IMF’nin Bahar toplantısı başlarken yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü (WEO) raporunda 2024 için yenilenmiş tahminler yer alıyor.
Öncelikle dünya ekonomisinin görünümünü 2022 ile karşılaştırmalı olarak paylaşalım:
Dikkati çeken ilk husus gelişmiş ekonomilerin dünya GSYH’sindeki payı hafifçe gerilerken gelişme yokundaki ekonomilerin payının hafifçe artmasıdır. İkinci olarak ABD’nin GSYH’deki payının artmasına karşılık Euro Bölgesinin payındaki gerileme dikkat çekicidir. Üçüncü önemli nokta Çin ve Hindistan’ın paylarının artmaya devam etmesidir. Türkiye’nin görünümünde bir değişiklik yoktur.
2023 yılına ilişkin bu görünümün 2024 yılında nasıl değişeceğine bakalım şimdi de. IMF, dünyanın 2024 yılında yüzde 3,2 oranında büyüyeceğini, bu büyümeye gelişmiş ekonomilerin yüzde 1,7’lik gelişmekte olan ekonomilerin de yüzde 4,2’lik katkı vereceğini tahmin ediyor. 2023 yılında yalnızda yüzde 0,3 büyüdüğü tahmin edilen dünya ticaretinin 2024 yılında toparlanarak yüzde 3 büyümesi bekleniyor.
Gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerden seçtiğim bazı ülkelerin 2024 yılı üç önemli ekonomik göstergesini bir tablo halinde özetle aşağıda sunuyorum:
Gelişmiş ekonomiler arasında en dengeli durumda görünen ekonomi ABD ekonomisidir. Yüzde 2,7’lik büyüme oranı ABD’nin potansiyel büyüme oranına denktir. Enflasyon ise ABD Merkez Bankası Fed’in hedef enflasyon olarak aldığı yüzde 2’lik orana oldukça yakın bir düzeye doğru gerileme içindedir. ABD’nin cari açığı da geçmiş üç yıla göre çok daha makul bir düzeye gerilemiş görünmektedir. Euro bölgesine ilişkin tahminler parlak değil. Büyüme düşük. Euro bölgesinin lokomotifi konumundaki Almanya için 2024 büyüme tahmini yüzde 0,2, enflasyon tahmini de yüzde 2,2. Bu veriler 2024 yılında Almanya’nın stagflasyon içinde olacağına işaret ediyor. Japonya yaklaşık 35 yıldır yaşadığı durgunluktan 2024 yılında da çıkamayacak gibi görünüyor: Tek artısı her zaman olduğu gibi cari fazla verecek olması.
Gelişmekte olan ekonomiler içinde en parlak ekonomik görünüm Endonezya’ya ait bulunuyor. Büyümesi ideal oranda, enflasyonu gelişmekte olan bir ekonomi için oldukça iyi bir düzeyde ve cari açığı da kabul edilebilir bir yerde duruyor. 2022 yılında yüzde 10,5 cari fazla veren Rusya cari fazla vermeye devam ediyor ama doğal gaz satışındaki düşüş nedeniyle fazla oranı yüzde 2,7’ye gerilemiş görünüyor. Çin, pandemiden bu yana süren sıkıntılı dönemi 2024’de de atlatamayacak gibi duruyor. Büyüme oranı, iki haneli oranları bulan geçmiş yıllar büyümeleriyle karşılaştırılamayacak kadar gerilemiş durumda. Deflasyon içine girmiş olması da ayrı bir sıkıntı. Cari fazla vermekle birlikte fazlanın oranı son üç yıla göre gerileme içinde bulunuyor. Brezilya, son üç yılda yakaladığı büyüme ivmesini 2024 yılında kaybedecek gibi görünüyor.
IMF’nin tahminleri doğru çıkarsa Türkiye, geçen üç yılda ulaştığı yüzde 7,1 oranındaki büyüme hızı ivmesini 2024 yılında kaybedecek, enflasyon ise yüksek kalmaya devam edecek. Her ne kadar büyümenin yüzde 3,1’e gerilemesiyle enflasyonun yüzde 45’e ve cari açığın yüzde 2,8’e gerilemesi tutarlı görünse de benim tahminlerim daha farklı. Ben bu yıl Türkiye’nin yüzde 4 dolayında büyümesini bekliyorum. Bu beklentimin altında faizlerin düşük devam edeceği tahminim var. Eğer gerçekten de faizler enflasyonun altında kalmaya devam ederse tüketimin azalması, talebin düşmesi ve dolayısıyla enflasyonun denetim altına alınması mümkün olmaz diye düşünüyorum. Yılsonu enflasyonu IMF’nin tahminine yakın bir yerde çıkabilir (benim tahminim yüzde 50’nin üzeridir) ama bu enflasyonun düşüş eğilimine girmesinden değil büyük ölçüde baz etkisinden kaynaklanacak bir düşüş olacaktır. Dolayısıyla baz etkisi bittiğinde yükseliş ger gelir. Büyüme benim tahmin ettiğim gibi yüzde 4 dolayında olursa cari açık da yüzde 3,5 dolayında gerçekleşebilir.
Veriler için kaynak:
IMF, World Economic Outlook, Steady but Slow: Resilience amid Divergence, April, 2024
https://www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues/2024/04/16/world-economic-outlook-april-2024