Aydın Eroğlu – 31.01.2014
İkili Dip; Herkesin rahat anlayacağı şekilde anlatırsak; ikili dip, W (Sanki yan yana iki tane V harfi gibi) şeklindeki bir grafiğin ortaya çıkması halinde teknik olarak ikili dip denen ve devamı yukarı doğru bir yükseliş düzeltmesini-tepkisini haber veren bir teknik analiz görünümüdür.
İki V harfi arasında zaman olarak boşluklar vardır. Bu süre bir kaç hafta ya da ay olabilir. Fiyatlar başlangıç seviyesi denen ilk V harfinin sol üst çizgisinden (BIST örneğimizde 68.500 – 69.000 civarı) aşağı doğru düşer. V harfinin tam kesiştiği yerde (BIST örneğimize göre 61.150) durup yeniden üst başlangıç seviyesine doğru yükselir. Sonra arada bir süre yataya yakın seviyelerde takılıp yeniden bir önceki V’nin alt kesişme seviyesine (Çarşamba günü görülen 60.750) doğru iner. İşte önemli nokta burasıdır! Eğer önceki dip seviyesi civarlarından yeniden yukarı dönmeye başlarsa, bir ikili dip umudumuz oluşabilir. Ancak gerçek manada ikili dip formasyonu başladı diyebilmek için, ikinci defa düşen fiyat seviyesinin, yeniden yükselerek başlangıç seviyesini (68.500 – 69.000) geçmesi gerekir.
Teknik analiz mantığında bana göre; üst başlangıç seviyesi civarlarında hisseleri vermeli, alt dip seviyeleri civarında yeniden almalıdır. Eğer bu seviyeler yukarı ya da aşağı yönlü kırılırsa, bu takdirde V’nin üst ve alt aralığı arasındaki fark kadar yukarı ya da aşağı yönlü bir hareket beklemek teknik olarak bir beklenti olabilir. Bu mantıkla bakınca, dirençlerde verdiğiniz posizyonları, ikili dip dirençleri (başlangış seviyesi; 68.500 – 69.000 civarı) geçildiği takdirde, yeniden geri almak ve ikili dip formasyonu başlıyor diye yeni pozisyona geçmek doğru olur. Kabaca dip ve tepe arasındaki fark kadar (75.000 üstü) seviyelere yükselmesini bekleyebiliriz.
Ama dip seviyesi aşağı doğru kırılırsa, bu takdirde dibe yakın seviyelerden alınan hisselerin geri verilerek, kademe kademe 54.000’li seviyelere kadar düşme riskinden çekinmek doğru bir teknik analiz davranışı olabilir. Ama ara destekler ve ara destek tepkileri de görülebilir.
Gerçek manada olması gereken fiyatları göz önünde bulundurursak, ben ikili dip için neden olmasın diyorum! Çünkü bana göre Bankalar da dahil, BIST ve bir çok diğer sektör hisseleri olması gereken fiyatların altında işlem görüyorlar. BIST fiyat kazanç ortalamaları da sanırım 8 civarlarının bile oldukça altında. Ki, bu oran bence yabancılar için çok ideal uzun vadeli yatırım oranlarıdır. Gelişmiş borsaların da oldukça altındadır. Ama hemen belirteyim ki; hisse fiyatları ve BIST değerleri görecelidir. Her zaman olması gerekenlere göre oluşmaz, beklentilere göre fiyatlanır. Bu nedenle yerel seçimler öncesinde piyasaları gerecek yeni siyasi gerilimler yaşanırsa, beklentiler olumsuza döner. Eğer yeni bir gerilim yaşanmazsa, bu takdirde son TCMB faiz kararından sonra ortamın yatıştığını görebiliriz.
