SABAH STRATEJİSİ
Ticaret gelişmeleriyle ilgili olumsuz haber akışı ve ABD’den beklentilerin altında kalan ISM imalat verisinin ardından dün ABD borsaları %1 civarında değer kaybettiler. Bu sabaha baktığımızda ABD vadelileri hafif de olsa artıdalar. Asya’da ise, borsalar kayıplarını telafi etme çabasındalar. Bu hafta ABD’de tarım dışı başta olmak üzere önemli veriler takip edilecekken söz konusu verinin etkisi sınırlı kalabilir. Halihazırda ABD’de tüketim ile ilgili veriler iyi geliyor. Ticaret gelişimleri tarafında ise, ticari partnerlere yönelik yeni tarifelerin gündeme gelmesi olası ABD – Çin anlaşmasıyla ilgili beklentileri bir miktar azaltabilir. Dolayısıyla, bu gelişme borsalarda en azından olası bir toparlanmayı sınırlayabilir. Öte yandan, güçlenemeyen Ons Altın’daki hareket ise olası baskının şu aşmada sınırlı olabileceğinin işaretini veriyor. ABD on yıllık tahvil faizi de hafif yükselirken, Yen değer kaybediyor. Dün risk iştahındaki bozulmaya karşın günü artıda kapatarak pozitif ayrışan ve 108bin seviyesinin üzerinde kapatmayı başaran BIST100’ün ise güne hafif alıcılı bir görüntüyle başlamasını bekliyoruz. Azalan jeopolitik riskler ve “büyüme” hikayesi hisselere talep getirmeye devam edebilir. Bu kapsamda, endekste alım iştahının devam edebileceğini düşünüyoruz.
MAKROEKONOMİ
Yurtiçinde TSİ 10’da kasım ayına ilişkin enflasyon verisi öne çıkarken, yurtdışında veri takvimi TSİ 13’de Euro Bölgesi’nde ekim ayına ilişkin ÜFE verileri ile sakin. NATO’nun 70. Kuruluş Yıldönümü dolayısıyla bugün ve yarın Londra’da Liderler Zirvesi düzenlenecek. Zirvede Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın ABD, İngiltere, Almanya ve Fransa liderleri ile görüşmesi izlenecek.
Trump’ın Brezilya ve Arjantin’den ithal edilen çelik ve alüminyumda tarifelerin uygulamaya alındığını belirtmesi ile 2,4 milyar dolarlık Fransa ürününe ek vergi teklifi ile yeniden canlanan ticaret savaşı temalı haber akışı ve ABD ISM imalat verisinin kötü gelmesiyle risk iştahının zayıfladığını görmekteyiz. Bu haber akışları ise Çin’e yönelik 15 Aralık’ta devreye gireceği daha önce bildirilen fakat ticaret anlaşması yaklaşırken belirsizliğini koruyan tarifelere yönelik endişeleri artırdı. Ekside kapanan ABD borsaları sonrası Asya borsalarında da bugün kısmi satıcılı bir görünüm dikkat çekmekte. ABD vadelileri ise artıda.
- Trump’ın, dün ABD’nin, tarifelerden büyük miktarlarda para elde ettiğini ve bunların bir kısmını Çin tarafından hedef alınanlara ve çiftçilere verdiğini belirtmesi, özellikle, 15 Aralık tarihinde ABD tarafından Çin menşeli ürünlere uygulanacak tarifelere adım adım yaklaşırken, ABD’nin Çin’e yönelik söz konusu tarifeleri kaldırmasına dair belirsizliği artırdı. Çin ise, ABD’nin Hong Kong yasa tasarısını onaylamasına misilleme olarak ABD donanma gemileri ve uçaklarının Hong Kong ziyaretlerini askıya alacağını açıkladı.
- Trump, Brezilya ve Arjantin’e para birimlerinde yapılan devalüasyon nedeniyle uyarıda bulunarak, devalüasyonların ABD’li imalatçılar ve çiftçilerin mallarını adil şekilde ihraç etmelerini çok zorlaştırdığını belirtti.
