Mahfi Eğilmez – 31.12.2014
2015’de İzlenecek Ekonomi Politikasına İlişkin Tahminlerim
Hükümetin ve Merkez Bankasının 2015 yılında nasıl bir ekonomi politikası izleyeceğine ilişkin tahminlerimi sizlerle paylaşmak istiyorum. Önceki yazımda yaptığım gibi ekonomi politikasını 4 ana başlıkta toplayarak konuya yaklaşacağımı belirteyim: Maliye politikası, para ve kur politikası, makro ihtiyati politikalar, yapısal reform politikaları. Eldeki verilere göre yaptığım bu tahminlerimin dayanağı olan varsayımlarımı sıralayayım: Petrol fiyatları düşük seyredeceğini, Fed’in ikinci yarıya kadar faiz artırmayacağı gibi artıracağına ilişkin mesaj da vermeyeceğini, genel seçimlerin ekonomi politikası uygulamasını hareketsizlik biçiminde etkileyeceğini, jeopolitik sorunların mevcut durumdan daha kötüye gitmeyeceğini varsayıyorum.
Maliye politikası
2014 yılında uygulanan nötr maliye politikasının 2015 yılında yeterli olmayacağı açıkça görülebiliyor. Bunun nedeni 2015 yılında büyümenin yüzde 3’ler düzeyinde kalmaya devam edeceğine ilişkin beklentimizdir. Bu durumda vergi gelirlerinde, kendiliğinden, 2014’e göre önemli bir artış olmayacak, buna karşılık faiz dışı bütçe giderleri artmaya devam edecek. Bir seferlik gelirlerin artık limitine yaklaşıldığı dikkate alınırsa 2015 yılında nötr maliye politikasının yeterli olmayacağını söyleyebiliriz. Ne var ki bu konuda seçimden önce önlem alınmasını beklemek hayalperestlik olur. Seçim öncesinde her yıl yapılan emlak vergisi oran artışı gibi düzenlemelerle yetinileceğini, seçimden sonra sağlık giderleri başta olmak üzere kamu harcamalarında kısıntıya gidilmesinin yanı sıra başta ÖTV olmak üzere vergilerde artışın gündeme geleceğini tahmin ediyorum.
Para ve Kur Politikası
2014 yılına çok büyük bir faiz artışıyla giren Merkez Bankasının yılın ilk yarısında petrol fiyatlarındaki düşüşün getirdiği rahatlık ve enflasyonda baz etkisiyle yaşanacak düşüşlere dayanarak faiz indirimine gitmesini bekliyorum. Bence Merkez Bankası ile hükümet arasındaki buzları eriten gelişme bu mesele üzerinde anlaşmaya varmış olmalarıdır. Bu yolla Merkez Bankası, seçim öncesinde hükümete önemli bir avantaj sağlamış olacaktır. İlk 4 ay sonunda Merkez Bankasının politika faizini yüzde 8,25’den yüzde 6,5 – 7 aralığına indireceğini tahmin ediyorum. Ondan sonraki gelişmeler büyük ölçüde Fed’in faizle ilgili söylem ve kararlarına bağlı olarak gelişecektir. Umarım Merkez Bankası faiz indirdikten sonra yeniden artırmak zorunda kalmaz. Çünkü bunu yapması faizi indirmesi kadar kolay olmayacaktır.
Makro ihtiyati Politikalar
2015 yılının seçim yılı olması nedeniyle makro ihtiyati politikaların bir miktar gevşetilmesini bekliyorum. Daha önce yazdığım bir yazıda oy oranlarıyla büyüme arasındaki ilişkiyi ortaya koymuştum. Bu çerçevede büyümeyi teşvik amacıyla Merkez Bankasının faiz indirimlerine paralel olarak kredilerde 2014’e göre artış yaşanmasını ve bunun da inşaat sektörünün öncülüğünde ekonomiyi canlandırmasını bekliyorum.
