SABAH STRATEJİSİ
Haftanın son işlem gününde ABD vadelilerindeki %1’in üzerindeki satıcılı görüntüyle birlikte Asya borsalarında da negatif bir seyir var. Dün, Trump’ın çağrısıyla petrol üretiminde ciddi kesinti beklentilerinin oluşmasıyla petrol fiyatlarında yaşanan sert yükseliş, enerji şirketleri öncülüğünde ABD borsalarının da günü artıda kapatmasına destek vermişti. Ancak, koronavirüs salgınına yönelik endişeler devam ederken, nisan ayında da karantinanın devam edeceğine yönelik beklentiler de ekonomilerdeki daralmanın boyutu hakkında belirsizlik yaratmayı sürdürüyor. Bu durum da, riskli varlıklarda kalıcı bir yükselişi engelliyor. Dolar’ın dirençli durması da bir anlamda güvenli limanlara olan talebi gösteriyor ki Dolar endeksi (DXY) tekrar 100 seviyesinin üzerinde. ABD on yıllık tahvil faizi de %0,60’ın altına seyrediyor. Özetle, koronavirüs kaynaklı vaka ve ölüm sayısında tepe görüldüğüne yönelik net işaret görülene kadar piyasalarda temkinli mod sürebilir. Bu sabah küresel borsalardaki görüntü ve TL’deki kısmi baskı, BIST100 endeksin güne hafif satıcılı bir görüntüyle başlayabileceğine işaret ediyor.
MAKROEKONOMİ
Trump’ın, Suudi Arabistan ve Rusya’nın petrol üretimini 10 milyon varil (küresel arzın %10-15 arasındaki bir değeri temsil etmekte) azaltmasını beklediğini söylemesiyle dün petrol fiyatları çok sert yükselirken, Wall Street’te petroldeki kazanımlardan faydalandı ve enerji hisselerinin katkısıyla S&P 500 günü %2,3 artıda kapattı. Mart ayında anlaşamayarak fiyat restleşmesi yapmaları sonrası Rusya ve Suudi Arabistan’ın orta yolu bulması ise çok kolay değil, dolayısıyla bu konudaki detaylar piyasaların merceğinde olacaktır. Asya borsaları ve ABD vadelileri ise bugün ekside işlem görmekte. Brent petrolün varil fiyatı bugün kar realizasyonları ile %4,5 civarında düşüşle 28,6 dolar seviyesinde bulunuyor. Koronavirüs dünyada ortaya çıktıktan 4 ay sonra vaka sayısını 1 milyonun üzerine taşımış durumda. Trump’ın ikinci kez yaptırdığı yeni tip koronavirüs testinin de “negatif” çıktığı bildirildi. Dün dünya borsalarındaki toparlanmayla BIST 100 endeksi de günü %0,5 artıda kapattı. Sağlık Bakanımız Fahrettin Koca, 2.456 yeni vaka tespit edilmesiyle toplam koronavirüs vaka sayısının 18.135’e ulaştığını ve toplam 356 can kaybının bulunduğunu belirtti.
- Geçtiğimiz iki haftada yaklaşık 10 milyon insanın ABD’de işini kaybettiği görülürken, bunun da 2008-09 krizi boyunca ki rakamdan da yüksek olduğu görülüyor. Haftalık işsizlik maaş başvurularının bu denli yüksek olması belirsizliklerin ne büyük ölçüde olduğunu gösteriyor. ABD hükümetinin teşvik paketleri ve Fed’in genişlemeci hamleleri piyasalar tarafından olumlu karşılansa da işletmelerin faaliyetlerinin salgın endişeleri nedeniyle aksaması ve üretimlerini durdurması sonucunda özellikle işgücü piyasasındaki belirsizliklerin bir süre daha devam etmesi beklenmekte. Minneapolis Fed Başkanı ise %15 seviyesindeki bir işsizlik oranının 24 milyon işsize denk gelebileceğini söyledi. 2008 krizinde işsizlik oranı %10’lara çıkmıştı.