Bugün TSİ 10’da açıklanacak enflasyonun, kasım ayında tersine baz etkisinin devreye girmesiyle tekrar çift haneye yükselmesi bekleniyor. Enflasyonun aylık olarak %0,75 gerçekleşmesi ve yıllık olarak da %8,55 seviyesinden %11 seviyesine yükselmesi beklenmekte. Detaylarda ise petrol fiyatlarındaki ılımlı artış doğrultusunda yapılan zamların ve gıda fiyatlarındaki hafif yukarı yönlü etkinin yansımasını kasım ayı enflasyonunda göreceğiz. Enflasyon verisi öncesi takip etmeye aşina olduğumuz İTO enflasyon verisi ise aylık bazda %0,45 arttı.
- Enflasyon verisi, 12 Aralık’taki Merkez Bankası toplantısında faiz indiriminin miktarına yönelik beklentileri şekillendirmeye yardımcı olabilir. Yıl sonu enflasyon beklentilerinin ise %12 civarında şekillendiğini görmekteyiz, beklentilerden iyi gelen bir enflasyon ise TL’deki istikrarlı görünümle tahminlerin çoğunluğunun %12’nin altına çekilmesine imkan verebilir.
Türkiye ekonomisi, 2019 yılının üçüncü çeyreğinde yıllık bazda artı büyümeye geçerken, çeyreksel bazdaki son 3 çeyrektir ki büyümesini sürdürdü. Büyüme modeli ise net ihracattan özel tüketime yönelmesini belirginleştiriyor.
Son 5 çeyrektir büyümeye pozitif katkı veren net ihracat, üçüncü çeyrekte sınırlı negatif katkıya döndü. Özel tüketim ise 3 çeyrek aradan sonra büyümeye pozitif katkı verdi. Hükümet harcamalarının büyümeye en belirgin destek veren kalemlerden biri olduğu gözleniyor. Finansal koşullardaki gevşemeyle firmalar, 5 çeyrek sonra stok artırımına geçti. Yatırım harcamalarının ise büyümeye yaptığı negatif katkı azalışını sürdürüyor. Yatırımların büyümeye pozitif katkısını en erken 2020 yılının ikinci yarısında görebileceğimiz gözüküyor.
- Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH, bir önceki çeyreğe göre %0,4 artarak %1,1 olan beklentilerin altında kaldı. Bir önceki çeyrekte, çeyreksel %1,2 büyüyen ekonomi de %1 büyümeye revize edildi.
- GSYH’nin yıllık bazda 3 çeyrek aradan sonra artışa geçtiğini görüyoruz. Bir önceki yılın aynı çeyreğine göre büyümenin %1 artış sergilemesi beklenirken, %0,9 artış görüldü . TÜİK ikinci çeyrek için daha önce %1,5 olarak açıkladığı daralmayı %1,6 daralmaya revize etti. İlk çeyrek için daha önce %2,4 olarak açıklanan daralma ise %2,3 daralma olarak revize edildi.
- Dördüncü çeyrekte, geçtiğimiz seneki düşük bazın belirginleşmesiyle yıllık bazda büyümenin potansiyel büyümemiz olan %5’e doğru hızlandığını görebiliriz. Bugün açıklanan kasım ayına ait imalat PMI verisi, 49 seviyesinden 49,5’e yükselerek dördüncü çeyrekteki olumlu görüntüyü teyit ediyor. TCMB Beklenti Anketine göre anket katılımcıları, geçen sene %2,8 büyüyen ekonominin bu sene %0,3 düzeyinde büyümesini bekliyor. Biz ise %0,5-1 aralığındaki büyüme beklentimizi korumaktayız. Gelecek sene için beklenti anketinde büyüme %3,1 civarında şekillenirken, gelecek sene ilk iki çeyrekteki düşük bazın da desteğiyle %4,5-5 aralığındaki bir büyümeyi makul bulmaktayız.
Yurtiçinde ihracat kasımda %0,03 artarak 15,5 milyar dolar, 11 aylık dönemde %1,81 artarak 156,9 milyar dolar oldu. İthalat, kasımda %9,15 artarak 17,64 milyar dolar, 11 ayda %11,09 düşüşle 183,6 milyar dolar oldu. Dış ticaret açığı kasımda yıllık %219,4 artışla 2,15 milyar dolar, 11 ayda %49 düşüşle 26,69 milyar dolar oldu.
