Benzer piyasalar benzer güç döngüleri (BIST100) : Borsa Endeksi’ne model bazlı bakınca evren hep değişir
Dövizdeki yarım puan bile olmayan oynamalardan “ekonomist manzarası” çizenlerin topluma katkıları ne olabilir? Buna izin veren piyasa takipçileri oldukça bu döngü yaşanmaya devam eder. Bu döngünün değerini algı seviyesindeki değişim belirleyecektir. Enflasyonist ortamda elbette döviz de yukarı hareketlenecektir, bunu yazdık ve yazmaya devam edeceğiz. Paralel evrende yaşayan eski model düşünce tarzında olmak istemeyenler için yeni model arayışları ve kıyaslaması boğucu şekilde ilerlemelidir. Yeni sayısal söylemleri kıyaslayın, eskinin sabit bakışlı halinden çıkmaya çaba gösterin.
Dolar bazında düşüşler hızlanınca yabancı tepkisi mi, algoritmalar mı?
Soruyu genişletirsek, cevabın doğru kaynaktan gelmesi sağlanabilir mi? Piyasayı yabancılar mı tetikliyor, yoksa ucuz algısını tasarlanmış kurallarına göre tespit eden algoritmalar mı? Bir başka deyişle: algoritmayı yazmayı yazmak yabancıların tekelinde olan bir “yetenek” midir? Tarihsel sonuca bakarsak: sürekli bir kurtarıcı peşindeyiz. Hatta yabancı olursa daha kaliteli olur! Aslında bu bir itiraftır: algoritma tasarım konusunda yetenek geliştirmek yerine, yazılmış kurallar üzerinden piyasayı yorumlamayı tercih ediyoruz. Kolaycılık hali ama reel kayıpların ana sebebi oluyor.
Bir ortalamaya dönüş hikayesi: 60’dan 460’a ama ortalama nerede?
2003’de başlayan ralli ile 60 $ seviyesinden başlayan hareket 460 $ seviyesine geldiğinde de aynı kural çalışmıştı: ortalamaya dönüş. Geçmiş verilere bakınca bu ralli mantıksız görünüyordu; çünkü geçmişten gelen böyle bir eşik yoktu. Aslında vardı hatta fazlası da “hayalet görüntü” halinde piyasa geçmişinde saklı idi ama algoritma yerine kopyalayıcı tasarımıyla ilerleyince gerçekleşene uzak düşülebiliyor.
Ralli bitişiyle oluşmuş olan 3 basamaklı seviyelerin hikayesi de üzerine binince, geçmiş verisi çok daha fazla hikaye saklamaya başladı. Bu da daha güçlü “örüntü avcısı” algoritma tasarımını gerektirdi. Yeni verilerle birlikte daha güçlü algoritmalara da ihtiyaç olabilecektir bunun en önemli sebebi taklit edilebilir durumlar oluşmasıdır.
Tekrarlanan gerilimler, tekrarlanan sonuçlar: ortalamaya dönüş veya 700 $ hesabı
– geçmiş verilerden yola çıkarak ilerlediğimizde önceki zirvelerin aşılarak geçildiğini görüyoruz
– döviz seviyesi değişmese bile “kelepir” algısı 2023 içinde derinleşebilir görünüyor (zaman geçişleri etkisi)