Yurtiçinde TSİ 10’da mart ayına ilişkin enflasyon, yurtdışında ise TSİ 15.30’da ABD tarım dışı istihdam verisi izlenecek. Bugün ayrıca küresel çapta hizmet PMI’lar ağırlıklı bir gün olacak. Asya seansında Japonya hizmet PMI’ın küresel finans krizinden bu yana en düşük seviyeye, 46,8 seviyesinden 33,8 seviyesine gerilediğini gördük.
Foreks anketinde mart ayında enflasyonun aylık %0,5 artış sergileyerek %12,37 seviyesinden %11,78 seviyesine doğru gevşemesi beklenmekte. Dikkat çekici olarak anket katılımcılarının yıl sonu enflasyon tahminlerini de aşağı çekmekte olduklarını görmekteyiz. Neticede önümüzdeki dönemde gerek petrol fiyatları gerekse zayıflayan talep koşullarının etkisiyle enflasyonda aşağı yönlü risklerin gündeme geldiğini görüyoruz. TCMB’nin yıl sonu enflasyon tahmini olan %8,2’de aşağı yönlü risklere vurgu yapması da bunun bir göstergesi niteliğinde. Enflasyondaki aşağı yönlü riskler halihazırda büyümenin baskı altında kalabileceği bir ortamda merkez bankasına faiz tarafında manevra alanı tanımakta ve ekonomiyi desteklemesi için olanak sağlamakta.
- Enflasyon verisi öncesi takip etmeye aşina olduğumuz İTO enflasyonu aylık olarak %0,33 artarken, yaş, kuru sebze ve meyve kalemindeki artışın öne çıkmasıyla gıda harcamaları ise aylık %0,98 yükseldi. Konut harcamalarının %1,3 düştüğü, giyim eşyasının ise aylık %3,8 arttığı görülmekte. Ulaştırma harcamaları da düşen petrol fiyatları ile birlikte aylık %2,8 düşerek İTO enflasyonunu aşağı çekmiş görünüyor.
ABD’de TSİ 15.30’da mart ayına ilişkin tarım dışı istihdamın ise şubattaki 273 bin kişilik artışın ardından koronavirüsün fabrika kapatmaları ve işten çıkartmaları artırmasının etkisiyle 100 bin kişi azalması ve işsizlik oranının ise son 50 yılın en düşük seviyeleri olan %3,5 seviyesinden %3,8 seviyesine yükselmesi bekleniyor. Ancak data 14 Mart’a kadar olan etkiyi içereceğinden tam anlamıyla salgının istihdam piyasasındaki etkilerini yansıtamayacak.
Mart ayında hizmet sektörü PMI’ın, TSİ 16.45’te ABD’de 49,4’ten 38,5’e ve TSİ 11’de Euro Bölgesi’nde ise 52,6’dan 28,2’ye gerilemesi beklenmekte. Koronavirüs salgını nedeniyle havayolu ulaşımı, yeme ve içme, eğlence, turizm, otelcilik, organizasyon gibi hizmet sektörlerinin olumsuz yönde etkilenmesiyle hizmet PMI’ların tarihi düşük seviyelere gerilemesi bekleniyor. Ayrıca, koronavirüs salgını nedeniyle üretim ve ticaretin daralmasının etkisiyle işsizlik oranlarının yükselme riskinin artması da önümüzdeki dönemde hizmet sektörüne yönelik talebi azaltabilecek bir unsur olabilir.
Fitch, küresel ekonomiye yönelik 2020 yılına ilişkin baz tahminin derin bir küresel resesyon yaşanacağı yönünde olduğunu bildirdi. Bu kapsamda kurum, küresel ekonomik faaliyetlerin 2020 yılında -%1,9 azalmasını bekliyor. Kuruma göre, AB ve ABD ekonomileri, karantina uygulamaları nedeniyle ikinci çeyrekte sırasıyla -%7 ve -%8 oranlarında daralabilir. Çin ekonomisinde ise ilk çeyrekte görülen bozulmanın ardından yaşanacak toparlanmanın küresel resesyonun etkisiyle sert bir şekilde kısıtlanacağını ve ülke ekonomisinin yıllık %2’nin altında büyüyeceğini tahmin ettiklerini vurguladı. Almanya Maliye Bakanı Peter Altmaier ise, Almanya ekonomisinin 2020 yılında -%5’ten fazla daralabileceğini söyledi.
