SABAH STRATEJİSİ
ABD TÜFE enflasyon verisi ardından haftanın son işlem gününde risk iştahındaki olumlu görüntü devam ediyor. Asya piyasaları dünkü yükselişlerin ardından karışık bir görüntü sergilerken, ABD ve Avrupa vadelileri ise artıda. Dün beklentilerin üzerinde gelen ABD TÜFE verisine karşın S&P 500 günü rekor seviyede kapattı. ABD TÜFE enflasyonunda artışa neden olan alt sektörlerin genel olarak yeniden açılan sektörler olması, Fed’in enflasyonun geçici olduğu görüşünü desteklerken, şu aşamada enflasyon riskinin geçici olduğu yönündeki beklentiler piyasalara hakim olmaya devam ediyor. Buna bağlı olarak ABD 10 yıllık tahvil faizleri 1,43 seviyelerine kadar gerilerken, tüm gelişmekte olan ülke kurlarında da değer kazançları kaydedildi. Yurtiçi tarafta, dün endeks günü %0,52 oranında artışla 1.456,68 seviyesinden kapattı. Dün yaklaşık %2 oranında sert geri çekilme kaydeden Dolar /TL sabah saatlerinde 8,43 seviyelerinde yataya yakın seyrediyor. Ülke risk primimiz (5 yıllık CDS) dün de 10 baz puanlık düşüşle 373 seviyesine gerileyerek iyileşmeye devam etmekte. Küresel risk iştahındaki olumlu görüntü, kurlardaki sert geri çekilme ve ülke risk primimizin iyileşmeye devam etmesine bağlı olarak endeksin güne hafif alıcılı bir görüntüyle başlamasını bekliyoruz.
MAKROEKONOMİ
ABD’de enflasyondaki artışta tek seferlik unsurların belirleyici olduğunun gözlenmesinin enflasyon baskılarının geçici olacağına yönelik değerlendirmeleri desteklemesiyle tahvillerde değerlenme eğiliminin sürdüğünü görüyoruz. ABD 10 yıllıkların faizi, %1,43 ile mart ayının başından bu yana en düşük seviyeye geriledi. Fed’in parasal duruşunu sürdüreceğinin ve varlık alımlarını azaltmada aceleci olmayacağının beklenmesi, ayrıca işsizlik maaşı başvurularının düşüşünü sürdürmesiyle ABD hisse senedi borsaları dünü Nasdaq öncülüğünde yükselişlerle kapattı, S&P 500 endeksi rekorunu tazeledi.
Dün yurt dışında gündem yoğundu.
- ECB beklendiği üzere faizlerde herhangi bir değişiklik yapmadı ve %2’lik enflasyona sağlam bir şekilde yaklaşana kadar, faizlerin cari oranlarda kalmasını beklediklerini yineledi. Var olan finansal koşulları ve enflasyon görünümünü gerekçe göstererek, varlık alımlarının finansal koşulların sıkılaşmaması adına daha hızlı devam edeceğini vurguladı. Ayrıca ECB ekonomik projeksiyonlarını yukarı yönlü revize etti. Yıl sonu GSYH büyüme tahminini %4’ten %4,6’ya, enflasyonu ise %1,5’ten %1,9’a yükseltti. Toplantı sonrası konuşan Başkan Lagarde enflasyonda artışa sebep olan enerji fiyatlarındaki artışlara ve tedarik zincirindeki sıkıntılarına vurgu yaparak bunun sürmesinin olası olmadığını belirterek enflasyondaki artışın geçici olacağını işaret etti. Hizmetler tarafında yüksek fiyat artışları görmediklerini ve enflasyon hedefinden oldukça uzak olduklarını da yineledi. Ayrıca durgunluk ve Euro’nun güçlü seviyesinin fiyat baskılarını azalttığını söyledi. Büyüme konusunda daha iyimser olduklarını ifade eden Lagarde ayrıca varlık alım programıyla ilgili uzun vadeli politika seçeneklerini ele almadıklarını, varlık alım programından çıkışı konuşmak için çok erken olduğunu belirtti.
- ABD’de TÜFE mayısta beklentilerin üstünde son 13 yılın en yükseği olan yıllık %5’e yükseldi. Gıda ve enerjiyi dışlayan çekirdek enflasyon aylık %0,7 artarken, yıllık ise %3,8’e yükseldi ki bu da 1992’den beri en yüksek seviye. Enerji fiyatları yıllık %28,5 artarken, gıda fiyatları ise yıllık %2,2 ile sınırlı arttı. Enflasyon hesaplamasında oldukça önemli yer tutan ikinci el araçlardaki aylık yüksek fiyat artışı hem talep artışı hem de otomotiv sektöründeki çip sıkıntısı ile azalan yeni araç arzı ile devam etmekte.
