SABAH STRATEJİSİ
Koronavirüs salgınından en çok etkilenen ülkelerde vaka ve ölüm sayılarının azalmasının getirdiği iyimserlik bu sabah da devam ediyor. Avrupa vadelileri %1 yukarıda. ABD vadelilerindeki kar satışları ise sınırlı kalırken, Asya borsalarında alıcılı bir görüntü var. Tarihsel ortalamalarına göre halen yüksek seviyelerde bulunan ancak geçtiğimiz haftalarda düşüş eğilimi gösteren oynaklıktaki (VIX: 45) görüntüyle birlikte piyasalar, bugün de iyimser tarafta kalabilir. Risk iştahındaki olumlu seyir ve düne göre yatay bir görüntü sergileme eğiliminde olan TL ile birlikte BIST100 endeksi de güne alıcılı bir görüntüyle başlayabilir. Dün geçen haftaki sıkışma alanının dışına çıkan endeks günü de aylık ortalamasının da üzerinde kapatırken, 94.000 seviyesine kadar yükseliş devam edebilir.
MAKROEKONOMİ
Bazı kritik ülkelerde yeni tip koronavirüs salgınında zirvenin görüldüğünün düşünülmesiyle dün risk iştahı pozitif seyretmişti. Dow Jones %7’nin üzerinde primlenirken, bugün Asya borsalarında daha ılımlı bir görünüm dikkat çekmekte. Tatilden dönen Çin, %2’ye yakın primlenirken, Japonya borsası %0,7 civarında artıda. ABD vadelileri ise hafif ekside. BIST 100 endeksi de dünü %2,8 artışla 92.071 puandan tamamladı.
IMF, salgının ilk görüldüğü Çin’de ekonomik toparlanmanın “sınırlı da olsa cesaret verici” olduğunu, ancak salgının Çin’de veya başka bir ülkede tekrar yayılmasının göz ardı edilemeyeceğini ifade etti. Japonya, GSYH’ının yaklaşık %20’sine denk gelen bir teşvik paketi açıklarken, Başbakan Abe, Tokyo dahil 7 bölgede 1 ay süreyle olağanüstü hal ilan edeceklerini belirtti. İngiltere Başbakanı Johnson ise yoğun bakıma alındı. Yurtiçinde 3.148 yeni vaka tespit edilmesiyle koronavirüs vaka sayısının toplam 30.217’ye ulaştığı görülmekte ve toplam 649 can kaybı bulunmakta.
- Bugün ABD tarafında, TSİ 17’de şubat ayına ilişkin JOLTS Açılan İş Sayısı verisi açıklanacak. Açılan iş sayısının 6,96 milyon adetten şubatta 6,5 milyon adete gerilemesi bekleniyor. Ancak, koronavirüs salgınının mart ayında etkilerinin belirginleşmesiyle önümüzdeki verilerde açılan iş sayısında sert düşüşler yaşanması olası gözükmekte.
- Bugün Euro Bölgesi Maliye Bakanları Toplantısı düzenlenecek. Toplantıdan, Euro Bölgesi’ne ilişkin olası yeni mali teşvik planlarına yönelik kararlar takip edilecek. Tek seferlik olarak koronatahvillerin ihracına gidilmesi de dahil kullanılabilecek araçlar görüşülecek. Dün Euro Bölgesi Sentix Yatırımcı güven endeksi nisan ayında -17,1’den -42,9’a geriledi. Veri anketin gördüğü en düşük yatırımcı güvenini işaret etmekte ve resesyon ihtimali bu veriyle bir miktar daha arttı ki veriler 2009 krizinden bile daha güçlü bir ekonomik darboğazın olabileceğini desteklemekte.
Yurtiçinde ise TSİ 17.30’da Hazine nakit dengesi açıklanacak.