Yurtiçinde Ticaret Bakanlığı’nın resmi olmayan geçici dış ticaret verilerine göre, martta ihracat, koronavirüs salgınının olumsuz etkisiyle geçen yılın aynı ayına göre %17,8 gerileyerek 13,4 milyar dolar olurken, ithalat %3,1 artışla 18,8 milyar dolara yükseldi. Söz konusu dönemde dış ticaret açığı %181,8 artışla 5,4 milyar dolar seviyesine yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı da %71,3 oldu. Mart ayında özellikle koronavirüs salgını nedeniyle başta komşu ülkeler Irak ve İran sınırlarındaki karantina önlemleri olmak üzere AB ülkelerinde görülen pazar ve talep daralmaları ihracatı olumsuz etkiledi.
TCMB tarafından açıklanan verilere göre, ocakta bir önceki aya kıyasla finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlıkları 746 milyon dolar arttı, yükümlülükleri ise 3,4 milyar dolar azaldı. Böylece net döviz pozisyon açığı, 175,2 milyar dolar olarak gerçekleşerek Aralık 2019 dönemine göre 4,2 milyar dolar düşüş kaydetti.
ŞİRKET HABERLERİ
Akbank (AKBNK, Nötr): Akbank, uluslararası piyasalardan yaklaşık 560 milyon ABD Doları karşılığı 246 milyon ABD Doları ve 284 milyon Avro olmak üzere iki dilimden oluşan 367 gün vadeli sendikasyon kredisi sağlamıştır. Kredinin toplam maliyeti ABD Doları ve Avro kısımlar için sırasıyla Libor+%2,25 ve Euribor+%2,00’dir. Sözleşmeye eklenen akordeon özelliği ile birlikte çekiliş tarihi olan 9 Nisan 2020’ye kadar gelebilecek katılımlarla sendikasyon kredi tutarı artabilecektir.
Aselsan (ASELS, Nötr): Altınay Havacılık ve İleri Teknolojiler Sanayi Ticaret A.Ş. ‘ye 02.04.2020 tarihinde ödeme yapılarak hisse devir işlemi tamamlanmıştır.
Koç Holding (KCHOL, Sınırlı Negatif): Genel Kurul tarafından Yönetim Kurulu’nca önerilenden farklı bir kar dağıtım kararı onaylanmıştır. 5 Mart’taki Yönetim Kurulu toplantısında hisse başına 0,4120TL brüt kar payı teklif edilirken, Genel Kurul’da 0,2095TL brüt kar payı dağıtımına (Net 0,178075 TL) onay verilmiştir. Şirket, Covid-19 kaynaklı olarak, şirketlerin finansman yapılarını ihtiyatlılıkla takip etmeleri gereken bir dönemde bulunulması nedeniyle, 5 Mart 2020 tarihinde açıklanan kar dağıtım önerisinin kabul edilmemesine karar verimiştir.
Mavi Giyim (MAVI, Nötr): COVID-19 (Koronavirus) salgınının yol açtığı iş kesintileri ve belirsizlikler nedeniyle 12 Mart 2020’de açıklanan 2020 mali yıl beklentilerin geri çekildiği ve şu an için güncellenmiş bir öngörüde bulunulmadığı duyurulmuştur.
Şişe Cam (SISE, Nötr): 2 Nisan 2020 tarihinde Soda Sanayii (SODA, Sınırlı Pozitif) payları ile ilgili olarak 5,25-5,28 TL fiyat aralığından 1.983.490 TL toplam nominal tutarlı alış işlemi Şirket tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu işlemle birlikte Soda Sanayii sermayesindeki Şirket payları %62,74 sınırına ulaşmıştır.