- ABD’de 5 Haziran haftasına ilişkin yeni işsizlik maaşı başvuruları, 376 bin kişi seviyesine geriledi ve böylece işsizlik maaşı başvuruları son altı haftadır art arda düşüş kaydetti. Söz konusu seviye, aynı zamanda salgının başlangıcından bu yana en düşük seviye olarak kayıtlara geçti.
Yurt içinde istihdam rakamları izlendi.
Nisan ayında mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı, sanayi ve hizmet sektörlerindeki istihdamın azalması ve işsiz sayısının artmasının etkisiyle %13’den %13,9’a yükseldi. Kısa vadede, kapanma önlemleri ve kısa çalışma ödeneğindeki düzenlemeler istihdam piyasasında net bir yön çizmek için koşulları zorlaştırmakta. Mayıs ayında tam kapanmanın istihdam verileri üzerine yansımasını izleyeceğiz, nisan ayının başlamasıyla birlikte kısa çalışma ödeneği sonlandırılmış, 23 günlük aradan sonra tekrar başlatılmıştı.
Nisan ayında tarım ve inşaat istihdamında aylık artışa karşılık sanayi ve hizmet istihdamındaki düşüşün daha çok olması toplam istihdamı azalttı. İşsiz sayısı ise ardı ardına 4 aydır artış gösteriyor. Pandemi sürecinde birçok kişi iş aramaktan vazgeçerken, bu kişilerin, normalleşme sürecinin hız kazanmasıyla birlikte iş gücü piyasasına geri dönüşünün iş gücüne katılım oranlarında artışı beraberinde getirebileceği görülüyor. Neticede sadece Türkiye’de değil dünya genelinde iş gücüne katılım oranlarında artışla birlikte işsizlik oranlarının pandemi öncesine dönüşünün ise gecikebileceği görülüyor.
Nisan ayında işsiz sayısı aylık 275 bin kişi artışla ”pandemi öncesi dönem” olan Eylül 2019’dan bu yana en yüksek seviyeye çıkarken, istihdamın 193 bin kişi azalması (sanayi istihdamı 212 bin azalışla büyük çoğunluğunu oluşturuyor) işsizlik oranını yukarı çekti. İş gücüne katılma oranı %51,2’den %51,3’e çıkarak salgın öncesi seviyelerindeki görünümünü sürdürdü ve işsizlik oranlarındaki artışta belirleyici oldu.
Nisan ayıyla birlikte ikinci çeyreğin başlangıcında istihdamın görünümüne dair fikir edinebiliyoruz. İlk çeyrekte iktisadi faaliyetteki güçlü performansa karşılık zaman zaman pandemi kısıtlamalarının artırılması ve iş gücüne katılma oranındaki artışın etkisiyle dar tanımlı işsizlik oranlarında sınırlı artış görmüştük, ikinci çeyreğin başlangıcında da artış sürüyor.
İlk çeyrekte erkek işsizlik oranındaki düşüşe karşılık kadın işsizlik oranındaki artış dikkatimizi çekmişti. İkinci çeyreğin başlangıcında ise kadın işsizlik oranında düşüş ve erkek işsizlik oranında artışla tam tersi bir görüntü görüyoruz. İlk çeyrekte geniş tanımlı işsizlik göstergelerinde ise genel olarak iyileşme dikkatimizi çekmişti, ancak ikinci çeyreğin başlangıcında iş bulmaya gönüllü veya daha fazla çalışmak istediğini belirten kişi sayısındaki artış nedeniyle geniş tanımlı işsizlik göstergelerinde artış görmekteyiz.
Daha fazla çalışmak istediği halde haftalık 40 saatten az çalışan kişilerin de işsiz sayısına eklenerek bulunan mevsim etkisinden arındırılmış zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı, %18,1’den %19,9’a, işsiz ve potansiyel iş gücünün bütünleşik oranı %21,1’den %21,9’a, atıl iş gücü oranı ise %25,7’den %27,4’e yükseldi.
Bugünkü veri takvimine bakıldığında,
ABD tarafında, TSİ 17’de haziran ayına ilişkin Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi öncü verisi izlenecek. Mayıs ayına ilişkin endeks, Biden’ın teşvik paketlerinin olumlu etkileri, aşılamanın hız kazanması ve istihdam piyasasının kısmi toparlanma sinyalleri vermesine karşın artan enflasyon endişelerinin etkisiyle 88,3 seviyesinden 82,9 seviyesine gerilemişti. Tüketicilerin 1 yıl sonraki enflasyon beklentisi de %3,4’ten %4,6’ya yükselerek tüketicilerin fiyat baskılarının devam etmesini beklediklerini göstermişti. Endeksin haziranda ise öncü verilere göre, 84 seviyesine yükselmesi bekleniyor.
