SABAH STRATEJİSİ
Cuma günü ABD’den güçlü gelen tarım dışı istihdam verisinin ardından ABD borsaları günü %1 civarında artıda kapattılar. ABD borsalarındaki olumlu kapanışın bu sabah Asya tarafına sınırlı yansıdığı gözlemliyoruz. Önemli gelişmelerin izleneceği haftada ABD vadelileri ise hafif de olsa eksideler. Güçlü tarım dışı istihdama karşın Gelişmekte Olan Ülke para birimlerinde net bir değer kaybı gözlenmezken, verinin Fed’in mevcut politika duruşunu teyit ettiğini ve çarşamba günkü Fed toplantısının yeni bir bilgi içermeyeceğini dolayısıyla kararın piyasalarda önemli bir etki yapabileceğini düşünmüyoruz. Avrupa Merkez Bankası’nın da faiz oranlarında değişikliğe gitmesi beklenmiyor. Diğer yandan, Çin’e uygulanan ek verginin 15 Aralık’ta uygulanıp uygulanmayacağı beklenirken, hafta boyunca ticaret gelişmeleriyle ilgili haber akışı önemli olacaktır. 12 Aralık’ta ise İngiltere’de seçim bulunuyor. Veri tarafında ise ABD’de perakande satışlar, enflasyon gibi önemli veriler takip edilecekken, Almanya’da ZEW endeksi ve enflasyon verileri izlenecek. Yurtiçinde ise, ekim ayı ödemeler dengesi ve sanayi üretim verileri dışında perşembe günü TCMB faiz kararı önemli olacaktır. Beklenti TCMB’nin 150 baz puan indirime gitmesi yönünde. Fiyatlamalara baktığımızda, geçen hafta baskı altında kalarak bir miktar negatif ayrışan TL, TCMB öncesinde sınırlı da olsa negatif ayrışmaya devam edebilir. TCMB beklentilerinin yanı sıra, büyüme hikayesiyle birlikte BIST100’de ise alım iştahı devam edebilir. Endeksin güne yatay bir görüntüyle başlamasını bekliyoruz.
MAKROEKONOMİ
Önemli merkez bankalarının yılın son faiz kararlarının toplandığı haftaya alıcılı bir şekilde başlıyoruz. Toplantılardan çıkacak kararlar 2020 yılına dair ipucu verebilir. Güçlü tarım dışı istihdam verisi ile Wall Street cuma günü %1 civarında artıda kapatmıştı. Bugün Asya borsalarında ise ABD’nin 15 Aralık’ta Çin ürünlerine tarife uygulayıp uygulamayacağının beklenmesiyle %0,5 civarında daha ılımlı alımlar görüyoruz. Japonya üçüncü çeyrekte %0,6 büyümesi beklenirken iç talebin ve yatırımların katkısıyla yıllıklandırılmış olarak %1,8 büyüdü. Ekim ayında Japonya satış vergisini artırmıştı, bunun dördüncü çeyrek büyümesini ise baskılayabileceği görülüyor. Bu arada ekim ayında Çin ihracatı, dört aydır ki düşüşünü sürdürdü, ithalat ise artışa geçerek Çin’in teşviklerinin iç talebi canlandırabileceğine referans verdi. Yurtiçinde bugün TSİ 14.30’da aralık ayına ait TCMB beklenti anketi, yurtdışında ise TSİ 10’da Almanya dış ticaret dengesi ve TSİ 12.30’da Euro Bölgesi Sentix tüketici güven endeksi açıklanacak. OPEC+ üretim hedefini günlük 500 bin varil azaltmada anlaştı ve Brent petrolün varil fiyatı, haftaya 64 dolar seviyelerinde başlıyor. Moody’s ise, Türkiye’nin kredi notu ve not görünümüne ilişkin güncelleme yapılmadığını duyurdu.
- Çin’in kasım ayında ihracatı yıllık %1,1 düşerken, ABD’ye ihracat da şubattan bu yana en sert düşüşünü gerçekleştirdi ve yıllık %23 düştü. Çin’in ithalatı sürpriz bir şekilde yıllık %0,3 arttı ve nisandan bu yana ilk kez artı bir değer aldı.
Çarşamba günü Fed ve perşembe günü Avrupa Merkez Bankası ve TCMB, yılın son para politikası kararını açıklayacak. İki gelişmiş ülke merkez bankasının faiz oranlarında değişikliğe gitmesi beklenmiyor. Güçlü tarım dışı istihdam verisi ardından Fed Başkanı Powell’ın ekonomiye dair yorumları yakından izlenebilir. ECB Başkanı Lagarde’nin ise ECB Başkanı olduğundan bu yana ilk toplantısı gerçekleşecek. Bundan sonraki süreçte nasıl bir liderlik yapacağına ilişkin ipucu aranacak. Azalan jeopolitik risklerle istikrarlı bir görünüm sergileyen TL ve kasım ayı enflasyonun beklentilerden iyi gelmesinin katkısıyla TCMB’nin faiz indirimlerini sürdürmesi bekleniyor. Beklentiler TCMB’nin 150 baz puan indirime gitmesi yönünde yoğunlaşıyor. 200 baz puanlık bir indirimde sürpriz olmayacak.
ABD yönetimi, Çin’e getirdiği %10’luk ilave gümrük vergisi uygulamasını 15 Aralık tarihine kadar ertelemişti. Tarifelerin yürürlüğe girip girmeyeceği izlenecek. Tarifeler devreye girerse ticaret anlaşmasının önünde engel olacağı düşünülebilir ve risk iştahını baskılayabilir.
12 Aralık’ta ise İngiltere’de seçim bulunuyor. Başbakan Boris Johnson’ın liderliğindeki Muhafazakar Parti’nin seçimi kesin kazanması beklense de İşçi Partisi ile aradaki fark önemli olacak. Anketler farkın 8 ile 15 puan arasında olduğunu gösteriyor. Johnson, 8 puandan fazla bir fark sağlayamadığı takdirde İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden çıkması için parlamentoda gerekli oy çoğunluğuna yine sahip olamayacak.
Haftanın öne çıkan diğer gelişmelere baktığımızda,
- Yarın Çin TÜFE ile ÜFE ve kredi gelişimi, Almanya ZEW endeksi; çarşamba günü ABD TÜFE, Brezilya Merkez Bankası faiz kararı; cuma günü Japonya sanayi üretimi ve Rusya Merkez Bankası faiz kararı açıklanacak. Rusya’nın 25 baz puan indirimle politika faizini %6,25’e çekmesi bekleniyor.
Yurtiçinde de bugün aralık ayına ait TCMB beklenti anketi, çarşamba günü ekim ayına ait ödemeler dengesi ve cuma günü ekim ayına ait sanayi üretim verisi açıklanacak.
- Aralık ayı TCMB beklenti anketinde; beklentilerden iyi gelen kasım ayı enflasyonundan sonra yıl sonu enflasyonun ile istikrarlı seyreden TL ile kurun aşağı çekildiğini görebiliriz. Anket katılımcıları büyüme tahminlerini de hafif yukarı revize edebilir. TCMB’nin kasım ayına ilişkin beklenti anketine göre, anket katılımcılarının yıl sonu TÜFE beklentisi, %12,69’dan %12,18’e gerilemişti. 2019 yıl sonu döviz kuru beklentisi, 5,91’e ve 12 ay sonrası döviz kuru beklentisi de 6,32’ye gerilemişti. 2019 yılı cari işlemler dengesi beklentisi, bir önceki anket dönemindeki 0,9 milyar dolar açıktan, bu anket döneminde 0,6 milyar dolar fazlaya yükselmiş; 2020 yılı cari işlemler dengesi beklentisi ise 12,8 milyar dolar açıktan 13,3 milyar dolar açığa yükselmişti. GSYH 2019 yılı büyüme beklentisi ise, %0,09’dan %0,3’e; 2020 yılına ilişkin büyüme beklentisi de %3’ten %3,1’e yükselmişti.
