Aydın Eroğlu – 03.12.2015
Bu sözümü tabi ki BIST için sarf ettim. Hemen belirteyim ki, Sürpriz Rusya krizi nedeniyle yılın son günlerini nasıl tamamlar, 2016’yı nasıl karşılarız çok emin olamıyorum ama, ben Türkiye için oldukça iyi bir 2016 yılı performansı bekliyorum. Yeni ekonomi kadrolarının Türkiye’nin reform kararlarına ağırlık vermesini bekliyorum. Tamamlanan seçimler nedeniyle, uzun bir süre seçim gündemimiz olmayacak olması BIST için pozitif bir etki yaratacaktır.
Düşen petrol fiyatlarının desteği ve büyüme yönünde bir toparlanma göstermesini beklediğim AB bölgesinden talep artışının daha da artacağı beklentim Türkiye’ye olumlu yansımalar yaptıracaktır görüşündeyim. Zaten bu görüşümü Haziran seçimi öncesinden beri dile getirdiğimi biliyorsunuz. Ama tekrarlanan seçimler nedeniyle hükümetin kurulması geciktiği için maalesef bu pozitif yansımanın başlaması gecikti.
Risklerimiz Neler?
Terör!
En başta uzun bir süre sıcak kalmasını ve her an risk yaratmasını beklediğim terör tehlikesi var. Dün akşam da İstanbul’da patlayan bir bomba var. Şükür ki, kayıp yok. Ama ISİD ve PKK’ya müdahale arttıkça, her an karşı terör dalgalarına maruz kalma riskimiz olacaktır.
Rusya Krizi!
Beklenmedik bir anda en iyi ticari partnerlerimizden biri olan Rusya ile çok ciddi bir kriz içine girmiş bulunuyoruz. Sınırımızı ihlal ettiği için uçağını düşürdüğümüz Rusya, her alanda ilişkileri gerecek kararlar almaya başladı. Bu gerilim orta-uzun vadede Rusya’ya daha büyük zarar verecektir. Ama şu anda uzun vade hesabı yapmayan Putin nedeniyle gergin günler yaşıyoruz.
Kriz nedeniyle Turizm, hava yolu, taşımacılık, sebze-meyve ihracı ve bölgesel müteahhitlik konularında sıkıntılar yaşanabilir. Ancak bu sıkıntıların kısmen de olsa giderilebileceğini düşünüyorum. Yine de Rusya pazarının telafisi çok hızlı olamayacağı için, maalesef bu olumsuz etkinin tesiri bir süre sürecektir.
Rusya krizinde en büyük ekonomik risk doğal gaz konusunda yaşanır! Eğer Rusya, doğal gaz vanasını kapatmaya kalkarsa, sanayimiz bu işten ciddi derecede olumsuz etkilenir. Ancak uluslar arası anlaşmalarla bu ticaret güvenceye alındığı için, Rusya’nın bu yönde tek yanlı bir tutum takınmayacağını düşünüyorum. Yoksa bizim için çok soğuk bir kış yaşanır.
Rusya krizi sonrası, Türkiye özellikle Kuzey Irak bölgesinden gaz alımı konusundaki tedbirlerini hızlandıracaktır. Yapılan anlaşmalarla Kuzey Irak Kürt bölgesinden Rusya’nın fiyatının çok altında bir fiyatla gaz alımı yapılması planlanıyor. Ama şu an için boru hatlarının döşenmesi aşamasındayız. Kısacası Rusya takındığı bu tutum nedeniyle, orta-uzun vadede doğal gaz kozunu da kaybedecektir.
FED Riski!
En sıcak risklerden birisi de FED faiz artışı konusudur. FED’in Aralık ayında faiz artışı başlatması görüşleri iyice yükselmişken, gelen son ABD verileri sonrasında yeniden farklı sesler çıkmaya başladı. 2014 yılı sonunda ilk defa fazi artışını gündeme getirmiş olan FED, arada geçen süre içerisinde zaten tüm dünyayı buna fazlası ile hazırladı diye düşünüyorum. O nedenle, FED faiz artışını başlatacak olsa da, bunun ekonomimizi çok sarsmasını beklemiyorum.
Kaldı ki, FED faiz artışını Aralık ayında başlatacak olsa da, oranı düşük ve faiz artışı zaman aralıkları da geniş olacaktır. Avrupa Merkez Bankası’nın faiz düşürerek piyasaya verdiği parayı arttırma kararı nedeniyle, FED’in olası faiz artışı kararının tesiri de azalmış olacaktır. Bu görüşümü en başından beri tekrarladığımı biliyorsunuz. Gelişmiş Avrupa’da eksi faizler ve bol paranın olduğu bir ortamda, FED % 0,10-0,25 aralığında faiz arttırdı diye Türkiye’den akın akın ABD’ye para kaçışı olmasını kimse beklemesin. Kurlarımızdaki faiz artışı tepkisi bile geçici olur. Sonra TL yeniden değerlenmeye başlayacaktır görüşündeyim.
Bu nedenle Rusya krizi nedeniyle ekstra düşen BIST’in önemli alım fırsatları yarattığı görüşündeyim. Yaşanan gelişmelere karşı sakin olan yatırımcılarımız bunun karşılığını görecektir diye düşünüyorum. Eğer Rusya krizi yaşanmıyor olsaydı, hükümetin ilanından sonra BIST’in 84.500 direncine çıkmasını bekliyordum. Sonrasında da, yeni ekonomik reform kararları ile bu direncin kırılmasını ve daha üst seviyelere hareketlenmenin başlamasını bekliyor olacaktım. Şimdilik bu beklentimde Rusya krizi kaynaklı bir gecikme yaşanıyor. Benim için görüşümde sadece bu yönde bir gecikme var. Yoksa her hangi bir değişiklik yok.
Tabii Rusya’nın da dahil olacağı karşılıklı bir çatışma tüm olumlu görüşlerimi kökten sarsar. Ama böyle bir gelişme 3’ncü dünya savaşına neden olacağı için, hiç bir şekilde olayın bu boyuta taşınmasını düşünmüyorum. Tekrar ediyorum, sakin olun. Gelişmiş dünya ve bölgesel avantajlar konusunda… Devamı!
Saygılarımla
NOT: Yazı 2 Aralık, 09:03’de borsaanalizci.com‘da yayınlanmıştır!