Dün Almanya, ABD ve Türkiye imalat PMI verileri izlendi. Genel olarak rakamlar 50 eşik değerinin altında gerçekleşse de toparlanmayı sürdürmeleri ile piyasa tarafında pozitif sinyal olarak algılandı. ABD’de ise imalat verileri karışık geldi.
- Almanya’da imalat PMI, üst üste iki aydır yükselerek 44,1 ile son 5 ayın en yüksek değerine ulaştı.
- ABD Markit PMI, 52,2 olan beklentinin üzerinde 52,6 gerçekleşti. ISM imalat endeksi ise 49,2 olan beklentinin altında kalarak 48,1 gerçekleşti. Bu durum ABD ekonomisinin %10’undan fazlasını oluşturan imalat sektörü için karışık bir sinyal verdi. Neticede zayıf ihracat talebi ve yatırım talebindeki zayıflık imalat sektörünü etkilemeye devam ediyor.
- Türkiye kasım ayı imalat PMI endeksi eşik değer olan 50’ye yakın gelerek 49,5 ile bir önceki aya göre toparlandı. Bu gelişme ise kasım ayında sanayi üretiminin yıllık bazda artışını sürdüreceğine işaret ediyor.
ECB Başkanı Christine Lagarde, Euro Bölgesi’nde büyümenin hala zayıf seyrettiğini ve bunun ana nedeninin küresel faktörler olduğunu belirtti.
Lagarde, küresel ekonomik görünümde belirsizlikler bulunduğunu ve özellikle imalat sektöründe sıkıntı olduğunu, ancak istihdam piyasası koşullarının iyileşmeye devam ettiğini, bunun da tüketiciyi desteklediğini ve harcamaya devam etmesini sağladığını, bu kapsamda tüketimin ise görece iyi durumda olduğunu vurguladı.
ŞİRKET HABERLERİ
Mavi Giyim (MAVI, Sınırlı Negatif): Şirket 3. çeyrek (Ağustos-Ekim dönemi) sonuçlarını açıklamıştır. Buna göre, ana ortaklık net dönem karı 58,8mn TL’yi göstermiştir. 3Ç2018’deki ana ortaklık net dönem karı 42,8mn TL idi. Mavi Giyim’in satış gelirleri 3Ç2019’da geçen yılın aynı dönemine göre %13 artışla 808,1mn TL olurken, satışların maliyeti %17,4 artışla 400,4mn TL olarak gerçekleşmiştir. Brüt kar ise %8,9 artışla 407,7mn TL’ye yükselirken, brüt kar marjı ise 1,9 puan düşüşle %50,5 seviyesine gerilemiştir. Operasyonel giderler %9,9 oranında artarak 267,9mn TL’ye yükselirken, diğer faaliyetlerden 2,3mn TL gelir kaydedilmiştir. Böylece, faaliyet karı %10,3 oranında artarak 142,2mn TL olurken, faaliyet karı marjı 0,4 puan düşüşle %17,6’yı göstermiştir. UFRS 16 etkisi dahil FAVÖK %43,5 oranında artarak 213,3mn TL olmuştur. FAVÖK marjı da 5,6 puanlık artışla %26,4 seviyesine yükselmiştir. UFRS 16 etkisi hariç FAVÖK 152mn TL, FAVÖK marjı ise %18,8’dir. Net finansman gideri 3Ç2018’e göre 6,2mn TL azalışla 59,8mn olurken, 18,5mn TL’lik vergi gideri sonrasında ana ortaklık net dönem karı 58,8mn TL olarak gerçekleşmiştir. Üçüncü çeyrek sonuçlarıyla birlikte Şirketin Şubat-Ekim dönemi 9 aylık ana ortaklık net dönem karı 86,4mn TL olarak gerçekleşmiştir. Bir önceki yılın aynı döneminde şirket 94mn TL ana ortaklık net dönem karı kaydetmişti.
