Tünelcilikte yeni bir çağ açan Avrasya Tüneli’ne Türkiye’yi gururlandıran ödül
AVRASYA TÜNELİ DÜNYANIN “2016 EN İYİ TÜNEL PROJESİ” SEÇİLDİ
Asya ve Avrupa kıtalarını ilk kez deniz tabanı altından geçen bir karayolu tüneliyle bağlayan ve 20 Aralık’ta hizmete açılması planlanan Avrasya Tüneli açılışa günler kala dünyanın en büyük ödülüne layık görüldü. İnşaat sektörüne yön veren ve ABD’de 1874 yılından beri yayımlanan Engineering News Record (ENR) Dergisi Avrasya Tüneli’ni, tünel ve köprü kategorisinde “Dünya Çapında 2016’nın En İyi Projesi” seçti. 8 Ekim günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ilk geçişini yaptığı Avrasya Tüneli’ne verilen tarihi ödülü New York’ta düzenlenen törende ATAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Başar Arıoğlu ve Genel Müdürü Seok Jae Seo aldılar.
Başar Arıoğlu: ”Avrasya Tüneli ile dünyada tünelcilik konseptleri de değişti. Çok karmaşık ve sismik aktivitesi yüksek bir jeolojik yapıda, 106 metre derinliğe inerek, 13.7 metre çapında bir tüneli, uzun ömürlü ve güvenli kılarak inşa etmeyi başarmak; projeyi ‘benzersiz’ kılmıştır. Başarıyla uygulanan yeni teknolojiler ve tasarıma belirgin bir estetik boyut eklenmesi Avrasya Tüneli’ni dünya tünelciliğinde yeni bir çağ başlatan proje olarak ortaya koymaktadır”
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü (AYGM) tarafından Kazlıçeşme-Göztepe hattında Yap-İşlet-Devret (YİD) modeliyle ihale edilen ve inşaat çalışmaları Yapı Merkezi ve SK E&C ortaklığı tarafından yürütülen Avrasya Tüneli Projesi hizmete girmeden dünyanın en önemli mühendislik ödüllerinden birine layık görüldü.
5 dakikada deniz altından otomobille kıtalararası yolculuğa imkan tanıyan Avrasya Tüneli, aldığı bir çok saygın ödülün arasına dünyanın “En İyi Tünel Projesi” ödülünü de ekledi.
Dünyanın alkışladığı proje
İnşaat sektörüne yön veren ve ABD’de 1874 yılından beri yayımlanan Engineering News Record (ENR) Dergisi’nin, her yıl “Dünya Çapında En İyi Projeleri” belirlemek maksadıyla verdiği ödüle bu sene tünel ve köprüler kategorisinde Avrasya Tüneli layık görüldü. Engineering News Record (ENR) Dergisi Editörleri Avrasya Tüneli’ni, 2016 yılı için “Dünya Çapında En İyi Tünel Projesi” seçti. Engineering News Record (ENR) dergisi editörleri, her sene dergide yayımlanan haber olmaya değer yüzlerce konu ve proje içinde en çok ilgi çekenleri listeliyor ve ödüllendiriliyor.
11 Ekim 2016’da ENR Dergisinin merkezinin bulunduğu New York şehrinde yapılan ödül törenine projenin yatırımcıları Yapı Merkezi ve SK E&C yetkililerinin yanı sıra projeye katkıda bulunan ve alanında lider uluslararası teknik danışmanlar katıldı.
Törende Yapı Merkezi Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Arıoğlu, ATAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Başar Arıoğlu ve ATAŞ CEO’su Seok Jae Seo ile ATAŞ Yönetim Kurulu Üyeleri hazır bulundu.
Arıoğlu: Avrasya Tüneli yeni bir çağ başlattı
Ödülü teslim alan Başar Arıoğlu Avrasya Tüneli’nin hem Türkiye hem de dünya mühendisliği açısından bir gurur kaynağı olduğunu söyledi. Dünyanın ilgisini çeken bir projeyi İstanbul’da hayata geçirdiklerini belirten Arıoğlu, şöyle konuştu:
“İnsan ve makine iç içe bütünleşirse ortaya ‘senfoni’ gibi bir ‘eser’ çıkacaktır. Çok karmaşık ve sismik aktivitesi yüksek bir jeolojik yapıda, 106 metre derinliklere inerek ve 13.7 metre çapında bir tüneli, uzun ömürlü ve güvenli kılarak inşa etmeyi başarmak; projeyi ‘benzersiz’ kılmış ve dünyanın ilgisini çekmiştir. Avrasya Tüneli ile tünelcilik konseptleri değişmiştir. Bundan böyle tüneller, eskisi gibi sürücülerin kullanmak istemeyeceği dar, karanlık ve kirli yer altı yapıları olarak tasarlanmak ve inşa edilmek yerine temiz ve estetik yapılar olarak kabul edilecektir. Projemizin başarı ile hizmete girmesi, bugüne kadar cesaret edilmemiş birçok proje için yüreklendirici olacak; daha derine, daha büyük çapla, daha uzağa doğru yeni bir tünelcilik akımı başlatacaktır. Bu nedenlerle Avrasya Tüneli’ni tünelcilikte yeni bir çağ başlatan proje olarak nitelemiş bulunuyoruz.”
Ödül rekortmeni Avrasya Tüneli
20 Aralık 2016 tarihinde hizmete açılması planlanan Avrasya Tüneli, dünyanın En İyi Tünel Projesi seçilmesinin yanı sıra bir çok saygın ödülün de sahibi olmuştu. Proje, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın (EBRD) sürdürülebilirlik açısından en başarılı projelere verdiği ‘2015 En İyi Çevresel ve Sosyal Uygulama Ödülü’ne layık görüldü. Ayrıca ITA – Uluslararası Tünel ve Yeraltı Yapıları Birliği tarafından 2015’te ilk kez düzenlenen ITA Uluslararası Tünelcilik Ödülleri’nin Büyük Projeler dalında ‘Yılın Projesi’ (ITA Major Project of the Year) ödülünü kazandı. Aynı zamanda Avrasya Tüneli için oluşturulan finansman paketi de 4 değişik enternasyonel ödüle layık görülmüştü.
İlk Geçişi Cumhurbaşkanı Erdoğan yapmıştı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 8 Ekim Cumartesi günü çalışmaların 7 gün 24 saat kesintisiz olarak ve büyük bir heyecanla yürütüldüğü Avrasya Tüneli şantiyesini ziyaret etmişti. Kendi kullandığı makam otomobiliyle Avrasya Tüneli’ne giren Cumhurbaşkanı Erdoğan, tünelden otomobille ilk geçiş yapan isim olmuştu. Bu geçiş sırasında Cumhurbaşkanımıza, Başbakan Binali Yıldırım ve Ulaştırma,Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan da eşlik etmişti.
Avrasya Tüneli Hakkında:
Avrasya Tüneli’nin bugün itibarıyla yüzde 92’lik bölümü tamamlandı. 20 Aralık 2016 tarihinde hizmete açılacak olan Avrasya Tüneli ile İstanbul’da trafiğin çok yoğun olduğu Kazlıçeşme-Göztepe güzergâhında yolculuk süresi 100 dakikadan 15 dakikaya kadar inecek.
İki kıta arasında kısa, güvenli ve konforlu yolculuk devri
- Avrasya Tüneli, sahip olduğu ileri teknoloji ile iki kıta arasında güvenli ve konforlu yolculuk imkânı sağlayacak.
- Modern aydınlatma, yüksek kapasiteli havalandırma ve yolun düşük eğime sahip olması gibi özellikler, yolculuk konforunu artıracak.
- İki katlı olarak inşa edilen Avrasya Tüneli’nde her katta 2 şeritten tek yönlü geçiş sağlanacak.
- Sis, buzlanma gibi olumsuz hava koşullarında da kesintisiz yolculuk yapılması sağlanacak.
- Karayolu ağını tamamlayan anahtar bağlantı ve İstanbul’daki mevcut havaalanları arasında en hızlı ulaşım olanağı olacak.
- Trafik yoğunluğunun azalmasıyla egzoz emisyon oranı azalacak.
- Tarihi yarımadanın doğusunda kayda değer oranda trafik azalması sağlayacak.
- Boğaziçi, Galata ve Unkapanı köprülerindeki araç trafiğinde hissedilir rahatlama olacak.
- Yapısı itibarıyla İstanbul’un siluetine zarar vermeyecek.
- Avrasya Tüneli’nin Asya girişi Harem’de, Avrupa yakası girişi ise Çatladıkapı’da yer alacak.
- Tünel 7 gün 24 saat hizmet verecek.
- Sadece minibüs ve otomobillerin kullanımına izin verilecek.
- Araçlar OGS ve HGS sistemleriyle ödeme yapabilecek. Araç içindeki yolcular için ayrıca ödeme yapılmayacak.
- Her 100 metrede bir yer alan acil durum telefonları, kamu anons sistemi, radyo anonsu ve GSM alt yapısı sayesinde yolculuk esnasında kesintisiz bir iletişim imkânı sağlanacak ve acil durumlarda bilgi akışı kesilmeyecek.
- Tünel girişlerinde ve içerisinde 7/24 görev yapan her türlü donanıma ve eğitime sahip İlk Müdahale Ekipleri tünel içerisinde herhangi bir olaya birkaç dakika içerisinde müdahale edecek.
