SPK Başkanı Akgiray, tasarruflarını forex işlemlerine yönlendirmeyi düşünen yatırımcıları, yatırımlarının tümünü kaybetme olasılığı olduğu konusunda uyardı.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Vedat Akgiray, forex işlemlerinin (kaldıraçlı alım satım işlemleri) yüksek oranda risk içerdiğini, döviz piyasaları ile ilgili bilgi ve tecrübe sahibi olmayı gerektirdiğini belirterek, tasarruflarını forex işlemlerine yönlendirmeyi düşünen yatırımcılara, yatırımlarının tümünü kaybetme olasılığı ile karşı karşıya kalabileceklerini dikkate alarak karar vermeleri uyarısında bulundu.
Vedat Akgiray, forex işlemlerini tüm dünyada cazip kılanın, az miktarda yatırımla yüksek kar elde etme ümidi olduğunu ifade ederek, birçok yatırımcının, sürekli kar elde edildiği gibi gerçeğe aykırı reklam, ilan ve duyurulardan etkilenerek, ellerindeki sınırlı tasarrufları bu alana yönlendirdiğini, ancak kar elde edemedikleri gibi, tasarruflarını da tümüyle kaybedebildiğine dikkati çekti.
Kurların, yatırımcıların beklentilerinin aksine hareket etmesi durumunda, büyük zararlarla karşılaşılmasının kaçınılmaz olduğunu belirten Akgiray, döviz piyasasının, dünya üzerindeki birçok gelişmeden etkilendiği, fiyatların değişkenliğinin oldukça yüksek olduğu göz önüne alındığında fiyatların yatırımcıların beklentilerinin aksi yönde değişmesi ve yatırımcıların bu piyasalarda para kaybetmesinin sıklıkla yaşandığını hatırlattı.
SPK Başkanı Akgiray, bu nedenle, tasarruflarını kaldıraçlı alım satım işlemlerine yönlendirmeyi düşünen yatırımcıları, bu işlemlerin yüksek oranda risk içerdiğini, döviz piyasaları ile ilgili bilgi ve tecrübe sahibi olmayı gerektirdiğini ve yatırımlarının tümünü kaybetme olasılığı ile karşı karşıya kalabileceklerini dikkate alarak karar vermeleri gerektiğini belirtti.
YETKİSİZ KURULUŞLAR
Forex piyasasında ortaya çıkan tek riskin, fiyatların beklentilerin aksine değişmesi sebebiyle zarar etme riski olmadığına dikkati çeken Akgiray, bu işlemlerin yetkilendirilmemiş, hiçbir denetim ve gözetime tabi olmayan kurumların sağladığı platformlar üzerinden yapılması durumunda da yatırımcıların kar elde etseler dahi, çeşitli gerekçelerle karlarının ödenmeyebileceği uyarısında bulundu.
Forex işlemlerinin son yıllarda Türkiye’de ciddi işlem hacmine ve yatırımcı sayısına ulaştığını kaydeden Akgiray, bu işlemlerin bugüne kadar herhangi bir gözetim ve denetime tabi olmadan piyasanın kendi belirlediği kurallar çerçevesinde yürütüldüğünü, 6111 sayılı kanunla kaldıraçlı alım satım işlemlerini düzenleme yetkisinin SPK’ya verildiğini, bu çerçevede Kurulun yaptığı düzenlemelerin 31 Ağustos 2011’de yürürlüğe gireceğini hatırlattı.
Buna göre, kaldıraçlı alım satım işlemleri yalnızca Kurul tarafından bu faaliyette bulunmak üzere yetkilendirilmiş olan aracı kurumlar ve vadeli işlem aracılık şirketleri tarafından yerine getirilebilecek.
Piyasa yapıcılığı (market maker) ve işlem aracılığı faaliyeti (white label) sadece aracı kurumlar tarafından, tanıtım aracılığı (IB) faaliyeti ise aracı kurum ve vadeli işlemler aracılık şirketleri tarafından gerçekleştirilebilecek. Ancak Kaldıraçlı Alım Satım İşlemleri ve Bu İşlemleri Gerçekleştirebilecek Kurumlara İlişkin Tebliğ’in yürürlüğünden itibaren, bu faaliyetlerin bugüne kadar olduğu şekilde yurt dışındaki bir kuruluşun aracısı olarak yürütülmesi mümkün olmayacak.
Bu faaliyeti yapmak isteyen aracı kurum veya vadeli işlemler aracılık şirketleri yurt içinde yerleşik bir aracı kurumun temsilcisi veya aracısı olabilecek. Bu düzenlemenin en önemli amacının, müşterilerin işlem yapmak üzere yatırdıkları teminatların Türkiye’deki kuruluş üzerinden yurt dışına gönderilmesinin engellenmesi, bu şekilde ülke tasarruflarının yine ülke içinde kalmasının sağlanması olduğu vurgulanıyor.
