SABAH STRATEJİSİ
Haftanın son işlem gününe küresel piyasalar zayıf risk iştahıyla başlıyor. Aylık bazda Eylül ayında, Mart 2020’den itibaren en kötü performansı sergileyen S&P500, vadeli piyasada ekim ayına %0,6 civarında kayıpla başlıyor. Çin ve Hong Kong’un kapalı olduğu günde MSCI Asya Pasifik endeksi ise %1’in üzerinde satıcılı. Diğer yandan, risk iştahının zayıflamasıyla ABD on yıllık tahvil faizi %1,50’nin altında. Faizin gerilemesi piyasalardaki stresi biraz azaltabilir. Bununla birlikte faize daha duyarlı Gelişmekte Olan Ülke para birimlerinde baskı sınırlı kalabilir. Zayıf risk iştahına karşın daha kırılgan bir görüntü sergileyen TL’de de ABD on yıllık faizindeki düşüş en azından oynaklığın azalmasına katkı sağlayabilir. Özetle, bu sabahki zayıf risk iştahının, dün artan işlem hacmi ile 1.400’ün üzerine atan BIST100 endeksindeki kısa vadeli yükseliş isteğini bozamayacağını düşünüyoruz. Bu hafta emsallerinden de pozitif ayrışan endeks, yükselişini sürdürerek güçlü 1.420 direnç bölgesine yönelebilir.
MAKROEKONOMİ
Ağustos ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ihracat ve ithalatın rekor seviyeye yükseldiğini görüyoruz. Arındırılmış ihracat, 19,5 milyar USD, ithalat ise 23,6 milyar USD seviyesinde. İhracatın ithalatı karşılama oranı da %82,7 ile gücünü korusa da 2021 ortalaması olan %83,8’in hafif altında gerçekleşti.
- Arındırılmamış verilere baktığımızda ağustos ayında ihracat aylık %16 artarak 18,9 milyar USD’ye yükseldi. Yılın ilk 8 ayında 140 milyar USD gerçekleşen ihracatın, yılın geri kalanında aylık ortalama 18 milyar USD gerçekleşmesi halinde bu yıl geneli için OVP hedefi olan 211 milyar USD seviyesini tutturabileceği görülüyor. Günlük ihracat verilerine göre eylülde 20 milyar USD’nin üzerinde rekor bir ihracatın gerçekleşebileceğini hesaplıyoruz. Gelecek 3 aya yönelik ihracat siparişleri de yılın geri kalanında ihracatın hız keserek de olsa güçlü seyrini sürdürebileceğine işaret ediyor.
- İthalat, aylık %12 artışla 23,2 milyar USD ile rekor seviyelerine yakın bulunuyor. Geçen sene dolarizasyonla birlikte artış kaydeden altın ithalatı, bu sene son 6 ayda tarihsel ortalamasının altında seyrediyor. İlk 8 ayda net altın ithalatı 2,5 milyar USD olurken, geçen sene bu dönemde 13,1 milyar USD idi. Enerji ithalatı ise artışını sürdürdü ve Aralık 2014’ten bu yana en yüksek miktarda gerçekleşti. Neticede altın ithalatı tarihsel ortalamasının altında seyretse de enerji ithalatındaki yüksek seviyeler dış ticaret açığındaki daralmayı sınırlandırdı. Alınan makroihtiyati önlemlerin önümüzdeki dönemde iç talebi sınırlayarak ithalatı yavaşlatmasını bekleyebiliriz, ancak emtia fiyatlarındaki yüksek seviyelerin toplam ithalattaki iyileşmeyi sınırlayabileceğini değerlendirmekteyiz.
- Dış ticaret açığı ağustos ayında 4,26 milyar USD ile geçen senenin belirgin altında gerçekleşti. 12 aylık kümülatif dış ticaret açığı 46,6 milyar USD’ye daraldı ve GSYH oranı da %6,1 seviyesine geriledi.
Ayrıca dün TCMB, son PPK toplantısına ilişkin özeti yayınladı.