TSİ 9’da İngiltere’de nisan ayına ilişkin sanayi üretiminin, aşılamaların hızlanması, ekonominin açılmaya başlanması ve üretim tarafının güçlü görünümüyle aylık bazda artışını sürdürerek %1,2 oranında artması beklenirken, yıllık bazda ise artış hızının baz etkisinin belirginleşmesiyle %3,6’dan %30,5 seviyesine yükselmesi bekleniyor. Ayrıca TSİ 9’da İngiltere’de nisan ayına ilişkin GSYH büyümesi takip edilecek. İngiltere’de kısıtlamaların gevşetilmesiyle açılmanın özellikle temas yoğun sektörler kanalıyla ekonomiye etkisini nisan ayı GSYH verilerinde izleyeceğiz. İlk çeyrekte ekonomi bir önceki çeyreğe göre %1,5 küçülse de açılmanın da etkisiyle mart ayı büyümesi %2,1 olmuştu. Beklenti ise açılmanın da olumlu etkisiyle aylık büyümenin nisanda %2,6‘ya yükselmesi yönünde.
Ayrıca TSİ 13.30’da Rusya Merkez Bankası’nın politika faiz oranını 50 baz puanlık artışla %5,50 seviyesine yükseltmesi bekleniyor. Banka nisan ayındaki toplantısında, tüketici fiyatlarındaki artış ve artan enflasyon beklentileri nedeniyle politika faiz oranını 25 baz puanlık artışla %4,75 seviyesine yükseltmesi beklenirken %5 seviyesine yükseltmişti.
Diğer yandan, bugün G-7 Liderler Zirvesi takip edilecek. Geçen hafta G-7 ülkelerinin Maliye Bakanları, uluslararası kurumlar vergisi tabanının %15 seviyesinde olmasıyla ilgili anlaşmaya varıldığını bildirmişti.
Yurt içi tarafta ise, TSİ 10’da nisan ayına ilişkin sanayi üretimi verisi takip edilecek. Mart ayında takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, beklentilerin üzerinde yıllık %16,6 artarken, çeyreklik bazda geçen yılın aynı dönemine göre %12,3 artmıştı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise aylık %0,7 artarken, bir önceki çeyreğe göre %2,6 yükselmişti. Nisan ayında imalat PMI 52,6’den 50,4’e gerilemesine rağmen genişleme bölgesinde kalmaya devam etti, ihracat nisan ayında güçlü seyrini sürdürürken, 18,8 milyar USD seviyesi ile nisan aylarının en yüksek seviyesindeydi. Nisan ayında reel kesim güven endeksi (RKGE) iyimserlik eşik seviyesinin üzerinde kalmaya devam etti. Bu gelişmeler ise sanayi üretimindeki pozitif görünümün aylık yavaşlama olsa da nisan ayında da sürdüğüne işaret ediyor. Foreks Anketi‘nde medyan tahminlere baktığımızda ise beklentiler baz etkisinin de katkısıyla takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretiminin yıllık %63,5 arındırılmamış sanayi üretiminin ise %64,5 büyümesi yönünde.
Ayrıca TSİ 10’da TCMB’nin haziran ayına ilişkin Beklenti Anketi yayınlanacak. Mayıs ayı TCMB Beklenti Anketi’nde anket katılımcıları, enflasyon ve kur tahminlerini yukarı çekmeyi sürdürüyordu. Arz kısıtları, döviz kuru gelişmeleri ve uluslararası emtia fiyatlarındaki artışın ÜFE kanalıyla TÜFE üzerindeki baskısını artırmayı sürdürmesi enflasyon beklentilerini de yukarı çekmekteydi. Bununla birlikte anket katılımcılarının beklentileri, enflasyonun nisan ayında tepe noktayı görmüş olabileceğini işaret ediyordu. Nisan ayında ihracatın güçlü performansını sürdürmesi, bununla birlikte ithalatın hız kesmesinin de etkisiyle cari açık tahmininde yatay bir seyir görüyorduk. Tam kapanma sürecine karşılık büyüme beklentilerinde de yatay diyebileceğimiz bir görüntü mevcuttu.
ŞİRKET HABERLERİ
Esenboğa Elektrik (ESEN, Nötr): Şirket bağlı ortaklığı Margün Enerji Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş. ödenmiş sermayesini 310mnTL’den 410mn TL’ye çıkartarak artırılacak 100mn TL nominal değerli payların halka arzı için gerekli başvuru evrakları Sermaye Piyasası Kurulu’na ve Borsa İstanbul Anonim Şirketine 10.06.2021 tarihinde (dün) teslim edildiği duyurulmuştur. Halka arzın tamamı sermaye artırımı yöntemi ile yapılacaktır. Halka arz gelirinin tamamı Margün Enerji Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin hesabına girecektir.