- Hazine mart ayı İç Borçlanma Stratejisi’nde 20 milyar TL iç borçlanma gerçekleştireceğini ve toplamda 18,9 milyar TL anapara ödemesi yapacağını belirtmişti. Böylelikle 1,1 milyar TL net iç borçlanacağını belirtmişti. Stratejide hedeflenen iç borçlanma miktarı 20 milyar TL iken hesaplamalarımıza göre Hazine yaklaşık 36,3 milyar TL iç borçlanma gerçekleştirdi. (Bunun 1,8 milyar TL’si EUR cinsi kira sertifikası ve 7,1 milyar TL’si EUR cinsi devlet tahvili, 5,9 milyar TL’si altın tahvili ihracı, 2,5 milyar TL’si altına dayalı kira sertifikası ihracı, 19 milyar TL yerli para cinsinden ihraçtan (0,6 milyar TL kira sertifikası+4,9 milyar TL iskontolu+2,9 milyar TL TÜFE+2,8 milyar TL değişken+3,6 milyar TL TLREF+4,4 milyar TL sabit) oluşmaktadır.) Net iç borçlanma miktarınınsa 17,4 milyar TL olduğunu öngörüyoruz.
- Dış borçlanma tarafına bakıldığında, Hazine şubat ayında yurt dışı borçlanmaya gitmedi ve bunun neticesinde toplamda 36,3 milyar TL borçlanmış olduğunu hesaplıyoruz. Stratejiye göre 0,7 milyar TL dış borç ödeyicisi olduğunu varsaydığımızda, toplamda 0,7 milyar TL net dış borç ödeyici konumunda olduğunu hesaplıyoruz.
- Net borçlanmasının ise böylece 16,7 milyar TL olduğunu öngörüyoruz. TCMB analitik bilançosundan Hazine hesabının hareketlerine baktığımızda mart ayında aylık olarak 126,8 milyar TL seviyesinden 110,6 milyar TL seviyesine gelerek 16,2 milyar TL azaldığını görüyoruz. Bu bakiyedeki değişimi 16,7 milyar TL net borçlanma kalemini düştüğümüzde Hazine nakit dengesinin yaklaşık 33 milyar TL açık verdiğini hesaplıyoruz. Nakit dengesinden de iç borçlanma stratejisindeki toplam faiz ödemelerinin yaklaşık 10,8 milyar TL olduğunu varsaydığımızda faiz dışı açığın da yaklaşık 22,2 milyar TL olduğunu öngörüyoruz.
- Hazine nakit dengesi/GSYH oranının ise yaklaşık %2,5’e çıkacağını hesaplamaktayız. Bundan sonraki süreçte salgının etkisinin ekonomik etkilerinin azaltılabilmesi adına Hazine’nin borçlanma miktarını artıracağını öngörmekteyiz.
Bu arada perşembe günü açıklanacak rezervlerde düşüş beklemekteyiz. TCMB Analitik Bilanço verisine göre 3 Nisan haftasında dış varlıklar 97,4 milyar USD seviyesinden 91,6 milyar USD seviyesine gerileyerek 5,8 milyar USD azaldı. Bunun neticesinde toplam rezervin 95,4 milyar USD seviyesinden 89,6 milyar USD seviyesine gerilediğini tahmin ediyoruz ki 16 Kasım 2018’den beri görülen en düşük rakam. Zorunlu karşılık rakamlarına baktığımızda ise 59,2 milyar USD seviyesinden 58,7 milyar USD seviyesine gerileyerek 0,5 milyar USD azaldı. Toplam rezervdeki değişimden zorunlu karşılıktaki değişimi çıkardığımızda net rezervdeki değişime yaklaşık ulaşıyoruz. Buna göre net uluslararası rezervin 5,4 milyar USD azalarak 32,6 milyar USD seviyesinden 27,2 milyar USD seviyesine ulaştığını öngörmekteyiz ki 31 Mayıs 2019’dan beri en düşük rakam.
Reel efektif döviz kuru endeksi, TÜFE bazında mart ayında bir önceki aya kıyasla 2,26 puan azalışla 72,87’ye indi. Reel efektif döviz kuru endeksi, en yüksek seviyeyi 127,72 seviyesiyle Aralık 2007’de, en düşük seviyeyi ise 62,49 seviyesiyle Eylül 2018’de görmüştü.