- Cari işlemler dengesinin, mevsimsel geçişle normalleşen turizm gelirleri ve Merkez Bankası’nın faiz indirimlerinin gecikmeli olarak ekonomideki toparlanmayı desteklemesi ile birlikte ekim ayında, eylül ayına göre kısmi azalışa geçerek 1,65 milyar dolar fazla vermesi beklenmekte. Eylül ayında cari işlemler dengesi, ılımlı seyreden dış ticaret dengesi ve güçlü turizm gelirlerinin katkısıyla 2 milyar dolar olan beklentilerin üzerinde 2,48 milyar dolar fazla vermişti.
- Eylül ayından bu yana toparlanmasını belirginleştiren kredilerinde desteğiyle sanayi üretiminin dördüncü çeyreğe nasıl bir başlangıç yaptığına şahit olacağız. Geçen seneki düşük baz, dördüncü çeyrekte sanayi üretiminin belirgin yükselmesine katkı sağlayacak. Eylül ayında sanayi üretimi, %3,4 ile 13 ay aradan sonra yıllık bazda artışa geçmişti, ekim ayında ise sanayi üretiminin yıllık %6,4 artması beklenmekte.
ABD tarım dışı istihdam verisi kasımda beklentilerinin üzerinde 266.000 kişi artarak ocaktan beri en büyük artışını gerçekleştirdi. Ekim ayına ait veri de 128.000’den 156.000’e revize edildi. İşsizlik oranı, 50 yılın en düşük oranı olan %3,5’e geriledi. Yıllık saatlik ücretlerde beklentilerin hafif üzerinde %3,1 arttı. Datada dikkat çeken noktalardan biri imalat sektörünün 54.000 kişilik istihdam yaratmasıydı, fakat General Motors (GM) grevi sonrası işe dönenlerin 41.000 civarında olduğu düşünülürse imalat sektörünün GM dışında istihdama katkısının sınırlı kaldığı gözüküyor. Neticede iş piyasasının sağlamlığını teyit eden güçlü veri sonrası Fed’in faiz indirimine gideceği beklentileri azaldı, ancak Fed’in enflasyona karşı sabırlı bir tutum sergileyeceği göz önüne alındığında faiz artırımı yönünde piyasada bir beklenti oluşmadığını görmekteyiz.
ŞİRKET HABERLERİ
Aksa Enerji (AKSEN, Nötr): Linyit ve kömürle elektrik üreten santrallerin filtre yatırımlarını tamamlamaları için verilen süre 31 Aralık 2019 tarihinde dolmakta olup, Bolu Göynük Termik Enerji Santrali bu kapsamda değerlendirilmemektedir. Santral, halen kullanılmakta olan pülverize kömürle çalışan termik santrallere alternatif bir teknoloji olan “akışkan yataklı yakma” teknolojisi ile dizayn edilmiştir. Buna ek olarak, yerli kömürle üretim yapan termik santraller içerisinde en son çevre mevzuatının tüm gerekliliklerini yerine getiren ve “Çevre İzin ve Lisans Belgesi” ne sahip ve bunun sürdürebilir kılan bir santraldir. Avrupa Birliği’nin 2018 yılına kadar sağlanması gereken emisyon değerlerine, santralin devreye girdiği 2015 yılında ulaşılmıştır.
Doğan Holding (DOHOL, Nötr): Doğan Şirketler Grubu Holding D Yatırım Bankası’nın başlangıç sermayesinin 150mn TL’den 200mn TL yükseltildiğini duyurdu. Doğan Holding, sermayesinde %99,99 paya sahip olacağı D Yatırım Bankası’nın 150 milyon lira başlangıç sermayesi ile kuruluşuna izin almak için BDDK’ya başvurduğunu Eylül ayında açıklamıştı. Bankanın başlangıç sermayesinin 200mn TL revize edildiği; holdingin kurucu ortak sıfatıyla 199,99mn TL tutarında sermaye payı olacağı ifade edildi.
Ege Gübre (EGGUB, Nötr): Ege Gübre liman tesislerinde konteyner elleçleme operasyonları yürüten TCE Ege Konteyner ve Terminal İşletmeleri’ni 10,5mn USD bedelle satın aldığını duyurdu. Söz konusu bedelin 5 yıl içerisinde ve 6 taksitte ödeneceği; hisse devir işlemlerinin ise tamamlandığı belirtildi.
Emlak Konut GYO (EKGYO, Nötr): İstanbul Eyüp Alibeyköy Projesi İkmal İnşaatı İşi ihalesi, Emlak Konut GYO A.Ş. İnşaat Yapım İşleri İhale ve Sözleşme Yönetmeliği’ne göre, 16.12.2019 tarihinde belli İstekliler Arasında İhale Usulü (Davet) ile yapılacaktır.
TAV Havlimanları (TAVHL, Nötr): TAV Havalimanları’nın Kasım 2019’da hizmet verilen yolcu sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre, İstanbul Atatürk Havalimanı hariç tutulduğunda, sadece %1 oranında artarak 4,78 milyona ulaşmıştır. Bu artışta yurtiçinde Antalya Havalimanında kaydedilen %12’lik artış önemli etken olmuştur. Diğer taraftan Ankara Esenboğa Havalimanında %11 ve İzmir Havalimanında %3’lük daralma kaydedilmiştir. Yurtdışında ise Gürcistan Havalimanları ve Tunus Havalimanında daralma kaydedilirken, Medine ve Makedonya Havalimanlarındaki artışlarla, yurtdışı havalimanları toplam yolcu sayısı artışına olumlu katkı sağlamıştır.
TAV’ın Ocak- Kasım dönemi hizmet verdiği yolcu sayısı ise Antalya Havalimanı dahil ve İstanbul Atatürk Havalimanı hariç %7 oranında artarak 84,8mn olmuştur. İstanbul Atatürk Havalimanı, kapandığı tarih olan 6 Nisan’a kadar dahil edildiğinde ise yolcu sayısı 100,9 milyondur. (Bir önceki yılın aynı döneminde Atatürk Havalimanı dahil yolcu sayısı 142,4 milyon idi).
Şekerbank (SKBNK, Nötr): SPK tarafından onaylanan 250mn TL tutarındaki ihraç tavan limitinin tamamının nitelikli yatırımcılara ihracına ilişkin süreç başlatılmış olup, ihracın 11.12.2019 tarihinde tamamlanması planlanmaktadır. Nitelikli yatırımcılara satılmak suretiyle Banka’nın 250 mn TL’ye kadar ilave ana sermaye hesaplamasına dahil edilebilir borçlanma aracını ihraç edebilmesine ilişkin SPK’nın verdiği onay özel durum açıklaması ile duyurulmuştu.
SEKTÖR HABERLERİ
Bankacılık: 25/12/2013 tarihli ve 28862 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2013/15)’in 10/A maddesinin birinci, ikinci ve dördüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirildiği Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
(1) Bankaların tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak, dövize endeksli krediler ile mali kuruluşlara kullandırılan krediler hariç Türk lirası cinsi standart nitelikli ve yakın izlemedeki nakdi kredileri toplamı üzerinden Merkez Bankasınca belirlenen usul ve esaslara göre Tüketici Fiyat Endeksiyle düzeltilmiş üç aylık ortalama değerler kullanılarak bankalarca hesaplanacak;
a) Yıllık kredi büyüme oranı yüzde 15,00’in üzerinde olup, 5 yıl ve daha uzun vadeli konut kredilerindeki ve tüketici kredileri ile bireysel kredi kartları harici 2 yıldan uzun vadeli kredilerdeki yıllık değişimin tamamı büyüme oranının pay kısmından düşülerek hesaplanacak uyarlanmış yıllık kredi büyüme oranı yüzde 15,00’ten (15,00 dâhil) küçük olan bankaların ve
b) Yıllık kredi büyüme oranı yüzde 15,00’in (15,00 dâhil) altında olup, 5 yıl ve daha uzun vadeli konut kredileri harici tüketici kredilerindeki ve bireysel kredi kartlarındaki yıllık değişimin yüzde 50’si büyüme oranının pay kısmından düşülerek hesaplanacak uyarlanmış yıllık kredi büyüme oranı yüzde 5,00’ten (5,00 dâhil) büyük olan bankaların
Türk lirası zorunlu karşılık oranları, 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli mevduat/katılım fonu (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu hariç) ve 3 yıldan uzun vadeli diğer yükümlülükler (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu dâhil) hariç tüm vade dilimlerinde yüzde 2 olarak uygulanır.
(2) Kredi büyüme oranları bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen koşulları sağlayan bankalara, hesaplama dönemini izleyen ilk zorunlu karşılık tesis döneminden başlamak üzere altı zorunlu karşılık tesis dönemi boyunca birinci fıkrada belirlenen zorunlu karşılık oranları uygulanır. Altı zorunlu karşılık tesis dönemi içerisinde birinci fıkrada belirtilen zorunlu karşılık oranlarının değişmesi durumunda kalan tesis dönemlerinde belirlenen yeni oranlar uygulanır.
Borsa İstanbul: Sermaye Piyasası Kurulu kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında DERIM.E; IHGZT.E; KLNMA.E ve KRONT.E payları 09/12/2019 tarihinden (seans başından) itibaren 23/12/2019 tarihine (seans sonuna) kadar açığa satışa ve kredili işlemlere konu edilemeyecektir.
Ayrıca, Sermaye Piyasası Kurulu kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında, DERAS.E; ESCOM.E ve FONET.E paylarında 09/12/2019 tarihli işlemlerden (seans başından) 23/12/2019 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar brüt takas uygulanacaktır. VBTS kapsamında DERAS.E; ESCOM.E ve FONET.E paylarında uygulanmakta olan açığa satış ve kredili işlem yasağı brüt takas uygulaması ile birlikte 23/12/2019 tarihine (seans sonuna) kadar devam edecektir.
Not: VBTS kapsamında getirilen tedbirler; pazar değişimi ve diğer nedenlerle uygulanacak olan açığa satış ve kredili işlem yasaklarından ve brüt takas uygulamasından ayrı olarak değerlendirilmelidir. Piyasa yapıcılı sürekli işlem yöntemiyle işlem gören paylarda, tedbir nedeniyle tek fiyat işlem yöntemi uygulandığı süre boyunca piyasa yapıcılık faaliyeti yapılmaz.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Demisaş Döküm (DMSAS): Üyesi bulunduğu İşveren Sendikası Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası MESS ile fabrikada yetkili İşçi Sendikası Birleşik Metal-İş Sendikası arasında devam eden toplu iş sözleşmesi görüşmeleri uyuşmazlıkla sonuçlanmış olup, taraflar arasında uyuşmazlık tutanağı düzenlenmiştir. Gelinen bu aşamada yasa gereğince konu arabulucuya intikal edecektir.
FAİZ PİYASALARI
Merkez Bankası’nın ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %13,70 seviyesinden %13,67 seviyesine sınırlı geriledi. Merkez Bankası piyasayı toplamda 31,3 milyar TL ile 21 milyar TL’si haftalık repo ihalesinden karşılanacak şekilde fonladı. Geri kalan 10,3 milyar TL ise %13 seviyesinden piyasa yapıcı bankalara kullandırıldı.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi, cuma günü %1,80 seviyesinden işlem görmeye başlarken, risk iştahındaki artışın sürmesiyle bugün %1,84 seviyelerinde bulunuyor.
Yurtiçi tahvil piyasasında, haftalık bazda doların kısmi zayıflamasıyla ve TL’nin ılımlı seyriyle birlikte, verim eğrisinin orta ve uzun vadeli kısımlarında sınırlı düşüşler gözlendi. Tarım dışı istihdamın güçlü gelmesi ve petrol fiyatlarındaki kısmi yükseliş ise TL varlıklara olan ilgiyi sınırladı. 5 yıllık gösterge kağıdın faizi haftalık bazda 3 baz puanlık düşüşle %12,36 seviyesine, 10 yıllık gösterge kağıdın faizi haftalık bazda 4 baz puanlık düşüşle %12,40 seviyesine geriledi. 2 yıllık gösterge kağıdın faizi ise, haftalık bazda 1 baz puanlık artışla %12,15 seviyesine yükseldi.