Enka İnşaat (ENKAI, Sınırlı Negatif): Gürcü Başbakan, mevcut koşullar altında Enka’nın %90 sahibi olduğu HES projesinin hayata geçirilmesinin mümkün olmayacağını söyledi. Garibaşvili, Kutaisi’de katıldığı görüşmede “Bildiğiniz gibi bu sorunu devraldım ve üzerinde aktif olarak çalışıyorum. Bu koşullarda projeye devam etmeyeceğimizi söyleyebilirim. Yatırımcıyla görüşüyoruz ve umarım ülkemizin çıkarlarına göre hareket etmeleri ve HES’i daha iyi koşullarda inşa etmeleri için umarım bir anlaşmaya varabiliriz” dedi. Kaynak: Dünya. ENKA’nın %90’ına sahip olduğu Gürcistan’daki Namakhvani Cascade HES Projesi’nin geliştirilmesi, inşası, sahiplenilmesi ve işletilmesi kapsamında Enka, Gürcistan Hükümeti’yle 25 Nisan 2019 tarihinde Yap-İşlet Sözleşmesi imzalanmıştı.
Ford Otosan (FROTO, Nötr): Ford Trucks, dünya çapında büyümesine Portekiz, İspanya, İtalya ve Belçika’da arka arkaya gerçekleştirdiği açılışların ardından Lüksemburg ile devam ettiğini açıkladı. (Kaynak: AA)
SEKTÖR HABERLERİ
Halka Arz: Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) İttifak Holding’in tamamına sahip olduğu un ve makarna üreticisi Selva Gıda Sanayi’nin halka arzına onay verdi. SPK’nın dün akşam yayımlanan bültenine göre sermaye artırımı ve ortak satışı yöntemiyle yapılacak halka arzda 26 milyon hisse 3,06 liradan halka arz edilecek. Hisselerin tamamının satılması halinde 79,6 milyon lira büyüklükteki halka arzda şirketin %33’ü yatırımcılara satılmış olacak.
Otomotiv: G7 liderleri 2030 yılına kadar benzin ve dizel araçların satışının azaltılıp elektrikli araç kullanımını artırmayı tartışıyor. Bloomberg tarafından elde edilen belgeye göre G7 hükümetlerinin 2030 yılına kadar araç satışlarının büyük kısmının benzin veya dizel yakıt dışında olması için çalışma yapılacak. Ancak ülkelerin bu konuda alınacak önlemlere dair görüş ayrılıkları var. Kaynak: Bloomberght
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Fade Gıda (FADE): Fade Gıda Yatırım San.Tic. A.Ş., Dünya’da en önemli gelişme alanlarından birisi olan; “Biyoteknoloji” alanında, Bitki Biyoteknoloji çalışmalarına dayalı yatırım yapma kararı aldığını daha önce duyurmuştu. Şirket, alınan yatırım kararı kapsamında, gerçekleştirmiş olduğu ön fizibilite çalışmaları neticesinde; yapılacak yatırıma dayalı profesyonel fikirler ve bunun için yapılması gerekli olan iş ve işleyişler ile ilgili olarak yol haritasını belirlemiştir. İlk aşamada, “Eğitim ve Ar-Ge Sürecinin Başlatılması” çerçevesinde “PYO Teknik Mühendislik Proje Yönetim Ofisi Limited Şirketi” ile, Üniversite ve Sektörel İş uzmanlarından oluşan profesyonel bir ekibin koordinasyonu ile Danışmanlık ve Hizmet alımı için karşılıklı sözleşme düzenlenmiş ve imzalanmıştır.
Turkcell Finansman: Şirketin 10 Haziran 2021 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurulunda 50mn TL tutarında temettü ödenmesi kararı alınmıştır.
FAİZ PİYASALARI
Perşembe günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %19 seviyesinde yatay seyretti. TCMB dün 62 milyar TL’lik (%19’dan, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı, toplam fonlama tutarı ise tamamı haftalık repo ihaleleri kaynaklı 311 milyar TL oldu.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi dün güne %1,49 seviyelerinden başlarken, gün içerisinde %1,43-%1,53 bandında hareketin ardından %1,43 seviyesinden günü kapattı.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisi genelinde günlük bazda düşüşler gözlendi. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta faizlerde 30 baz puana yaklaşan düşüşler görülürken, orta ve uzun vadeli tarafta faizlerde 40 baz puana yaklaşan düşüşler görüldü.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi