Muammer Demir – 05.10.2018
ABD’de İşgücü İstatistik Bürosu (U.S Bureau of Labor Statistics) tarafından yayımlanan rapora göre, 2018 yılı Eylül ayı Tarım Dışı İstihdam verisi (TDİ) piyasa beklentisi altında 134 bin kişi olarak gerçekleşti. Piyasa beklentisi 185 bin kişi olacağı yönündeydi. Ağustos ayı TDİ verisi 201 bin kişiden 270 bin kişiye revize edildi. Raporun detaylarını incelediğimizde, ilgili dönemde özel sektör istihdam değişim verisi 180 bin kişi olan piyasa beklentisi altında 121 bin kişi olarak gerçekleşti. Ağustos ayı özel sektör istihdam değişimi 204 bin kişiden 254 bin kişiye yükseltildi. İmalat sektöründe istihdam değişimi 15 bin kişi olan piyasa beklentisi üzerinde 18 bin kişi olarak gerçekleşti. 2018 yılı Eylül ayında İşsizlik Oranı verisi yüzde 3,8 olan piyasa beklentisi altında yüzde 3,7 düzeyinde gerçekleşti. İşgücüne katılım oranı Eylül ayında bir önceki aya göre değişim göstermedi ve yüzde 62,7 oranında gerçekleşti. Geniş tanımlı işsizlik oranı verisi Eylül ayında yüzde 7,5 oranında gerçekleşirken, haftalık ortalama çalışma saati beklentilere paralel 34,5 olarak açıklandı. Bazı sektörlerde istihdam değişimlerini incelediğimizde, Eylül ayında mal üretimi 46 bin, madencilik 5 bin, inşaat 23 bin imalat 18 bin, kamu 13 bin, eğitim ve sağlık hizmetleri 18 bin, profesyonel iş hizmetleri 54 bin ve finans sektöründe 13 bin kişi artışın yaşandığı görülürken turizm ve otelcilik sektöründe 17 bin kişi azalışın yaşandığı görülüyor. İlgili dönemde, ortalama saatlik çalışma ücretinin bir önceki aya göre 27,16 dolardan 27,24 dolara yükseldiği görülüyor. Ortalama saatlik kazançlar verisi Eylül ayında piyasa beklentisine paralel aylık bazda yüzde 0,3 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,8 oranında artış gösterdi. Ağustos ayında açıklanan ortalama saatlik kazançlar verisi aylık bazda yüzde 0,4’den yüzde 0,3’e aşağı yönlü revize edildi.
Açıklanan TDİ verisi Eylül ayında piyasa beklentisi altında kalırken doğu bölgesinde etkili olan Florence kasırgasının veri üzerinde negatif yansımalarına değinildiği görülüyor. Diğer taraftan, İşsizlik oranının yüzde 3,7 seviyesine gerilemesi ile ABD’de işsizlik oranının 1969 yılından itibaren en düşüş seviyeye gerilediği görüldü. Ortalama saatlik kazançlar verisi ise Ağustos ayında yapılan revize ile birlikte Eylül ayında aylık bazda beklentilere paralel gerçekleşirken, bir önceki yılın aynı ayına göre ivme kaybettiği görülüyor. Kısa vadede, İşsizlik oranında yaşanan düşüşün dolar fiyatlamalarına olumlu etkisine rağmen TDİ verisinde yaşanan gerileme ve Ortalama saatlik kazançlar verisinde yaşanan ivme kaybının dolar fiyatlamalarına negatif yansımaları görülebilir. Fed’in 25-26 Eylül tarihinde gerçekleştirdiği FOMC toplantısı sonrasında yayımlanan ekonomik projeksiyonlarda, İşsizlik oranı verisi 2018 yılı için yüzde 3,7, 2019 ve 2020 yılı için ise yüzde 3,5 öngörüldüğü açıklanmıştı. Açıklanan Eylül ayı İşsizlik oranı verisi Fed’in yılsonu tahminiyle paralel gerçekleştiği izleniyor. Diğer taraftan, Fed Başkanı Jerome Powell’ın Boston’da yaptığı açıklamalarda, düşük işsizlik ve düşük enflasyon ortamının kademeli faiz artışı patikasını destekleyebileceğine değinirken açıklanan Eylül ayı işsizlik oranı verisinin ve Fed’in yakından takip ettiği PCE enflasyon göstergesinin Fed’in hedeflemesi düzeyini kısa-orta vadede yakınsayacağına yönelik artan beklentiler Fed’in faiz artırımını destekleyebilir. Fed’in Eylül ayı toplantısı sonrasında yayımlanan nokta çizelgesini incelediğimizde, FOMC komite üyelerinin 2019 yılı için Fed’in 3 faiz artışına gideceğini öngördüklerini görmüştük.