Enflasyon:
- Ağustos ayında enflasyondaki artışta gıda fiyatlarının belirleyici olduğu, B ve C endekslerinin gerilediği fakat yüksek seviyelerinin korunduğu,
- Gıda enflasyonunun, taze meyve sebze kaynaklı olurken, kuraklığın gıda enflasyonunu olumsuz etkilediği,
- Enerji grubunda eşel mobil sisteminin yıllık enflasyonu sınırlamaya devam ettiği, akaryakıt fiyatlarının yükseldiği,
- Küresel emtia fiyatlarındaki seyre rağmen, TL’deki görece yatay seyir, ÖTV matrah düzenlemesi ile temel mallarda yıllık enflasyonun gerilediği,
- Piyasa Katılımcıları Anketi’ne göre enflasyon beklentilerinin yükseldiği,
- Uluslararası emtia fiyatları, tedarik zincirindeki sorunlar ve enerji fiyatlarına bağlı olarak ÜFE’nin yükseliş eğilimine devam ettiği,
Küresel Görünüm:
- Küresel ölçekte aşılamanın ekonomik toparlanmayı desteklediği fakat varyantların aşağı yönlü riskleri canlı tuttuğu,
- Küresel talepteki görünüm, emtia fiyatlarındaki yüksek seyir, arz kısıtları, taşımacılık maliyetlerindeki artışın küresel enflasyonu arttırdığı, tarımsal emtia ihracatçısı ülkelerde yaşanan iklim koşullarının küresel gıda fiyatlarına olumsuz yansıdığı, gelişmiş ülke Merkez Bankaları’nın bu durumu geçici olarak nitelediği,
- GOÜ’lere hisse senedi ve borçlanma senedi piyasalarına sınırlı girişler olduğu, gelişmiş ülkelerdeki uzun vadeli tahvil oranlarındaki oynaklıkların ve finansal koşulların portföy akımlarına ilişkin riskleri canlı tuttuğu,
Büyüme, Cari Denge ve İstihdam:
- Büyümenin kısıtlamalar ve finansal koşullardaki sıkılık ile ivme kaybettiği fakat uzun dönemli eğilimin üzerinde kalmaya devam ettiği, 3. çeyrekte ekonomik faaliyetin dış talep kaynaklı güçlü seyrettiği, sanayi üretimindeki düşüşün iş günü eksikliği kaynaklı olduğu, bu etki dışlandığında ana eğiliminin gücünü koruduğu,
- Temmuzda hizmetler kaynaklı istihdamın arttığı, yüksek frekanslı verilerin işgücü piyasasındaki olumlu seyrin devam ettiği,
- Sıkı para politikasının ve dış talebin cari dengeyi olumlu etkilediği, mevismsellikten arındırılmış altın hariç ihracat ve ithalatın aylık güçlü yükseliş kaydettiği, turizm gelirlerinin belirgin toparlandığı, ihracattaki artış eğilimi ve turizmdeki canlanmayla yılın geri kalanında cari dengenin fazla vermesinin beklendiği, cari dengedeki iyileşme eğiliminin fiyat istikrarı açısından önem arz ettiği,
Para Politikası:
- Politika duruşunun geçici unsurların da dikkate alındığı şekilde, dezenflasyon sürecini en kısa sürede tesis edecek ve orta vadeli hedeflere ulaşıncaya kadar bunun sürekliliğini sağlayacak bir sıkılık düzeyinde belirlenmeye devam edileceği,
- Enflasyondaki artışta geçici unsurların etkili olduğu, güçlü parasal sıkılaştırmanın ticari kredilerde daraltıcı etki yaptığı, bireysel kredilerdeki güçlü seyrin korunduğu, bu açıdan kredilerin seyri ve kompozisyonun makroekonomik istikrar açısından yakından takip edildiği,
- Bu çerçevede para politikası duruşunun güncellenerek politika faizinde 100 baz puan indirim yapıldığı belirtilmekte.
