”Spk Bülteninde yayınlandığı üzere 01.07.2020 tarihinden itibaren, Borsa İstanbul A.Ş. tarafından ilan edilen BIST-30 Endeksinde yer alan pay piyasalarında açığa satış yasağı kaldırılmış olup BIST-30 Endeksi dışında kalan pay piyasalarında açığa satış yasağı devam etmektedir.
Açığa satış yasağı kaldırılan pay piyasalarında gerçekleştirilecek işlemlerde, gün içinde sahip olunmadan satılan ve aynı gün içinde kapatılan pozisyonlara ilişkin olarak da açığa satış tuşuna basılması zorunludur.”
Yukarıdaki duyuru ile pandemi sürecinde yasaklanmış açığa satış uygulaması, kısmi de olsa kaldırılmış. Şimdi bir anda sorular gelmeye başladı! Yasak kalkınca borsa, bankalar, tuprs gibi büyük hisseler yükselir mi, bundan nasıl etkilenirler diye.
Algı işte böyle bir şey! Yasak neden uygulamaya konmuştu? Özellikle yabancılar olmak üzere büyük fon ve yatırımcılar pandemi ortamının olumsuzluklarını kullanıp, olmayan hisseleri açığa satıp, piyasayı düşürmesinler diye. Peki o zaman, yasak kalkınca olumlu yansıması neden bekleniyor? Hatta bir iki gündür bankalardaki yükselişi bu hazırlığa bağlayanlar da vardı.
Açıkçası benim görüşüm, açığa satış yasağı kalktı diye hisseler ve borsa yükselmez. Yani tam bir çelişki değil mi. Lakin şu yönde faydası olabilir! MSCI Endekslerinde piyasaya erişim yasaklar nedeniyle tam yok diyerek, Türkiye’yi gelişmekte olan borsalar endeksinden bir alt endekse düşürme çalışması yapıldığı yazılmıştı. Eğer bu nedenle ekstra satış yapmış olan fon varsa, onlar yasağın kalkması ile bu risk kalkacaktır diyerek, verdiklerini geri alabilirler.
Ama mantık olarak açığa satışın geri gelmesi, ekstra şişti diye görülen ama buna rağmen yükselen hisselerde açığa satışın önünü açarak, satış baskısı yaratabileceği için pozitif algı yaratması gereken bir gelişme değil. Bununla birlikte, gelişmiş borsalarda olması gereken bir işleyiş olduğu için normalleşme olarak görülmesi gerekir.
Kısacası aman ne güzel yasak kalktı şimdi bankalar ve borsa yükselir diye düşünenlerden değilim. Ama hemen satışlar gelecektir de demiyorum. Yaşayıp göreceğiz. Açığa satış bazen yanlış zamanlama ile satmış olanların, sonrasında düşmeyip yükselen piyasa nedeniyle sattıklarını zararına geri almak zorunda kaldıkları takdirde piyasayı yükseltici etki de yaratabiliyor. Mesela, diyelim bir takım fon ve yatırımcılar açığa satışa kalktılar, bu satışlar ”Açığa Satış” tuşuna basılarak yapılacağı için zaten bilinecek. Tam da o sıra misal Varlık Fonu alımları başlayacak olursa(!), düşüş yerine yükselen bir piyasa olduğunda, satanların üstten geri almak zorunda kalabileceği etkilerini de görebiliriz.
Bana göre BIST’de son günlerde yaşanan banka ve endeks yükselişi Halkbank savcısının azledilmesi sonrası, görülecek olan duruşmanın etkisinden ve ABD’de savunma bütçesine S-400’leri Türkiye’den satın almak için fon koyulması nedeniyle acaba ilişkiler düzeliyor mu diyerek, başta kamu bankalarının alınması ile bankaların yükselmiş olmasından kaynaklandı görüşündeyim.
Bugün olası teknikleri Destek-Direnç Tablosunda paylaştım. Endeks olarak değil de, yine hisse bazlı düşünmek daha doğru olabilir. Ama teknik olarak her an, her yerden kar satışları gelebileceğini bilerek işlemlerinize karar vermek tedbirli davranış olacaktır.
Hepinize sağlık ve bol kazanç diliyorum.
NOT: Yazı, 09.08’de borsaanalizci.com‘da yayınlanmıştır!
Aydın Eroğlu
Stratejist Finans Yazarı