Bu makalemizde Borsa neden yükselir, borsada kesin kurallar var mıdır, sorularına biraz değinerek giriş yapmak istiyoruz. Piyasalar resesyon ve kurtarma senaryoları arasında neden resesyon senaryolarını fiyatlandırmıyor? Likidite, yani piyasaya para enjekte etmek, neden 2 aydır yükselişte olan birçok kimya hissesini olumsuz etkiledi?
Borsada ve ekonomide genel geçer kesin kurallar bulunmamaktadır. Tıpkı sosyolojide ve psikolojide olduğu gibi teoriler vardır. Bu teoriler ekonomiyi daha kolay anlamlandırmamızı sağlar. İnsana dair her şeyin girift bütünsel değişkenlerden ibaret olduğunu kabul etmeliyiz.
Bu sebeple her yatırımcı kendi hedeflerini belirleyerek hareket etmelidir. Örneğin bir hissenin çok yükseleceğine dair beklentiler varsa, hisse belirli bir süre yükseldikten sonra daha fazla risk değişkenine açık hale gelir. Aşırı alım gerçekleşen hissede her zaman aşırı satım riski mevcuttur veya tam tersi de mümkündür. Borsa ve ekonomide riskten çok risk iştahı, haberden çok habere dair beklentiler fiyatlanır/alınır/satılır. Bu sebeple küçük yatırımcı psikolojisi ve gündem takibi önem arz etmektedir.
Piyasalar şu anda halen bahar havasında devam ediyor. ABD ‘den gelen peş peşe olumsuz imalat endeksleri, beklentilerin düşürülmesi ve ABD – Çin ticaret savaşının tekrar tetiklenebileceği, corona virüsünün tekrar bir üssü olabileceği senaryoları vs. konusunda etkilenmeyen bir piyasa mevcut. Evet, likidite piyasaların çok fiyatladığı bir değişken. Fakat, Çimento şirketlerine değinmek istiyoruz. Ekonomik destek paketleri ile, COVID19 süresince olumsuz etkilenen piyasalar, ekonomi paketi ile sağlanan likiditeden en çok yararlanacağı beklentisi içinde birkaç gündür tavan yapmış durumda. Rekabet ortamı zor piyasa şartlarında daha fazla artabildiği için, birçok kimya hissesi son 1 haftadır düşüşte.
Grafik, TradingView ile oluşturulmuştur
BİST 100 ve SASA ‘yı birlikte kıyaslayabiliriz. Borsa İstanbul yurt dışındaki borsaların fiyatlanmasını takip ederken, iç piyasalar da olumlu swap anlaşmasını ve ekonomik paketlerin olumlu atmosferini takip ediyor. Bu uzun sürmeyebilir. Çünkü çoğu köşe yazarı, hem istatistiki olarak hem de yurt dışındaki gelişmelere bağlı olarak yaptıkları değerlendirmelerde şu anki durumu 2009 ‘da yaşanan mortgage krizindeki realiteden kopuk yükselişe benzer bir tablo çizdiğini belirtiyor. Grafikte görüldüğü gibi kırmızı bantta yer alan BIST, COVID19 süresince gerçekleştirdiği sert düşüşün sonrasında, momentumu güçlü bir yükseliş gerçekleştirmiş değil.
SASA, SASA POLYESTER SANAYİ A.Ş., 10.27 fiyatında (% 1.28 değerlenerek) seansı kapattı. 112.823M adet al/sat ile hacim gerçekleşti.
İlgili grafikten, genel bakış boyutunda rating ‘in Al sinyali verdiğini görmekteyiz. Hisse senedinin piyasa değeri 8.497B olarak bulunuyor. Fiyat kazanç oranı ise 6.63.
Performans olarak haftalık % 15.39, aylık % 21.97 ve 3 aylık % −0.48 yüzdelerini görmekteyiz. Bu sene performansı % 32.86 kar/zarar oranında bulunuyor. Volatilite yüzdesi % 9.71 olarak bulunuyor. Dolaşımda olan hisse senetleri 827.406M kadardır.
Osilatörler (göstergeler/indikatörler): Tüm osilatölerin rating ‘ine baktığımızda genel sonuç Nötr diyor. Müthiş osilatör 0.68132356 A oranındadır.
ATR çizgisi 0.53167463 ve CCI20 çizgisi 243.01 S seviyesindedir.
MACD, seviye olarak 0.39419845 A ve sinyal olarak 0.30142928 aralıklarında bulunmaktadır. Momentum 1.80 S ve Elliott Wave Osilatör 0.74 seviyesinde yer alıyor.
Göreceli Güç Endeksi ‘nin (RSI14) % 68.92 N olduğunu görmekteyiz. Stokastik %K (stoch) çizgisinin % 76.01 N olduğu ve Stokastik %D çizgisinin % 66.74 olduğu açıkça görülebilir.
Aroon up osilatörü, % 100 seviyesinde ve Aroon down ise % 28.57 bulunmaktadır.
Hacim indikatörlerine bakarak teknik analizimize devam edebiliriz. Chakin Para Akışı ‘nın (Chakin Money Flow) −0.20 yer alıyor. Para Akışı Endeksi ‘nin (Money Flow Index) % 85.07’dur. Hacim Ağırlıklı Ortalama Fiyat (VWAP) ‘ın 10.53333333 yer aldığı anlaşılabilir.
Boğa ayı gücü 2.74874118 N iken, parabolic sar osilatörünün 8.56496509 A olduğunu takip etmekteyiz.
BHO50, yani son 50 günlük basit hareketli ortalamaların 7.99720002 A seviyesinde uç destek verebileceği söylenebilir. Bollinger bantlarının 20 günlük seviye aralığına baktığımızda, üst seviyesinin 9.96781966 S ve alt seviyesinin 8.01618034 N olduğunu görmekteyiz.
Bu bağlamda, tüm bu osilatörlerin işaret ettiği hareketli ortalamalar rating ‘inin Güçlü Al sinyali verdiğini görmekteyiz.
Grafik, TradingView ile oluşturulmuştur
KRDMD, KARDEMİR KARABÜK DEMİR ÇELİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş., 2.46 fiyat bandında bugün % −1.60 değerle kapanış gösterdi. Hacim bazında 127.926M adet al/sat işlemi gerçekleştiğini görmekteyiz.
İlgili grafik, genel rating ‘in Al sinyalinde. Bununla birlikte, hisse senedinin piyasa değeri 2.609B’dir. Fiyat kazanç oranı ise 31.93.
Performans: haftalık % 4.68, aylık % 21.18, çeyrek dönem için % −17.17 yüzdelik diliminde yer alıyor. Bu sene performansı % −7.52 kar/zarar oranında bulunuyor.
Volatilite olarak % 4.49 seviyelerini görmekteyiz. Dolaşımda (tedavülde) olan hisse senetleri 1.061B ile kayıtlıdır.
Osilatörler (göstergeler/indikatörler): Osilatörlerin rating ‘i Nötr sinyali veriyor. Müthiş osilatör 0.26329412 N oranındadır. ATR seviyesi 0.12248324 ve CCI20 seviyesi 73.47 N ‘dir. Eğer 0 ‘ın altına inerse risk artabilir ve stoploss gündeme gelebilir.
MACD, seviye olarak 0.08783784 A ve sinyal olarak 0.07101122 bantlarında bulunmaktadır. Momentum 0.30 S ve Elliott Wave Osilatör 0.27 seviyesinde yer alıyor.
Bununla birlikte, Göreceli Güç Endeksi ‘nin (RSI14) % 59.06 N olduğunu görmekteyiz.
Stokastik %K (stoch) çizgisinin % 61.49 N olduğu ve Stokastik %D çizgisinin % 58.62 olduğunu saptayabiliriz. %80 üzerinde kaldığı sürece trend çizgisine güç verebileceği belirtilebilir. Stochastic Oscillator ‘i takip etmek hisse senedinin al verdiği fiyat seviyelerini anlamakta önem arz etmektedir.
Aroon up osilatörü, % 50 seviyesinde çizgisine devam ederken Aroon down % 28.57 seviyesindedir. Aroon up, bu haftayı, aroon down üzerinde kapatırsa olumlu sinyaller peş peşe artabilir.
Hacim göstergelerine göz atabiliriz. Chakin Para Akışı ‘nın (Chakin Money Flow) −0.01 olduğunu görmekteyiz. Para Akışı Endeksi ‘nin (Money Flow Index: MFI) % 60.77 olduğu anlaşılabilir. MFI ‘nın %50 ‘nin üzerinde olması durumunda hissede alış baskısı olduğunun altını çizelim.
Hacim Ağırlıklı Ortalama Fiyat (VWAP) ‘ın 2.49 yer aldığı anlaşılabilir. Bir hacim göstergesi olan Hacim Ağırlıklı Ortalama Fiyat göstergesinin fiyatın üzerinde olduğunda, varlığın fiyatının yükselişe geçeceği savunulabilir. Hacim göstergelerinin piyasa trendlerinin yönünü anlamakta önemi kritiktir.
Boğa ayı gücü 0.22577591 N bulunuyor. Parabolic sar osilatörünün 2.34296168 A çizgisinden takip edilebilir.
BHO50, yani son 50 günlük basit hareketli ortalamaları 2.147 A kademesindedir. Bollinger bantlarının 20 günlük seviye aralığına baktığımızda, üst seviye 2.59529613 N ve alt seviyesi 2.05470387 N olarak karşımıza çıkmaktadır.
Kısaca, bu osilatörlerin işaret ettiği hareketli ortalamalar rating ‘inin Güçlü Al sinyali verdiğini görmekteyiz.
Aşağıda, Hisse Senedi Takipçisi ‘nden genel bakış ve osilatör ekranlarını bir arada görebiliriz. Hisse senedi piyasasında endeksin teknik göstergelerin girdiği bant ile makro değişkenler birlikte değerlendirilmelidir.
Hisse Senedi Takipçisi, TradingView ‘den sağlanmaktadır
Sonuç itibariyle, Hisse senetleri belirli oranda Borsa İstanbul ‘u takip ederler. Birbirine entegre olmuş denilebilir. Bunu Gestalt yaklaşımı ile izah edebiliriz. Bütün, yani parçaların toplamı, bütünün kendisinden fazladır. Bu sebeple her endeksi(sanayi, kimya, hizmet vs.) takip etmek, ve Borsa İstanbul ‘u ve tüm hisseleri birbiri içinde ve karşılıklı etkileşimleri içinde dış piyasalar ve gündem ile takip etmek önem arz etmektedir.
Son olarak, küçük yatırımcı tarafından paylaşılacak grafikler, takip edilen gündem ve ekonomik rakamların istişaresi önem kazanmakadır. Bunlar, yatırımcı kimliğinin oluşumuna büyük katkı sağlayacaktır. Piyasa okur-yazarlığında içgörü kazanmak ve bunu artırmak gerekmektedir. Bunun yanında sağlam bir irade ile yatırımcı psikolojisi ve içsel dinamikleri yatırımcının kendisi tarafından özfarkındalık olarak tanımlanmalıdır. Sadece para biriktirmek yeterli değildir. Parayı, doğru yatırım araçlarına aktarmak ve yatırımcı ruhunu keşfetmek, bunu ön plana çıkarmak önem arz etmektedir.
Okan Özdemir