Diğer yandan Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Ekim-Aralık dönemi iç borçlanma stratejisinde, ekim ayı borçlanma hedefi 7,4 milyar TL aşağı çekilerek 40 milyar TL olarak güncellendi. Stratejiye göre, ekim ayında 46,2 milyar TL’lik iç borç servisine karşılık 40 milyar TL iç borçlanma hedefleniyor. Kasım ayında 11,1 milyar TL’lik iç borç servisine karşılık 22 milyar TL iç borçlanma planlanıyor. Aralık ayında ise 20,3 milyar TL’lik iç borç servisine karşılık 21,8 milyar TL iç borçlanma öngörülüyor. Bir önceki ayki strateji dokümanında yer alan borçlanma takvimi ile yenisi kıyaslandığında bu ay takvime altına dayalı kira sertifikası ve altın tahvilinin eklendiği, 10 yıllık sabit kuponlu devlet tahvili ihracının ise çıkarıldığı görülmekte. Ayrıca yurt içinde ihraç edilen döviz cinsi stok miktarının azaltılması stratejisi kapsamında itfası gelen yurt içinde ihraç edilen döviz cinsi senetler yerine borçlanma yapılmayacağı belirtilmekte.
Dün ABD tarafında, yılın ikinci çeyreğine ilişkin nihai GSYH büyüme verileri ve Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları (PCE) Fiyat Endeksi açıklandı. Hızlı aşılama, ekonomin yeniden açılması ve devasa mali teşvik paketlerinin etkisiyle ABD ekonomisinin 2. çeyrek büyüme oranı %6,7 seviyesinde gerçekleşti. ABD’de yılın ikinci çeyreğinde nihai verilere göre çekirdek PCE fiyat endeksi ise yıllıklandırılmış çeyreklik bazda %6,1 seviyesinde gerçekleşti ve artan enflasyonist baskıları yansıttı. Birinci çeyrekte çekirdek PCE fiyat endeksi ise yıllıklandırılmış çeyreklik bazda %2,7 oranında artış kaydetmişti.
Ayrıca ABD’de eylül ayına ilişkin Chicago PMI 66,8’den 64,7 seviyesine gerileyerek düşüşünü sürdürdü ve şubattan bu yana en düşük seviyeye geldi. Alt endekslere bakıldığında, en büyük düşüşler yeni siparişler ve birikmiş siparişlerde gözlendi. Anket katılımcısı firmalar, ham madde kıtlığı ve çip gibi kritik bileşenlerin düşük arzına ilişkin sorunların devam ettiğini bildirdi. Diğer yandan girdi fiyatları endeksi eylül ayında son dört ayın en düşük seviyesine geriledi ancak firmaların birçoğu fiyatların halen önemli bir sorun olduğunu belirtti.
Bunun yanında, ABD’de 25 Eylül haftasına ilişkin yeni işsizlik maaşı başvuruları kısmi düşüş beklentisine karşın 11 bin kişi artışla 362 bin kişi seviyesine yükseldi ve böylece son üç haftada yükselişini sürdürdü. Özellikle, artan Delta varyantı vakalarının istihdam piyasasını olumsuz etkilediği gözleniyor.
Avrupa tarafında, Almanya’da eylül ayına ilişkin öncü TÜFE, aylık bazda %0 seviyesinde gerçekleşerek yatay seyrederken, yıllık bazda %4,1 seviyesine yükseldi ve böylece son 3 aydır Aralık 1993’ten bu yana en yüksek seviyelerdeki seyrini sürdürdü.
Ayrıca Euro Bölgesi’nde ağustos ayına ilişkin işsizlik oranı %7,6’dan %7,5 seviyesine hafif geriledi ve böylece Mayıs 2020’den bu yana en düşük seviyede gerçekleşti. İş gücü piyasasının toparlanma sinyalleri vermeye devam etmesiyle işsiz sayısı 261 bin azalarak 12,2 milyon kişi seviyesine geriledi.
Yurt dışı tarafta bugün veri takvimine bakıldığında,
ABD tarafında, TSİ 16.45’te eylül ayına ilişkin imalat sektörü nihai PMI verisi açıklanacak. Eylül ayında artan Delta varyantı vakaları ve tedarik zinciri sıkıntılarının etkisiyle öncü imalat PMI 60,5 seviyesine hafif gerilemiş ancak güçlü büyüme bölgesindeki seyrini sürdürmüştü.