- Avrasya Tüneli, 7,5 moment büyüklüğünde bir depreme göre tasarlandı. Boğaz altında inşa edilen sistem, İstanbul’da 500 yılda bir olacak en büyük depremde hiç hasarsız hizmete devam edebilecek. 2 bin 500 yılda bir olma olasılığı bulunan depremde ise küçük bakımlarla hizmete açılabilecek şekilde inşa ediliyor.
Her yönüyle örnek mühendislik başarısı
Avrasya Tüneli, toplam 14,6 kilometrelik üç ana bölümden oluşuyor. Proje’nin en önemli aşamasını 3,4 kilometre uzunluğundaki Boğaz Geçişi oluşturuyor. Boğaz Geçişi için dünyanın en gelişmiş TBM (Tunnel Boring Machine – Tünel Açma Makinesi) teknolojisinden yararlanıldı. TBM, günde 8-10 metre ilerleyerek, 3 bin 344 metrelik ve 16 aylık çalışmayı Ağustos 2015 tarihinde tamamladı. Toplam 1674 bilezikten oluşan tünelde, olası büyük bir depreme karşı dayanıklılığı artırmak amacıyla iki ayrı noktada sismik bilezik monte edildi. Özel olarak tasarlanan ve laboratuvarlarda test edilerek başarısı kanıtlandıktan sonra üretilen sismik bilezikler, mevcut çap ve sismik aktivite seviyesi göz önüne alındığında ‘TBM Tünelcilik’ sektöründe dünyadaki ‘ilk’ uygulama oldu. Ayrıca tüneldeki bileziklerin üretiminde kullanılan yüksek performanslı prekast beton segmanlar, 100 yıl servis süresi hedeflenerek, Yapı Merkezi Prefabrikasyon Tesisleri’nde üretildi. Uluslararası sertifika kuruluşunca yapılan analiz ve simülasyonlarda segman ömürlerinin en az 127 yıl olduğu rapor edildi. Proje kapsamında Asya ve Avrupa yakalarındaki tünel yaklaşım yollarında düzenlemeler devam ediyor. Mevcut 6 şeritlik yollar 8 şeride çıkarılırken, U-dönüşü, kavşak ve yaya hemzemin geçitleri gibi iyileştirmeler yapılıyor.
Projede yaklaşık 2 milyon metreküp kazı yapıldı, 700 bin metreküp beton, 70 bin ton demir kullanıldı. Başka bir deyişle projede 788 olimpik havuzu dolduracak kadar kazı yapıldı, 18 stadyum yapacak kadar beton, 10 adet Eiffel Kulesi yapacak kadar demir kullanıldı.
Kamu kaynaklarından tek kuruş harcanmadı
Proje’nin tasarım ve inşaatını gerçekleştirecek olan Avrasya Tüneli İşletme İnşaat ve Yatırım A.Ş. tünelin 24 yıl 5 ay süreyle işletilmesini üstlenecek. Proje yatırımı için kamu kaynaklarından hiçbir harcamada bulunulmuyor. İşletme süresinin tamamlanması ile Avrasya Tüneli kamuya devredilecek. Proje, Yap-İşlet-Devret modeliyle, yaklaşık 1.245 milyar dolarlık finansmanla gerçekleştiriliyor. Yatırım için 960 milyon dolarlık uluslararası kredi sağlandı. 285 milyon dolarlık öz kaynak Yapı Merkezi ve SK E&C tarafından temin edildi.
Proje işletme sürecinde de ekonomik katkılar sağlayacak
- Proje’nin açılmasıyla birlikte yılda toplam 160 milyon TL lik (38 milyon litre) yakıt tasarrufu sağlanacak.
- Boğaz geçişlerinde sağlayacağı ek kapasite sayesinde yolculuk sürelerindeki kısalma ile yılda yaklaşık 52 milyon saat zaman tasarrufu sağlanacak.
- Proje sayesinde araçların yaydığı emisyon miktarı (karbon monoksit, karbon dioksit, azot oksitler, partikül madde vb.) yılda yaklaşık 82 bin ton azaltılarak çevresel katkı sağlanacak.
- Projede aynı anda 60 taşeron çalışmakta olup, günde 1800 kişiye istihdam sağlanıyor.
- Proje inşaat çalışmalarında yapılan harcamalar sayesinde Türkiye ekonomisine günde 1,5 milyon TL lik bir iş hacmi yaratılıyor.
- Proje, araç geçiş ücretlerinden elde edilecek gelirin paylaşımı sayesinde vergiler dahil yılda yaklaşık 180 milyon TL devlet geliri sağlanacak.