ŞİRKET HABERLERİ
Aksa Enerji (AKSEN, Sınırlı Pozitif): Aksa Enerji Şanlıurfa doğalgaz kombine çevrim santralinin yeniden üretime geçmesi için TEİAŞ’a yapılan başvurusunun kabul edildiğini ve santralin dün itibarıyla elektrik üretimine başladığını duyurdu. Aksa Enerji Ocak ayında 147MW kurulu güçteki söz konusu santralin serbest piyasa koşullarında rekabetçi fiyattan elektrik üretimi gerçekleştirme imkanının azaldığı gerekçesiyle geçici süreyle üretimini durdurma kararı almıştı.
Anadolu ISUZU (ASUZU, Nötr): Covid-19 etkilerini azaltmaya yönelik alınan önlemler çerçevesinde, şirketin üretim faaliyetlerine 30.03.2020 tarihinden başlamak üzere 9 gün süreyle ara verilmesi kararı kamuya açıklanmıştı. Çalışanların sağlığı ve iş güvenliği için gerekli mevcut tedbirlerin artırılması, sosyal mesafeyi koruyacak şekilde çalışan sayısını minimize edecek planlama hazırlıkları ve dezenfektasyon işlemlerinin yaygınlaştırılması için üretim tarihinin 13.04.2020 tarihine kadar ertelenmesine karar verilmiştir. Üretim dışında kalan tüm operasyonlar şirketin İş Sürekliliği Planı ve çalışanların sağlığına yönelik tedbirler çerçevesinde devam etmektedir. 1 Nisan – 30 Haziran 2020 tarihleri arasında kısa çalışma yapılması için Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Çalışma ve İş Kurumu Genel Müdürlüğü’ne başvuruda bulunulmuştur.
Otokar (OTKAR, Nötr): Coronavirüs etkilerini azaltmaya yönelik alınan önlemler çerçevesinde 8 Nisan 2020 tarihine kadar üretim faaliyetlerine ara verileceği kamuya açıklanmış olup, yaşanan gelişmeler sonucunda bu süre 20 Nisan 2020 tarihine kadar uzatılmıştır.
Parsan (PARSN, Nötr): Koronavirüs (Covid – 19) etkilerini azaltmaya yönelik alınan kademeli önlemler çerçevesinde, başta Avrupa ve diğer ülkelerdeki müşteri ve tedarikçilerde ortaya çıkan fabrika duruş, sipariş düşüş ve ertelemelerine istinaden; Şirketin Pendik ve Dilovası ile iştiraki Omtaş’ın tesislerinde üretim çalışmalarına ara verilmesi hakkında değerlendirmeler müteakibinde tedbiren, aranın 13 Nisan 2020 tarihine kadar uzatılması kararlaştırılmıştır. Bu süre zarfında müşterilerin ihtiyaçlarını Avrupa nezdindeki konsinye depolardan ve sevkiyatlardan karşılamaya yönelik işlemler devam edecektir. Mevcut durum itibarıyla uzaktan çalışma modeliyle iş sürekliliği planı doğrultusunda iş süreçleri yürütülmektedir. Zorunlu görevler ve kısmi üretim nedeniyle şirkette bulunması gereken kişilerin sıkı sağlık ve güvenlik tedbirleri altında, dönüşümlü olarak faaliyetleri sürmektedir. Diğer yandan, T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nca sağlanan “Kısa Çalışma Ödeneği”nden çalışanlarımızın yararlanabilmesi amacıyla başlatılan süreç devam etmektedir
Tümosan (TMSN, Nötr): TÜMOSAN Motor ve Traktör A.Ş. şirketinde çalışan ve Kısa Çalışma Ödeneğinden faydalanan tüm personel için, 07.04.2020 – 06.07.2020 tarihleri arasında, “Kısa Çalışma Uygulaması” için başvuru yapılacaktır.
Vestel Elektronik (VESTL, Sınırlı Pozitif), Vestel Beyaz (VESBE, Sınırlı Pozitif): Vestel Elektronikve iştiraki Vestel Beyaz Eşya koronavirüs nedeniyleara verdikleri üretime bugün itibarıyla daha düşük kapasite iletekrar başlandığını duyurdu.İki şirket salgınının etkilerini azaltmaya yönelik önlemlerçerçevesinde 30 Mart-5 Nisan tarihleri arasında geçici olaraküretime ara vermişti.Şirketler tarafından yapılan açıklamada, 6 Nisantarihi itibarıyla; fabrikalardaki vardiya saatleri yenidendüzenlenmek ve vardiyalardaki çalışan sayısı azaltılmak,dezenfektasyon işlemi yapılmak ve sosyal mesafe korunmaksuretiyle daha düşük kapasite ile tekrar üretime başlandığıifade edildi.Açıklamada, ayrıca “Koşullar ve gelişmeler gerektirdiği takdirde, kısa çalışma ödeneği için başvuru yapılmasıdeğerlendirilecektir” denildi.VESTL ve VESBE hisseleri dün sırasıyla %3,14 ve %3,85 yükseliş kaydetmişlerdir.
Yataş (YATAS, Nötr): Üretim tesislerinin hem çalışan sağlığı hem sosyal izolasyon kapsamında 01-10 Nisan 2020 tarihleri arasında faaliyetlerine ara verilmesine karşın, oluşabilecek taleplere mevcut olan stoklardan cevap verileceği öngörülmüştür. Taleplerin mevcut stoklardan karşılanması nedeniyle, geçici süreliğine faaliyetlere ara verilmesinin etkilerinin olumsuz olmayacağı düşünülmektedir.
Buna ek olarak, 24.03.2020 tarihinden itibaren yurtiçinde geçici süreliğine faaliyetlerine ara verilen şirkete ait mağazalar, yurtiçindeki toplam satış noktalarının yaklaşık %12’lik bir kısmını oluşturmaktadır. İlgili mağazaların faaliyetlerine geçici süreliğine ara vermesi nedeniyle cironun bu durumdan kısmen olumsuz yönde etkileneceği tahmin edilmektedir. Buna karşın diğer bir satış kanalı olan e-ticaret ağının bu dönemde güçlendirilmesi yoluna gidilmiştir. Online alışveriş sistemindeki rakamlarda artış görüleceği tahmin edilmektedir.
Ayrıca, Covid 19 nedeniyle T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nca sağlanan “Kısa Çalışma Ödeneği”nden yararlanabilmek amacıyla Türkiye İş Kurumu’na başvuru yapmış olup, ilgili kurumun onayı beklenmektedir.
SEKTÖR HABERLERİ
Havacılık: İstanbul Havalimanı’nın işletmecisi iGA’nın Genel Müdürü Kadri Samsunlu, bir yıl öncetam kapasite ile çalışmaya başlayan havalimanında 64 milyonyolcu ağırladıklarını, 3. pisti ise 18 Haziran’da devreye almayı planladıkların söyledi. Geçen yıl 6 Nisan’da tam kapasiteyle operasyona başlayan İstanbul Havalimanı’nın ilk yılını doldurması nedeniyle yaptığı yazılı değerlendirmede Samsunlu, “6 Nisan 2019’dan 31 Mart 2020 tarihine kadar yaklaşık bir yıllık dönemde 64 milyon yolcu ve 74 havayolu şirketine İstanbul Havalimanı’nda ev sahipliği yaptık. 737 Max tipi uçakların yerde olmasıyla yaşanan kaybın yanı sıra geçen yıl taşınma döneminde uçuş yapılmayan günler ve 22 Nisan’a kadarki kademeli tam kapasiteli operasyona geçiş de bu yolcu sayısının bugün çok daha yukarılarda olmasını engelledi” dedi ve ekledi:”2019’da yaşadığımız bu tür durumların yol açtığı kapasite kaybını, Ocak 2020’den itibaren Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan koronavirüs salgını da artırdı. Bu salgının hızla ilerleyişi de havacılık sektöründe ciddi bir gerilemeye neden oldu.”Samsunlu buna karşın