Bunun yanında, TSİ 17’de ABD’de eylül ayına ilişkin ISM imalat sanayi PMI endeksi verisi açıklanacak. Ağustos ayına ilişkin ISM imalat sanayi PMI endeksi 59,5’ten 59,9 seviyesine hafif yükselmiş ve imalat sanayi faaliyetlerinin büyüme hızının arttığına işaret etmişti. Endeksin eylül ayında ise hafif gerileyerek 59,6 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.
Ayrıca TSİ 15.30’da ABD’de ağustos ayına ilişkin kişisel tüketim harcamaları (PCE) deflatör ve kişisel gelirler ve harcamalar verileri takip edilecek. Normalleşme adımları ile talebin güçlü seyrinin etkisiyle Fed’in enflasyon göstergesi olarak baktığı PCE deflatör verileri temmuzda enflasyonist baskıların sürdüğüne işaret etmişti. Temmuzda PCE deflatör aylık %0,4 artarken, yıllık bazda %4’ten %4,2 seviyesine yükselmişti. ABD’de kişisel harcamalar ise, temmuzda aylık bazda %0,3 oranında artış kaydetmişti. Kişisel gelirler ise temmuzda %0,2 artış beklentisine karşılık %1,1 oranında güçlü artış sergilemişti. Ağustosta ise PCE deflatörün aylık %0,3 artması, yıllık bazda ise %4,1 seviyesine hafif gerilemesi beklenirken, çekirdek PCE deflatörün de aylık bazda %0,2 oranında artması, yıllık bazda ise %3,6 seviyesinde yatay seyretmesi bekleniyor.
Ayrıca TSİ 17’de ABD’de eylül ayına ilişkin Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi nihai verisi açıklanacak. Eylül ayına ilişkin öncü tüketici güven endeksi son 10 yılın en düşük seviyesi olan 70,3’ten 71 seviyesine yükselmiş ancak 72 seviyesindeki beklentilerin altında kalmıştı.
Ayrıca TSİ 18’de Philadelphia Fed Başkanı Patrick Harker’in ve TSİ 20’de Cleveland Fed Başkanı Loretta Mester’in konuşmaları takip edilecek.
Avrupa tarafında da bölge genelinde eylül ayına ilişkin imalat ve hizmet sektörleri nihai PMI verileri açıklanacak. Eylül ayında imalat PMI’lar öncü verilere göre kısmi düşüş sergilese de güçlü genişleme bölgesindeki seyrini sürdürmüştü. İmalat PMI’larda önceki aya göre en sert düşüşler, 4,1 puanla Almanya’da ve 4 puanla İngiltere’de görülmüştü.
Bunun yanında, TSİ 12’de Euro Bölgesi’nde eylül ayına ilişkin öncü TÜFE verileri takip edilecek. Bölgede TÜFE ağustosta yıllık bazda %3 seviyesinde gerçekleşerek son 10 yılın en yüksek seviyesindeki seyrini sürdürmüştü. Eylül ayında ise TÜFE’nin yıllık bazda %3,3 seviyesine yükselmesi bekleniyor.
Ayrıca TSİ 18.30’da ECB Yönetim Kurulu Üyesi Isabel Schnabel’in konuşması izlenecek.
Asya tarafında ise, Çin piyasaları Milli Gün tatili nedeniyle kapalı olacak.
Yurt içi tarafta ise, TSİ 10’da eylül ayına ilişkin imalat sektörü PMI verisi takip edilecek. İmalat PMI ağustosta 54,1’e yükselerek imalat sanayi faaliyet koşullarında iyileşmenin devam ettiğini göstermişti. Eylül ayında RKGE, kapasite kullanım oranı, elektrik tüketimi ve ihracat gibi verilere bakıldığında imalat PMI’ın güçlü büyüme bölgesindeki seyrini sürdürmesi beklenebilir.