Şirket 3. çeyrek sonuçları sonrasında 2019 yılı beklentilerini değiştirmiştir. Özet tablo aşağıda yer almaktadır:
Vakıfbank (VAKBN, Nötr): 98 gün vadeli 200mn TL nominal değerli finansman bonolarının ihraç ve halka arz edilmesi amacıyla SPK ve Borsa İstanbul’a başvuru yapılmıştır.
Zorlu Enerji (ZOREN, Nötr): Zorlu Enerji, elektrik enerjisi ve/veya kapasitesinin ticareti, toptan alım satımı, perakende satışı, ithalatı ve ihracatı faaliyetlerinde bulunmak üzere kurulan “Zorlu Trade Elektrik Toptan Satış Anonim Şirketi” ünvanlı şirkete 500bin TL sermaye ile tek kurucu ortak olarak katılmıştır.
SEKTÖR HABERLERİ
Akaryakıt: Hazine ve Maliye Bakanlığı, askeriye dahil (belediyeler hariç) kamunun ihtiyacını karşılamak için “tek elden” yürütülecek yıllık 10 milyar TL’lik akaryakıt alımında ilk somut adımı attı. Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı, ilgili birimlere gönderdiği yazıda, bakanlığın merkez ve taşra teşkilatının 2020 yılında kullanacağı taşıtlar için akaryakıt atımlarının Devlet Malzeme Ofisi (DMO) tarafından yapılacağını belirtti. Bu yazı üzerine, Maliye bünyesindeki birimlerce ayrı ayrı akaryakıt alımı için yürütülen bazı ihaleler iptal edildi. Kaynak: Habertürk
Borsa İstanbul: Sermaye Piyasası Kurulu kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında SMART.E, payları 03/12/2019 tarihinden (seans başından) itibaren 17/12/2019 tarihine (seans sonuna) kadar açığa satışa ve kredili işlemlere konu edilemeyecektir.
Ayrıca, Sermaye Piyasası Kurulu kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında, QNBFB.E ve VKFYO.E paylarında 03/12/2019 tarihli işlemlerden (seans başından) 17/12/2019 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar brüt takas uygulanacaktır. VBTS kapsamında QNBFB.E ve VKFYO.E paylarında uygulanmakta olan açığa satış ve kredili işlem yasağı brüt takas uygulaması ile birlikte 17/12/2019 tarihine (seans sonuna) kadar devam edecektir.
Not: VBTS kapsamında getirilen tedbirler; pazar değişimi ve diğer nedenlerle uygulanacak olan açığa satış ve kredili işlem yasaklarından ve brüt takas uygulamasından ayrı olarak değerlendirilmelidir. Piyasa yapıcılı sürekli işlem yöntemiyle işlem gören paylarda, tedbir nedeniyle tek fiyat işlem yöntemi uygulandığı süre boyunca piyasa yapıcılık faaliyeti yapılmaz.
Demir Çelik: Türkiye Çelik Üreticileri Derneği’nin açıklamasına göre Ekim ayında Türkiye’nin toplam çelik ürün ihracatı, geçtiğimiz yılın aynı ayına kıyasla miktar açısından %12,5 oranında düşüşle 1,9mn tona geriledi. Değer açısından ise %19,4 oranında azalışla 1,4 milyar dolar seviyesinde kaydedildi. Türkiye’nin toplam çelik ürün ithalatı, %16,1 artışla 1mn ton, değer açısından %6,3 düşüşle 840mn dolar oldu.
Yassı ürün ihracatı, %1 düşüşle 488 bin tona indi. Uzun ürün ihracatı, %18,4 oranında azalışla 966 bin ton olarak gerçekleşti. Yarı ürün ihracatı, %44,3 oranında düşüşle, 81 bin ton seviyesine geriledi, ithalatı ise %38,7 oranında artışla 208 bin ton olarak gerçekleşti. Yassı ürün ithalatı %19,1 seviyesinde artışla 660 bin tona yükselirken, uzun ürün ithalatı, %10,8 azalışla 74 bin tona düştü. Ekim ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı, geçtiğimiz yılın aynı ayındaki %191 seviyesinden %165’e düştü.