havalimanında 3. pisti devreye almaya hazırlandıklarını belirterek, “Hâlihazırda 3. Pist çalışmalarımız sürüyor. Operasyonel olarak önemli avantajlar sağlayacak bu yeni pistimizi 18 Haziran’da hizmete almayı planlıyoruz. İstanbul Havalimanı çevresindeki rüzgar gülleri bu yıl bitmeden taşınarak kaldırılacak ve ek binaların yapımı tamamlanacak” diye konuştu. Samsunlu ayrıca, ilk işletme yılı içerisinde DHMİ tarafından garanti edilen 233,1mn euroluk dış hat yolcu gelirinin aşılması sonucu İGA tarafından devlete 22,4 milyon Euro tutarında ek ödeme gerçekleştirildiğini söyledi.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Adese Alışveriş Merkezleri (ADESE): Covid-19 virüs salgını sebebiyle müşterilerin daha güvenli ve kolay alışveriş yapabilmeleri için Adese; “Siz Evde Kalın” mottosuyla online alışveriş sistemi “www.adese.com.tr” internet adresi üzerinden Konya şehir merkezinde Online satışa başlamıştır.
Doğtaş Kelebek (DGKLB): COVID-19 kapsamında alınan tedbirlere ek olarak yeni kararlar alınmıştır;Düzce ve Biga da bulunan üretim tesisleri için 06.04.2020’den itibaren “Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde İŞKUR’a başvuruda bulunmuştur. Şirket, Biga ve Düzce fabrikalarında maske ve sağlık personeli günlük iş kıyafeti üretimine başlamıştır. İlk parti maskeleri Biga Devlet Hastanesi’ne teslim eden şirket, tüm ülkenin maske ve sağlık çalışanı günlük iş kıyafeti ihtiyacını ücretsiz olarak karşılamaya destek olmak amacıyla üretmeye devam edecektir.
Döktaş Dökümcülük (DOKTA): Koronavirüs (Covid – 19) etkilerini azaltmaya yönelik alınan kademeli önlemler çerçevesinde, başta Avrupa ve diğer ülkelerdeki müşteri ve tedarikçilerde ortaya çıkan fabrika duruş, sipariş düşüş ve ertelemelerine istinaden; Şirketin Orhangazi tesislerinde devam eden üretime ara verilmesi süreci 13 Nisan 2020 tarihine kadar uzatılmıştır. Manisa tesislerinde üretim, sağlık ve koruyucu tedbirler alınarak kısmen devam edecektir. Bu süre zarfında müşterilerin ihtiyaçlarını Avrupa nezdindeki konsinye depolarından ve sevkiyatlarından karşılamaya yönelik işlemler devam edecektir.Mevcut durum itibarıyla uzaktan çalışma modeliyle iş sürekliliği planı doğrultusunda iş süreçleri yürütülmektedir. Zorunlu görevler ve kısmi üretim nedeniyle şirkettebulunması gereken kişiler sıkı sağlık ve güvenlik tedbirleri altında, dönüşümlü olarak faaliyetleri sürmektedir. Diğer yandan, T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nca sağlanan “Kısa Çalışma Ödeneği”nden çalışanlarımızın yararlanabilmesi amacıyla Yönetim Kurulumuzun 01.04.2020 tarihli kararıyla başlatılan süreç devam etmektedir.
Formet Çelik Kapı (FORMT):Şirket, Covid-19 virüs salgını, karantina uygulamaları ve hastalığın ülkemizde yayılmasına dair tedbirlerden doğrudan etkilenen sektörlerde faaliyette bulunduğundan 01.04.2020-30.06.2020 tarihleri arasında 3 ay süreyle dönüşümlü ve/veya part-time çalışarak “Kısa Çalışma” yapılmasına ihtiyaç duyulduğunu açıklamıştır. İşbu konu ile ilgili “Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelik” kapsamında 01.04.2020 tarihinden itibaren 3 ay süreyle kısa çalışma modeline geçilmesine karar verilmiş ve gerekli başvurular yapılmıştır.
GSD Holding (GSDHO): Ticaret Bakanlığı’nın 31 Mart 2020 tarihli tavsiye kararı gereğince Şirketimizin 2019 yılı kar dağıtım önerisinde değişiklik yapılmıştır. Buna göre brüt 0,0800000 TL ve net 0,0680000 TL kar payı ödemesi 30.06.2020 tarihinde ödenmesi önerilmiştir.
Halk GYO (HLGYO, Sınırlı Pozitif): Şirket portföyündeki projelere ait, 2020 yılı 1. çeyrek (01.01.2020-31.03.2020) dönemine ilişkin satış rakamları aşağıdaki şekilde gerçekleşmiştir:
Bizimtepe Aydos Projesi’nde (Halk GYO-Vakıf GYO Adi Ortaklığı %50-50), toplamda 13.102,57 m² satılabilir alana sahip, 86 adet bağımsız bölüm, KDV hariç 55,6mn TL tutarla satılmış olup, bu satışın 2 adedi ön ödemeli konut satış sözleşmesi ile 84 adedi ise tapu devri ile yapılmıştır. Eskişehir Panorama Plus Projesi’nde, toplamda 940,66 m² satılabilir alana sahip, 3 adet bağımsız bölüm, tapu devri ile KDV hariç 2,1mn TL tutarla satılmıştır.Referans Bakırköy Projesi’nde, toplamda 59 m² satılabilir alana sahip, 1 adet bağımsız bölüm, tapu devri ile KDV hariç 357bin TL tutarla satılmıştır.
Kafein Yazılım (KFEIN, Sınırlı Pozitif): Şirket 1 yıl süreli “Test Support Hizmet Alımı ” konulu sözleşme imzalamıştır. Sözleşme hizmet tutarı 4.422.000 TL’dir.
Tuğçelik Alüminyum ve Metal (TUCLK):Tüm dünyayı etkisi altına alan Coronavirus etkilerini azaltmaya yönelik önlemler çerçevesinde, Avrupa ülkeleri tedarik satış süreçlerindeki aksamalar değerlendirilerek, Merkez Dudullu fabrikasının 06.04.2020 tarihinden itibaren 15 günlük süreyle üretim çalışmalarına ara verilmesi kararlaştırılmıştır. Üretim harici operasyonlar iş sürekliliği kapsamında devam etmektedir.Mevcut dinamikler nedeniyle, üretime ara verilen süre içerisinde; her yıl gerçekleştirilen periyodik bakım çalışmaları gerçekleştirilecektir.
FAİZ PİYASALARI
Pazartesi günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %9,19 seviyesinden %9,23 seviyesine yükseldi. Merkez Bankası piyasayı toplamda 105,2 milyar TL ile 81,4 milyar TL’si haftalık repo ihalesinden karşılanacak şekilde fonladı. Geri kalan tutarın 23,8 milyar TL’si %8,75’den piyasa yapıcı bankalara kullandırıldı.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi, dün güne %0,62 seviyelerinden işlem görmeye başlarken bugün sabah saatlerinde %0,68 seviyelerinde bulunmakta.
Risk iştahının haftaya olumlu başlamasıyla TL faizlerde verim eğrisi genelinde 15 baz puan civarı düşüş gözlemledik.
Hazine ve Maliye Bakanlığı nisan ayı borçlanma programı kapsamında 2. ihracı olan 14 ay vadeli iskontolu kağıttan piyasaya 7,1 milyar TL; kamuya ise 0,5 milyar TL ile toplamda 7,6 milyar TL borçlandı. İhale ortalaması ise %11,99 bileşik oldu. 8 yıl vadeli TÜFE’ye endeksli kağıttan piyasaya 4,4 milyar TL; kamuya ise 0,6 milyar TL ile toplamda 5 milyar TL borçlandı.