Equity Partners SPC (“Silo”) ile hisse teminatlı bir hibrit finansman sözleşmesi imzalamış ve yine aynı tarihte Yüksel Kardeş, Kredi Sözleşmesi kapsamında Gersan’da sahip olduğu paylarının Silo lehine teminat olarak sağlandığı bir hisse rehin sözleşmesi akdetmiştir. Ancak Kredi Sözleşmesi, daha sonra 26 Haziran 2020 tarihli Tadil Sözleşmesi ile tadil edilmiştir. Kredi Sözleşmesi kapsamında Gersan tarafından 19mn TL tutarında kredi kullanımı gerçekleşmiş ve bu kapsamda 7.673.737 adet GEREL.IS hissesi Yüksel Kardeş tarafından Rehin Sözleşmesi ile teminat olarak Silo’ya verilmiştir.
Halk GYO (HLGYO): Şirket’in %100 bağlı ortaklığı Halk Yapı Projeleri Geliştirme A.Ş.’nin ödenmiş sermayesi 15 milyon TL’den 115 milyon TL’ye artırılmış olup, ilgili sermaye artışı 10.10.2022 tarihi itibariyle tescil edilmiştir.
Peker GYO (PEKER): Hasan Peker sahip olduğu 65mn TL nominal hisseyi borsada satış için MKK’ya kaydettirdi. PEKER’in ödenmiş sermayesi 669,8mn TL seviyesinde bulunuyor. Buna göre MKK’ya kaydettirilen söz konusu hisseler, ödenmiş sermayenin %9,7’sini oluşturuyor.
FAİZ PİYASALARI
Pazartesi günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %12 seviyesinde yatay seyretti. TCMB dün 27 milyar TL’lik (%12’den, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Toplam fonlama tutarı ise repo ihaleleri kaynaklı 202 milyar TL oldu.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi dün %3,95 seviyelerinden başlarken, gün içerisinde %3,95-%3,96 bandında hareketin ardından %3,96 seviyesinden günü kapattı.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisinde kısa vadeli tarafta faizlerde düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta yükselişler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta 30 baz puana varan düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 30 baz puana yaklaşan yükselişler görüldü.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi