SABAH STRATEJİSİ
Dün artıda kapatan ABD borsalarını takiben bu sabah Asya borsa endekslerinde de alıcılı bir görüntü var. ABD vadelileri benzer şekilde alıcılı. Gelecek hafta yapılması planlanan ABD – Çin üst düzey görüşmeleri öncesinde iyimserler bir adım önde gözüküyor. Önümüzdeki yıl ABD’de yapılacak başkanlık seçimi öncesinde Trump yönetiminin ticaret savaşının derinleşmesinin yaratacağı riskleri göz ardı etmeyeceği ve bir anlaşma yolu bulmak için çabalayacağı piyasada dillendirilen olası senaryolar arasında. Ons Altın’daki sert düşüş de bu görüşün afaki olmadığını gösteriyor. Yoğun veri gündeminin olduğu haftada bugün imalat PMI’ları takip edilecekken, küresel piyasalarda bugün kısmi iyimserlik devam edebilir… Cuma günü yaşanan sert yükselişin ardından dün görece dar bir bantta hareket eden ve günü yataya yakın bir görüntüyle kapatan BIST100 endeksi iyimser risk ortamında güne alıcılı bir görüntüyle başlayabilir. Büyüme temasının ön planda olduğu ortamda bugün sabahtan açıklanacak imalat PMI verisi yakından izlenecektir. PMI, Ağustos ayında 48 seviyesine yükselerek Temmuz 2018’den bu yana en yüksek düzeyde gerçekleşmişti. PMI’ın Eylül ayında eşik 50 seviyesine yakın bir seviyede gerçekleşmesi durumunda özellikle sanayi hisseleri tarafında pozitif fiyatlamalara ilave destek verebilir. Öte yandan, kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, bugün yayınladığı Global Ekonomik Görünüm raporunda Türk ekonomisi için 2019 büyüme tahminini yukarı yönlü revize etti. Piyasa bu açıklamayı bir sonraki not değerlendirmesinde en azından görünümde bir iyileşme gelebileceği şeklinde yorumlayabilir. Bu kapsamda, risk iştahının da iyimser olduğu günde endeks yükseliş eğiliminde olabilir.
MAKROEKONOMİ
Çin ve Hong Kong piyasalarının tatil olduğu bugün, ABD-Çin ticaret görüşmelerine dair endişelerin sakinlemesiyle Japonya borsaları, ABD vadelileri ile birlikte alıcılı bir görünüm sergiliyor. Trump yönetimi, Çinli şirketlere ve finans piyasalarına yönelik ABD yatırımlarına sınırlamalar getirilmesinin tartışıldığına ilişkin haberi kısmi ve sınırlı yalanladı. Yurtiçinde Yeni Ekonomi Programı (YEP) sonrası USD/TL kuru 5,65 civarındaki seyrini sürdürürken, YEP’te enflasyon tahminlerinin aşağı yönlü revizyonu ile tahvil faizlerinde düşüş eğilimi devam etti.
Dün ve bugün açıklanan zayıf enflasyon verileri, Merkez Bankalarının genişleyici tutumunu sürdüreceğine işaret ediyor.
- Dün sanayi üretimi beklentilerden kötü gelen Güney Kore’nin bugün de ihracat ve ithalatının baskı altında kaldığını ve enflasyonun da yıllık bazda ilk kez düşüş gösterdiğini görüyoruz. Başlıca ihracatçı ülkelerden biri olan Güney Kore’nin ihracatı 10 aydır ardı ardına daralırken, deflasyonist görünümle birlikte Güney Kore Merkez Bankası’nın faiz indirimlerini sürdürmesi beklenmekte. Almanya’da enflasyonun eylül ayında yaklaşık üç yılın en düşük seviyesine gerilemesi sonrası ECB’nin genişleyici tutumunu uzun süre sürdürebileceği beklentisi de arttı ve Euro yaklaşık 2 yılın en düşük seviyesine geriledi.
Bugünkü veri takviminde imalat PMI verileri yoğunlaşmış durumda.
- İmalat sanayi PMI’ların, Fransa’da 50,3 ve ABD’de ise 51 seviyeleriyle 50 eşik değerinin üzerinde gerçekleşerek sektörde genişlemeye ve Almanya’da 41,4, Euro Bölgesi’nde 45,6, İtalya’da 48,1 ve İngiltere’de ise 47 seviyelerinde gerçekleşerek sektörde daralmaya işaret etmeleri beklenmekte.
- Ayrıca TSİ 17’de ABD’de eylül ayına ilişkin ISM İmalat Sanayi Endeksi verisi takip edilecek. Ağustos ayında 49,1 seviyesine gerileyerek daralan imalat sektörünün eylül ayında büyümeye geçiş yapıp yapmayacağını izleyeceğiz.
Ağustosta yıllık bazda %1 ile Kasım 2016’dan bu yana en düşük seviyeye gerileyen Euro Bölgesi TÜFE’nin bugün TSİ 12’de eylül ayına ilişkin verisini izleyeceğiz.
Ek olarak bugün TSİ 11.15’de Chicago Fed Başkanı Charles Evans’ın, TSİ 16.15’de St. Louis Fed Başkanı James Bullard’ın, TSİ 15.50’de Fed Başkan Yardımcısı Richard Clarida’nın ve TSİ 16.30’da ise Fed Para Politikası Kurulu Üyesi Michelle Bowman’ın konuşmaları bulunuyor.
Yurtiçinde TSİ 10’da eylül ayına ait imalat PMI verisini takip edeceğiz. PMI verisi, ağustos ayında 48 seviyesine yükselerek Temmuz 2018’den bu yana en yüksek düzeyde gerçekleşmişti. TL’deki istikrarlı seviyelerle birlikte yılın ikinci yarısında ekonomide beklediğimiz toparlanma ışığında PMI verisinde büyümeye dönüşe adım adım yaklaştığımızı düşünmekteyiz.
- Dün ağustos ayında dış ticaret açığı %1,2 artarak 2,5 milyar dolara yükseldi. Dış ticaret açığında 14 ay aradan sonra ilk defa yıllık bazda artış görmemiz ise iç talebin sınırlı da olsa toparlanmaya başladığına işaret etti.
Dün Hazine ve Maliye Bakanımız Sayın Berat Albayrak, değişim başlıyor ana teması altında önümüzdeki üç yıllık yol haritasını açıkladı. Ekonominin yumuşak bir iniş gerçekleştirerek bu sene %0,5 büyümesi bekleniyor. Gelecek 3 sene ise %5 büyüme öngörülüyor. Dolayısıyla potansiyel büyümeye gelecek yıl itibarıyla hızlı bir şekilde ulaşılması bununla birlikte cari dengenin düşük tutulacağı ve dezenflasyon sürecinin devam ederek %5 enflasyon hedefine ulaşılacak bir yol haritası planlanıyor.
- Gelecek sene ile birlikte ertelenen özel tüketimin devreye girmesi, net ihracatın katkısının azalarak da olsa devam edeceği öngörülüyor. Hizmet sektörünün gelecek sene büyümenin sürükleyicilerinden birisi olması, tarım sektörünün uzun dönem ortalamasından daha iyi bir performans sergilemesi ve inşaat sektörünün ise sınırlı düzeyde büyümeye katkı vermesi beklenmekte.
Cari dengede kalıcı bir iyileşme planlanırken, 2019 yılını cari dengede fazla vererek kapatacağımız öngörülüyor. Büyümenin potansiyeline yönelmesiyle önümüzdeki iki yılda ılımlı ve sınırlı bir cari açık gerçekleşebileceği öngörülüyor.
Dezenflasyon sürecinin önümüzdeki 3 yılda da sürmesi bekleniyor. Bu çerçevede enflasyonun kalıcı olarak tek haneye indirilmesi programın temel hedeflerinden biri olmakta. Enflasyonun bu yılı %12 seviyesinden sonlandırması öngörülüyor. Enflasyonun gelecek sene %8,5 ile yılı sonlandırması ve 2022 yılında %5’in altına inmesi öngörülüyor.
2019 yılında yavaşlayan ekonomi ile azalan vergi gelirleri sonucu bütçe dengesinin, bütçe hedeflerini aştığı vurgulanırken, bütçe açığı/GSYH oranı bu sene için %1,8’ten %2,9’a revize edildi. Gelecek iki sene bütçe açığı/GSYH oranının sırasıyla %2,9 öngörülerek maliye politikasının büyümeye destek vermesi ancak bir yandan da Maastricht kriterinin altında yer alarak mali disiplinin korunması amaçlanıyor.
Her yıl ortalama 1 milyon 80 bin kişi istihdam artırılması ve işsizlik oranının bu seneki tahmin olan %12,9 seviyesinden program sonunda %9,8 seviyesine gerilemesi beklenmekte.
ŞİRKET HABERLERİ
Alcatel (ALCTL, Pozitif): Şirket ile Türk Telekomünikasyon A.Ş. (TTKOM, Nötr) arasında, 2016 yılında imzalanmış olan Sistem, Donanım, Yazılım, Bakım ve Destek Hizmetleri Çerçeve Sözleşmesi kapsamında toplamda 9,5mn ABD doları tutarında, Transmisyon Sistemleri kapsamında satış, bakım ve destek hizmetlerine ait yeni İş Emri imzalanmıştır. Projenin, yaklaşık 36 ay süresinde tamamlanması öngörülmektedir.
Emlak Konut GYO (EKGYO, Nötr): Şirket 1 yıl vadeli 101,7mn TL kredi kullanmıştır.
Karel Elektronik (KAREL, Pozitif): 25.06.2019 tarihli özel durum açıklamasında belirtildiği üzere şirket, Turkcell Grup’un çıktığı Bölge Çözüm Ortaklığı e-ihalesi kapsamında; Turkcell İletişim Hizmetleri A.Ş., (TCELL, Nötr) Superonline İletişim Hizmetleri A.Ş. ve Kule Hizmet ve İşletmecilik A.Ş.’nin İzmir, Antalya, Muğla, Diyarbakır, Erzurum ve Van Bölgelerinde bulunan baz istasyonları ve fiber optik sistemleri altyapı bakım ve kurulumu ile kulelerin bakımı işleri için sözleşme görüşmelerine başlamak üzere davet edilmişti.
İlgili sözleşme henüz imzalanmamış olup sözleşmenin detay kısımları ile ilgili görüşmeler devam etmekle birlikte, 1 Ekim 2019 tarihi itibariyle Şirket personeli sahaları devir alacak ve operasyonun tüm sorumluluğu Şirkete geçecektir. İmzalanacak olan sözleşme birim fiyat sözleşmesi olup, 39 aylık sözleşme süresi içerisinde tahmini toplam ciro beklentisi yaklaşık 500mn Türk Lirası’dır.
SEKTÖR HABERLERİ
Bankacılık: Bankacılık sektörü ağustos ayı net dönem karı bir önceki aya göre %37,8 oranında artarak 4,6 milyar TL (bu yılki aylık ortalama kar 4,1 milyar TL) olarak gerçekleşmiştir. Merkez Bankası’nın faiz indirimleriyle özellikle TL cinsi mevduatlara ödenen faizlerde %6,6 oranındaki gerileme ve YP kredilerden ile menkul kıymetlerden alınan faizlerdeki gerilemenin yerini artışa bırakması net faiz gelirlerinin aylık bazda %20,8 oranında artarak 14,8 milyar TL’ye yükselmesini sağlamış ve aylık kar artışında ana etken olmuştur. Buna ilaveten kurlardaki kısmi yükselişe karşın ticari zarar kaleminin 964mn TL azalarak 2.519mn TL’ye düşmesi karı destekleyen bir diğer faktör olurken, operasyonel giderler %2,1 oranında gerilemiştir. Öte yandan, toplam karşılıklar %12,7 oranında artarak karı baskılarken, diğer faaliyetlerden gelirler azalmıştır. Mevduat maliyetlerindeki düşüş kamu bankalarına daha olumlu yansımış ve kamu bankalarının karı temmuz ayında 0,5 milyar TL’den ağustos ayında 1,66 milyar TL’ye yükselmiştir. Özel bankaların (yerli özel ve yabancı) karı ise aynı dönem itibarıyla 2,95 milyar TL ile aylık %3,7 oranında artış göstermiştir. Ağustos ayı ile birlikte Bankacılık sektörünün ilk sekiz ayındaki net dönem karı 32,8 milyar TL olarak gerçekleşmiş ve bir önceki yılın aynı dönemine göre %13,7 oranında gerilemiştir. Ocak – Ağustos 2019 dönemi kamu bankalarının karı yıllık %21, özel bankalarının karı ise %11 oranında azalarak sırasıyla 9,1 milyar TL ve 23,8 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
Ağustos ayında kurlardaki kısmi yükselişin etkisiyle toplam kredilerde %1,9’lik artış yaşanırken, TL krediler yatay kalmıştır. Mevduatlar tarafında TL mevduatlar toplam mevduatlara destek vermeye devam ederken, kurlardaki artışın da etkisiyle toplam mevduatlar %2,4 oranında artış göstermiştir. Böylece, kredi/mevduat oranı ise ağustos ayı sonu itibarıyla 190 baz puan azalarak %104,7 olarak gerçekleşmiştir. Bankacılık sektörünün özsermeye karlılığı ve aktif karlılığı sırasıyla temmuz ayında %11,6 ve %1,2 olmuştur. Sorunlu kredi oranı ise 7 baz puan artarak %4,57 olarak gerçekleşmiştir. Bankacılık sektörü sermaye yeterlilik oranı, kurdaki yükselişin olumsuz etkisiyle ağustos ayında aylık olarak 26 baz puan azalarak %17,93’e gerilemiştir.
Merkez Bankası’nın temmuz ayının ardından eylül ayında yapmış olduğu yüksek faiz indiriminin mevduat maliyetleri üzerinde etkisinin eylül ayından itibaren daha belirgin bir şekilde hissedileceği ve sektör karlılığına olumlu katkısının artarak devam etmesi beklenmektedir. Buna ilaveten, swap maliyetlerindeki düşüşe bağlı olarak ticari zararda azalma ile kredilerdeki canlanma beklentileriyle ücret ve komisyon gelirlerinde artışın devamı bankacılık sektörü karlılığını olumlu etkilemesi öngörülmektedir. Diğer taraftan, BDDK’nın bankalardan önemli bir kısmı inşaat ve enerji sektörüne ait olan sorunlu kredilerin takibe atılmasını istemesi (46 milyar TL) ile önümüzdeki aylarda karşılık giderlerinde ciddi yükseliş görülmesi (50 baz puan Sermaye Yeterlilik Oranına negatif etki= yaklaşık 16 milyar TL) ve karlılıkta baskı oluşması beklenmektedir. Ancak bu kredilerin bir kısmının takipte olduğu, bankaların bu kredilerin bazılarının takibe atılmasını daha önceden planlandığı ve bazı bankalardaki serbest karşılıklarını bu giderlerin telafi edilebilmesi için kullanabileceği dikkate alındığında etkinin daha sınırlı olması beklenmektedir.
Enerji: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), 1 Ekim 2019 tarihinden geçerli olmak üzere elektrik tariflerinde yeni bir ayarlamaya gitti. EPDK’dan yapılan açıklamada “1 Ekim 2019 tarihinden itibaren geçerli olan elektrik piyasası tarifelerini belirleyen maliyet bileşenlerinde oluşan artışlar nedeniyle görevli tedarik şirketlerinden elektrik enerjisi satın alan tüketicilerin tükettiği elektrik tarifelerinde vergi ve fonlar dâhil %14,90 artış yapılmıştır” ifadesi kullanıldı.
Turizm: Türkiye’nin 2023 Turizm Stratejisi’nin açıklandığı toplantıda dağıtılan basın bültenine göre Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un şu değerlendirmeleri yer aldı: Türkiye ilk defa sürdürülebilir ve gelir odaklı bir büyüme modeline geçecek. 2023 için hedeflenen turist sayısı 75 milyonun üzerinde, turizm gelirleri hedefi ise 65 milyar dolar. Bunu turist başına ortalama harcamayı artırıp ortalama geceleme sayısını 9.9’dan 10’a çıkararak gecelik ortalama 86 dolarlık harcama seviyesine ulaşarak yapmayı planlıyoruz. (Kaynak: Reuters)
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Derlüks Deri (DERAS): Şirketin %100 sahibi olduğu bağlı ortaklığı Boran Meştrubat Dağıtım San.Tic.Ltd.Şti.’nin büyüyen iş hacmi, gelişmeye açık dağıtım kanalları göz önüne alınarak şirket nevi’nin değiştirilerek ”Anonim Şirkete” dönüştürülmesine karar verilmiştir.
Volatilite Bazlı Tedbirler: Sermaye Piyasası Kurulu kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında, QNBFB.E paylarında 01/10/2019 tarihli işlemlerden (seans başından) 15/10/2019 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar brüt takas uygulanacaktır. VBTS kapsamında QNBFB.E paylarında uygulanmakta olan açığa satış ve kredili işlem yasağı brüt takas uygulaması ile birlikte 15/10/2019 tarihine (seans sonuna) kadar devam edecektir.
Not: VBTS kapsamında getirilen tedbirler; A, B, C, D grup değişimi, pazar değişimi ve diğer nedenlerle uygulanacak olan açığa satış ve kredili işlem yasaklarından ve brüt takas uygulamasından ayrı olarak değerlendirilmelidir. Piyasa yapıcılı sürekli işlem yöntemiyle işlem gören paylarda, tedbir nedeniyle tek fiyat işlem yöntemi uygulandığı süre boyunca piyasa yapıcılık faaliyeti yapılmaz.
FAİZ PİYASALARI
Merkez Bankası’nın ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %16,29 seviyesinden %16,31 seviyesine yükseldi. Merkez Bankası piyasayı toplamda 45,6 milyar TL ile 37 milyar TL’si haftalık repo ihalesinden karşılanacak şekilde fonladı. Geri kalan 8,6 milyar TL ise %15,5 seviyesinden piyasa yapıcı bankalara kullandırıldı.
Küresel çapta risk iştahının ılımlı seyretmesiyle birlikte ABD 10 yıllıkların faizi, bugün %1,70 seviyelerinde bulunuyor.
YEP’te enflasyon tahminlerinin aşağı yönlü revizyonu ile yurtiçi tahvil faizlerinde düşüş eğilimi devam etti. 2 yıllık gösterge kağıdın faizi günlük bazda 25 baz puanlık düşüşle %13,88 ile Mart 2018’den bu yana ve 5 yıllık gösterge kağıdın faizi ise 20 baz puanlık düşüşle %13,89 ile Mayıs 2018’den bu yana en düşük seviyeye geriledi. 10 yıllık gösterge kağıdın faizi de 35 baz puanlık düşüşle %13,58 ile Mayıs 2018’den bu yana en düşük seviyeye geriledi.