Yapısal Reform Politikaları
Hükümet, 2015 yılından başlayarak uygulanacak bir dizi düzenlemeyi ‘yapısal dönüşüm programı’ adı altında açıkladı ve bölüm bölüm yürürlüğe sokmaya başladı. Bunlar benim anladığım anlamda yapısal reformlar değil. O nedenle bu uygulamalarda alınan yola bakarak bir şey söylemem mümkün değil. Ben yapısal reform alanında 2012 yılında yürürlüğe giren teşvik paketi uygulamasından alınan sonuçlara, bütçede bir seferlik gelirlere dayalı düzeltmelerin yerini alacak gelirleri hedefleyecek düzenlemelere, tasarruflar konusunda tasarruf mevduatında artış hızının durumuna bakmaya devam edeceğim. 2015 yılında da bu alanlarda yapısal reform olarak nitelendirilebilecek bir değişim olmayacağını tahmin ediyorum.
2015 Yılı Göstergelerine İlişkin Tahminlerim
Önce 2014 tahminlerimi yazayım ve neyi ne kadar tutturdum onu belirteyim. Ben 2014 yılı büyüklükleri için 2013 yılının Aralık ayında ilk tahminimi yayınladım. Sonra da iki kez revizyon yaptım. Bunları aşağıdaki tabloda sunuyorum. Tabloda son sütun eldeki son verilere göre gerçekleşme tahminlerini gösteriyor.
| 2014
Aralık 2013 |
2014 (1.Revizyon)
Şubat 2014 |
2014 (2. Revizyon) Mayıs 2014 |
Gerçekleşme Tahminleri | |
| Büyüme | 3,0 | 1,5 | 3,0 | 3,0 – 3,2 |
| TÜFE (yılsonu) | 7,3 | 8,5 | 8,5 | 8,7 – 9,0 |
| İşsizlik | 10,2 | 10,5 | 10,5 | 10,3 – 10,7 |
| Bütçe Açığı | 2,5 | 0,5 | 2,5 | 0,8 – 1,3 |
| Cari Açık | 7,5 | 6,0 | 5,7 | 5,5 – 5,8 |
| USD Kuru | 2,30 | 2,50 | 2,25 | 2,30 – 2,32 |
Tabloda yeşille boyalı olanlar gerçekleşme tahminlerine en yakın tahminlerimi gösteriyor. Büyüme tahminim (1. Revizyon hariç) başarılı sayılabilir. TÜFE’de 1 ve 2. Revizyonlarım fena olmamış. İşsizlik tahminin bayağı iyiymiş. Bütçe açığı tahminim başarılı değil. Cari açık tahmininde ancak 2. Revizyonda gerçekleşmeye yakın bir yere gelebilmişim. Dolar kuru tahminim oldukça değişiklik sergilemiş. Bunda Merkez Bankası’nın faiz konusundaki yaklaşımı da oldukça etkili olmuş görünüyor. Dolar kurunda ilk tahminim en tutarlısıymış.
Şimdi gelelim 2015 tahminlerime. Tahminlerimi sunmadan önce varsayımlarımı söylemem gerekli. Bu tahminleri yaparken dış siyaset ve jeopolitik durumun bugünkü haliyle süreceğini, petrol fiyatının ortalama 70 USD / Varil düzeyinde istikrar kazanacağını, Fed’in yılın ilk yarısında faizle ilgili bir karar almayacağını, ikinci yarıda karar alsa da uygulamaya 2015 yılında başlamayacağını varsaydım.
2015 yılı tahminlerimi (ME) aşağıdaki tabloda, resmi tahminler (OVP), IMF Tahminleri ve Dünya Bankası (DB) tahminleriyle birlikte sunuyorum.
| OVP | IMF | DB | ME | |
| Büyüme | 4,0 | 3,0 | 3,5 | 3,0 |
| TÜFE (yılsonu) | 6,3 | 7,0 | 6,7 | 7,0 |
| İşsizlik | 9,5 | 9,3 | 11,0 | |
| Bütçe Açığı | 1,1 | 1,5 | ||
| Cari Açık | 5,4 | 6,0 | 4,5 | 5,5 |
| USD Kuru | 2,29 | 2,40 |
Değerli izleyici ve yorumcularımın yeni yılını kutlar, sağlık, mutluluk ve başarılarla dolu geçmesini dilerim.