ŞİRKET HABERLERİ
Akbank (AKBNK, Nötr), Garanti Bankası (GARAN, Nötr), İş Bankası (ISCTR, Nötr): Türk Telekomünikasyon’nun (TTKOM, Nötr), Bankaların pay sahipleri arasında yer aldığı LYY A.Ş.’ye ait hisselerinin Türkiye Varlık Fonu’na devredileceği yönünde haberlere yönelik bir açıklama yapılmıştır. Buna göre Bankalar, bahsi geçen hisse devrine ilişkin herhangi bir işlem bulunmadığını açıklamıştır. İlgili Bankalar söz konusu hisselere ilişkin opsiyonlarını her zaman değerlendirildiğini belirtmiştir.
bloomberght.com internet sitesinde yayınlanan habere göre; Türkiye Varlık Fonu’nun Türk Telekom’da bankaların elinde olan hisseleri almak istediği belirtildi. Türkiye Varlık Fonu, konuya yakın kaynakların Bloomberg’e verdiği bilgiye göre bankalara ait %55 hisseyi alarak Türk Telekom’da çoğunluk hissesine sahip olmayı değerlendiriyor. Kaynaklara göre Varlık Fonu, konuya ilişkin olarak bankalarla ilk teması kurdu. Taraflar fiyat konusunda fikir ayrılığı yaşarken Varlık Fonu, henüz resmi teklif yapmadı.
Aksa Enerji (AKSEN, Nötr): Aksa Enerji Üretim A.Ş’nin %100 oranındaki bağlı ortaklığı Aksa Aksen Enerji Ticareti A.Ş.’nin komşu ülkelerle enerji ticareti faaliyetleri kapsamında, Gürcistan’dan 1 Ekim 2021- 31 Ekim 2021 tarihleri arasında 300 MW kapasiteye kadar elektrik enerjisi ithalatı yapmak amacıyla TEİAŞ ve EPDK’ya yapılan başvuru onaylanmıştır. Bahsi geçen ithalat faaliyeti 1 Ekim 2021 tarihi itibarıyla başlayacaktır.
SEKTÖR HABERLERİ
Bankacılık: Türk Lirası mevduatları teşvik etmek için getirilen ve 30 Eylül tarihi itibariyle son bulması öngörülen stopaj indirimi 31 Aralık tarihine uzatıldı. Buna göre vadesiz ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar vadeli hesaplarda indirimli oran yüzde 5, 1 yıla kadar vadeli hesaplarda yüzde 3 olarak uygulanmaya devam edecek. 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda ise stopaj alınmayacak. Eylül 2020’de 3 aylığına getirilen düzenleme daha önce Aralık 2020, Mart 2021 ve Temmuz 2021’de uzatılmıştı. Kaynak: Bloomberght
Enerji: BOTAŞ internet sitesinde Ekim ayına ilişkin doğalgaz satış tarifesini yayımladı. Tarifeye göre konut aboneleri için gaz dağıtım şirketlerine uygulanan tarife değişmezken, sanayi aboneleri ve elektrik üretim santralleri tarifesine yüzde 15 zam geldi. Kaynak: Bloomberght
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Dardanel (DARDL): Sözleşmeye dayalı geri alım hakkı kullanılarak 29.03.2017 tarihinde 7,8mn USD bedeli müteahhit firma tarafından ödenerek geri alınan ve bu firma ile şirket arasında yapılan Hasılat Paylaşımı anlaşması uyarınca müteahhit firma aktifinde yer alan 2 parselde toplam 22.997 m2 (ifraz sonrası tek parsel 16.181 m2) Çanakkale’deki fabrika arazisi 65mn TL + KDV bedel karşılığında müteahhit firmadan devralınmasına karar verilmiştir.
Özak GYO (OZKGY): Özak GYO Eyüpsultan Belediye Başkanlığı tarafından düzenlenen İstanbul – Eyüpsultan İlçesi’ndeki taşınmazların Arsa Satışı Karşılığı Hasılat Paylaşımı Yöntemiyle Satılması ihalesine katılmış olup; ihale Şirkete kalmamıştır.
Türk İlaç (TRILC): 15.09.2021 tarihinde MLP Sağlık Hizmetleri AŞ. Medikalpark Grup Hastaneleri’nin 34 Hastanesinin ihtiyacı 5mn adet IV Parenteral Solüsyon ürünü için gerçekleştirilen ihalede Turkfleks marka serumlar için MLP Sağlık Hizmetleri AŞ.nin anlaşmalı tedarikçisi olmaya hak kazanılmıştır.
FAİZ PİYASALARI
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi