Devletler arasında bölgesel ve küresel rekabet 17. Yüzyıl’dan, Merkantilizm’in hüküm sürmeye başladığı dönemden bu yana stratejik güçler üçgeni üzerinden yürümekte. Özü, diğer rakip ülkelere göre malı daha ucuza üret, rekabet edilebilir fiyattan ihraç et, küresel ve bölgesel ticarette etki alanını genişlet, biriktirdiğin altın ve rezervler ile ticari avantajlarını korumak için her daim daha güçlü bir ordu ve donanma bulundurmaya dayanıyor. Stratejik güçler üçgeni ekonomik, siyasi ve askeri güç sayacakları üzerinde yükselmekte. 21. Yüzyıl’da bu başlıkların yanına ‘bilgi gücü’ de eklendi. Dijital dönüşümde iddiası olan ülkeler, yapay zeka, kuantum bilgisayarlar, akıllı cihazlar, otonom araçlar, havacılık ve uzay teknolojilerinde de iddiası olmak.
Küresel ölçekte, stratejik güçler dörtgeni adına 7 ülke birinci derecede küresel güç ve ikinci derecede küresel süper güç olarak öne çıkmaktalar. ABD, Çin ve Rusya ilk sırada yer alırlarken, ikinci sırada Avrupa Birliği (AB), Hindistan, Birleşik Krallık ve Japonya’yı sayabilmek mümkün. Yukarıdaki dört süper gücün en ciddi zafiyeti ‘askeri güç’. AB’nin ‘pro-atlantikçi’, ‘pro-liberal’ kanaat önderleri ‘asker güç’ zafiyetinden son derece rahatsızlar. Bu nedenle, ‘askeri güç’ü daha etkili bir şekilde tahkim edebilmek için, ‘nükleer güç’ün de içinde yer aldığı yeni ‘güvenlik mimarisi’ oluşturmak istiyorlar. Ancak, Fransa’nın ‘nükleer’ kart ile öne çıkma arayışları, Almanya’nın da ‘ağabeylik’ kartını kaybetmeme arayışları Türkiye ve Birleşik Krallık’ın da söz konusu yeni güvenlik mimarisinde yer alıp almaması noktasında ‘gelgit’leri de beraberinde getiriyor.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ!