Ayrıca aynı tarihte, Trakya Cam Sanayii (TRKCM, Sınırlı Pozitif) payları ile ilgili olarak 2,91-2,98 TL fiyat aralığından 4.024.672 TL toplam nominal tutarlı alış işlemi Şirket tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu işlemle birlikte Trakya Cam Sanayii sermayesindeki Şirket payları %71,25 sınırına ulaşmıştır.
Ülker Bisküvi (ULKER, Nötr): Şirket, Bank of America (Global Koordinatör ve Yetkilendirilmiş Lider Eş Düzenleyici), CoöperatieveRabobank U.A. (Yetkilendirilmiş Lider Eş Düzenleyici) ve Emirates NBD Bank CapitalLimited’in (Yetkilendirilmiş Lider Eş Düzenleyici) liderliğinde toplam 7 uluslararası banka ve ayrıca European Bank ForReconstructionand Development (EBRD)’in katılımıyla 3 yıl vadeli, 6 ayda bir faiz ödemeli, toplam 455mn USD’lık kredi kullanmıştır. Kullanılan kredi, 110mn USD ve 244mn EURO’luk sendikasyon dilimleri ve ayrıca EBRD ile imzalanan 75mn EUR’luk kredi sözleşmesinden oluşmaktadır. İlgili finansman; 2020 yılı Nisan ayı içerisinde vadesi dolacak olan 375mn USD tutarındaki sendikasyon kredisinin kapatılmasında ve şirketin stratejik yatırım projelerinde kullanılması planlanmaktadır.
SEKTÖR HABERLERİ
Akaryakıt: Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikasından (EPGİS) alınan bilgiye göre, Ankara’da ortalama 5,20 liradan satılan benzinin litre fiyatı ise 5,06 lira olacak. Benzinin litresi İstanbul’da 5,13 liradan 4,99 liraya, İzmir’de 5,20 liradan 5,06 liraya inecek. Kaynak: Matriks
Bankacılık: BDDK, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ile mücadele sürecinde bankalara operasyonel kolaylık sağlayacak kararlar aldı. Kurul kararına göre salgına karşı alınan önlemler çerçevesinde operasyonel süreçlerde görevlendirilen personel sayısının sınırlandırılması nedeniyle bankalar, banka dışı mali kuruluşlar (finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri), bağımsız denetim kuruluşları, derecelendirme kuruluşları ve varlık yönetim şirketlerinin 2019 yıl sonu ve 2020 ilk çeyreğe ilişkin finansal raporlamalar, bağımsız denetim raporları, faaliyet raporları için belirlenmiş süreler 60’ar gün uzatıldı. 31 Aralık 2020’ye kadar geçerli olmak üzere ilgili yönetmeliklerde düzenlenmiş muhtelif bildirimler için belirlenmiş olan sürelere de 60 gün ilave edildi. Bankaların kredi tahsislerinde meydana gelebilecek olan aksaklıkların giderilebilmesini teminen, 100 milyon lira ve üzeri kredisi bulunan müşterilerinden mevzuat gereği talep edilen ilave belgelerin temininde kolaylık sağlandı.
Borsa İstanbul: Borsa İstanbul, “BISTECH Sistemi 2.11 Versiyon Geçişi” ve ‘BIST Pay Endekslerinden İki Sıfır Atılması” projelerinin uygulanmasının sırasıyla 6 Temmuz ve 27 Temmuz’a ertelendiğini duyurdu. Kaynak: Matriks
Elektrik ve Doğalgaz: EPDK, corona virüs salgını nedeniyle elektrik ve doğal gaz faturaları için yeni bir karar aldı.Buna göre, 3 ay süreyle elektrik ve doğal gaz faturaları için sayaç okuma yapılmayacak; abonelere geçmiş tüketim ortalamalarına göre fatura gönderilecek. Kaynak: NTV
İthalat: Çeltik (kavuz içinde bulunan pirinç) ithalatına 100,000 ton miktarlı ve sıfır gümrük vergili tarife kontenjanı tanımlandı. Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yer alan konuya ilişkin karara göre, 31 Mayıs’a kadar geçerli olacak kota kapsamındaki ürün, Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğünce düzenlenecek lisansla ithal edilebilecek.