Ocak-Ekim döneminde Türkiye’nin toplam çelik ürünleri ihracatı miktar açısından %6,4 artışla 18,5mn tona yükseldi. İhracat değeri %4,4 azalışla 13,6 milyar dolar oldu. Aynı dönemde Türkiye’nin çelik ürünleri ithalatı, %21 oranında düşüşle 10,1mn tona geriledi. İthalat, değer açısından %25,2 azalışla 8,4 milyar dolarda kaldı.
Ocak-Ekim döneminde Türkiye’nin nihai mamul üretimi, 2018 yılının aynı dönemine kıyasla %15,8 oranında düşüşle 27,6mn tona geriledi. Söz konusu dönemde, %22,3 oranında azalışla 16,4mn ton uzun ürün, %3,9 düşüşle 11,2mn ton yassı mamul üretimi gerçekleştirildi. Aynı dönemde Türkiye’nin nihai ürün tüketimi, geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla %21,5 oranında azalışla 21,5mn ton seviyesinde kaydedildi. Uzun ürün tüketimi, %34,6 düşüşle 8,9mn tona gerilerken, yassı ürün tüketimi %8,4 oranında azalışla 12,6mn ton seviyesinde kaldı.
Ocak-Ekim döneminde Türkiye’nin toplam hurda ithalatı ise, miktar açısından %13,3 oranında düşüşle 15,2mn ton oldu. Değerde ise geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla, %22,7 azalışla 4,7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. ABD’den yapılan hurda ithalatı %3,9 azalışla, 2018 yılının aynı döneminde kaydedilen 3,2mn tondan 3,1mn tona, AB’den yapılan hurda ithalatı, %9,5 düşüşle 10,5mn tondan 9,5mn tona, BDT’den yapılan hurda ithalatı ise %29,1 oranında azalışla 2,3mn tondan 1,7mn tona düştü. Söz konusu dönemde AB, Türkiye’nin toplam hurda ithalatı içerisinde %63 pay alarak ilk sırada yer aldı. AB’yi, %20 pay ile ABD ve %11 pay ile BDT takip etti.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Orge Enerji Elektrik Taahhüt (ORGE): 18.10.2019 tarihli açıklamada; Şirket, İstanbul’da inşası devam etmekte olan Atatürk Kültür Merkezi (AKM) Projesi’nin elektrik taahhüt işlerine yönelik olarak verdiği 22mn TL+KDV tutarındaki teklifin kabul edildiği ve işveren Sembol-Yeni Yapı İnşaat İş Ortaklığı ile alt yüklenici sözleşme görüşmelerine en kısa sürede başlanacağı kamuya açıklanmıştı. Bahsi geçen projenin sözleşme imza süreci tamamlanmıştır. Sözleşme bedeli 22mn TL+KDV tutarındadır. İşin Ekim 2020’de bitirilmesi planlanmaktadır.
FAİZ PİYASALARI
Merkez Bankası’nın ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %13,71 seviyesinden %13,68 seviyesine sınırlı geriledi. Merkez Bankası piyasayı toplamda 36,9 milyar TL ile 25 milyar TL’si haftalık repo ihalesinden karşılanacak şekilde fonladı. Geri kalan 11,9 milyar TL ise %13 seviyesinden piyasa yapıcı bankalara kullandırıldı.
Trump tarafından duyurulan yeni gümrük tarifelerinin, ABD’nin daha önce 15 Aralık’ta devreye gireceğini bildirdiği Çin’e yönelik tarifelerin geri çekilip çekilmeyeceği belirsizliğini artırmasıyla küresel risk iştahında baskı görüyoruz. ABD ekonomisinde karışık sinyaller veren verilerle ise ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizlerinin dalgalandığı gözlenmekte. Asya borsalarındaki sınırlı satışa karşın ABD vadelilerinin artıda olmasıyla ABD 10 yıllıkların faizi %1,83’lerde seyretmekte.
Yurtiçi tahvil piyasasında, verim eğrisinin kısa ve uzun vadeli kısımlarında dün sınırlı değişimler gözlendi. 2 yıllık gösterge kağıdın faizi günlük bazda 5 baz puanlık sınırlı artışla %12,19 seviyesine yükselirken, 10 yıllık gösterge kağıdın faizi ise, günlük bazda 4 baz puanlık sınırlı düşüşle %12,40 seviyesine geriledi.