Teminatların Türkiye’de kalması, yurt dışında yerleşik kurumun iflası durumunda teminatların korunmasına da imkan sağlayacak. Yurt dışında faaliyet gösterilmesine ilişkin esaslar Kurul tarafından belirleninceye kadar yurt dışında yerleşik kuruluşların temsilcisi veya aracısı olarak faaliyet göstermek mümkün olamayacak.
Tebliğin yürürlüğe gireceği 31 Ağustos 2011 tarihi itibariyle, SPK’nın yetkilendirmediği kurum ve kuruluşlar üzerinden forex işlemleri gerçekleştirilmesi Sermaye Piyasası Kanununa aykırılık anlamına gelecek.
Bu faaliyete ilişkin olarak aracı kurum ve vadeli işlem aracılık şirketlerinin yetkilendirilmesi sürecinde, yalnızca mevcut durum itibariyle piyasa yapıcılığı faaliyetlerinde bulunan ve bu faaliyetlerini devam ettirmek üzere Kurula başvuran aracı kurumlar üzerinden forex işlemleri gerçekleştirilebilecek. Bu çerçevede, 31 Ağustos 2011’e kadar Kurul tarafından yetkilendirilmemiş kurumlar nezdindeki tüm müşteri hesapları tasfiye edilecek.
”YÜKSEK GETİRİ VAATLERİNE İTİBAR ETMEYİN”
SPK uzmanları, kaldıraçlı alım satım işlemleri sonucunda kar elde edebileceği gibi zarar riski de bulunduğunu vurgulayarak, yatırımcılara işlem yapmaya karar vermeden önce, karşılaşabileceğiniz riskleri anlamaları ve kısıtlarını dikkate alarak karar vermeleri ikazında bulundu.
Uzmanların, forexe ilişkin uyarılarından bazıları şöyle:
-İşlem yapmaya başlamadan önce çalışmayı düşündüğünüz kuruluşun söz konusu işlemlere ilişkin yetkisinin olup olmadığını kontrol edin.
-Kaldıraçlı alım satım işlemleri çok riskli. Kaldıraç etkisi nedeniyle, düşük teminatla işlem yapmanın piyasada lehe çalışabileceği gibi aleyhe de çalışabileceği ve bu anlamda kaldıraç etkisinin tarafınıza yüksek kazançlar sağlayabileceği gibi yüksek zararlara da yol açabileceği ihtimalini göz önünde bulundurun. Ters fiyat hareketleri sonucunda yetkili kuruluşa yatırdığınız paranın tümünü kaybedebilirsiniz. Yüksek getiri vaatlerine itibar etmeyin.
-Yetkili kuruluşun yapacağınız işlemlere ilişkin tarafınıza aktaracağı bilgiler ve yapacağı tavsiyelerin eksik ve doğrulanmaya muhtaç olabileceğini dikkate alın.
-Yabancı para cinsinden yapılan işlemlerde, kur riskinin de bulunduğu, kur dalgalanmaları nedeniyle TL bazında değer kaybı olabileceği, devletlerin yabancı sermaye ve alım satım hareketlerini kısıtlayabileceği, ek ve/veya yeni vergiler getirebileceği, alım satım işlemlerinin zamanında gerçekleşmeyebileceği bilinmeli.
-İşlemlere başlamadan önce yetkili kuruluşunuzdan yükümlü olacağınız bütün komisyon ve diğer muamele ücretleri konusunda teyit alın.
FOREX NEDİR?
Esas itibariyle forex, bir ülkenin para birimi karşılığında başka bir ülke parasının alımı ya da satımı olarak tanımlanıyor. Forex, yani döviz alım satım işlemleri ticari, yatırım, riskten korunma ya da spekülatif amaçlarla dövize duyulan ihtiyaçtan dolayı yıllardır uluslararası kambiyo piyasalarında gerçekleştiriliyor. En basit ifadesiyle, 1 ABD Doları=1,50 TL kurundan 150 TL karşılığı 100 ABD Doları alınması bir forex işlemi olarak tanımlanıyor.
Son yıllarda geleneksel kullanımından farklı bir şekilde yatırım amaçlı yapılan döviz işlemleri tüm dünyaya yayıldı ve yatırımcılar tarafından büyük rağbet gördü. Forex olarak adlandırılan bu işlemlerde iki ülke parasının birbirine ya da petrol, altın gibi emtia ve kıymetli madenlerin bir ülke parasına göre değeri alım satıma konu oluyor ve yatırımcılara yatırdıkları teminatın belirli bir katına kadar işlem yapma olanağı veriliyor. Kaldıraç oranı olarak adlandırılan bu oran, bazen 1’e 50, 1’e 100 ve hatta 1’e 400’lere kadar ulaşabiliyor.