Otomotiv: Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) tarafından yayımlananMart verilerine göre toplam pazar 50,008 adet oldu. Otomobilsatışları geçen yıla göre %3,3 artarak 39,887 olurken, hafifticari araç satışları %4,5 azalarak 10,121 adete indi.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Akiş GYO (AKSGY): Şirket Yönetim Kurulu tarafından önerilen ve 3 Mart 2020 tarihinde kamuya açıklanan kar payı dağıtım teklifi 2019 yılı Olağan Genel Kurul toplantısında oy çokluğuyla reddedilmiştir.
ARD Grup Bilişim Teknolojileri (ARDYZ): Şirket, “Konya 3000 Kişilik Öğrenci Yurdu Yapım İşi” ve “Aydın 1750 Kişilik Öğrenci Yurdu Yapım İşi” için üçüncü taraf olduğu proje kapsamında Kapalı Devre Kamera Güvenlik Sistemi için ürün tedariği ve devreye alma sözleşmesini 250.000 Amerikan Doları (USD) + KDV bedelle imzalamıştır.
Borusan (BRSAN): Covid-19 salgını sebebiyle Borusan Mannesmann olarak çalışma düzenlerindeki değişiklikleri 1 Nisan 2020 tarihli açıklamada belirtilmişti. Son gelişmelere bağlı olarak üretim tesislerinde alınan ek önlemler özetlenmiştir. Cumhurbaşkanlığı Ekonomik İstikrar Kalkanı paketinde şirketin başvuru yapmış olduğu uygulama kapsamında Gemlik Spiral Kaynaklı Boru tesisinde 1-13 Nisan 2020 tarihleri arasında üretime ara verilmiştir. Sağlık Bakanlığının 1 Nisan 2020’de açıkladığı illere göre vaka sayısı tablosunda İstanbul ilimiz %60 vaka oranıyla ilk sıradadır. Bu sebeple şu anda minimum çalışan düzeniyle üretime devam etmekte olan İstanbul Halkalı fabrikasında önlem amaçlı olarak 3-13 Nisan 2020 tarihleri arasında üretime ara verilecektir. Bölgesel gelişmeler takip edilmekte olup Gemlik’teki diğer tesislerinde üretim faaliyetleri devam etmektedir.
Karel Elektronik (KAREL): Şirket, sosyal sorumluluk kapsamında bir şirket adına 500 adet solunum cihazı üretip teslim edeceğini duyurdu. Bu işlemin mali tablolar üzerinde önemli bir etkisi olmayacağı belirtildi.
FAİZ PİYASALARI
Perşembe günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %9,22 seviyesinden %9,25 seviyesine yükseldi. Merkez Bankası piyasayı toplamda 94,3 milyar TL ile 77,4 milyar TL’si haftalık repo ihalesinden karşılanacak şekilde fonladı. Geri kalan tutarın 16,9 milyar TL’si %8,75’den piyasa yapıcı bankalara kullandırıldı.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi, %0,58 seviyelerinde bulunurken, dünkü açılışa göre anlamlı bir değişim göstermiyor.
Yurtiçi tahvil piyasasında, TL’nin dolar karşısında değerlenmesine karşın, küresel çapta koronavirüsün olumsuz ekonomik etkilerine ve sürecin belirsizliğine yönelik artan endişelerin etkisiyle riskli varlıklardan çıkışla birlikte verim eğrisinin tüm vadeli kısımlarında günlük bazda artışlar gözlendi. 2 yıllık gösterge kağıdın faizi günlük bazda 51 baz puanlık artışla %12,34 seviyesine yükselirken, 10 yıllık gösterge kağıdın faizi ise günlük bazda 28 baz puanlık artışla %13,94 seviyesine yükseldi.