Biz doğal olarak fiyat beklentilerini kendi pozisyonlarımıza göre düşünüyoruz. Ama BIST’in % 62’si civarında bir hisse payının yabancıların elinde olduğunu düşünürsek, tahminlerimizde yabancıların düşüncelerini de öngörebilmek lazımdır! Yabancı açısından bakarsak, 92.000’den düşen fiyatlar ve 1.70’lerden yükselen Dolar kuru ile % 6 civarlarından % 11’lere yükselen faizi de hesaba katmak lazım. Bu bilgilerle harmanlarsak, yabancı açısından endeks düşüşünü kur faiz artışı kadar daha fazla oldu diye düşünmek lazım. Yani yabancıya göre göreceli olarak endeks seviyesi (kur artış karlarını düşünürsek) 60.750’den de çok aşağılara, 41.000 civarlarına inmiş gibidir!!! Sadece elindeki TL’ye göre düşünen bir Türk yatırımcıdan aradaki kur artış karı kadar daha fazlasını alabilme imkanına sahiplerdir. Bu detayları göz ardı etmeyin derim.
Umarım BIST ikili dip formasyonu ihtimalini güçlendirecek şekilde davranış gösterir. Yok eğer ikili dip desteği aşağıya kırılırsa, çok tatsız günler yaşama riskimiz var diyorum. Benim görüşüm yukarıya. TCMB’nın faiz kararı bu düşüncemi iyice kuvvetlendirmiş durumda.
Dikkat ederseniz herkes banka karlarının düşeceğinden ve bu nedenle daha da fazla endeks düşüş ihtimallerinden bahsediyor. Ama hatırlarsanız ben bu sözleri yaz aylarının sonundan itibaren ısrarla söylüyordum. Şu anda aylar öncesinden banka karları için söylediklerim gerçekleşiyor. Benim için olumsuz beklentilerin sonuna geliniyor. Bundan sonra, banka karlarının daha da düşmüş olduğu bilançoları görebiliriz ama, sonrasında karların yeniden artmasını beklediğim için, artık bir yerlerin banka hisseleri için dip olabileceğini düşünmek lazım görüşündeyim.
Yine BIST’in % 62’sine, dolaşımdaki banka hisselerinin ise % 80’li oranlarına sahip olan yabancılar gözü ile bakarsak, uzun vadeli düşündüğümüzde bankaları belki ilk iki bilançoları için değil de sonraki bilançoları için yeniden almaya başlamak doğru bir fon yatırım davranışı olur. Bilançoların yeniden yüksek karlarla geldiği görülünce, zaten fiyatlar yükselmiş olur. Biliyorsunuz borsalarda beklentiler alınır, gerçekleşmeler ise satılır!
Yukarıda yazdıklarımı aşağı yönlü değiştirecek en önemli riskin, siyasi riskler olacağı görüşündeyim. Bu konuda da tahmin yapmanın güçlüğünü kabul edersiniz. Umarım, tam da yıl sonu bilançolarının geleceği, hisselerin iyi bilanço, yüksek temettü, yüksek bedelsiz beklentieri ile kıpır kıpır olması gereken bu günleri şu ana kadar gördüğümüzden daha da kötü gelişmelerle yaşamayız.
Son bir uyarı daha yapmak gerekirse; hiç bir teknik analiz formasyonu kesin değildir! Beklenti ve tahminlerin tam tersi gelişmeler de yaşanabilir. Grafikler değiştikçe, yeni ve diğerinden farklı yönlere gidebilecek başka teknikler de oluşturabilir.
Umarım ikili dip tanımını herkesin kolayca anlayabileceği şekilde anlatmışımdır. Yalnız sakın dikkateinizden kaçmasın, sadece yukarı yönlü ikili dip beklentimi yazmadım, eğer dip destek seviyesi aşağıya kılırırsa olası yeni düşüş riskine de dikkat çektim. Lütfen gelişmeleri kişisel pozisyonlarınıza göre değil, objektif olarak görmeye çalışınız.
Hepinize iyi bir hafta sonu diliyorum!
Saygılarımla
www.aydineroglu.com – www.borsaanalizci.com