2022 Yılının Üçüncü Çeyreğinde Gerçekleşen Kur Hareketlerinin Olası Etkileri
2022 yılının üçüncü çeyreğinde (Temmuz – Ağustos – Eylül) kur cephesindeki yukarı yönlü eğilimin devam ettiği görüldü. Küresel çapta gözlenen enflasyonist baskılar ve Fed başta olmak üzere merkez bankalarının sıkılaşma adımları ile agresif sıkılaşma hamlelerinin resesyon korkularını tetiklemesi küresel risk iştahı ve riskli varlıklar üzerinde baskı oluşturuyor. Zayıflayan risk iştahı ve küresel risk başlıkları altında gelişmekte olan ülke para birimleri açısından mevcut konjonktür baskılayıcı bir etkiye sahip. Küresel gelişmelerin yanında yurt içinde enflasyon görünümünde süregelen bozulma da Türk Lirası üzerinde baskı oluşturmaya devam ediyor. Hem içsel hem de dışsal nedenlerle Türk Lirası’nda zayıf bir seyir izlenmektedir. İlerleyen süreçte yurt içinde enflasyon gelişmeleri, TCMB’nin hamleleri ve ekonomi yönetiminden gelebilecek olası adımlar ile küresel çapta jeopolitik gelişmeler ile başta Fed olmak üzere merkez bankalarının sıkılaşma hamleleri Türk Lirası’nın performansı üzerinde belirleyici olacaktır. Türk Lirası’ndaki fiyat hareketlerinin 2022/3Ç finansallarına olası etkisi çalışmamızda hesaplanmıştır. Değerlendirme şirketlerin en son açıklanan 2022/06 dönemi finansal sonuçlarındaki döviz pozisyonlarının korunduğu varsayımı altında yapılmıştır. Bu nedenle 2022 yılının Temmuz – Ağustos – Eylül dönemi içerisinde döviz pozisyonlarındaki olası değişimler bu hesaplamada yer almamaktadır.
Bir hissenin ya da sektörün cazip olup olmadığı konusunda döviz varlık/yükümlülük pozisyonlarına bakarak bir tercih yapılması tek başına yeterli olmamaktadır. Şirketlerin finansal sonuçlarında yer alan kur etkisi tablosu şirketin yabancı para varlık ve yükümlülüklerine göre hazırlanmaktadır. Hesaplanan olası kur etkisinde esas faaliyet dışı kur gelir/giderleri dikkate alınmaktadır. Şirketin esas faaliyetleri sonucunda oluşabilecek kur gelir/giderleri hesaplamanın içinde yer almamaktadır. Örneğin şirketin Euro üzerinden yükümlülüklerinin bulunması durumunda Euro’daki değer kazançları şirketin finansallarını olumsuz etkileyebilecek ve bu etki finansman gelir/gider dengesi kaleminde görülecektir. Ancak aynı zamanda şirketin satış gelirlerinin Euro ağırlıklı olması bu olumsuz etkiyi ortadan kaldırabilecek ve hatta kur etkisi projeksiyonunda sunulanın aksine şirket kârlılık rakamlarını olumlu etkileyebilecektir. Bu sebeple yalnızca olası kur etkisine göre bir şirkete yatırım kararı verilmemelidir.
Kur Tarafındaki Değişimler
• 30 Haziran 2022 ile 30 Eylül 2022 tarihleri arasında Türk Lirası karşısında Dolar %11,15; Euro %4,43; İngiliz Sterlini %2,01 ve Japon Yeni %4,87 oranında değer kazanmıştır. Türk Lirası’nın diğer para birimleri karşısında değişiminin yanında Euro/Dolar, Dolar/Japon Yeni gibi önemli paritelere de bakmak gerekmektedir. 30 Haziran 2022 ile 30 Eylül 2022 tarihleri arasında Euro; Dolar karşısında %6,04 oranında değer kaybederken; Dolar/Japon Yeni paritesi de %5,99 oranında bir yükseliş göstermiştir. Dolar’ın küresel çapta değer kazanımlarını bu çeyrekte de sürdürdüğü görülmektedir.
• Fonksiyonel para birimi Türk Lirası olan şirketler için olası etki hesaplanırken tabloda gösterilen kur değişimleri dikkate alınmıştır. Kur değişimlerinin hesaplanmasında TCMB’nin 15:30’da gösterge niteliğinde açıkladığı döviz alış kurları dikkate alınmıştır.
• 2022 yılının üçüncü çeyreğinde Türk Lirası’nda yaşanan kayıplara bağlı olarak, döviz yükümlülüğü olan şirketler kurdaki yükselişten finansman gelir/gider dengesinde olumsuz etkilenirken, döviz varlığı olan şirketler ise olumlu etkilenmektedir. Özellikle doların küresel çapta daha güçlü bir görünüm ortaya koymasına bağlı olarak Dolar/TL kurundaki yükseliş diğer paritelere kıyasla daha belirgin gerçekleşti.
Fonksiyonel Para Birimi Türk Lirası Olan BIST-100 Şirketleri
Esas Faaliyet Dışı Gelir Gider Kaleminde Kur Değişimlerinden Olumsuz Etkilenmesi Beklenen BIST-100 Şirketleri
Esas Faaliyet Dışı Gelir Gider Kaleminde Kur Değişimlerinden Olumlu Etkilenmesi Beklenen BIST-100 Şirketleri
Raporun tamamı için tıklayın.
Kaynak: Gedik Yatırım